اقبال لاهوری، در یکی از حساس‌ترین دوره‌های تاریخ اسلام متولد شد؛ دورانی که استعمار غرب، چنگال خود را در جهان اسلام فرو کرده بود و بسیاری از روشنفکران، پیشرفت را در غربی‌شدن می‌دیدند. اما او مسیر دیگری را انتخاب کرد و با وجود تحصیل در بهترین دانشگاه‌های اروپا، از جمله کمبریج و مونیخ، هرگز مجذوب تمدن غرب نشد و حتی برخلاف جریان رایج روشن‌فکری آن زمان، پیشرفت را در احیای تمدن اسلامی می‌دانست، نه در تقلید از غرب.