آقای اوباما! این خاورمیانه جدید است / گزارش روز هفدهم

دولت آمریکا انتظار داشت که سخنرانی روز پنج‌شنبه اوباما در مورد سیاست‌های دولت آمریکا در قبال تحولات خاورمیانه با اقبال مردم این منطقه مواجه شود، اما واکنش‌های رسمی و غیررسمی خلاف آن را نشان داد. در کنار مرور اخبار روزهای پنج‌شنبه و جمعه خاورمیانه، نگاهی خواهیم داشت به سخنرانی رئیس‌جمهور آمریکا:

سخنرانی‌ای که نارضایتی درپی داشت
رادیو ملی آمریکا (ان‌پی‌آر)، بازخورد سخنرانی روز پنج‌شبه باراک اوباما در مورد سیاست‌های «جدید» آمریکا در منطقه خاورمیانه را نامناسب دانست و نوشت: سخنرانی اوباما، نارضایتی مردم منطقه را درپی داشته است. به نوشته ان‌پی‌آر، سخنرانی اوباما نه حاوی نکته جدیدی بود و نه از استراتژی مشخصی برخوردار بود. این رسانه می‌افزاید به نظر می‌رسد کاخ سفید واقعاً در این سخنرانی ناموفق عمل کرد.

اوباما، روز پنج‌شنبه و پنج ماه پس از آغاز تحولات خاورمیانه به وزارت امور خارجه آمریکا رفت و گفت: فصل جدیدی از دیپلماسی آمریکا باز شده است. رویترز در این رابطه نوشت: مردم منطقه معتقدند این سخنرانی بسیار دیرهنگام صورت گرفت. رئیس‌جمهور آمریکا در مورد بلاتکلیفی کاخ سفید در پنج ماه گذشته در اتخاذ استراتژی در قبال بیداری اسلامی توضیحی نداد اما تا توانست، اظهاراتی متناقض را از سر استیصال ایراد کرد. در عین حال، اوباما تلویحاً به ماهیت سلطه‌جویانه آمریکا اذعان کرد و گفت: اقتصاد، امنیت، تاریخ و سرنوشت، آینده آمریکا را به خاورمیانه گره زده است. وی مدعی شد آرمان‌های آمریکا، در تناقض با فریادهای مردم در خیابان‌های کشورهای عرب نیست اما به سابقه حمایت آمریکا از دیکتاتوری‌های مورد غضب در بیداری اسلامی اشاره‌ای نکرد. اوباما در این سخنرانی به بی‌اعتمادی مردم خاورمیانه به دولت آمریکا و اختلاف‌نظر با این دولت نیز اشاره و آن را تأیید کرد. رئیس‌جمهور آمریکا در سخنرانی خود، جمهوری اسلامی ایران را در ادامه استراتژی نخ‌نمای خود متهم کرد و در عین حال از ذکر نام عربستان سعودی و نقش آن در سرکوب‌های بحرین خودداری نمود. اوباما، بحرین را هم‌پیمان آمریکا دانست که حق مشروع نگرانی از ناآرامی‌ها در این کشور را دارد ولی تلویحاً از خشونت‌ها نیز انتقاد کرد.

اسرا نومانی در دیلی‌بیست نوشت: سخنرانی اوباما و دفاع از عربستان سعودی، رکورد جدیدی از تناقضات آمریکا در خاورمیانه را به ثبت رساند. مایکل توماسکی نیز حرف‌های اوباما را قشنگ و جذاب دانست که جدید نبود. الیوت آبرامز نیز در سایت شورای روابط خارجی آمریکا نوشت: سخنرانی اوباما به مسائل بسیاری پرداخت اما بخش اعظمی از آن تکرار تاریخ و تکرار گذشته آمریکا در منطقه بود و بخش مربوط به اسرائیل نیز راه به جایی نخواهد برد.
کوری شاکه نیز در سایت مجله فارن‌پالسی، سخنرانی اوباما را «مشکل بسیار برای هیچ» دانست که به هیچ‌کدام از اهداف خود دست پیدا نکرد.

در عین حال پیشنهاد اوباما به رژیم صهیونیستی برای پذیرش مرزهای سال ۱۹۶۷ نیز بلافاصله با واکنش منفی این رژیم مواجه شد و پس‌لرزه آن نیز تا زمان سفر نتانیاهو به واشنتگن ادامه داشت. نیویورک‌تایمز هم از تنش بین نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی و اوباما در پی این سخنرانی خبر داد.

