|
| [ بازگشت ]
|
[ چـاپ ]
مربوط به :بیانات در ارتباط تصویری با مردم قم - 1400/10/19 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : اغلب قضایای مهمّی که در این ۱۵۰ سال اخیر در کشور ما واقع شده... [با مرجع تقلید، با عالِم روحانی، با دین و با مسائل دینی ارتباط دارد.] تقریباً در همه‌ی حوادث تاریخی، حوادث اجتماعی، حوادثی که مردم وارد میدان شدند و توانستند یک کاری را به ثمر برسانند و انجام بدهند -یعنی تا آنجایی که بنده در ذهنم هست- پای یک مرجع دینی، یک عالِم دینی و عالِم شجاع، مبارز و سیاست‌شناس در میان است. مثلاً فرض بفرمایید که در قضیّه‌ی تنباکو، میرزای شیرازی است؛ در مشروطه مراجع نجفند، علمای بزرگ تهران و تبریز و اصفهان و جاهای دیگرند؛ در مسئله‌ی حادثه‌ی مهمّ مسجد گوهرشاد، مرحوم حاج آقا حسین قمی (رضوان الله علیه) و علمای مشهدند؛ در سی‌ام تیر، مرحوم آیت‌الله کاشانی است؛ در پانزدهم خرداد سال ۴۲، امام بزرگوار و برخی از بزرگان و علمای دیگر هستند؛ یک روحانی شجاع، مبارز و سیاست‌شناس در همه‌ی این حوادث حضور دارد، و این حضور او است که سرمنشأ تحرّک مردمی است. بله، ممکن است مثلاً یک شخصی، یک آدم بانفوذی بتواند یک تعدادی از مردم را یک جایی وادار به یک عکس‌العملی، به یک تحرّکی بکند لکن حرکت عظیم مردم، تکان دادن و به موج درآوردن این اقیانوس عظیم، فقط کار عالِم دینی است، فقط کار مرجع روحانی است؛ و از اینجا میشود راز دشمنیِ قدرتهای مستکبر عالم را با علمای دین، علمای سیاسی، با دین سیاسی، با فقه سیاسی، با عالِم سیاسی فهمید که چرا دشمنند؛ چون حضور اینها، حضور ضدّ استکباری و ضدّ استعماری است و این قضایای بزرگ را به وجود آورده؛ اینها میدانند، لذا با عالِم سیاسی مخالفند، با مرجع سیاسی مخالفند، با فقه سیاسی مخالفند، با دین سیاسی و اسلام سیاسی صریحاً میگویند مخالفند؛ و این حقیقتی است که باید [به آن] توجّه داشت. مربوط به :بیانات در دیدار مردم قم - 1395/10/19 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : مشروطیّت حرکتی بود که با پیش‌آهنگی علما که مظهر دین‌داری مردم بودند، توانست پیش برود. ... آنچه در مشروطه مردم را به میدان آورد، عبارت بود از حضور علمای تراز اوّلی مثل مرحوم شیخ فضلالله نوری، مثل مرحوم سیّدمحمّد طباطبائی، مثل مرحوم سیّدعبدالله بهبهانی؛ اینها علمای بزرگ بودند؛ در تهران و در تبریز علمای بزرگ، در اصفهان علمای بزرگ، در بعضی از شهرهای دیگر هم همینجور، در فارس همینجور، علمای بزرگ جلو افتادند و مردم دنبال اینها آمدند. مربوط به :بیانات در دیدار مردم قم - 1395/10/19 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : اگر علما نبودند و انگیزه‌ی دینی نبود، قطعاً نهضت ملّی شدن صنعت نفت پیش نمیرفت؛ این را همه بدانند. در مقدّمه‌ی این نهضت آیت‌الله کاشانی بود. پشتیبان او مرجع تقلیدی مثل مرحوم آسیّدمحمّدتقی خوانساری در قم بود. مروّجان این فکر، یک جمعی در قم و در مشهد ما یک عالم دینی، یک منبریِ درجه‌ی یک و یک فعّال مذهبی گوینده‌ی متفکّر درجه‌ی یک [بودند]؛ اینها مروّجین نهضت ملّی بودند، مردم به‌خاطر دین آمدند. بعد که مرحوم کاشانی را جدا کردند، علما را طرد کردند، مذهبی‌ها را کنار گذاشتند، مصدّق شکست خورد. تا دین بود، تا عنصر ایمان دینی بود، حرکت به جلو بود؛ وقتی این [عنصر] از آن گرفته شد، حرکت متوقّف شد، شکست خورد، تبدیل به عکس شد. مربوط به :گزیده‌ای از بیانات در دیدار اعضاى پژوهشگاه تخصصى شهید سید محمدباقر صدر - 1395/05/25 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : مرحوم شهید صدر قطعاً یک نابغه بود؛ این یک خصوصیّتى است. خب، ما آدمهاى بااستعداد در حوزه‌هاى علمیّه کم نداشتیم؛ آدمهایى که فهم داشتند، سلیقه داشتند، پشتکار داشتند و کارهاى بزرگى انجام دادند. علماى بزرگ ما مثل همین مراجع بزرگى که در این صدسال اخیر در ایران و عراق وجود داشتند همه مردمان بزرگى بودند. استعداد داشتند منتها نابغه یک خصوصیّاتى دارد که در اغلب این افراد، انسان این نبوغ را احساس نمیکند. مرحوم آقاى صدر (رضوان‌الله‌علیه) به نظر بنده قطعاً نابغه بود؛ یعنى کارى که از عهده‌ى او برمى‌آمد، از عهده‌ى خیلى از فقها و علما و متفکّرین حوزه‌هاى ما برنمى‌آید: فضاى دید بسیار وسیع، فهم نیازهاى دنیاى اسلام، پاسخگویى سریع و آماده به خواسته‌ها... ایشان واقعاً یک نابغه‌اى بود، مسائل را میفهمید، مسائل را حدس میزد. مربوط به :دیدار مدیران، مدرسان و طلاب حوزه‌های علمیه استان تهران با رهبر انقلاب - 1395/02/25 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : تبدیل جامعه به جامعه‌ای دینی، بر عهده‌ی علما، روحانیت و طلاب است. مربوط به :دیدار مدیران، مدرسان و طلاب حوزه‌های علمیه استان تهران با رهبر انقلاب - 1395/02/25 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : «هدایت سیاسی» وظیفهی مهم علما و روحانیون است. مربوط به :دیدار مدیران، مدرسان و طلاب حوزه‌های علمیه استان تهران با رهبر انقلاب - 1395/02/25 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : در جمهوری اسلامی، تداوم حضور علما و روحانیون و در نتیجه، حضور مردم در عرصه‌ها، استمرار حرکت انقلاب را ممکن کرده است. مربوط به :بیانات در دیدار اعضاى ستاد برگزارى سومین جشنواره‌ى بین‌المللى شعر حوزه - 1394/07/13 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : در بین فقهای بزرگ و علمای بزرگ شیعه آن کسانی که شاعر بودند و بعضیشان شاعران برجستهای هم بودند، کم نیستند؛ مثل محقق حلّی، مثل پدر علّامه و دیگرانی از این قبیل؛ تا زمانهای بعد، مرحوم میرداماد، مرحوم فیّاض، حزین لاهیجی و دیگران و دیگران؛ در نجف هم همینجور، مرحوم بحرالعلوم. مربوط به :بیانات در دیدار اعضاى ستاد برگزارى سومین جشنواره‌ى بین‌المللى شعر حوزه - 1394/07/13 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : در نجف شعرایی که از علما بودند و شاعر بودند که کم هم نیستند، گاهی شعرهایشان در سطح جهانی مطرح میشد. آن شاعر معروف لبنانی ساکن آمریکا، یک شاعر معروفی است که الان اسمش [یادم نیست] شعر معروفی دارد که اسم شعرش «الطلاسم» است و آن کلمهی ترجیعش -البتّه ترجیعبند به معنای مصطلح ما نیست- «لست ادری» است. این را مرحوم سیّد رضای هندی جواب داده: انا ادری؛ آن شعر پخش شد در دنیای عرب و همه شناختند و دانستند. یعنی شعرای برجستهای بودند علمای نجف. خود مرحوم شیخ محمّدرضای مظفّر که کتاب علمی ایشان در حوزه کتاب درسی است و میخوانند، شاعر است، یک شاعر حسابی است، شاعر خوبی است که با جمع شعرا در نجف مأنوس بودند، مشغول بودند. مربوط به :بیانات در دیدار مسئولان نظام و میهمانان بیست و هشتمین کنفرانس بین‌المللى وحدت اسلامى - 1393/10/19 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : من توصیه میکنم، اصرار میکنم به علمای اعلام، به روشنفکران دنیای اسلام، به سیاستمداران دنیای اسلام، اینقدر دم از تفرقه نزنند. یک عدّهای در دنیا دارند پول خرج میکنند برای اسلامهراسی، برای اینکه چهرهی اسلام را در دنیا خراب کنند، [آنوقت] ما هم در درون خودمان سعی کنیم چهرهی یکدیگر را خراب کنیم، تخریب کنیم، مردم را از یکدیگر بترسانیم! این خلاف حکمت است، خلاف سیاست است. مربوط به :بیانات در دیدار شرکت‌کنندگان در «کنگره‌ى جهانى جریانهاى افراطى و تکفیرى از دیدگاه علماى اسلام» - 1393/09/04 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : [تشکیل] یک نهضت علمى و منطقى فراگیر از سوى همه‌ى علماى مذاهب اسلامى... براى ریشه‌کن کردن جریان تکفیرى [از وظایف علماست]؛ این مخصوص مذهبى دون مذهبى [دیگر] نیست؛ همه‌ى مذاهب اسلامى که دلشان براى اسلام میسوزد، اسلام را قبول دارند و براى اسلام دل میسوزانند، در این وظیفه سهیمند، شریکند؛ باید یک حرکت علمىِ عظیمى انجام بگیرد. آنها با شعار دروغین «پیروى از سَلَف صالح» وارد این میدان شدند؛ باید بیزارى سلف صالح را از کارى که اینها میکنند و از حرکتى که اینها میکنند، با زبان دین، با زبان علم، با منطق صحیح، به اثبات رساند. جوانان را نجات بدهید!... و این به‌عهده‌ى علما است. علما با محافل روشنفکرى هم ارتباط دارند، با توده‌ى مردم هم ارتباط دارند؛ باید تلاش کنند. خداى متعال در قیامت از علما سؤال خواهد کرد که چه کردید؟ باید اقدام کنند. مربوط به :بیانات در دیدار با اعضاى مجلس خبرگان رهبرى - 1393/06/13 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : ارتباط مستقیم علما با مردم، یک عامل و عنصر بی‌بدیلی است؛ هیچ چیزی جای این را نمیگیرد، هیچ چیزی؛ حتی صداوسیما که یک رسانه‌ی فراگیر است، نمیتواند جای ارتباط مستقیم علما و متفکرین دینی را با مردم بگیرد. مربوط به :بیانات در اجلاس جهانی علما و بیداری اسلامی - 1392/02/09 عنوان فیش : بیداری اسلامی, عالِم دینی کلیدواژه(ها) : بیداری اسلامی, عالِم دینی نوع(ها) : جمله‌های برگزیده متن فیش : نخستین امواج بیداری در کشورهای این منطقه که همزمان با ورود پیشقراولهای استعمار آغاز شد، غالباً به وسیلهی علمای دین و مصلحان دینی پدید آمد. مربوط به :بیانات در اجلاس جهانی علما و بیداری اسلامی - 1392/02/09 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : جمله‌های برگزیده متن فیش : روحانیان و رجال دینشناس هرجا که در هنگامهی تحولات بزرگ، در نقش هدایتگر و پیشرو ظاهر شده و در پیشاپیش صفوف مردم در مواجهه با خطرات، حرکت کردهاند، پیوند فکری میان آنان و مردم افزایش یافته و انگشت اشارهی آنان در نشان دادن راه به مردم، اثرگذارتر بوده است. مربوط به :بیانات در اجلاس جهانی علما و بیداری اسلامی - 1392/02/09 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : جمله‌های برگزیده متن فیش : عالمان دین باید با هوشیاری و شناخت شیوهها و ترفندهای فریبندهی دشمن، راه نفوذ را به کلی ببندند و فریب دشمن را ناکام کنند. مربوط به :بیانات در اجلاس جهانی علما و بیداری اسلامی - 1392/02/09 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : نخستین امواج بیداری در کشورهای این منطقه که همزمان با آغاز ورود پیشقراولهای استعمار آغاز شد، غالباً به وسیلهی علمای دین و مصلحان دینی پدید آمد. نام رهبران و شخصیتهای برجسته چون سیدجمال‌‌الدین و محمد عبده و میرزای شیرازی و آخوند خراسانی و محمود الحسن و محمدعلی و شیخ فضلالله و حاج آقا نورالله و ابوالاعلی مودودی و دهها روحانی معروف بزرگ و مجاهد و متنفذ از کشورهای ایران و مصر و هند و عراق در صفحات تاریخ برای همیشه ثبت و ضبط است. در دوران معاصر هم نام درخشان «امام خمینی» عظیم چون ستاره‌‌ی پرفروغی بر تارک انقلاب اسلامی ایران میدرخشد. در این میان، صدها عالم معروف و هزاران عالم غیرمعروف نیز، امروز و دیروز، نقش‌‌آفرین حوادث اصلاحىِ بزرگ و کوچک در کشورهای گوناگون بودهاند. فهرست مصلحان دینی از قشرهای غیرروحانی همچون حسن‌‌البناء و اقبال لاهوری نیز بلند و اعجاب‌‌انگیز است. روحانیان و رجال دینشناس کمابیش در همه جا مرجع فکری و سنگ صبور روحی مردم بودهاند و هرجا که در هنگامهی تحولات بزرگ، در نقش هدایتگر و پیشرو ظاهر شده و در پیشاپیش صفوف مردم در مواجهه با خطرات حرکت کردهاند، پیوند فکری میان آنان و مردم افزایش یافته و انگشت اشارهی آنان در نشان دادن راه به مردم، اثرگذارتر بوده است. این به همان اندازه که برای نهضت بیداری اسلامی دارای سود و برکت است، برای دشمنان امت و کینه‌‌ورزان با اسلام و مخالفان حاکمیت ارزشهایاسلامی، دغدغه‌‌آفرین و نامطلوب است و سعی میکنند این مرجعیت فکری را از پایگاه‌‌های دینی سلب کرده و قطبهای جدیدی برای آن بتراشند؛ که به تجربه دریافته‌‌اند که با آنان میتوان بر سر اصول و ارزشهای ملی براحتی معامله کرد! چیزی که در مورد عالمان باتقوا و رجال دینىِ متعهد هرگز اتفاق نخواهد افتاد. این، وظیفهی عالمان دین را سنگین‌‌تر میکند. آنها باید با هوشیاری و دقت فراوان، و با شناخت شیوهها و ترفندهای فریبندهی دشمن، راه نفوذ را بکلی ببندند و فریب دشمن را ناکام کنند. نشستن بر سفره‌‌ی رنگین متاع دنیا، از بزرگترین آفتها است. آلوده شدن به صله و احسانِ صاحبان زر و زور و نمکگیر شدن در برابر طاغوتهای شهوت و قدرت، خطرناکترین عامل جدائی از مردم و از دست دادن اعتماد و صمیمیت آنها است. منیّت و قدرت‌‌طلبی که سست‌‌عنصران را به گرایش به سوی قطبهای قدرت فرا میخواند، بستر آلودگی به فساد و انحراف است. این آیهی قرآن را همواره باید در گوش داشته باشند که: «تلک الدّار الأخرة نجعلها للّذین لایریدون علوّا فی الأرض و لا فسادا و العاقبة للمتّقین» . مربوط به :بیانات در جمع روحانیون شیعه و اهل سنت کرمانشاه - 1390/07/20 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : آیهی... «انّما یخشی الله من عباده العلماء»، خشیت را یکی از خصوصیات علما قرار داده است. خب، علما خیلی خصوصیات دارند، اما خشیت را انتخاب کرده است. بعد از ذکر آیات الهی در کوه و دشت و صحرا و باغ و راغ که در آیات هست، میفرماید: «انّما یخشی الله من عباده العلماء». خاصیت علم همین است که انسان را مشمول این نعمت بزرگ میکند، خشیت الهی بر دل انسان سایه میافکند؛ این را باید به دست بیاوریم. شما جوانها آسانتر از من میتوانید این کار را انجام بدهید. به سن ما که رسیدید، اگر کسی در دوران جوانی کاری کرده باشد، به دردش میخورد؛ والّا کارش سخت است. خشیت را امروز در خودتان ایجاد کنید؛ خشوع در مقابل خدا را امروز برای خودتان فراهم کنید؛ باب تضرع الیالله را امروز باز کنید؛ نوافل را که مقرِب الیالله هستند، از امروز شروع کنید؛ اینها به دردتان میخورد. مربوط به :بیانات در جمع روحانیون شیعه و اهل سنت کرمانشاه - 1390/07/20 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : عزیزان من! علمای محترم! فضلای گرامی! طلبه‌های جوانِ امیدهای آینده! بدانید امروز وظیفهی روحانیت مضاعف است. اگر روحانیت همیشه یک باری بر دوش داشته است - بار تفهیم، تبیین، ابلاغ؛ «الّذین یبلّغون رسالات الله» - امروز این بار مضاعف است؛ چرا؟ برای دو جهت: یکی اینکه فرصت برای تبلیغ اسلام در دنیا - چه دنیای اسلام، چه دنیای غیر اسلام - به وجود آمده است... یکی هم به دلیل همین فرصت و از ترس اسلام، حملات نسبت به اسلام افزایش پیدا کرده است. پس وظیفه مضاعف میشود. وقتی فرصت هست، وظیفه زیاد است. وقتی به خاطر این فرصت، حمله و دشمنی و تهاجم هست، باز وظیفه زیاد است. امروز شما در یک چنین وضعیتی هستید. نباید هم بترسید؛ «و یخشونه و لا یخشون احدا الّا الله». از هیچ چیز نترسید، از سختیهای راه نهراسید. نه اینکه بگوئید سختی نیست؛ چرا، سختی هست؛ اما از این سختی نترسید. به استقبال کارهای دشوار و سخت بروید. کارهای نشدنی را انجام بدهید. مربوط به :بیانات در دیدار طلاب و فضلا و اساتید حوزه علمیه قم - 1389/07/29 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : در قضیه مشروطه اگر علما نبودند، مشروطیت به وجود نمیآمد و به پیروزی نمیرسید. وقتی هم که غربزده‌ها و نوچه‌های انگلیسی در ایران، علمای دین و شعارهای دینی را کنار زدند، باز استبداد و تسلّط و نفوذ خارجی مسلّط شد. در نهضت ملی شدن صنعت نفت هم همین‌طور بود. تا وقتی روحانیت وسط میدان بود -که مرحوم آیةالله کاشانی یکی از اصلیترین محورهای این مبارزه بود- ملت در میدان حضور داشت؛ اما وقتی با سوء رفتارها، کج‌سلیقگیها و انحصارطلبیها، دستِ روحانىِ روشنفکر و آگاه و شجاعی مثل مرحوم کاشانی کوتاه شد، ملت هم کنار کشید و رؤسای دولت نهضت ملی تنها ماندند. لذا دشمن آمد و با آنها هر کار میخواست کرد. مربوط به :بیانات در دیدار طلاب و فضلا و اساتید حوزه علمیه قم - 1389/07/29 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : حوزه‌های علمیه و علمای دین پشتوانه‌هائی هستند که موظفند نظریات اسلامی را در... زمینه [علوم انسانی] از متون الهی بیرون بکشند، مشخص کنند، آنها را در اختیار بگذارند، برای برنامه‌ریزی، برای زمینه‌سازیهای گوناگون. مربوط به :بیانات در دیدار طلاب و فضلا و اساتید حوزه علمیه قم - 1389/07/29 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : سکوت و بی‌طرفی علما و روحانیون و حوزه‌های علمیه به هیچ وجه نمیتواند دشمنی دشمن را متوقف کند. بنابراین حرکت حوزه‌های علمیه، بی‌طرف نماندن حوزه‌های علمیه در قبال حوادث جهانی، در قبال مسائل چالشىِ ملی و بین‌المللی یک ضرورتی است که نمیشود از آن غافل شد. مربوط به :بیانات در دیدار طلاب و فضلا و اساتید حوزه علمیه قم - 1389/07/29 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : نظام به لحاظ نظری و علمی محتاج علمای دین و حوزه‌های علمیه و مستظهر به تلاش علمی آنهاست. نظام متکی به حوزه‌های علمیه است؛ متکی به علما، برجستگان و صاحب‌نظران دینی است. مربوط به :بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری - 1388/12/06 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : نقش علمای دین در هدایت مردم، منحصر نمیشود به هدایت در امور فرعی و مسائل شخصی و اینها. مهمتر از همه‌ی اینها، هدایت مردم است در مسئله‌ی عظیم اجتماعی و مسئله‌ی حکومت و مسئله‌ی نظام اسلامی و وظائفی که مترتب بر این هست در مقابله‌ی با حوادث جهانی. یقیناً اگر نقش علمای دین و راهنمایان روحانی حذف میشد و وجود نمیداشت، این انقلاب تحقق پیدا نمیکرد؛ این نظام به وجود نمیآمد و باقی نمی‌ماند، با این همه مشکلات فراوانی که در سر راه این انقلاب به وجود آوردند. بنابراین علمای دین... ماندگار و مستمری در حوادث جامعه و سرنوشت جامعه دارند. مربوط به :بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری - 1388/12/06 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : حضور مردم در حوادث بزرگ و مهم و اعلان موضعی که میکنند - مثل راهپیمائی مهم بیست و دوم بهمن، که واقعاً یک پدیده‌ی عظیمی بود در تاریخ انقلاب در این شرائط و با این اوضاع و احوال؛ و قبل از آن، حضور مردم در خیابانها در سراسر کشور در نهم دی - بدون اینکه علما و راهنمایان معنوی مردم که مورد اعتماد آنها هستند، دلهای مردم را به حقائق این انقلاب متوجه کنند، میسر نمیشد. نقش علمای دین در هدایت مردم، منحصر نمیشود به هدایت در امور فرعی و مسائل شخصی و اینها. مهمتر از همه‌ی اینها، هدایت مردم است در مسئله‌ی عظیم اجتماعی و مسئله‌ی حکومت و مسئله‌ی نظام اسلامی و وظائفی که مترتب بر این هست در مقابله‌ی با حوادث جهانی. یقیناً اگر نقش علمای دین و راهنمایان روحانی حذف میشد و وجود نمیداشت، این انقلاب تحقق پیدا نمیکرد؛ این نظام به وجود نمیآمد و باقی نمی‌ماند، با این همه مشکلات فراوانی که در سر راه این انقلاب به وجود آوردند. بنابراین علمای دین... تأثیر ماندگار و مستمری در حوادث جامعه و سرنوشت جامعه دارند. مربوط به :دیدار علما و فضلا و طلاب استان فارس با رهبر انقلاب - 1387/02/11 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : حوزه‌های علمیه باید روحانیون و فضلای متّقی، آگاه، عالم و شجاع تربیت کنند و این عالِمان باتقوا همچون ستون‌های مستحکم، بخشی از سنگینی بنای عظیم جمهوری اسلامی را بر دوش بگیرند. مربوط به :بیانات در دیدار مردم شیراز - 1387/02/11 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : علمای مبارزی که از این استان [فارس] به تاریخ دانش دین در کشور معرفی شدند، در کمتر نقطه‌ای از نقاط ایران نظیر دارند. میرزای شیرازی را که همه میشناسند. مرحوم سیدعلیاکبر فال‌اسیری - عالم بزرگ - که در همین شهر شیراز قیام کرد و با نفوذ انگلیسها و نفوذ خارجیها مخالفت کرد، بعد هم آمدند و او را گرفتند و تبعید کردند؛ لکن اثر کار او ماند. نوشته‌اند که سیدعلیاکبر فال‌اسیری در نزدیک حافظیه - شاید در همین نقاطی که الان شما حضور دارید - مشغول زیارت عاشورا بود که ریختند و او را گرفتند و تبعید کردند. میرزای دوم - میرزا محمدتقی شیرازی - که در سالهای بعد از جنگ جهانی اول، رهبر مبارزه‌ی ملت عراق در مقابل تهاجم انگلیسها و اشغال انگلیسها بود. مرحوم سید عبدالحسین لاری چهرهی برجسته و ممتازی بود که در حدود صد سال قبل، در همین استان و به کمک عشایر غیور و دلیر استان فارس، مبارزات خودش را شروع کرد؛ با سلطه‌ی انگلیسها مبارزه کرد؛ برای استقرار نظام قانونی و مشروطیت مبارزه کرد؛ برای تشکیل حکومت اسلامی مبارزه کرد. روحانیت استان از این نمونه‌ها بسیار دارد که همه هم به کمک مردم مؤمن و غیور استان فارس - چه عشایر و چه مردم شهرها و چه بخصوص شهر شیراز - مستظهر بودهاند. مرحوم سیدنورالدین حسینی، در همین شهر شیراز عضو سفارت بیگانه را - که به مقدسات مردم اهانت کرده بود - خواباند و با دست خودش به او شلاق زد و حدّ الهی را جاری کرد و با دستگاه جبار، با شجاعت تمام به مبارزه‌ی سیاسی و اجتماعی برخاست. بعد هم در دوران شروع مبارزات روحانیت، مرحوم آیت‌اللَّه شهید دستغیب و مرحوم آیت‌اللَّه محلاتی و دیگر علما، مسجد جامع عتیق شیراز را مرکز مبارزات خودشان قرار دادند و آوازه‌ی مبارزات علمای شیراز و سخنرانیهای مرحوم آیت‌اللَّه دستغیب - به عنوان سخنگوی آن روحانیت - در همان روزها در اکناف ایران منتشر شد. بنده خودم در آن وقت در قم بودم، نوار سخنرانی مرحوم شهید دستغیب دست به دست میان طلاب میگشت! ما هم‌آن وقت شنیدیم. این موضع روحانیت مبارز شیراز بود که با پشتیبانی مردم هم همراه بود. مربوط به :گزیده / بیانات دیدار علماء، فضلا و روحانیون کشور با رهبر انقلاب در مشهد مقدس - 1386/02/26 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : یک ویژگی که در علمای شیعه وجود دارد که در علمای دیگر در طول تاریخ خیلی دیده نمیشود. طرفداری از مستضعفان و ملجاء محرومان و مستضعفان بودن است. مربوط به :گزیده / بیانات دیدار علماء، فضلا و روحانیون کشور با رهبر انقلاب در مشهد مقدس - 1386/02/26 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : عقیده راسخ دارم که پیروزی انقلاب اسلامی در ایران برخواسته از وجهه مردمی و عمیق علما در طول تاریخ بود و این وجهه را علما به خاطر علم و پارسایی پیدا کردند و ما هم باید علم خودمان را تأمین کنیم و هم پارسا باشیم که این دو لازمه توفیقات آینده روحانیت است. مربوط به :گزیده / بیانات دیدار علماء، فضلا و روحانیون کشور با رهبر انقلاب در مشهد مقدس - 1386/02/26 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : در زمان جنگ جهانی اول به رغم رفتار سخت‌گیرانه حکومت سنی عثمانی با علمای نجف، این علما زمانی که انگلیسیها میخواستند عراق را از دست عثمانی خارج کنند در مقابل انگلیس ایستادند و جنگیدند. حتی مرحوم آیت الله کاشانی و پدر ایشان نیز با حضور در نجف به نبرد با انگلیسیها پرداختند زیرا فهمیدند که استعمار چیست و کیست.ای کاش علمای اهل سنت امروز در عراق نیز همین ادراک و هوشمندی را که قریب به 100 سال پیش علمای شیعه به کار گرفتند به کار بگیرند زیرا امروز آمریکا همانند انگلیس در آن دوران، معارض دولت شیعه عراق است و علمای اهل سنت و شیعه چه عراقی و چه غیر عراقی باید بایستند و از این دولت حمایت کنند. مربوط به :بیانات در دیدار کارگزاران نظام - 1386/01/17 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : علما و روشنفکران اسلام بنشینند و منشور وحدت اسلامی را تنظیم کنند؛ منشوری تهیه کنند تا فلان آدم کج‌فهمِ متعصبِ وابسته‌ی به این، یا فلان، یا آن فرقه‌ی اسلامی، نتواند آزادانه جماعت کثیری از مسلمانان را متهم به خروج از اسلام کند؛ تکفیر کند. تهیه‌ی منشور جزو کارهایی است که تاریخ، امروز از روشنفکران اسلامی و علمای اسلامی مطالبه میکند. اگر شما این کار را نکنید، نسلهای بعد از شما مؤاخذه خواهند کرد. مربوط به :بیانات در دیدار شورای مرکزی و کمیته‌‌های علمی همایش صدمین سالگرد مشروطیت - 1385/02/09 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : در مشروطیت، نقش علما نقشی نیست که قابل مقایسه با نقش دیگران باشد. در سالهای پیش از مشروطیت - یعنی سالهای سلطنت مظفرالدین شاه - انجمن‌های پنهانی تشکیل میشد و نشست‌های گوناگونی بود که هم علما، هم غیرعلما بودند و آثار آنها در مشروطیت منعکس بود؛ منتها آن چیزی که مشروطیت را به ثمر رساند، این انجمن‌ها نبود؛ آن حضورِ مردمیای بود که جز با فعالیت و تأثیر علما امکان‌پذیر نبود؛ یعنی اگر فتوای آخوند نبود، فتوای آشیخ عبدالله مازندرانی و امثال اینها نبود، اصلاً امکان نداشت این حرکت در خارج تحقق پیدا کند. علاوه بر اینکه در همان کارهای دسته‌جمعىِ خواصی - نه عوامی - هم باز علما نقش غالب را داشته‌اند. شما نگاه کنید ببینید در همان وقتی که انجمن‌های مشروطیت - یعنی انجمن‌های بعد از فرمان - تشکیل شد، مؤثرترین آدم‌ها در مهمترین مراکز کشور، علمایند. انجمن تبریز را ببینید، انجمن مشهد را ببینید، انجمن رشت را ببینید؛ اینها جاهای حساسند که عناصر اصلی و مؤثرشان، علما هستند. بنابراین، نقش روحانیت در مشروطیت، اولاً نقشی نیست که قابل انکار باشد، ثانیاً قابل مقایسه باشد با نقش دیگرانی که بودند؛ روشنفکرها، و در مرحله‌ی بعد، بعضی از صاحبان قدرت و متنفذان دولتی. مربوط به :بیانات در دیدار شورای مرکزی و کمیته‌‌های علمی همایش صدمین سالگرد مشروطیت - 1385/02/09 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : وقتی به علما نگاه میکنیم، میبینیم سابقه‌ی فعالیت علما خیلی بیش از دوره‌ی مشروطیت است. شاخصه‌ی آن فعالیت‌های قبلی، «ضد بیگانه بودن» بود. اصلاً وجه ضد استبدادی در فعالیت‌های علما، یک وجه منطوی در جنبه‌ی ضد بیگانه و ضد استعماری بود. مثلاً فتوای مرحوم میرزای شیرازی، اقدام مرحوم ملاعلی کنی در قضیه‌ی رویتر و از این قبیل، قبل از آنها در قضایای مبارزه‌ی با روسها، اصلِ حرکت مرحوم آخوند در جهت تهدید روسها برای اشغال ایران و بقیه‌ی این کارهایی که شما میبینید، وجه غالب و اصلی بوده است و البته در مسئله‌ی مشروطیت هم وجه ضد استبدادی در حرکت علما واضح و روشن شد. مربوط به :بیانات در دیدار شورای مرکزی و کمیته‌‌های علمی همایش صدمین سالگرد مشروطیت - 1385/02/09 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : شما به مشروطه افتخار بکنید و مشروطه را جزو نقاط عطف تاریخ ایران بدانید؛ اما حقیقت صحنه و آنچه در خارج واقع شد، این است. حالا ما ببینیم نهضت علما چه بود. به نظر من روی آن خیلی کار نشده و یکی از نقاطی که حتماً باید رویش تکیه بشود، این است؛ اینکه نهضت علما چه بود؟ نکته‌ی اول این است که شعار علما، «عدالت‌خواهی» بود. به طور مشخص آنچه که میخواستند، «عدالت‌خانه» بود... نکته‌ی دوم اینکه آن عدالتی که اینها میخواستند، دقیقاً و مستقیماً عدالت در زمینه‌ی مسائل حکومتی بود؛ چون مخاطب اینها حکومت بود... نکته‌ی سوم این است که آنچه اینها میخواستند، یک بنیاد تأمین‌کننده‌ی عدالت بود، که اسمش را میگذاشتند «عدالت‌خانه»... نکته‌ی آخر هم اینکه معیار این عدالت، قوانین اسلامی بود؛ یعنی عدالت اسلامی میخواستند؛ در این هیچ تردیدی نیست و این را بارها و بارها گفته بودند. مربوط به :بیانات در دیدار شورای مرکزی و کمیته‌‌های علمی همایش صدمین سالگرد مشروطیت - 1385/02/09 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : در مشروطیت، نقش علما نقشی نیست که قابل مقایسه با نقش دیگران باشد. در سالهای پیش از مشروطیت - یعنی سالهای سلطنت مظفرالدین شاه - انجمن‌های پنهانی تشکیل میشد و نشست‌های گوناگونی بود که هم علما، هم غیرعلما بودند و آثار آنها در مشروطیت منعکس بود؛ منتها آن چیزی که مشروطیت را به ثمر رساند، این انجمن‌ها نبود؛ آن حضورِ مردمیای بود که جز با فعالیت و تأثیر علما امکان‌پذیر نبود؛ یعنی اگر فتوای آخوند نبود، فتوای آشیخ عبدالله مازندرانی و امثال اینها نبود، اصلاً امکان نداشت این حرکت در خارج تحقق پیدا کند. علاوه بر اینکه در همان کارهای دسته‌جمعىِ خواصی - نه عوامی - هم باز علما نقش غالب را داشته‌اند. شما نگاه کنید ببینید در همان وقتی که انجمن‌های مشروطیت - یعنی انجمن‌های بعد از فرمان - تشکیل شد، مؤثرترین آدم‌ها در مهمترین مراکز کشور، علمایند. انجمن تبریز را ببینید، انجمن مشهد را ببینید، انجمن رشت را ببینید؛ اینها جاهای حساسند که عناصر اصلی و مؤثرشان، علما هستند. بنابراین، نقش روحانیت در مشروطیت، اولاً نقشی نیست که قابل انکار باشد، ثانیاً قابل مقایسه باشد با نقش دیگرانی که بودند؛ روشنفکرها، و در مرحله‌ی بعد، بعضی از صاحبان قدرت و متنفذان دولتی. وقتی به علما نگاه میکنیم، میبینیم سابقه‌ی فعالیت علما خیلی بیش از دوره‌ی مشروطیت است. شاخصه‌ی آن فعالیت‌های قبلی، «ضد بیگانه بودن» بود. اصلاً وجه ضد استبدادی در فعالیت‌های علما، یک وجه منطوی در جنبه‌ی ضد بیگانه و ضد استعماری بود. مثلاً فتوای مرحوم میرزای شیرازی، اقدام مرحوم ملاعلی کنی در قضیه‌ی رویتر و از این قبیل، قبل از آنها در قضایای مبارزه‌ی با روسها، اصلِ حرکت مرحوم آخوند در جهت تهدید روسها برای اشغال ایران و بقیه‌ی این کارهایی که شما میبینید، وجه غالب و اصلی بوده است. مربوط به :بیانات در دیدار اعضای کنگره‌ی حکمت مطهر - 1382/12/18 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : علما و فضلا و جوانها - بخصوص طلاب جوان ما - باید یک دوره کتابهای شهید مطهری را خوانده باشند؛ که اگر میخواهند کاری بکنند، «من بنی فوق بناء السلفی» باشد؛ یعنی بر اساس آن فکر و روی شانه‌های شهید مطهری بروند ان‌شاءاللَّه قله‌های بالاتری را فتح کنند و پرچم فکر اسلامی را به آن جاها بزنند. مربوط به :دیدار جمعی از علما وفضلا و طلاب اهل تشیع و تسنن سیستان و بلوچستان با رهبر انقلاب - 1381/12/02 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : علما... باید توحید، معنویت، سیاست صحیح اسلامی، حسن ظن به پروردگار، ابعاد حکومت اسلامی، معیارهای حاکم اسلامی و دیگر معارف دینی را برای مردم تبیین کنند. مربوط به :بیانات در مراسم سیزدهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله) - 1381/03/14 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : در قضیه مشروطه اگر علما نبودند، مشروطیت به وجود نمیآمد و به پیروزی نمیرسید. وقتی هم که غربزده‌ها و نوچه‌های انگلیسی در ایران، علمای دین و شعارهای دینی را کنار زدند، باز استبداد و تسلّط و نفوذ خارجی مسلّط شد. در نهضت ملی شدن صنعت نفت هم همین‌طور بود. تا وقتی روحانیت وسط میدان بود -که مرحوم آیةالله کاشانی یکی از اصلیترین محورهای این مبارزه بود- ملت در میدان حضور داشت؛ اما وقتی با سوء رفتارها، کج‌سلیقگیها و انحصارطلبیها، دستِ روحانىِ روشنفکر و آگاه و شجاعی مثل مرحوم کاشانی کوتاه شد، ملت هم کنار کشید و رؤسای دولت نهضت ملی تنها ماندند. لذا دشمن آمد و با آنها هر کار میخواست کرد. مربوط به :بیانات در دیدار با اعضای کنگره بزرگداشت شهید آیت‌الله مدنی - 1380/06/12 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : مرحوم شهید مدنی یک نمونه‌ی برجستهای از یک روحانی فعّال و حائز جهات گوناگون هستند. چون روحانیّت را برخلاف مشاغل و حیثیّتهای دیگری که در جامعه وجود دارد نمیشود در یک بُعد خلاصه کرد؛ مثلاً بگوییم روحانی یعنی کسی که فقط علوم مربوط به امر دین را وارد است، یا روحانی یعنی آن کسی که فقط مشغول تبلیغ دین است، یا روحانی یعنی آن کسی که فقط در ارتباط با مردم است، یا روحانی یعنی کسی که به امور دینی و مسائل روحی و خودسازی و مانند اینها خیلی توجّه میکند. هر کدام از اینها به تنهایی معنای روحانی مطلوب نیست؛ روحانیّت دارای همه‌ی این جوانب است. و یک روحانی خوب، روحانی واقعی، آن کسی است که در همه‌ی این جوانب یا عمده‌ی این جوانب، انسان بتواند در او یک حرکتی و فعّالیّتی مشاهده کند. ایشان حقیقتاً یک مصداق بارزی از روحانی کامل بودند. اوّلاً ایشان ملّا بود، عالم بود، فقیه بود. در قم و نجف تحصیلات عالیه‌ی فقه و اصول، همچنین معقول کرده بودند و مرد عالمی بود. آگاهانه و از روی معرفت عمل میکرد، کار میکرد، اقدام میکرد. خاصیّت علم در انسان همین است که حرکات او و سکنات او عالمانه است، منطقی است؛ این خصوصیّت در ایشان بود. ثانیاً روحانیِ ناطق بود. در روایات داریم: بِعَالِمٍ نَاطِقٍ مُستَعمِلٍ لِعِلمِه. اهل بیان و تبیین بود در [ بین ]قشرهای مختلف؛ ایشان در میان جوانها میتوانست کاملاً با مخاطب جوان ارتباط برقرار کند. مربوط به :دیدار جانشین شیخ جامعه الازهر و مفتی مسلمانان مصر با رهبر انقلاب - 1379/10/20 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : علمای اسلام باید با روشنگریهای خود احساس مسؤولیت ملتهای مسلمان را در قبال آزادسازی فلسطین، به طور مستمر افزایش دهند. مربوط به :دیدار جانشین شیخ جامعه الازهر و مفتی مسلمانان مصر با رهبر انقلاب - 1379/10/20 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : علما و روشنفکران اسلامی باید ضمن پرهیز کامل ازخودباختگی در برابر افکار و ایده‌های غربی، بینش اصیل اسلامی را به ذهنهای پرسشگر جهان امروز ارائه کنند. مربوط به :بیانات در شروع درس خارج فقه سال ۱۳۷۹ - 1379/06/20 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : علماى دین باید در مقابل تحریف دین ساکت ننشینند. برخورد غیر علمى با این قضایا غلط است. فریاد بلند کنیم که آقا این کفر گفت؛ تکفیر کنیم، چه بکنیم؛ این فایده‌اى ندارد. خیلیها هم خوششان مى‌آید که همین کار بشود؛ تا یک حرفى زده شد، فوراً این را متهمش کنیم به اینکه ضدّ اسلام گفته است، یا ضدّ دین گفته است، یا ضدّ ولایت گفته است؛ فوراً اینها مى‌چسبند به همین؛ خوششان هم مى‌آید؛ براى خاطر اینکه از نقد علم برکنار مى‌مانند. اگر نقد علمى شد، آن وقت حرف شکافته مى‌شود و رسوایى سخن و صاحب‌سخن آشکار خواهد شد. این کار باید انجام بگیرد. البته اگر کسى حرفى بزند که با موازینى که ما در فقه داریم، تطبیق کند و مجازاتى در اسلام داشته باشد، من نمى‌خواهم آن را منع کنم و مانع آن بشوم؛ نه، آن به جاى خود محفوظ است؛ لیکن آن راهى که علما و حوزه‌هاى علمیه و مبلّغان دین بایستى در پیش بگیرند، نیست؛ آن، کار اهل حکومت است؛ وظیفه‌ى خودشان را باید انجام دهند؛ آنها هم وظایفى دارند؛ حتماً باید انجام دهند؛ اما اهل علم و سردمداران دین و پرچمداران دین در این قضایا باید وارد میدان علمى شوند؛ حرف را بحث کنند، بشکافند، رسوایى حرف را روشن کنند؛ که به دنبالش رسوایى صاحب حرف خواهد بود. «لا ینتشر الهدى الّا من حیث انتشر الضّلال»؛ این از کلمات مرحوم سید شرف‌الدین رضوان‌اللَّه‌تعالى‌علیه است. آنها ضلالت را چگونه منتشر مى‌کنند؟ از همان راه، هدایت را باید منتشر کرد. همان‌گونه که آن جاهل یا مغرض - حالا ما قضاوت نمى‌کنیم؛ چون هر دو نوعش ممکن است - وارد میدان شده است و معارف غلط را، معارف سست را، معارف بى‌ریشه و غیر فنّى را با نامهاى مختلف وبا عناوین مختلف به خورد افراد داده است، همین‌طور بایستى اهل علم و اهل دین وارد شوند و معارف اصیل را، معارف ناب را، غلط بودن آن فکر را بیان کنند. نباید گمان کرد که در بین حوزه‌هاى علمیه کسانى که بتوانند این کارها را بکنند، نیستند؛ نه. بحمداللَّه در بین این جوانها و این فضلاى ما زیادند؛ بسیار هستند که مى‌توانند این کار را بکنند. البته ممکن است یک نفر قدرت تحقیق داشته باشد، اما قدرت بیان نداشته باشد. یک نفر اهل تتبّع باشد، بتواند حرفهایى را پیدا کند که آن اهل تحقیق برایش میسّر نیست. یک نفر زبان بداند، فرضاً بتواند ریشه‌ى این حرف را در فلان نوشته‌ى حقوقدان فرنگى یا فیلسوف فرنگى پیدا کند و این محقّق، آن زبان را نداند و نتواند. اینها باید به همدیگر وصل شوند. این کارها باید مکمّل هم بشود. باید به هم کمک کنند آن فکر صحیح را در اختیار کسى که مى‌تواند آن را با پوشش زیبا و ارائه‌ى قوى و متین مطرح کند، بگذارند تا مطرح کند. این کارى است که امروز جزو وظایف شماست؛ جزو وظایف حوزه‌هاى علمیه است؛ جزو وظایف علماى دین است. از این نباید غافل شد؛ این بسیار مهم است. مربوط به :دیدار اعضای مجلس خبرگان با رهبر انقلاب - 1379/06/09 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : اولین و مهمترین مسؤولیت علماء، حفظ تقوا می‌باشد زیرا رعایت تقوا زمینه‌ساز حل مشکلات است. مربوط به :دیدار اعضای مجلس خبرگان با رهبر انقلاب - 1379/06/09 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : علما و حوزه‌ها باید با برنامه‌ریزی صحیح و انس بیشتر با جوانان و شرح صدر در مقابل این قشر، با زبان مناسب جوان، به احساسات، نیازها و شبهات نسل جوان پاسخ دهند. مربوط به :دیدار روحانیون استان اردبیل با رهبر انقلاب - 1379/05/04 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : علما و روحانیون باید با آشنایی با افکار نو در مسایل مختلف به افکار، شبهات و سؤالات نسل جوان به عنوان مخاطب اصلی روحانیت، پاسخگو باشند. مربوط به :بیانات در دیدار کارگزاران نظام به مناسبت هفدهم ربیع‌الاوّل - 1379/03/31 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : علمای اسلام... دنیای اسلام، امروز وظیفه دارند تا آنجایی که توان آنها اجازه میدهد، شخصیت نبی‌اکرم و ابعاد عظمت این وجود بزرگ را برای مسلمانان و غیر مسلمانان ترسیم کنند. این امر به اتّحاد امت اسلامی و به خیزشی که امروز در نسلهای جوان امت اسلام به سوی اسلام مشاهده میشود، کمک خواهد کرد. مربوط به :بیانات در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی - 1378/09/23 عنوان فیش :برتری تربیت علما نسبت به خون شهدا کلیدواژه(ها) : شهید, شهادت, مبلغان, عالِم دینی, علمای شیعه, مبارزه علما, نقش تعیین‌کننده علمای بزرگ, حضور روحانیت در صحنه, وظایف روحانیت نوع(ها) : حدیث متن فیش : من این‌طور احساس میکنم که همه‌ی رفتارهای فردی و جمعىِ ما به‌عنوان مسؤول و رفتارهای ملتمان، تحت تأثیر دو مجموعه عوامل است: یک مجموعه، آن استعدادها و امکانات و اینهاست - هوش، تواناییها و استعدادهای مردم - فرض بفرمایید یک فرد را که در نظر میگیریم، یک قسمت از تلاش و فعّالیتش در هر میدانی از میدانها، مربوط به آن استعدادها و تواناییها و ظرفیتهای وجودی خودش یا فضایی است که از آن استفاده میکند. بخش دوم، آن عامل مؤثّر و جهت دهنده‌ی ذهنیت است. مراد ما از فرهنگ، همان ذهنیتهاست. هرجا که من تعبیر فرهنگ را به‌کار میبرم، مرادم آن معنای عام فرهنگ است؛ یعنی آن ذهنیتهای حاکم بر وجود انسان که رفتارهای او را به سمتی هدایت میکند - تسریع، یا کُند میکند - این، حدّاقل نیمی از عوامل تعیین کننده و پیش برنده و جهت دهنده به همه‌ی رفتارهاست. برای اینکه مسأله، کاملاً محسوس شود و آن نگرانی که در ذهن بنده است، بیشتر واضح گردد - که چرا گاهی اوقات به این مسأله، زیاد میپردازم - یک جبهه‌ی جنگ را فرض بفرمایید که یک مجموعه سرباز، با فداکاری، با قدرت تصمیم، با اراده و با ایستادگی میجنگند؛ مثل جنگی که ما هشت سال در جبهه داشتیم. در آن زمان، شما وارد منطقه‌ای میشدید، میدیدید یک مشت جوان مؤمنِ حزب‌الّلهىِ فداکارِ از جان گذشته، ایستاده‌اند و مبارزه میکنند. از هر کدام سؤال میکردید چرا مبارزه میکنید؟ میگفت: «وظیفهی من است. امام گفتند، دستور دینی من است. دشمن به کشور من تجاوز کرده، مرزها و ناموس مرا تهدید میکند؛ ما ملت زنده‌ای هستیم و باید از خودمان دفاع کنیم!» او مجموعه‌ای از باورهای ذهنی را برای شما در میان میگذارد که اعتقاد به خدا، اعتقاد به قیامت، اعتقاد به شهادت، اعتقاد به دستور امام، لزوم اطاعت از امام، اعتقاد به متجاوز بودن این دشمن، اعتقاد به اینکه من ملتی هستم که باید از خودم دفاع کنم، در آن هست. این مجموعه‌ی در هم آمیخته‌ی در هم تنیده‌ی اعتقادات دینی و اینها در بیان او بروز میکند. شما میبینید که این اعتقادات موجب شده است تا این جوان بایستد، از آسایش خانه‌اش، از زندگی، از تحصیل و دانشگاهش دست بکشد، به جبهه برود و جان خودش را به خطر بیندازد؛ احیاناً هم کشته یا مجروح شود و تا آخر عمر با آن بسازد که الان روی چرخ، تعدادی از آنها را مشاهده میکنید. حالا اگر در همین حالی که این جوان در این میدان با این حرارت میجنگد، یک نفر بیاید، بنا کند در این باورها خدشه کردن و مثلاً بگوید: «اینکه شما میگویید این دشمن، متجاوز است، چه تجاوزی؟ ما اوّل حمله کردیم!»؛ شروع کند در ذهنیت او رخنه کردن و اعتقاد او را به متجاوز بودن این دشمن و به فضیلت و ارزش شهادت، ضعیف کند، اعتقاد او را به اینکه وقتی امام دستور داد، باید دستور امام عمل شود، تضعیف کند؛ اعتقاد و باور او را به اینکه یک فرد باید از کشور، از میهن و از مرزهای خودش دفاع کند، ضعیف کند؛ خوب، شما ببینید این جوان مؤمنِ آماده‌ای که مثل گلوله‌ی سوزانی به سمت سینه‌ی دشمن حرکت میکرد، با این تبدیل باورها تبدیل به چه میشود؟! به یک موجود پشیمان، متزلزل، مردّد و احیاناً پشت به جبهه کرده، تبدیل میشود. یعنی همین آدم، همین شخصیت، با همان استعدادها، با همان قدرت بدنی، با همان هوش، با همان توانی که از لحاظ جسمانی و مغزی و قدرت اراده و تصمیم‌گیری داشت، با تبدیل محتوای ذهنی خودش، از یک موجود فعال پیشروِ اثرگذار، تبدیل به یک موجود منفعلِ منهزم میشود. این امر بسیار واضحی است. خوب؛ ممکن است کسی هم برود، آن احساسات، آن ایمان و آن باور را در او تقویت کند، یا در کسیکه آنچنان نیست، این ایمان را به‌وجود آورد و از او یک موجود اثرگذارِ فعّالِ پیشروِ آنچنانی بسازد. من به این نکته، متنبّه شدم که اینکه میگویند: «مداد العلماء افضل من دماء الشّهداء»،(۱) معنایش این است. آن عالِم است که میتواند محتوای ذهن انسانی را تبدیل به چیزی کند که از این جسم - به اصطلاح رایج امروز، از این سخت‌افزارِ موجودِ بشری - یک انسان متعالی، یک انسان پیشرو و یک انسان فعال و مقاوم بسازد. یک عالِم میتواند این کار را بکند؛ «مداد العلماء»، واقعاً «افضل از دماء شهدا» است. برای خاطر اینکه همین جوانان طلبه‌ی ما در میدان جنگ - آن گروه رزمی تبلیغی - به میدان جنگ میرفتند - من بارها آنها را در آنجا مشاهده کردم - و انسانها و آدمهای معمولی را تبدیل به آدمهای مقاوم میکردند؛ انسانهای سست را تبدیل به آدمهای قرص و انسانهای متزلزل را تبدیل به انسانهای ایستاده‌ی دارای مقاومت میکردند. 