نهضت آبادی فکر

 «نهضت سوادآموزى و این حرکت عظیمى که در سراسر کشور به وجود آمد و این بذرى که پاشیده شده تا ان‌شاءالله نتایج آن را به‌زودی ملت ایران بچشند، یکى از مهم‌ترین نهادهاى انقلابى ماست. اگر نهادهاى دیگر به ضرورت‌ها و نیازهاى نقد این جامعه نگاه مى‌کنند، این نهاد پربرکت به نیازهاى آینده و درازمدت انقلاب ما و جامعه‌ى ما نظر دارد.»(۱)
آنچه خواندید بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با مسئولان نهضت سوادآموزی سراسر کشور است.
«تورق» گزارش بخش «درس و عبرت تاریخ» به بهانه سالروز تأسیس «نهضت سوادآموزی» به دستور حضرت امام در  ۷دی‌ماه ۱۳۵۸ برشی از صفحه ۱۳۶ کتاب «معبد سرچشمه» را مرور میکند. در این بریده به نقش حزب جمهوری اسلامی در ترویج و گسترش جریان سوادآموزی اشاره شده است. این کتاب در سال ۱۴۰۳، توسط انتشارات سرچشمه نور و به قلم سید مجتبی مؤمنی و محمدمهدی اسلامی منتشر شد.
 
 مهم‌تر از بهداشت و مسکن
امام خمینی در پیامی و با اشاره به کم‌کاری رژیم پهلوی در آموزش عمومی و محروم بودن اکثر افراد کشور از نعمت خواندن و نوشتن، مردم و مسئولان را به نهضت سوادآموزی در کشور فراخواند و باسواد بودن مردم را از نیازهای اولیه برای هر ملّت و در ردیف بهداشت و مسکن بلکه مهم‌تر از آن‌ها دانست. امام در آن پیام یادآور شد، بی‌سوادی در کشوری که مهد علم و ادب بوده و در سایه دینی که طلب علم را فریضه می‌داند، مایه خجالت است. ایشان در ادامه پیام خواستار بسیج عمومی همه اقشار مردم و نهادهای آموزشی و دینی برای سوادآموزی شد و بر اساس ضرورت یاد شده برنامه‌ای دراز مدت و طرحی نو و ضربتی را برای سوادآموزی ضروری دانست و به دولت و مردم توصیه کرد بدون فوت وقت و تشریفات خسته‌کننده با بسیج عمومی، برای مبارزه با بی‌سوادی قیام کنند. ایشان به ائمه جماعات شهرستان‌ها و روستاها توصیه کرد باسوادان را دعوت کنند تا در مساجد و تکایا نوشتن و خواندن را به خواهران و برادران خود یاد داده و منتظر اقدامات دولت نباشند و یادآور شد اعضای باسواد خانواده اعضای بی‌سواد را آموزش داده و ایران را سراسر مدرسه کنند.(۲)

 مدرسه‌ای به وسعت ایران
با تأکید امام موضوع نهضت سوادآموزی، یکی از گزینه‌های مهم موردتوجه در روزهای اول بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بود، حزب در این زمینه فعالیت‌های متنوعی داشت. واحدهای مختلف در این فرایند شرکت داشته و برای تحقق این امر تلاش می‌کردند. واحد کارگری حزب هم با انتشار اطلاعیه‌ای، با اشاره به تأکید امام در مورد سوادآموزی اقدام به برگزاری کلاس‌های کوتاه‌مدت تربیت معلم برای همکاری با نهضت سواد آموزی نمود. این واحد از کلیه شوراها و انجمن‌های اسلامی کارخانجات خواست نسبت به معرفی افراد علاقه‌مند به آموزش بی‌سوادان هم اقدام کند.(۳)
 