رابرت فیسک از روزنامه‌نگاران مطرح جهان نیز با حضور در شبکه تلویزیونی الجزیره گفت: اوباما ظاهراً آنچه در خاورمیانه می‌گذرد را درک نمی‌کند. او به دنبال نقش جدید برای آمریکا است اما این خاورمیانه است که تغییر کرده و این خاورمیانه جدید است. به گفته فیسک، اوباما به جای این‌که به تعیین تکلیف در مورد آنان بپردازد، چرا از اعراب نپرسید که آن‌ها می‌خواهند آمریکا چه نقشی در آینده آنان داشته باشد؟ فیسک افزود: باید این را پذیرفت که رژیم صهیونیستی نیز به شدت تضعیف شده و آمریکایی‌ها هنوز متوجه آنچه در خاورمیانه می‌گذرد، نشده‌اند.

لیبی: دخالت ناتو اوضاع را وخیم‌تر کرده است
جنگنده‌های ناتو، نیروی دریایی قذافی و سه بندر لیبی را به منظور «حفاظت از بندر مصراته» که در اختیار شورشیان است، هدف قرار دادند. این حمله، گسترده‌ترین حمله به نیروی دریایی لیبی از آغاز حملات ائتلاف ناتو بوده است. شورشیان لیبی در حالی به دنبال پایان حکومت ۴۰ساله قذافی بر لیبی هستند که دخالت ناتو و غرب، اوضاع در این کشور را تنها وخیم‌تر کرده و صدها کشته درپی داشته است.

یک روحانی بحرینی به بیست سال زندان محکوم شد
یک دادگاه در بحرین، محمدحبیب الصفاف، از روحانیون برجسته مخالفت حکومت بحرین را به همراه هشت تن دیگر به اتهام ربایش یک افسر پلیس، به بیست سال زندان محکوم کرد. تا به امروز، دست‌کم سی نفر در جریان سرکوب معترضان بحرینی به‌وسیله دولت این کشور و نیروهای سعودی کشته شده و صدها تن نیز مجروح گردیدند. احکام سنگین زندان و همچنین جنایت‌هایی همچون آزار و اذیت دختران، تخریب مساجد و یا شکنجه نیروهای درمانی از جمله دیگر اقدامات حکومت بحرین بوده است.

اردن یکپارچه خواهان استعفای دولت شد
خبرگزاری شین‌هوا از اردن گزارش داد که این کشور شاهد تظاهرات گسترده‌ای بود که طی آن، معترضان خواستار پایان فساد و استعفای دولت شدند. معترضان در منطقه العبدالی پایتخت گردهم آمدند و بر علیه دولت شعار سر داده‌اند. این گردهمایی به ابتکار نیروهای سیاسی مسلمان و فعالان صنفی صورت گرفته بود. صدها نفر نیز در طفیله از تأخیر در اصلاحات وعده داده شده از سوی دولت اردن ابراز نارضایتی کردند و از دولت خواستند تا به نیاز اردنی‌ها پاسخ دهد. کرک نیز شاهد تظاهرات مشابهی بود.

تظاهرات مردم کویت
خبرگزاری شین‌هوا گزارش داده که صدها تن از مردم کویت مقابل پارلمان این کشور دست به تظاهرات زده و خواهان استعفای نخست‌وزیر این کشور، شیخ ناصر محمدالحمد آل‌صباح شدند. این در حالی است که دولت کویت به تازگی تشکیل شده است.

مردم یمن: صالح وقت تلف می‌کند
علی‌عبدالله صالح، رئیس‌جمهور یمن بار دیگر از پذیرش پیشنهاد شورای همکاری کشورهای حاشیه خلیج فارس برای خروج از قدرت خودداری کرد. وی در عین حال خواستار برگزاری انتخابات در یمن شد. این چندمین بار است که آقای صالح با امضای توافق‌نامه ترک قدرت موافقت، اما بعد با آن مخالفت می‌کند. مردم یمن بر این عقیده‌اند که این تحرکات تنها برای ادامه قدرت صالح است. روز جمعه نیز صدهاهزار تن از مخالفین آقای صالح در نزدیکی کاخ ریاست‌جمهوری تجمع کرده و خواهان خروج فوری وی از قدرت شدند. یمن، یکی از خونین‌ترین صحنه درگیری‌ها در پی بیداری اسلامی در منطقه بوده است.

اخوان‌المسلمین مصر رسماً ثبت شد
حزب اخوان‌المسلمین مصر پس از سال‌ها فعالیت در رژیم مبارک، بالاخره به عنوان حزبی سیاسی در مصر به ثبت رسید. این اقدام را می‌توان به منزله آغاز رسمی فعالیت‌های این حزب در مصر جدید دانست که نگرانی بسیاری از غربی‌ها را درپی داشته است.