1 ) من لا يحضره الفقيه، ج4، ص: 399؛ الأمالي( للصدوق)، ص: 168؛ الأمالي (للطوسي)، ص: 521؛ ٍ عَنْ مُدْرِكِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع قَال إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ جَمَعَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ النَّاسَ فِي صَعِيدٍ وَاحِدٍ وَ وُضِعَتِ الْمَوَازِينُ فَتُوزَنُ دِمَاءُ الشُّهَدَاءِ مَعَ مِدَادِ الْعُلَمَاءِ فَيَرْجَحُ مِدَادُ الْعُلَمَاءِ عَلَى دِمَاءِ الشُّهَدَاء ترجمه : امام صادق عليه السّلام فرمود:در روز قيامت خداوند عزّ و جل مردم را در يك مكان جمع مى‌كند و ميزانهاى اعمال را بر پا مى‌دارد،در اين هنگام خونهاى شهدا با مداد علما سنجيده مى‌شود،مداد علما بر خونهاى شهدا برترى پيدا مى‌كند. مربوط به :بیانات در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی - 1378/09/23 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : اینکه میگویند: «مداد العلماء افضل من دماء الشّهداء»... آن عالِم است که میتواند محتوای ذهن انسانی را تبدیل به چیزی کند که از این جسم... یک انسان متعالی، یک انسان پیشرو و یک انسان فعال و مقاوم بسازد. یک عالِم میتواند این کار را بکند؛ «مداد العلماء»، واقعاً «افضل از دماء شهدا» است. برای خاطر اینکه همین جوانان طلبه‌ی ما در میدان جنگ - آن گروه رزمی تبلیغی - به میدان جنگ میرفتند... و انسانها و آدمهای معمولی را تبدیل به آدمهای مقاوم میکردند؛ انسانهای سست را تبدیل به آدمهای قرص و انسانهای متزلزل را تبدیل به انسانهای ایستاده‌ی دارای مقاومت میکردند. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از نخبگان علمی - 1378/07/19 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : دین، طرفدار و مشوّق علم است. آن کسانی که علمای بزرگ هستند - به جز موارد بسیار معدودی - همه جزو علمای باللَّه اند. مثلاً ابن‌سینای پزشکی که کتاب «قانون»اش تا اندکی پیش - یعنی بعد از هزار سال - در اروپا به عنوان یک منبع در دانشگاهها مورد مراجعه بوده، یک عالم دینی است؛ آدمی است که در عرفان مینویسد، در فلسفه هم مینویسد. فارابی و دیگران هم همین‌طور بودند. البته، موارد بسیار معدودی هم وجود دارد که از این قبیل نبودند؛ یعنی عالم علوم طبیعی، عالم دین به حساب نمیآمده است. از این قبیل هم داریم؛ اما کم. بنابراین، علم و دین با هم پیش رفتند و دین به علم کمک کرده است. این یک حقیقت بسیار مهمّ است که امروز خوشبختانه در کشور ما وجود دارد. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون - 1377/09/23 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : «تبلیغ» وظیفه اصلی روحانیون و علمای دین است. درس خواندن ما، فکر کردن ما، تحقیق کردن ما، یافتن نگینها و دُرهای ناب معارف اسلامی از گنجینه متون الهی، همه این کارهای ارزنده‌ای که وظیفه یکایک ماست، مقدّمه تبلیغ دین خدا و تبلیغ حقّ است. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون - 1377/02/02 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : تبلیغ که از آن در قرآن به «بلاغ»، «بیان»، «تبیین» و از این قبیل تعبیر شده است، یکی از وظایف مقدّس، وظیفه انبیا، وظیفه علما، وظیفه متفکّران و دانایان و مصلحان است. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون - 1377/02/02 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : تبلیغی که اسلام به آن امر میکند و علمای اسلام و روحانیت شیعه، در طول تاریخ به آن پایبند بودهاند، وظیفه‌ای است که هم جنبه الهی دارد - «لتبینّنه للنّاس و لاتکتمونه» - هم جنبه انسانی دارد؛ چون دستگیری از دلها و ذهنها و انسانهایی است که دچار عدم علم، دچار شک و دچار جهالتند. به این وظیفه، باید با این چشم نگاه کرد. مربوط به :بیانات در دیدار زائرین و مجاورین حرم مطهر رضوی - 1376/01/01 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : مبلّغان دینی، علمای دینی، متفکّران دینی، عشّاق گسترش اسلام، علاقه‌مندان به اسلام و اهل‌بیت علیهم‌السّلام باید توجّه کنند که اسلام و قرآن، با استدلال و منطق همراه است. مکتب اهل بیت، با منطق و استدلال همراه است. اگر استدلال را از آن جدا کردند و به جای استدلال، خدای نکرده چیزی را وارد کردند که از منطق دور است و جنبه خرافی دارد، این درست ضدّ استدلال عمل خواهد کرد. پس، یک ابزار اسلام برای گسترش و غلبه بر همه ادیان و جماعات و ملل و کشورها، عبارت از منطق است و دیگری، عبارت از عدالت اجتماعی است. مربوط به :دیدار ائمه جمعه سراسر کشور با رهبر انقلاب - 1375/07/16 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : در طول هزار سال تاریخ روحانیت اسلام، اعتقاد به روحانیت به صورت یکی از اساسی‌ترین بنیانهای فکری و روحی مردم در آمده است و کار عظیم و بی‌نظیری که ملت ایران در پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی انجام داد، ریشه در این نهاد اعتماد و اعتقاد به روحانیت دارد. بنا بر این هر یک از علمای دین که در طول سالیان و قرنهای متمادی با علم و زهد و تقوای خود، ایمان به معنویت روحانیت را در عمق جان مردم ریشه دار کردند، در پیروزی انقلاب اسلامی سهیمند. مربوط به :دیدار علما و روحانیون استان آذربایجان غربی با رهبر انقلاب - 1375/06/28 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : علما وارثان انبیاء هستند. تحقق این مسؤولیت بسیار سنگین، نیازمند ابزارهایی است که دارا بودن علم دین، مهمترین آنها به شمار میرود و علم و معرفتی که از انبیاء به ارث می‌‌رسد، در واقع برای ایفاء مسؤولیت سنگین روحانیون و علماست. مربوط به :بیانات در دیدار مسئولان نمایندگی‌های ولى‌فقیه در دانشگاهها - 1375/06/19 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : امروز - و همیشه - علمای دین مشعلهایی هستند که مردم را با رفتار و با روش زندگی و برخوردشان با مسائل، به دین دعوت میکنند. نه اینکه بخواهیم بگوییم استثنا ندارد؛ چرا، استثنا هم دارد. کسانی هم هستند که عکس این عمل میکنند و منفّر از دینند؛ اما طبیعت کار روحانیون آن چیزی است که به‌صورت اصل و قاعده گفته شد. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون - 1374/10/27 عنوان فیش : تبلیغ, عالِم دینی, روحانی‌ها, وظایف روحانیت کلیدواژه(ها) : تبلیغ, عالِم دینی, روحانی‌ها, وظایف روحانیت نوع(ها) : جمله‌های برگزیده متن فیش : اوّلین وظیفهی عالم دینی تبلیغ است و علم دین برای تبلیغ است. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون - 1374/10/27 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : امروز علمایی که مشغول تحصیل علم دین و حقایق دینی هستند و نیز فضلای حوزه‌ها و علمای شهرستانها توجه کنند که اوّلین وظیفه عالم دینی تبلیغ است و علم دین برای تبلیغ است. درست است که تربیت عالِم و مبلّغ، به بزرگان و متخصّصینی احتیاج دارد که در نقطه‌ای بنشینند و شاگردان و فضلا و طلّاب از آنها استفاده کنند و توقّعی نیست که آنها با طبقات مختلف مردم مواجه شوند. کار آنها در واقع تربیت مبلّغ و عالِم و متخصّص است - این در جای خود درست و قابل قبول است - لیکن وقتی انسان با نگاه کلّی به علمای دین نگاه میکند، آن عده متخصّص‌پرور، عدّه کمی خواهند بود. اساس کار در بین علمای شیعه، عبارت از تبلیغ و رساندن حقایقِ دین است. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون - 1374/10/27 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : این که مشاهده میکنید در هر کاری که علمای دین پیشگام باشند، مردم پاسخ مثبت میدهند و اجابت میکنند و جمع میشوند و عمل میکنند - چه جبهه باشد، چه امر سیاست و چه خودِ انقلاب - به خاطر این است که این لباس و شغل و زىّ، به خاطر عمل اخیار و نیکانی که قبل از ما بودهاند، توانسته است ایمان مردم را به خود متوجّه و جلب کند. این، اخلاص علمای گذشته و بزرگان ماست و سرمایه ارزشمندی محسوب میشود. باید این را حفظ کنیم. وقتی علمای دین، چنین ایمان و اخلاصی را از خود نشان میدهند و عملاً برای مردم ثابت میکنند،کار هدایت آنها را آسان میسازند. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون - 1374/10/27 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : امروز علمایی که مشغول تحصیل علم دین و حقایق دینی هستند و نیز فضلای حوزه‌ها و علمای شهرستانها توجه کنند که اوّلین وظیفه عالم دینی تبلیغ است و علم دین برای تبلیغ است. درست است که تربیت عالِم و مبلّغ، به بزرگان و متخصّصینی احتیاج دارد که در نقطه‌ای بنشینند و شاگردان و فضلا و طلّاب از آنها استفاده کنند و توقّعی نیست که آنها با طبقات مختلف مردم مواجه شوند. کار آنها در واقع تربیت مبلّغ و عالِم و متخصّص است - این در جای خود درست و قابل قبول است - لیکن وقتی انسان با نگاه کلّی به علمای دین نگاه میکند، آن عده متخصّص‌پرور، عدّه کمی خواهند بود. اساس کار در بین علمای شیعه، عبارت از تبلیغ و رساندن حقایقِ دین است. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون - 1374/10/27 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : اساس کار در بین علمای شیعه، عبارت از تبلیغ و رساندن حقایقِ دین است. مربوط به :دیدار فضلا و طلاب حوزه‌های علمیه استان مازندران با رهبر انقلاب - 1374/07/23 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : متفکرین، فرزانگان، خردمندان و روشنفکران، از شأن فکر و اندیشه برای هدایت مردم برخوردارند، اما علمای دین علاوه بر آن، شأن دیگری هم دارند و آن بهره‌‌گرفتن از زبان و بیان برای تنویر افکار مردم است. امام جمعه در خطبههای نماز سیاست و مسائل جهانی، بازسازی، گندم کاری، اخلاق، آخرت و مسائل دیگر زندگی را برای ارشاد مردم بیان میکند و درست هم همین است، زیرا استفاده از بیان، جزو وظائف روحانیت محسوب میشود. مربوط به :بیانات در دیدار روحانیان استان مازندران - 1374/07/22 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : در پیکره‌ى جامعه که هر قشر حکمِ عضوى از اعضا را دارد و وظیفه‌اى بر دوشش است، روحانیان دو وظیفه و شأن دارند: یک شأن، شأنِ مغز است و شأنِ دیگر، شأنِ زبان. شأن همه‌ى متفکّران و فرزانگان و خردمندان و روشنفکران در یک جامعه، شأنِ مغز است. علماى دین هم، چنین شأنى دارند؛ یعنى باید بیندیشند و مردم را هدایت و راهنمایى کنند. اما علاوه براین، یک شأن دیگر هم براى علماى دین وجود دارد که همان شأنِ زبان است: «قوام الدّین باربعه: بعالم ناطقٍ مستعمل له.» چقدر در قرآن با عباراتى همچون «لتبین للنّاس»، «هذا بیانٌ للنّاس»، بر بیان و تبیین تکیه شده است! این، شأن علماى دین است که باید تبیین و بیان کنند. خیال نشود که منظور فقط بیان و تبیین احکامى همچون حکم خمس و زکات است. لعنت خدا بر کسانى که کوشش کردند تا دین را از اساسى‌ترین اصول آن، یعنى صحنه‌هاى واقعى زندگى و صحنه‌ى سیاست و حکومت جدا و مخصوص به همین کارهاى فردى کنند. البته نماز و روزه مهمّ است؛ اما عاملِ برپا داشتنِ همین نماز و روزه، حکومت است: «الذین ان مکناهم فى‌الارضِ، أقاموا الصّلوة و اتوا الزکوة و امروا بالمعروف و نهوا عن المنکر؛ و لله عاقبة الامور. » نماز و روزه را عالم دین به عهده بگیرد و حکومت را به عهده‌ى کسانى که شایستگى ندارند واگذار کند!؟ «فخلف من بعدهم خلف اضاعوا الصّلاة و التّبعوا الشّهوات. » روزگارى مدام این را ترویج مى‌کردند.... اکنون نیز، عدّه‌اى همین را ترویج مى‌کنند. آنها مى‌گویند: «اسلام در گوشه‌ى خانه و مسجد، به احکام دینى بپردازد و از دخالت در حکومت و سیاست بپرهیزد؛ مبادا مردم از اسلام بدشان بیاید.» عجب! منطقشان این است که اگر اسلام حکومت کند، از محبوبیت ساقط مى‌شود! پس معلوم مى‌شود اینها از پیغمبر، براى اسلام دلسوزترند. پیغمبر آن روز که به مدینه آمد، بنا بود «عبدالله بن ابى بن سلول»، از طرف «اوس» و «خزرج»، پادشاه شود. پیغمبر او را کنار زد و حکومت را به دست گرفت. خوب؛ پیغمبر مى‌توانست خیلى محترمانه، این کار را نکند و رضایت دهد به اینکه خانه‌اى در آنجا برایش بسازند و پیشنماز هم بشود. حکومت را هم «عبد الله ابن ابى» به‌دست گیرد! پس چرا این‌گونه نکرد؟ خوب؛ معلوم است! شأن تبیین و بیان که به عهده‌ى علماست، نمى‌گذارد؛ تبیین و بیانى که موضوع گسترده‌اى دارد و سخن درباره‌ى آن بسیار است.