 حزبِ پای‌کارِ انقلاب
از طرف دیگر مشارکت حزب جمهوری اسلامی با سپاه و جهاد سازندگی در فرایند تولید کتاب‌های مرتبط و برگزاری دوره‌های آموزش سوادآموزی یکی از اقدامات مؤثر حزب بود. محمدجواد باهنر نماینده شورای انقلاب در وزارت آموزش‌وپرورش طی مصاحبه‌ای مطبوعاتی با اشاره به فرمان امام در امر نهضت سوادآموزی اعلام کرد با مشارکت سپاه پاسداران، حزب جمهوری اسلامی، ستاد جهاد سازندگی و قشرهای مختلف مردم تاکنون بیش از یک میلیون و ۲۰۰هزار نسخه کتاب جدید برای سوادآموزان زیر چاپ رفته و حدود ۲۵۰۰ نفر مربی در کلاس‌های نهضت سوادآموزی آموزش‌دیده‌اند.(۴)
 
 همه به پیش
این فعالیت اما در همین‌جا پایان پیدا نکرد و بخش آموزش حزب هم وارد کار شد. بخش آموزش حزب هم با صدور اطلاعیه‌ای از همه اعضا برای شرکت در این برنامه مهم دعوت کرد: «پیرو فرمان رهبر انقلاب اسلامی امام خمینی مبنی بر اینکه «تمام بی‌سوادان برای یادگیری و تمام خواهران و برادران باسواد برای یاددادن بپاخیزند.» و «تعلیم و تعلم عبادتی است که خداوند تبارک و تعالی ما را بر آن دعوت فرموده است.»، گروه آموزش حزب جمهوری اسلامی به اطلاع عموم می‌رساند همان‌گونه که رژیم سابق برای ادامه حیات خویش به تجهیز قوای نظامی همت می‌گماشت، ما نیز باید برای ادامه انقلاب اسلامی‌مان بر سلاح ایمان و دانش مجهز گردیم و به‌ویژه سعی نمائیم کلیه برادران و خواهران را با الهام از این بسیج عمومی که رهبر انقلاب اسلامی آن را تأکید کرده‌اند در امر سوادآموزی یاری دهیم. با توجه‌ به نکات فوق گروه آموزش حزب جمهوری اسلامی، ضمن اطاعت از امر امام در مورد بسیج کلیه مردم برای سوادآموزی:
۱- عموم برادران و خواهران بی‌سواد برای یادگیری و داوطلبان تدریس برای کمک به این امر مهم می‌توانند به دفاتر حزب در شهرستان‌ها و مناطق دوازده‌گانه حزب در تهران مراجعه و ثبت‌نام نمایند.

۲- از کلیه برادران و خواهران حزبی می‌خواهد که به‌عنوان یک وظیفه الهی و حکم لازم‌الاطاعه رهبر و انضباط حزبی با کلیه امکانات خویش در این امر مقدس شرکت نمایند.

گروه آموزش حزب جمهوری اسلامی»(۵)
 
 حتی واحد کارگری
این جریان تااندازه‌ای برای حزب اهمیت داشت که واحد کارگری حزب هم پای کار آمد، این بار به‌صورت کاملاً عملیاتی و با تمرکز بر روی خروجی کار و برگزاری کلاس‌های آموزشی، واحد کارگری حزب جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: «که باتوجه‌به تأکید امام خمینی مبنی بر سوادآموزی کلاس‌هایی کوتاه‌مدت جهت تربیت‌معلم برای سوادآموزی با همکاری نهضت سوادآموزی دایر گردیده است و اولین کلاس روز به سه‌شنبه شانزدهم بهمن شروع بکار خواهد کرد. واحد کارگری حزب جمهوری اسلامی ایران از کلیه شوراها و انجمن‌های اسلامی کارخانجات خواست نسبت به معرفی افراد علاقمند به آموزش بی‌سوادان اقدام کنند. در این اطلاعیه همچنین آمده است که بر اساس مذاکراتی که با وزارت کار صورت گرفته کلاس‌های مزبور در بین ساعات کار نیز دائر خواهد بود. دوره کلاس‌های آموزش نحوه تدریس بین ۴ تا ۵ جلسه خواهد بود که پس از اتمام آن گواهینامه مربوط داده خواهد شد و بی‌سوادان پس از طی دوره سوادآموزی مدرک خواهند گرفت. همچنین سعی خواهد شد بعد از اتمام کلاس‌های سوادآموزی که دوره آن‌ها حدود ۱۷ هفته می‌باشد کلاس‌هایی برای آموزش قرآن و اصول اسلامی تشکیل گردد.»(۶)