از اینرو، امروز هم - همین‌طور که شاهدید - امام جمعه، در خطبه‌هاى نماز جمعه، هم از دین مى‌گوید و هم از حکومت. از سیاست مى‌گوید، از مسائل جهانى مى‌گوید، از بازسازى مى‌گوید، از گندم کارى مى‌گوید، از اخلاق مى‌گوید، از دنیا مى‌گوید و از آخرت هم مى‌گوید. این، درست است. این‌گونه باید باشد! روحانیان، باید با استفاده از زبان بیان و تبیین، مردم را ارشاد کنند. عشّاق را به تیغ زبانْ گرم مى‌کنیم چون شمع، تازیانه‌ى پروانه‌ایم ما این، شأنِ روحانیت است. مربوط به :بیانات در آغاز درس خارج فقه - 1374/06/14 عنوان فیش : جامعه دینی, جامعه غیر دینی, عالِم دینی کلیدواژه(ها) : جامعه دینی, جامعه غیر دینی, عالِم دینی نوع(ها) : جمله‌های برگزیده متن فیش : چنانچه جامعه‌ای بی‌دین شد، طبیعتاً احساس نیاز به علما نمیکند؛ اما وقتی جامعه متدّین است، به علما و معلّمین اخلاق و دین و معارف احساس نیاز میکند. مربوط به :بیانات در آغاز درس خارج فقه - 1373/06/20 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : معمّمین و روحانیون و علما و طلاّب، این سه کلمه را هیچ وقت فراموش نکنند. هر جا حق را دیدند، آن را بپذیرند؛ البته با تشخیص درست. یعنی آن را که بینهم و بین‌اللَّه و بدون هیچ گونه شائبه نفسانی بفهمند که حق است. هرگاه که از آنان سؤال و خواسته شد که حق را بر زبان جاری و اعلام کنند، آن را اعلام کنند. مطلب سوم هم، که تقریباً یکی از اصعب و ابرز مظاهر دومی یا اوّلی است، اینکه در قضاوت، خودشان را در قضاوت با دیگران یکسان قرار دهند. هر چه برای دیگران قضاوت کردند - به نفع دیگران یا به ضرر دیگران - برای خودشان نیز همان‌طور قضاوت کنند. مربوط به :دیدار روحانیون استان کهکیلویه و بویراحمد با رهبر انقلاب - 1373/03/17 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : علماء به عنوان مرزداران عقیده در هر نقطه‌ای از کشور باید مراقب خطر بزرگ وارد شدن خرافات به دین باشند و هر موضوع انحرافی را با کمال قدرت و بدون هیچ ملاحظه‌ای بیان کنند. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون - 1372/11/17 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : وقتی نشد... [دشمنان , روحانیت] را جسماً حذف و از صحنه خارج کنند، از طرق دیگر شروع میکنند. تبلیغات برای آنها بهترین راه است. علیه علما، انواع و اقسام تبلیغات را کردند. ما گوشه مدارس، مشغول درس و بحث بودیم؛ به کسی هم کاری نداشتیم. نمیفهمیدیم که همه دنیای استکبار، به یک معنا بسیج شده است برای اینکه این بساط و این روحانیّت و این دستگاه علم دین و علمای دین را با تبلیغات، به‌کلّی از بین ببرند. خیال نکنید اینها موفّق نشدند. خیلی کار کردند. در پنجاه سال دوران پهلوی - چه رضاخان و چه پسر رضاخان - تبلیغات فراوانی علیه روحانیون کردند. نتیجه چه شد؟ نتیجه این شد که در بین یک قشر، نسبت به روحانیون بدبینی به وجود آوردند. البته توده مردم، عامّه مردم، اکثریت مردم، بازهم نسبت به علما علاقه و ارادت دارند؛ جامعه علمىِ مذهبی را از اعماق قلب دوست میدارند؛ به آنها عاطفاً و فکراً وابستگی دارند. اما توانستند یک قشر را نسبت به روحانیون بدبین کنند. واقعاً شاید علمای دین و طلاّبی که همه عمرشان را در علم گذرانده‌اند و جز علمِ دین به چیز دیگری فکر نکرده‌اند، این را باور نکنند. مربوط به :دیدار علماء و فضلا و طلاب آذربایجان شرقی با رهبر انقلاب - 1372/05/06 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : در گذشته کار علمای طراز اول تبریز به یک مسجد محدود میشد اما امروز دامنه و شعاع نفوذ روحانیت اسلام بسیار فراتر از گذشته است و عموم روحانیون باید عمق عظمت آنچه را که در تشکیل حکومت اسلامی و قرآنی واقع شده است در یابند. مربوط به :بیانات در جمع علما و روحانیون «تبریز» - 1372/05/05 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : [در گذشته] محدوده‌ی کار عالِمِ طراز اوّل... عبارت بود از یک مسجد... پدربزرگ ما که ملّای معروفی هم بوده و فاضل بوده است محدوده‌ی کارش عبارت بود از همین مسجد جامع، ظهرها؛ شبها هم «مسجد کوچه‌ی قره‌باغیها». چند نفر بازاری و کسبه در اینجا؛ چند نفر هم آنجا، به این آقا علاقه‌مند بودند. یا مرحوم «آقامیرزا صادق» یک طور دیگر؛ یا مرحوم آقای «انگجی» و دیگران... که زیاد هم بودند. امروز چه؟ این است آنچه که ما باید از آن درس بگیریم! گذشتگان را خدای متعال برای آیندگان عبرت قرار داده است. امروز دامنه‌ی نفوذ و شعاع وجود روحانیت، فراتر از این چیزهاست. کاری به آحاد روحانی نداریم؛ مجموعه‌ی دستگاه روحانیت، امروز داستان دیگری است. امروز به پایمردی و همّت یک مرجع تقلید و عالم بزرگ، در طول چند سال البته با کمک دیگران؛ لکن با محوریّت آن یک نفر یک نظام اسلامی به وجود آمده است. من گاهی این شک در ذهنم به وجود می‌آید که نکند بعضی از ما معمّمین، درست عمق و عظمت این مسأله را متوجّه نشده باشیم! تشکیل یک حکومت براساس اسلام، یعنی حکومت قرآن و احکام اسلامی، حکومت فقه آل محمّد علیهم‌افضل‌صلوات‌الله، چیز بسیار عظیمی است. انسان وقتی در عمق ماجرایی قرار دارد، عظمت آن را احساس و درک نمیکند. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون - 1372/03/26 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : آقایان محترم؛ روحانیون، علما و خطبای گرامی و زحمتکش و ارزشمند! امروز جوانان ما، با ذهن سیّال خودشان سؤالهایی دارند. این سؤالها را نباید حمل بر ایرادگیری کنید. تا یک جوان سؤالی کرد، بگوییم: «آقا، ساکت!» گویا دارد کفر میگوید! جوان است. ذهن جوان، سیّال است. افکار غلط و استدلالهای نادرست، امروز در همه جای دنیا با توجه به روابط صوتی و بصریای که وجود دارد، گسترده است. جوان ما، برایش سؤال به‌وجود می‌آید. چه کسی باید این را برطرف کند؟ من و شما باید برطرف کنیم. اگر شما نروید و آن خلأ فکری را به شکل درست پُر نکنید، یا آن سؤال و اشکال را برطرف نکنید، کس دیگری میرود و به شکل غلط، جواب او را میگوید. روحانی باید با اندیشه ناب اسلامی از بهترینش، مستدلترینش و قویترینش مجهّز باشد. ما این طور اندیشه‌ها و حرفها، بسیار داریم. یک نفر مثل شهید مطهّری رضوان‌اللَّه‌تعالیعلیه، یک جامعه دانشگاهی را در مقابل خود، به قبول و اذعان و تسلیم وا میداشت. در همان دانشکده‌ای که آن بزرگوار تدریس میکرد، کسانی بودند که به‌طور صریح، ضدّ دین تبلیغات میکردند و درس میگفتند. آن بزرگوار نرفت با آنها دعوا کند و دست به یقه شود. حرف زد، فکر داد، حقایق را گفت؛ از ذهنیّت صحیح استفاده نمود و فضا را قبضه کرد. مربوط به :دیدار ائمه جمعه و جماعات و روحانیون و فضلای استان مازندران با رهبر انقلاب - 1372/02/18 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : علما و روحانیون امین‌ترین و رساترین زبانها را جهت تبیین مسایل دارند و باید عظمتی را که جمهوری اسلامی ایران برای اسلام ایجاد کرده است نشان دهند و آفاقی را که در مقابل چشم مسلمن جهان قرار داده بنمایانند و امیدی که برای آنان بوجود آورده تبیین کنند، از اینرو آشنائی هر چه بیشتر با مسائل مهم نظام اسلامی از وظایف اصلی روحانیون است تا برنامه‌های نظام را در زمینه پیشرفت امور برای عموم مردم بویژه جوانان تشریح کنند. مربوط به :پیام به کنگره‌ی جهانی هزاره‌ی شیخ مفید - 1372/01/28 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : شیخ مفید در سلسله‌ی علمای امامیه، فقط یک متکلم و فقیه سر آمد و برجسته نیست، بلکه فراتر از این، وی مؤسس و سرحلقه‌ی جریان علمی رو به تکاملی است که در دو رشته‌ی کلام و فقه، تا امروز در حوزه‌های علمی شیعه امتداد یافته و با وجود برکنار نماندن از تأثرات تاریخی جغرافیایی و مکتبی، ویژگیهای اصلی و خطوط اساسی آن همچنان پابرجاست مانده است. مربوط به :بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان - 1371/11/29 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : در گذشته، گاهی اهل علم محترم، پای منبر یک منبری یا سخنرانی یک سخنران می‌نشستند. او هم حرفی میزد که مرضی اینها نبود و به نظرشان غلط می‌رسید؛ اما چیزی نمی گفتند و تمام میشد و میرفت. خوب؛ البته ملاحظاتی بود. من حالا سؤالم این است که واقعاً این ملاحظات باید ادامه داشته باشد یا نه، فکری باید کرد؟ یک نفر حرفی می‌زند و عده‌ای می‌شنوند. ما باید بلافاصله اعلام موضع کنیم؛ چون حرف اشتباهی زده شده، موضوع بی‌ربطی بیان شده، غلطی گفته شده؛ آن هم غلط بد! حالا فرض کنید یک وقت کسی روضه‌ی ضعیفی میخواند. این، خیلی مهم نیست. اماگاهی اوقات کسی درباره‌ی مباحث اسلامی، دینی و فقهی حرفی می‌زند؛ ما هم پای منبر نشسته‌ایم. یا همان‌جا باید عکس‌العمل نشان دهیم، یا بعدش باید برویم با او حرف بزنیم. غرض؛ امروز روزی نیست که روحانیون بتوانند نسبت به حرکت عمومی ذهن مردم، خودشان را بر کنار بدارند؛ نه. امروز روزی است که پرچم اسلام در این مملکت برافراشته است؛ هدایت و اداره‌ی مادی و معنوی این کشور هم دست کسانی است که منتسب به روحانیتند و روحانیت با اینها ارتباط نزدیک دارد. از طرفی، وضع روحانیت امروز با وضع روحانیت گذشته، از زمین تا آسمان متفاوت است. چه وقت روحانیون چنین امکانی را که امروز در اختیار اهل علم است، داشتند؟ یعنی مراجع امروز، با مراجع گذشته، قابل مقایسه نیستند. بزرگترین مرجع قوی زمان گذشته، نصف، بلکه ثلث و یا خیلی کمتر از آنچه که امروز مراجع و بزرگان و علما بر وضع جامعه اثر میگذارند، تأثیر داشتند. سخنی میگفتند؛ آیا به گوش کسی می‌رسید یا نمیرسید و آیا اعتنایی به آن میشد یا نمیشد! امروز، این‌گونه نیست. امروز روال کلی جامعه، در دست علما و فقاهت اسلام است. پس نمیشود بی‌اعتنا بود. در چنین شرایطی، اگر عالمی ببیند که حرف غلطی در یک‌جا زده میشود، بالاخره باید مقابله کند. منتها، این مقابله باید مناسب با مصلحت و حکمت باشد. در گذشته اگر کسی حرفی میزد، کاری نمی‌توانستیم بکنیم! یا فریاد می‌کشیدیم و از او اعلام برائت می‌کردیم، یا اگر در حد کفر بود، تکفیر، و اگر در حد فسق بود، تفسیق می‌کردیم. اما امروز این‌گونه نیست. امروز احتیاجی به این امور نیست و نباید این کارها انجام گیرد. امروز این کارها برای جامعه‌ی اسلام، مضر است. کسی که حرفی زده و به نظر یکی کفر بوده، نباید تکفیر شود. اگر هم بناست کسی تکفیر شود، تکفیر حدی دارد، میزانی دارد و مربوط به مبادی و مراتب خاصی است. این‌طور نباشد که یک نفر منبری به خودش حق بدهد برود منبر و نفری را که به نظر او کافر است، تکفیر کند. بالاخره جامعه، جامعه‌ی اسلامی است. اگر کسی کافر است یا مسلم است، باید معلوم باشد. این، به عهده‌ی هر کسی نیست. علاوه بر اینکه اصلاً صحیح و مؤثر هم نیست. امروز باید با بیان - البته با شجاعت و صراحت - و با قوت علمی وارد میدان شد. اگر کسی حرف بدی زده، بلافاصله باید ده تا، پنجاه تا و صد تا حرف صحیح در مقابل او مطرح شود. از حوزه علمیه و از جاهای دیگر، نوشته شود، گفته شود و پخش شود. غرض؛ نکته‌ای که می‌خواهم عرض کنم این است که باید تحرک جدیدی در عالم روحانیت به‌وجود آید. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون - 1371/11/25 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : اگر علما نباشند، قشری از مردم وارد میدان شوند و گروهی از جامعه کمر به مبارزه‌ای ببندند؛ اما سرکوب و ساکت و تطمیع کردن یک گروه، کار مشکلی نیست. گروه عظیمی که نمیشود آن را از میان برداشت و راهش را به سمت پیروزی سد کرد، ملّت است. اگر بخواهید عامه ملت و قشرهای آن یک جا حاضر شوند، باید روحانیون آنجا باشند. اگر روحانیون و علمای دین در جایی حاضر شدند، معنایش این است که همه طبقات، یا اکثریت قاطعی از ملت، آنجا حاضر خواهندشد. مربوط به :بیانات در دیدار مردم قم - 1371/10/19 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : اگر انقلاب ما یک انقلاب دینی نبود و در رأس آن علمای دین نبودند، به پیروزی نمیرسید. کما اینکه شورشها و قیامهای گوناگونی در این کشور به وجود آمده است؛ اما آنجا که با دین و علمای دین آمیخته نبوده، به جایی نرسیده است. این انقلاب وقتی هم به پیروزی رسید، اگر با دین و علمای دین پیوسته نمیشد، بعد از پیروزی شکست میخورد و دشمنان بر آن غلبه میکردند. شما دیدید وقتی بعد از پیروزی انقلاب، در هر گوشه از کشور حادثه‌ای به دست دشمن درست شد، به دستور رهبر عظیم‌الشّأن و پیشوا و امام ما رضوان‌اللَّه‌تعالیعلیه و نفوذ روحانیت و عَلَم دین، فوراً مردم به در آمدند و آتش آن غائله‌ها را خاموش کردند. حتّی اگر این مشکل، مشکلی در حد جنگی هشت ساله بود، آن را هم در حقیقت مردم حل کردند. اگر مردم در این جنگ نبودند و پشت سر دفاع مقدّس قرار نداشتند، این گونه همراه با سربلندی و پیروزی، تمام نمیشد. پس چون انقلاب انقلابِ دینی است و در رأس آن رهبرىِ علمای دین و رهبری دینی قرار دارد، بعد از پیروزی هم دشمن نتوانست آن را شکست دهد. مربوط به :بیانات در دیدار مردم قم - 1371/10/19 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : مسلماً دینی بودن انقلاب و رهبری علمای دین و رهبری دینی نگذاشت که انقلاب از مسیر صحیح خود منحرف شود؛ کما اینکه در بعضی کشورهای دیگر هم انقلابهایی شده بود، ولی به مرور منحرف گردید. مثلاً پیش از این، در کشور خود ما، انقلاب مشروطیت بود. امّا بعد از پیروزی، هنگامی که علما را کنار زدند، از مسیر منحرف شد و مشروطیت به جایی رسید که رضاخان قلدر، فردی که ضد همه آرمانهای مشروطه خواهی بود، به حکومت رسید. اگر انقلاب اسلامی ما هم تحت رهبری دینی نبود، سرنوشتی چون انقلاب مشروطیت پیدا میکرد. مربوط به :بیانات در دیدار مردم قم - 1371/10/19 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : اگر انقلاب ما یک انقلاب دینی نبود و در رأس آن علمای دین نبودند، به پیروزی نمیرسید. کما اینکه شورشها و قیامهای گوناگونی در این کشور به وجود آمده است؛ اما آنجا که با دین و علمای دین آمیخته نبوده، به جایی نرسیده است. این انقلاب وقتی هم به پیروزی رسید، اگر با دین و علمای دین پیوسته نمیشد، بعد از پیروزی شکست میخورد و دشمنان بر آن غلبه میکردند. شما دیدید وقتی بعد از پیروزی انقلاب، در هر گوشه از کشور حادثه‌ای به دست دشمن درست شد، به دستور رهبر عظیم‌الشّأن و پیشوا و امام ما رضوان‌اللَّه‌تعالیعلیه و نفوذ روحانیت و عَلَم دین، فوراً مردم به در آمدند و آتش آن غائله‌ها را خاموش کردند. حتّی اگر این مشکل، مشکلی در حد جنگی هشت ساله بود، آن را هم در حقیقت مردم حل کردند. اگر مردم در این جنگ نبودند و پشت سر دفاع مقدّس قرار نداشتند، این گونه همراه با سربلندی و پیروزی، تمام نمیشد. پس چون انقلاب انقلابِ دینی است و در رأس آن رهبرىِ علمای دین و رهبری دینی قرار دارد، بعد از پیروزی هم دشمن نتوانست آن را شکست دهد. مربوط به :بیانات در دیدار مردم قم - 1371/10/19 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : نکته دیگر این است که چون انقلاب، دینی است و رهبری علمای دین در این انقلاب، نقش مهمّی بوده است، دچار انحراف نشده است. اگر غیر از این بود و خوشبین بودیم که دشمن هم آن را شکست نمیدهد و حادثه‌ای هم برای پیکره و ظاهر انقلاب پیش نمی‌آید، نهایتاً از داخل منحرف میشد. مثلاً با ابرقدرتها میساخت؛ با این و آن کنار میآمد و از درون میپوسید و شعارهایش از بین میرفت. چه چیز مانع از بروز چنین مشکلاتی برای انقلاب اسلامی شد؟ مسلماً دینی بودن انقلاب و رهبری علمای دین و رهبری دینی نگذاشت که انقلاب از مسیر صحیح خود منحرف شود؛ کما اینکه در بعضی کشورهای دیگر هم انقلابهایی شده بود، ولی به مرور منحرف گردید. مثلاً پیش از این، در کشور خود ما، انقلاب مشروطیت بود. امّا بعد از پیروزی، هنگامی که علما را کنار زدند، از مسیر منحرف شد و مشروطیت به جایی رسید که رضاخان قلدر، فردی که ضد همه آرمانهای مشروطه خواهی بود، به حکومت رسید. اگر انقلاب اسلامی ما هم تحت رهبری دینی نبود، سرنوشتی چون انقلاب مشروطیت پیدا میکرد. مربوط به :بیانات در جمع علما و روحانیون استان چهارمحال و بختیارى در شهرکرد - 1371/07/15 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : بیش از هزار سال است که جامعه‌ی علمی و روحانیت شیعه، به‌طور رسمی در دنیای اسلام مشغول کار است. یعنی از دوران آغاز فقاهت تا امروز، حدود یازده قرن، علما و فقهای ما و شاگردان آنها و مبلغین دین، در مراتب و درجات مختلف تلاش و کار کرده و زحمت کشیده‌اند و محصول زحمات آنها، هزاران جلد کتاب راجع به فقه و تفسیر و حدیث و معارف و فلسفه است که در اختیار ماست. نتیجه‌ی مهمتر کار آنها، میلیونها مسلمان معتقد به اهل بیت و مکتب اهل بیت است که در طول این سنین متمادیه، زندگی کردهاند، عبادت خدا کردهاند، کار و تلاش کردهاند و رفته‌اند. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون - 1370/12/14 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : یکی از اهداف ناصرالدین شاه - طبق اسنادی که امروز در اختیار هست - این بود که نفوذ علما را در جامعه کم کند. بعضی از غربزده‌ها و قدرتزده‌های زمان ما میخواستند مبارزه‌ی رضاخان با روحانیت را به حساب جریانات روشنفکری بگذارند؛ که بله، رضاخان میدید که علما مرتجعند، و چون میخواست کشور را نوسازی کند، لذا با علما مبارزه میکرد! معلوم میشود که این قضیه این‌طورها نیست؛ مسأله‌ی مبارزه‌ی با علما، در دستور کار همه‌ی سلاطین مستبد بود؛ نمیتوانستند در کنار و روبه‌روی خود کانون قدرتی را تحمل کنند که تا اعماق دل مردم نفوذ دارد. رضاخان با همان انگیزه‌یی با علما برخورد میکرد که ناصرالدین شاه میخواست برخورد کند. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون - 1370/12/14 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : امروز تمام سطوح علمای اسلامی یک وظیفهی مضاعف دارند - از سطح یک طلبه‌ی کوچک یا یک منبرىِ تازه‌کار بگیرید، تا سطح علمای بزرگ و طراز اول حوزه‌ها - و آن وظیفه عبارت از حمایت از اسلام است که امروز به شکل حاکمیت اسلامی در این کشورِ مورد نظر ولىّ‌عصر (ارواحنافداه) تحقق پیدا کرده است؛ این یک وظیفهی عمومی است که به عهده‌ی همه است؛ استثناءبردار هم نیست. مربوط به :بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری - 1370/12/12 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : اگر امروز بخواهیم برای علمای دین و کسانیکه در بین مردم نفوذ کلمه دارند، تکالیف عمده‌ی سیاسی را مشخص کنیم، بلاشک یکی از آن تکالیف این خواهد بود که به اعتماد و اطمینانی که مردم به حرکت اسلامی نظام دارند، روزبه‌روز افزوده بشود. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از فضلای حوزه‌ی علمیه‌ی قم - 1370/11/30 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : نظام جمهوری اسلامی به طبیعت خود، نظامی وابسته‌ی به علمای دین است؛ و علمای دین، هم از این حیث که در پدید آوردن این نظام سهم اوفر را داشته‌اند؛ و هم از این جهت که مردم درباره‌ی نظام به آنها مراجعه میکنند؛ و هم از این جهت که خود از جهات مختلف و در مشاغل مختلف، در نظام مسؤولند؛ لذا علمای دین و حوزه‌های علمیه باید از وضعیت و موجودیت نظام، آنچنان که هست، مطلع باشند؛ نقایص را بشناسند و پیشرفتها را بدانند؛ آنجا که کمک لازم است، آن را تشخیص بدهند؛ آنجا که دشمن به آن توجه پیدا کرده و هدف گرفته است، آن را شناسایی کنند، تا بتوانند نقش صحیح خود را در تداوم این نظام ایفا کنند. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از فضلای حوزه‌ی علمیه‌ی قم - 1370/11/30 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : در رأس این نظام[اسلامی]، رهبری قرار دارد، و رهبر باید یک فقیه باشد؛ یعنی یک روحانی. بنابراین، حوزه‌های علمیه و علمای دین نمیتوانند نسبت به دستگاه و امور کشور و آنچه که میگذرد، بیتفاوت باشند و بگویند حالا دیگر خودشان میدانند؛ ما چه کار کنیم؛ نه له و نه علیه‌شان چیزی نمیگوییم - مثلاً اگر خیلی لطف کنند، بگویند چیزی علیه‌شان هم نمیگوییم! - چنین چیزی نمیشود؛ این از آن قبیل چیزهایی نیست که بشود گفت ما نه له و نه علیه، چیزی نمیگوییم؛ نه، مال خودتان است؛ مال روحانیت است؛ مال دین است؛ چاره‌یی ندارید. جمهورىِ اسلامی است؛ اگر شما کنار کشیدید، جمهورىِ غیراسلامی خواهد شد. البته امروز که چهار نفر عناصر خودی زنده هستند، جمهورىِ غیراسلامی نمیشود؛ اما اگر علما کنار کشیدند، بتدریج جمهورىِ غیراسلامی خواهد شد. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از فضلای حوزه‌ی علمیه‌ی قم - 1370/11/30 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : حوزه‌ی علمیه و علمای دین و جوامع دینی و روحانی نمیتوانند از وضع نظام بیخبر باشند و بیخبر بمانند و این بیخبری را تحمل کنند. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون - 1370/11/30 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : این لباس [روحانیت] - به قول معروف - یک انیفرم و لباس متحدالشکلی است؛ متعلق به طایفه‌ی خاصی است؛ آن طایفه چه کسانی هستند؟ علمای دین. پس، باید این عنوان علما بر آدم صدق کند؛ والّا اگر صدق نکند که بیخود است. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از مهمانان خارجی - 1370/11/14 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : آنچه که برای علمای دین لازم است که به آن توجه کنند، این است که به زمان و مکان خودشان عالم باشند. ما علمای دین، سالهای طولانی فریب خوردیم؛ دیگر بس است! بایستی به این کلام نبی اکرم (صلّیاللَّه‌علیه‌واله‌وسلّم) توجه کنیم که فرمود: «العالم بزمانه لاتهجم علیه الّلوابس». بایستی این علمِ به زمان را پیدا کنیم و پیش برویم. من به تجربه به این آیهی شریفه رسیده‌ام که میفرماید: «والّذین جاهدوا فینا لنهدینّهم سبلنا». امیدواریم که ان‌شاءاللَّه خداوند همه‌ی ما را هدایت کند. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون استان بوشهر - 1370/10/11 عنوان فیش :مطالعه، تحقیق و تبیین معارف دین، وظیقه اصلی علما کلیدواژه(ها) : عالِم دینی, تبیین علم نوع(ها) : قرآن متن فیش : [درباره مسئولیت سنگین روحانیون] اول، اصل مسؤولیت عالم دین است. مسؤولیت عالم در مقابل کسانی که محتاج به علم او هستند، «لتبیّننّه للنّاس و لا تکتمونه»(1) است. خود این بیان، اول تبیّن و فهمیدن لازم دارد. ما باید بفهمیم، تا بتوانیم آنچه را که فهمیده‌ایم، تبیین کنیم. پس، کسب فهمیدن هم برای ما واجب و ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. ما باید روزبه‌روز بر خودمان اضافه کنیم. آنچه که ما می‌دانیم، در مقابل آنچه که نمی‌دانیم، یک پَر کاه در مقابل صحراها و کشتزارها هم نیست. آنچه که ما می‌دانیم، چیست؟ هر کتابی که آدم باز میکند، می‌بیند سیل مطالب در این کتابها هست، که آن ظرف خالی ما محتاج آن است. کو عمق؟ کو استعداد؟ کو توفیق برای این همه فهمیدن؟ به‌هرحال، ما باید تلاش کنیم.ما در مقابل آنچه که باید بدانیم، و نسبت به معارفی که مردم ما محتاج آن هستند، چیزی نمی‌دانیم. ما باید درس بخوانیم و مطالعه کنیم. حالا من نمی‌خواهم در اینجا تکلیف درس خواندن بکنم؛ باید با مطالعه و تحقیق و تأمل و تفکر، بر خودمان بیفزاییم، تا بتوانیم بیان کنیم. پس، یک تکلیف، تکلیف تبیین است، که همه‌ی علما آن را داشته‌اند. 1 ) سوره مبارکه آل عمران آیه 187 وَإِذ أَخَذَ اللَّهُ ميثاقَ الَّذينَ أوتُوا الكِتابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنّاسِ وَلا تَكتُمونَهُ فَنَبَذوهُ وَراءَ ظُهورِهِم وَاشتَرَوا بِهِ ثَمَنًا قَليلًا ۖ فَبِئسَ ما يَشتَرونَ ترجمه : و (به خاطر بیاورید) هنگامی را که خدا، از کسانی که کتاب (آسمانی) به آنها داده شده، پیمان گرفت که حتماً آن را برای مردم آشکار سازید و کتمان نکنید! ولی آنها، آن را پشت سر افکندند؛ و به بهای کمی فروختند؛ و چه بد متاعی می‌خرند؟! مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون استان بوشهر - 1370/10/11 عنوان فیش :حیثیت عمومی ذخیره شده از تلاش علما؛ زمنیه پیروزی نهضت اسلامی کلیدواژه(ها) : علمای شیعه, مسئولیت عالم دینی, سیدعبدالحسین لاری, عالِم دینی, مبارزه علما, سیّد عبد الله بلادی, نقش تعیین‌کننده علمای بزرگ, میرزای قمی, رساله عباسیه, شیخ جعفر کاشف‌الغطاء, اعتقاد معنوی مردم به علما, ذخیره ایمان, امام خمینی(رضوان‌الله‌تعالی‌علیه), انقلاب اسلامی, شروع نهضت اسلامی در سال 1341, تاریخ حوزه‌های علمیه و مجاهدتهای علما, تاریخ نهضت امام خمینی(ره) و قیام 15 خرداد, علمای شیعه, نقش تعیین‌کننده علمای بزرگ, مبارزه علما نوع(ها) : روایت تاریخی متن فیش : این لباس ما و شأن ما، همیشه دارای مسئولیت بوده است. نه اینکه ما فرض کنیم زمانی را میشود پیدا کرد که در آن، عالم دینی از مسئولیتهای خطیری که فوق مسئولیتهای مردم معمولی بوده، فارغ بوده؛ نه، همیشه این‌طور بوده است. این به خاطر طبیعت علم است که «صنفان من امّتی اذا صلحا صلحت امّتی و اذا فسدا فسدت امّتی»؛ که اولش فقهاست، بعد هم امراست. تلفیق این دو هم در زمان ما اتفاق افتاده است، که واویلاست! پس، مسئولیت سنگینی بر دوش کسانی که این دو را باهم داشته باشند، قرار دارد. در زمانهای گذشته همیشه این‌طور بوده است؛ لذا ما علمای بزرگی را از میان مسلمین ایران میبینیم که شئون بسیار تعیین‌کننده‌یی در امر حرکت تاریخ بر عهده گرفته‌اند. اگر به مبارزات دوران مشروطه و بعد از مشروطه و قبل از مشروطه و مبارزات علمای همین استان فارس و مبارزات و مجاهدات عجیب و بسیار برجسته‌ی مرحوم آسید عبد الحسین لاری و مبارزات علمای همین بوشهر خودتان، مثل مرحوم آسید عبد الله بلادی و بعد حضور مراجع عظام تقلید در اغلب قضایای مهم این کشور و سپس مبارزات علمای سایر شهرها را در سرتاسر کشور نگاه کنید، نقش تعیین‌کننده‌ای را از علمای بزرگ مشاهده خواهید کرد.البته ممکن است از دیگر علما نقشی ثبت نشده باشد؛ به خاطر اینکه عظمت آنها آن‌قدر نبوده است؛ و الّا مثلًا مرحوم میرزای قمی (رضوان الله تعالی علیه) نقشش در دفاعی که ایرانیها در مقابل تهاجم روسها میکردند، مشخص است. ایشان آن «رساله‌ی عباسیه» را در جهاد نوشته است. یا مرحوم کاشف الغطاء (رضوان اللّه علیه) که در همان زمان، همین نقش را ایفا کرد و احکام بسیار مهمی را بیان نمود؛ و هلمّ جرّا. این نقش، زیاد است؛ مگر آن وقتی‌که علمای ما در انزوا قرار داشتند؛ یعنی مغلوبٌ علی أمرهم بودهاند و از طرف کسانی که سررشته‌ی کارها در دستشان بوده، به آنها اعتنایی نمیشده است.همین مجاهدتها و از خودگذشتگی‌ها بود که یک ذخیره‌ی تمام‌نشدنی را پدید آورد. البته همه چیز تمام میشود؛ حتّی این ذخایر آبرویی هم دیر یا زود تمام میشود؛ بسته به عمل ماست. علمای اسلام بخصوص علمای شیعه در ایران ذخیره‌ی عظیمی از حیثیت عمومی به وجود آوردند، که آن ذخیره توانست این انقلاب را به پیروزی برساند. اگر کسی خیال کند که این انقلاب عظیم با آن قدرت روحی و آن صلابت معنوی امام که آن‌طور که ما دیده‌ایم و تجربه کرده‌ایم، در هزاران هزار انسان، یکی آن‌طور پیدا نمیشود بدون آن اعتقاد معنوی عمیق مردم ایران به علما که این ذخیره، همین اعتقاد است ممکن بود با همان رهبری پیروز بشود، مطمئن باشید اشتباه کرده است. اگر آن ذخیره‌ی ایمان عمیق نسلهای پیدرپی نمیبود، هیچ دستی نمیتوانست به صورت خلق الساعه چنین انقلابی را به وجود بیاورد و به پیروزی برساند. امام، یکی از همان سلسله‌ی اطیاب بود؛ یکی از همان کسانی بود که خود بر این ذخیره، سهم بسیار عظیمی را اضافه کرد؛ به روحانیت و به رهبران اسلامی آبرو داد؛ اما از آن ذخیره، این بزرگوار حد اکثر استفاده را در جای خود و به نحو صحیح انجام داد. وقتی‌که امام بزرگوار ما در سال 1341 نهضت را شروع فرمود، آن کسانی که به ندای او پاسخ گفتند، از هزار نفر، یک نفر نمی‌شناخت این مرد کیست. خیلیها اسم ایشان را هم درست نمیتوانستند تلفظ کنند، اما اجابت کردند؛ میدانستند عالِم بزرگی است که برای حفظ اسلام در قم سینه سپر کرده و ایستاده است. جاذبه این بود: عالِم دین. بعد که مردم با ایشان آشنا شدند و ایشان را شناختند، آن وقت آن پیوند عاشقانه‌ی بی‌نظیر پدید آمد، که در بین علمای ما چنین چیزی نبود و به این آسانی‌ها هم نخواهد بود. این، آن ذخیره‌ی معنوی است. هر عالمی از علمای بزرگ که آمد، چیزی بر آن ذخیره افزود. میرزای شیرازی و شیخ انصاری و آخوند خراسانی و آشیخ عبد الله مازندرانی و آسیّد محمّد کاظم یزدی و آشیخ میرزا محمّد حسن آشتیانی و مرحوم مدرّس و مرحوم آیت‌اللّه کاشانی و مرحوم آیت‌اللّه بروجردی و دیگران، برگی بر این دفتر افزودند و این کتاب مفصل و مطوّلِ پُر از فضایل دین و افتخارات علمای دین پدید آمد؛ این شوخی نیست. این، زمینه‌ی پیروزی این نهضت بود؛ و این متعلق به گذشته است. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون استان بوشهر - 1370/10/11 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : برادران عزیز و آقایان علمای محترم! این لباس ما و شأن ما، همیشه دارای مسؤولیت بوده است. نه اینکه ما فرض کنیم زمانی را میشود پیدا کرد که در آن، عالم دینی از مسؤولیتهای خطیری که فوق مسؤولیتهای مردم معمولی بوده، فارغ بوده؛ نه، همیشه این‌طور بوده است. این به خاطر طبیعت علم است که «صنفان من امّتی اذا صلحا صلحت امّتی و اذا فسدا فسدت امّتی»؛که اولش فقهاست، بعد هم امراست. تلفیق این دو هم در زمان ما اتفاق افتاده است، که واویلاست! پس، مسؤولیت سنگینی بر دوش کسانی که این دو را با هم داشته باشند، قرار دارد. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون استان بوشهر - 1370/10/11 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : ما علمای بزرگی را از میان مسلمین ایران میبینیم که شؤون بسیار تعیین کننده‌یی در امر حرکت تاریخ برعهده گرفته‌اند. اگر به مبارزات دوران مشروطه و بعد از مشروطه و قبل از مشروطه و مبارزات علمای همین استان فارس و مبارزات و مجاهدات عجیب و بسیار برجسته‌ی مرحوم آسید عبدالحسین لاری و مبارزات علمای همین بوشهر خودتان، مثل مرحوم آسید عبداللَّه بلادی و بعد حضور مراجع عظام تقلید در اغلب قضایای مهم این کشور و سپس مبارزات علمای سایر شهرها را در سرتاسر کشور نگاه کنید، نقش تعیین‌کننده‌یی را از علمای بزرگ مشاهده خواهید کرد. البته ممکن است از دیگر علما نقشی ثبت نشده باشد؛ به خاطر اینکه عظمت آنها آن‌قدر نبوده است؛ والّا مثلاً مرحوم میرزای قمی (رضوان‌اللَّه‌تعالیعلیه) نقشش در دفاعی که ایرانیها در مقابل تهاجم روسها میکردند، مشخص است. ایشان آن «رساله‌ی عباسیه» را در جهاد نوشته است. یا مرحوم کاشف‌الغطاء (رضوان‌اللَّه‌علیه) که در همان زمان، همین نقش را ایفا کرد و احکام بسیار مهمی را بیان نمود؛ و هلّم جرّا. این نقش، زیاد است؛ مگر آن وقتی که علمای ما در انزوا قرار داشتند؛ یعنی مغلوبٌ علی امرهم بودهاند و از طرف کسانی که سررشته‌ی کارها در دستشان بوده، به آنها اعتنایی نمیشده است. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون استان بوشهر - 1370/10/11 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : مجاهدتها و ازخودگذشتگیها [علما] بود که یک ذخیره‌ی تمام‌نشدنی را پدید آورد. البته همه چیز تمام میشود؛ حتّی این ذخایر آبرویی هم دیر یا زود تمام میشود؛ بسته به عمل ماست. علمای اسلام - بخصوص علمای شیعه در ایران - ذخیره‌ی عظیمی از حیثیت عمومی به وجود آوردند، که آن ذخیره توانست این انقلاب را به پیروزی برساند. اگر کسی خیال کند که این انقلاب عظیم با آن قدرت روحی و آن صلابت معنوی امام - که آن‌طور که ما دیده‌ایم و تجربه کرده‌ایم، در هزاران هزار انسان، یکی آن‌طور پیدا نمیشود - بدون آن اعتقاد معنوی عمیق مردم ایران به علما - که این ذخیره، همین اعتقاد است - ممکن بود با همان رهبری پیروز بشود، مطمئن باشید اشتباه کرده است. اگر آن ذخیره‌ی ایمان عمیق نسلهای پیدرپی نمیبود، هیچ دستی نمیتوانست به صورت خلق‌الساعه چنین انقلابی را به وجود بیاورد و به پیروزی برساند. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون استان بوشهر - 1370/10/11 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : همیشه علمای ما برای مردم کار و تلاش میکردند، زحمت میکشیدند، فقرا را پاسداری میکردند، به آنها رسیدگی میکردند؛ دأب و روش علما این بود. نمیخواهیم بگوییم که این از آن عامهایی است که تخصیص نخورده و استثناء ندارد؛ خیر، این‌طوری نیست. دأب اصلی بر این بود که به فقرا و طبقات ضعیف کمک کنند و برای حفاظت از آنها، در مقابل زورگو بایستند، در مقابل خان بایستند، در مقابل سلطان بایستند. اصلاً علمای ما - بخصوص علمای شیعه - همیشه به این معنا معروف بودهاند. میدانید که از لحاظ عقیده‌ی فقهی، یک تفاوت کوچک اینجا بین علمای برادران اهل سنتِ ما با ما هست، و آن این است که آنها هر حکومتی را واجب‌الاطاعه میدانند؛ اما شیعه این‌طوری نیست. شیعه همیشه خاری در چشم حکومتهای باطل بوده و اوضاع نابسامان را تحمل نمیکرده است. البته آن برادران اهل سنت هم در موارد خاصی مبارزات فوق‌العاده و جالبی با حکومتهای ظلم و طاغین داشته‌اند، که ما نمونه‌هایش را در کشورهای دیگر و بعضاً در این کشور سراغ داریم و میشناسیم؛ اما این دأب علمای شیعه و علمای امامیه بود که با ضعفا خوب بودند و به آنها کمک میکردند و با حکومتهای طاغوت و قدرتمندها درمیافتادند. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون استان بوشهر - 1370/10/11 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : وظیفه[ای]... که امروز برعهده‌ی علماست، این است که به موقعیت جمهوری اسلامی و آنچه که دشمن درصدد آن است، توجه کنند. دشمن یک لحظه حاضر نیست اسلام و جمهوری اسلامی را تحمل کند... ببینید در این چند سال با ایران چه کردند. آنچه توانستند، ضربه حواله کردند. حالا بعضی از آن ضربه‌ها اصلاً وارد نشده و نخورده و خدای متعال ضربه را برگردانده است؛ بعضی از آن ضربه‌ها هم خورده، اما اثری نکرده؛ بعضی هم اثرهای کم‌عمقی کرده؛ بعضیها هم بالاخره صدمه‌یی زده؛ لیکن دشمن کوچکتر و کمتر از آن بوده است که بتواند ما را از پا بیندازد. ما اگر توجه بکنیم، دشمن ناکام خواهد شد؛ ولی اگر ما غفلت بکنیم و بیدار نباشیم، دشمن ناکام نشده و موفق خواهد شد... آن چیزی که در قانون الهی است، این است که در نهایت، حق پیروز خواهد شد؛ در نهایت، باطل سرنگون خواهد شد؛ اما چه کسی گفته است که در اثنای راه، باطل فرصت پیدا نخواهد کرد که حق را مورد ضربات خود قرار دهد و حتّی آن را از میدان خارج کند؟ البته یک قانون دیگر هست: اگر به خاطر حق، مبارزه انجام بگیرد، هیچ باطلی قادر نخواهد بود جلو بیاید. اگر مبارزه و مجاهدت بشود، خدای متعال کمک و هدایت میکند؛ اما اگر مجاهدت نشود، اگر بیکار بنشینیم، اگر هوشیاری بخرج ندهیم، اگر در سنگر بخوابیم، آیا باز هم دشمن نمی‌آید سنگر ما را فتح کند؟ چه کسی چنین چیزی را گفته است؟ ما باید تلاش کنیم، تا دشمن ناکام بشود. اگر ما تلاش نکردیم، دشمن کامیاب خواهد شد؛ و نستجیر باللَّه من ذلک. ما نباید بگذاریم در زمان ما و با مسؤولیت ما و روی دوش ما، این‌چنین شود. به همین خاطر، تکلیف علما از این جهت ... بسیار مهم است. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون استان بوشهر - 1370/10/11 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : سِمه و خواسته‌ی علمای دین عبارت بود و عبارت است و باید باشد از بیرغبتی به ظواهر و مظاهر فریبندهی دنیا؛ این را ما باید از یاد نبریم؛ این خیلی مهم است. والّا دنیای لذیذ و چرب و شیرین که اشتهاآور است و انسانی را که دارای احساسات است، به خود جذب میکند، چنانچه در اختیار هر کسی قرار گرفت، دودستی آن را خواهد چسبید. اگر ما آن را دودستی چسبیدیم، واقعاً فرق ما با دیگران چیست؟ در حالی که عالِم دین بایستی تفاوتهایی داشته باشد. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون استان لرستان - 1370/05/30 عنوان فیش : دخالت روحانیون در حکومت دینی, عالِم دینی کلیدواژه(ها) : دخالت روحانیون در حکومت دینی, عالِم دینی نوع(ها) : جمله‌های برگزیده متن فیش : در حرکت این قطار جمهورى اسلامى و انقلاب اسلامى، باید دایم سهیم باشیم. نمى‌شود عالم دینى خودش را کنار بکشد و بگوید به من ربطى ندارد. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون - 1369/12/22 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : علما، دین و معارف و فقه اسلامی را نگهداشتند، تحریف را از ساحت احکام الهی دور کردند، شعله‌ی ایمان را در دل مردم برافروختند و برافروخته نگهداشتند، توجه مردم را به قرآن و تعالیم اهل‌بیت(علیهم‌السّلام) تأمین کردند و برانگیختند. علما بودند که در طول تاریخ، با ستمگران مبارزه کردند و پناه مظلومان و ملتهای ضعیف و مردم مؤمن مستضعف شدند. علما بودند که از فرصتها استفاده کردند، تا معارف اسلامی را گسترش بدهند و سرتاسر بلاد اسلامی را با ایمان اسلامی و با دین، و در این مناطق، با محبت اهل‌بیت(علیهم‌السّلام) و با سیره‌ی آن بزرگواران آشنا کنند. علما بر اساس سیره‌ی انبیا و اولیا زندگی کردهاند. شمشیر، دین را در اقطار کشورهای اسلامی نبرد. شمشیر نمیتواند ایمان را در دلها برویاند. آنچه میتواند گل ایمان را در دلها سبز کند، موعظه و تبیین احکام و معارف الهی است. امروز بحمداللَّه تفکر اسلامی، همه جا در اقطار عالم اسلام زنده است. در یکی، دو قرن اخیر که احساسات آزادیخواهانه در ملتها بیدار شد، به‌خاطر این است که در کشورهای مختلف، علما پیشاهنگ و پیشقراول نهضتهای موفق شدند. نهضتهای دیگری هم در کشورهای اسلامی بود که در صفوف مقدّم آن، علمای دین قرار نداشتند و غالباً یا عموماً به نتیجه نرسید. آنچه توانست در شرق دنیای اسلام - یعنی شبه‌قاره‌ی هند - و در غرب دنیای اسلام - یعنی آفریقا - و در میان این دو، دست استعمار را از سر مردم کوتاه کند و فرهنگ اسلامی را حفظ نماید و در مقابل فرهنگ متجاوز و مهاجم بایستد، نفوذ علما بود. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون - 1369/12/22 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : آنچه توانست در شرق دنیای اسلام - یعنی شبه‌قاره‌ی هند - و در غرب دنیای اسلام - یعنی آفریقا - و در میان این دو، دست استعمار را از سر مردم کوتاه کند و فرهنگ اسلامی را حفظ نماید و در مقابل فرهنگ متجاوز و مهاجم بایستد، نفوذ علما بود. در ایران خود ما هم نهضت تنباکو و مبارزه‌ی با استعمار دولتهای خارجی و بیدار کردن مردم و نیز نهضت مشروطیت و مقابله‌ی با استبداد رضاخانی و ادامه‌ی این مبارزه تا پیدایش نهضت مقدس عظیم اسلامی، به پیشقراولی و پیشاهنگی علما بود؛ والّا پیش نمیرفت. این، یک سابقه و یک تاریخ است؛ کسی هم نمیتواند آن را انکار کند؛ مگر مغرض یا جاهلی که حرفی بزند و بخواهد حقیقتی را بپوشاند. این، در تاریخ ملت ما و دیگر ملتهای اسلامی، مضبوط و محفوظ است. مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از روحانیون - 1369/12/22 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : حرکت عمومی علمای اسلام، بخصوص در دنیای تشیع و به برکت فرهنگ معارضه و انقلابی تشیع، در خدمت مردم و در مقابله‌ی با استبداد و استعمار و ظلم و امثال آن بود و کار به آنجا رسید که بحمداللَّه نهضت عظیم ملت ایران به پیروزی رسید و حکومتی بر مبنای دین به‌وجود آمد. مسلمانان و متدینان، بعد از چند صدسال تحقیر اهل دین، عزت نفس پیدا کردند، احساس سربلندی کردند، زنده شدند و احساسات و شعور و هویت اسلامی در دنیای اسلام پیدا شد. مربوط به :پیام به مناسبت اولین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره) - 1369/03/10 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : در همه‌ی حوادث بزرگی که ملت ایران یکپارچه در آن شرکت جسته‌اند -مانند نهضت مشروطیت و قیام تنباکو- نیز حضور علمای دین در پیشاپیش صفوف، تنها عامل این حضور عمومی بوده است. استعمارگران انگلیسی، با درک همین حقیقت بود که انهدام جامعه‌ی روحانیت را مقدمه‌ی لازم برای ادامه‌ی حضور استعماری خود در ایران دانستند و به وسیلهی عامل دست‌نشانده‌شان -رضاخان- در سالهای ۱۳۱۳ به بعد، نقشه‌ی محو روحانیت را شروع کردند و در آن سالها دست به فجایعی نسبت به علمای عالیمقام و حوزه‌های علمیه زدند که در تاریخ ایران، پیش از آن هرگز سابقه نداشت و متأسفانه شرح این فجایع و ماجرای مقاومت مظلومانه‌ی علما و طلاب در آخرین سالهای حکومت رضاخان قلدر، به‌طور کامل تدوین نشده و در معرض اطلاع مردم قرار نگرفته است و لازم است اطلاع شاهدان عینی... به وسیلهی افراد و مؤسسات مسؤول، با همتی مردانه گردآوری شود. مربوط به :پیام به مناسبت اولین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره) - 1369/03/10 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : آزادگی روحانیون و علمای دین و عدم نفوذ قدرتهای داخلی و جهانی در آنان، موجب آن بوده است که قلدران و حکمرانان خودسر، هیچ‌گاه نتوانند این مجموعه‌ی ربانی را از سر راه مفسده‌جوییها و خیانتهای خود بردارند و اگر جمعی از معممینِ سرسپرده و آخوندهای درباری، به طمع حطام ناپایدار دنیا، بر سرسفره‌ی ستمگران نشسته و قولاً و عملاً آنان را تأیید کردند، اکثریت علما و روحانیون و فضلا و طلاب جوان، در حصار مناعت و پرهیزگاری و پاکدامنی باقی مانده و اراده و توان مبارزه‌ی صادقانه و قدرتمندانه را حفظ کردند و اعتقاد راسخ به روحانیت شیعه را در دل آحاد مردم، زوال‌ناپذیر ساختند. جامعه‌ی روحانیت به همین دلیل، همواره آماج تیرهای زهرآلود خصومت و غرض‌ورزی دشمنان گوناگون و استعمارگران و بیگانگان و بیگانه‌پرستان بوده و به مثابه‌ی دشمن درجه‌ی یک آنان تلقی شده است. تبلیغات خصمانه و برنامه‌ریزیشده‌ی حکومت پهلوی و سیاستهای ذینفوذ در ایران در طول پنجاه سال برضد قشر روحانی که ماهیتی صددرصد استعماری داشت، در دوران رضاخان و نیمه‌ی اول دوران محمّدرضا، آزمایش سختی برای علمای دین بود و جامعه‌ی روحانیت بحمدالله از این آزمایش سربلند بیرون آمد. مربوط به :پیام به مناسبت اولین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره) - 1369/03/10 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : موضعگیریهای دشمنان [در قبال روحانیت و علما]، بدرستی همان حقیقتی را برای مردم آگاه و جامعه‌ی روحانیت متعهد و انقلابی آشکار میسازد که امام حکیم و روشن‌بین ما بارها آن را بیان کردهاند. یعنی اولاً اینکه قدرشناسی از روحانیون بزرگوار و تبعیت از آنان، وظیفه‌یی دینی و ملی و انقلابی است که هیچ‌گونه غفلت از آن جایز نیست. ثانیاً اینکه تحجر و واپسگرایی در میان روحانیون و یا خدای نخواسته توجه به منافع شخصی و دنیاطلبی و روی آوردن به زیورهای مادّی و سوء استفاده از مکانت اجتماعی، خطرش برای روحانیت، کمتر از حملات دشمن نیست؛ بلکه به مراتب از آن بیشتر است. و ثالثاً وضعیت دوران انقلاب و توجه روزافزون به اسلام در خارج از مرزهای کشور اسلامی، ایجاب میکند که علمای دین، با بینشی کاملاً نو و با استفاده از ذخیره‌ی بیپایان معارف دین و با اسلوب فقاهت سنتی و اجتهاد زنده و پویا، راه جامعه‌ی اسلامی را هموار نمایند و حوزه‌های علمیه با تحولی اساسی، خود را با نیازهای امروز جهان تطبیق دهند و نوآوری را جهت و سمت برنامه‌های خود قرار دهند و البته با اعمال دقت لازم و برجسته کردن اصول و مبانی فقاهت، راه را بر التقاط و کجروی ببندند. رابعاً انزوا و دوری از فعالیت سیاسی را -که خواستِ دشمنان و خلاف وظیفهی اسلامی است- به‌هیچ‌وجه در زندگی خود و حوزه‌های علمیه راه ندهند و همواره مخصوصاً در مواقع خطر، پیشاپیش صفوف مردم، به تلاشی مخلصانه و خستگیناپذیر مشغول باشند و علم را با عمل و تفقه را با جهاد و معرفت را با تبلیغ قولی و عملی همراه سازند و هر سه سنگر: مدرسه، مسجد و جبهه را پُرکنند. مربوط به :بیانات در جمع مدرسین، فضلا و طلاب حوزه علمیه مشهد - 1369/01/04 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : چه موقع سردمداران عالم، از علمای دین در ایران یا جاهای دیگر، یادشان بود؟ بله، آن وقتی که علمای دین وارد میدان مبارزه میشدند؛ مثل مشروطیت در ایران، مثل نهضت آزادیخواهی در شبه قاره‌ی هند - که تقریباً در صدوپنجاه سال قبل شروع شد - مثل حرکت علما و مراجع نجف در مقابل نفوذ انگلیسیها در سال 1920، اسمشان سر زبانها میافتاد. یک نفر، دو نفر را نشان میکردند و با او مقابله مینمودند؛ والّا چه کسی به فکر علما بود که حالا یک عده از آنها در اینجا زندگی میکنند؟ ولی امروز چگونه است؟ امروز بسیاری از همت و پول و ابتکار و طراحی و برنامه‌ریزی استکبار جهانی، مصروف این میشود که ببیند چگونه میتواند همین شما طلاب و فضلا و علما را از راه راست انقلاب منحرف کند. برای این کار، پول خرج میکنند؛ چون میدانند اگر علما، همچنان‌که تا امروز پیشگام این انقلاب بودهاند و در صفوف مقدم، در جنگ، در صحنه‌های انقلابی و در صحنه‌ی سیاست حضور داشته‌اند، باز هم حضور داشته باشند، به‌هیچ‌وجه استکبار نمیتواند با این انقلاب روبه‌رو بشود. میخواهند این مانع - یعنی شما جامعه‌ی علمای اسلام - را از سر راه بردارند. برای این کار، برنامه‌ریزی میکنند. مربوط به :بیانات در دیدار و عمامه‌گذارى جمعى از طلّاب در سالروز میلاد حضرت ولی‌عصر (عجّل الله تعالى فرجه الشّریف) - 1368/12/22 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : ما غالباً به این دوستانى که عمامه سرشان میگذارند عرض میکنیم که این عمامه‌ی شما وزن کمى دارد، چند سیر... به‌هرحال سبک است، امّا در معنا نخیر، اگر انسان بخواهد این بار را به معناى واقعى کلمه متحمّل بشود، بسیار بسیار سنگین است. و امروز که قوام حرکت دینى و حرکت اسلامى در دنیا به جمهورى اسلامى است، و قوام جمهورى اسلامى به علماى دین و پرچمداران فقه دینى و فقه اسلامى است، نقش این عمامه‌ها و ذوالعِمامه‌ها خیلى خیلى بیشتر از سابق است. و من قاطعاً عرض میکنم که علماى دینى ما و جامعه‌ی روحانى ما در طول این ۱٠٠٠ سال، ۱۱٠٠ سالى که ما کسانى به‌عنوان علماى دین داریم، هیچوقت نقششان به اهمّیّت امروز نبوده و روحانیّت هیچوقت در یک عصر و در یک دوره به قدر امروز خدمت نکرده و به قدر امروز در وضع دنیا و وضع جامعه‌ی خودش مؤثّر نبوده. روحانیّت شیعه الان این‌جور است؛ هم در ایران این‌جور است، هم در همه‌ی دنیایى که حرکت اسلامى در آن آشکار شده این‌جور است؛ و اگر این‌جور باشد، حرکتها به نتیجه خواهد رسید؛ و اگر نباشد، نه. لذا در افغانستان، در لبنان، در آذربایجان، در کشمیر و در بسیارى از مناطق دیگر که مسلمین یک حرکتى را شروع کردهاند، عماد و قوام این حرکت، علماى دین هستند. و اگر علماى دین باشند، در آن حرکت، امید پیروزى هست؛ وَالّا یا پیروز نمیشود یا منحرف میشود. این نقش روحانیّت است. مربوط به :بیانات در دیدار جمعى از روحانیّون - 1368/12/02 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : حرکت عمومی علمای اسلام، بخصوص در دنیای تشیع و به برکت فرهنگ معارضه و انقلابی تشیع، در خدمت مردم و در مقابله‌ی با استبداد و استعمار و ظلم و امثال آن بود و کار به آنجا رسید که بحمداللَّه نهضت عظیم ملت ایران به پیروزی رسید و حکومتی بر مبنای دین به‌وجود آمد. مسلمانان و متدینان، بعد از چند صدسال تحقیر اهل دین، عزت نفس پیدا کردند، احساس سربلندی کردند، زنده شدند و احساسات و شعور و هویت اسلامی در دنیای اسلام پیدا شد. مربوط به :بیانات در دیدار و عمامه‌گذارى جمعى از طلّاب به‌مناسبت میلاد حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) - 1368/10/26 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : ورود در رشته‌ی تحصیل علوم دینى و طلبه شدن، یک مرحله‌ی سرنوشت‌ساز و مهمّى محسوب میشود و طلبه‌ی با عمامه و بی‌عمامه، هر دو جورش را داریم، لکن نفْس تلبّس به لباس روحانیّت و اهل علم دینى و گذاشتن عمامه هم خودش یک مرحله‌اى است و بسیار حائز اهمّیّت است؛ تا شما عمامه سرتان نیست، مردم یک جور از شما توقّع دارند؛ وقتى عمامه سر گذاشتید، این توقّع جور دیگرى خواهد شد.این لباس هزار سال است که لباس علم است. نمیگوییم فقط علما این لباس را داشتند؛ نه، زىّ اهل علم، هزار سال است که در روحانیّت شیعه - از زمان شیخ مفید و شیخ طوسى تا حالا - محور و مرکز امید مردم براى امورى بوده؛ یکى از آنها عبارت است از تبیین مسائل دینى؛ یعنى مردم در طول این هزار سال همواره از علماى دین توقّع داشتند که برایشان مسائل اسلامى را تبیین کنند. مربوط به :بیانات در دیدار و عمامه‌گذارى جمعى از طلّاب به‌مناسبت میلاد حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) - 1368/10/26 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : یکى از چیزهایى که مردم [از روحانیت] امید داشتند و انتظار داشتند این بوده که خود اینها عامل‌ترین باشند به آن چیزهایى که میدانند و به مردم یاد میدهند؛ یعنى ما چیزى را که به مردم میگوییم، خودمان بایستى عمل کرده باشیم؛ این انتظار مردم است. حالا من آن چیزهایى را که در واقع تکالیف الهى است و انتظارات اصل دین از ما است، بیان نمیکنم؛ انتظار مردم این است. ما فقط به مردم نمیگوییم نماز بخوانید، روزه بگیرید؛ ما به مردم میگوییم که تقوا داشته باشید، ورع داشته باشید، زهد داشته باشید، دلبستگى به مال دنیا نداشته باشید، دلبستگى به مقام نداشته باشید، هدفتان در همه‌ی امور خدا باشد؛ پیام دین که به‌وسیله‌ی ماها و به‌وسیله‌ی شماها - یعنى همه‌ی روحانیّون - به مردم داده میشود، اینها است. [پس] خود ما بایستى عامل‌ترین به این باشیم. مربوط به :بیانات در دیدار و عمامه‌گذارى جمعى از طلّاب به‌مناسبت میلاد حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) - 1368/10/26 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : [انتظاری] که همواره در طول تاریخ، مردم از ماها [روحانیت]داشته‌اند این بوده که ما حر و آزاد باشیم؛ یعنى قدرتها و رودربایستی‌ها و تحمیل‌ها و مانند اینها، ما را اسیر خودشان نکنند. این در روحانیّت شیعه یک اصل است. البتّه روحانیّتِ دیگر برادرانِ مسلمانِ ما هم از جهت آن دو چیز اوّل با ما شریکند؛ لکن در آنها این انتظار نبوده؛ مردمشان آنها را تابعى از قدرت و حکومت میدانستند - آن قدرت هر کسى میخواهد باشد - لکن در شیعه نه؛ مردم از علماى دین همیشه انتظار داشته‌اند که آنها زیر چتر و شعاع نفوذ قدرتهاى مادّى و دنیایى و نابحق قرار نگیرند و از طبقه‌ی مظلوم و مستضعفین و طبقات پایین جامعه حمایت بکنند؛ غالباً هم علماى دین - مثل خود شماها - از همین طبقات بودهاند؛ الّا ما شذّ و ندر. غالباً کسانى که در کسوت علم هستند، منشأ خانوادگی‌شان، یک منشأ اعیانى و اشرافى و خانى نیست. مواردى بوده امّا خیلى کم بوده. البتّه آن موارد کم هم مردمان بزرگ و خوبى بودهاند... شخصیّت‌هاى برجسته و بزرگى بودهاند؛ لکن اغلب این بوده و لذا توقّع مردم هم از ما همیشه این بوده. علماى دین هم غالباً به این وظیفه در طول تاریخ عمل کردهاند؛ در هر جا بودند تابع ظلم نشدند، تابع قدرتها نشدند؛ شما از یک دِه بگیرید و کدخداى فرضاً ظالمِ آن، تا سطح کشور و تا سطح جهان. مربوط به :انتصاب حجت‌الاسلام والمسلمین ری‌شهری به سمت دادستان دادگاه روحانیت - 1368/10/13 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : اهمیت شأن و نقش علمای دینی و جامعه‌ی روحانی در هدایت مردم و قوام امور کشور اقتضا میکند که نسبت به تخلفات و کجروی هایی که ممکن است از برخی عناصر روحانی نما صادر شود حساسیت و اهتمام نشان داده شود و با متخلفین برخوردی قاطع و منطبق با احکام اسلامی انجام گیرد. مربوط به :بیانات در دیدار جمعى از علما و روحانیّون سراسر کشور در آستانه‌ی ماه محرّم - 1368/05/11 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : ما معمّمین، همه‌ی علماى دین، همه‌ی مبلّغین و همه‌ی ذاکرین باید مسئله‌ی عاشورا و مصائب حسین‌بن‌على (علیه السّلام) را به‌صورت یک مسئله‌ی جدّى و اصلى مورد توجّه قرار بدهیم. مربوط به :بیانات در دیدار مدرّسان، فضلا و طلّاب حوزه‌ی علمیّه‌ی مشهد - 1368/04/20 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : [از وظایف علما] آگاهی‌هاى سیاسى است. اگر اعلمِ علما هم باشید [امّا] زمانتان را نشناسید، نمیتوانید براى جامعه‌ی اسلامىِ امروز مفید واقع بشوید؛ محال است: ندانیم استکبار چه‌کار میخواهد بکند، ندانیم دشمنها چه کسانى هستند و از کجاها نفوذ میکنند و دشمنى میکنند، ندانیم در جامعه‌مان چه میگذرد و مشکلات چه چیزهایى است و براى علاجش چه‌کار باید کرد، ندانیم در جبهه‌بندی‌هاى دنیا کجا قرار داریم. همیشه کتک را و لگد را و توسرى را آن کسانى میخورند که بین دو جناحِ بازیگر قرار گرفته‌اند و نمیدانند کى به کجا است، چه کسى میخواهد چه‌کار کند، چه کسى میخواهد کجا را بگیرد؛ اینهایى که نمیدانند، بیش از همه لگد میخورند، بیش از همه کتک میخورند، نمیتوانند از موقعیّتها استفاده کنند.بصیرت و علم به زمان، براى یک عالم لازم است. در هر حدّى: از یک اعلم‌العلمائى که میخواهد براى مردم بساط افتاء و مانند اینها را بگستراند، تا آن عالمى که در یک محلّه‌اى میخواهد براى چند نفر تعلیم احکام دینى بکند، فرق نمیکند، منتها هرچه مقامْ بالاتر، این آگاهی‌ها بیشتر و وسیع‌تر مورد لزوم است. ما در طول تاریخ تشیّع، بخصوص در این دویست سال اخیر... خیلى ضربه دیده‌ایم؛ ندانستنِ حقایقِ جریانات عالم به‌وسیله‌ی علما، مشکلات بزرگى را در این دویست سال براى ما به وجود آورد. آنجایى که ما یک عالمِ باهوشِ زرنگِ دقیقى داشتیم، محفوظ ماندیم؛ آنجایى که کسى مثل میرزاى شیرازى داشتیم، بُرد با ما شده؛ آنجایى که انسان دَیّن و تقى امّا ذکى و باهوشى مثل شیخ انصارى داشتیم، بُرد با ما بوده؛ آنجایى که یک قدرى غفلت در کار بوده، سرِ ما کلاه رفته، ضرر کردیم؛ آن هم ضررهایى که دیگر مال یک نفر و یک حوزه و یک مجموعه و یک شهر و یک سال و دو سال نیست؛ ضررى که گاهى اثرش پنجاه سال، تمام جامعه‌ی اسلامى را فشار میدهد؛ بر اثر ناآگاهى! دیگر نباید بگذاریم. دیگر نباید تسلیم ناآگاهى بشویم. باید خودمان را آگاه کنیم. بصیرت به امور را باید در خودمان تقویت کنیم. مربوط به :بیانات در دیدار مدرّسان، فضلا و طلّاب حوزه‌ی علمیّه‌ی مشهد - 1368/04/20 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : وظیفه‌اى که امروز در نظام جمهورى اسلامى بر عهده‌ی علما و روحانیّون است، یک وظیفهی استثنائى است. هم براى خود ما در طول تاریخمان استثنا است -یعنى در طول تاریخ روحانیّت شیعه و فقاهت اسلام، هرگز هیچ دورانى را نداشتیم که فقها و علما وظیفه‌اى به سنگینى وظیفهی امروز داشته باشند- و هم نسبت به بقیّه‌ی علماى دینى در سراسر جهان یک وظیفهی استثنائى است؛ چون در کشور ما و جامعه‌ی ما نظامى استقرار پیدا کرده است که بر مبناى تفکّر اسلامى و شریعت اسلامى، هم شکل گرفته و هم اداره میشود و هم اینکه این نظام پذیرفته است که به سمت تحقّق کامل شریعت اسلامى و اهداف اسلامى حرکت کند. علما در بلاد اسلامىِ دیگر، از این جهت بار سبک‌ترى بر دوش دارند. مربوط به :بیانات در دیدار مدرّسان، فضلا و طلّاب حوزه‌ی علمیّه‌ی مشهد - 1368/04/20 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : اگرچه وظیفهی دفاع از دینْ عمومى است، امّا سکوت علماى دین در مقابل سلاطین و رؤساى ظالم و ضدّدینى و سیاستهاى استکبارى -چه شرقى و چه غربى- قابل قبول نیست و وظیفهی دفاع از دین که خداى متعال بر عهده‌ی علماى دین و مرشدین ملّت و معلّمین امّت گذاشته، اختصاص به زمان و مکان خاصّى ندارد. در همه‌ی اقطار اسلامى، در درجه‌ی اوّلْ مسئولیّت دفاع از اسلام و قرآن و شریعت اسلامى بر عهده‌ی علما است و هیچ شرایطى آنها را معاف نمیکند از دفاع از حریم مقدّس دین. این وظیفه بر عهده‌ی همه است؛ منتها در کشورهاى دیگر[غیر از جمهوری اسلامی]، کار علما آسانتر است، ساده‌تر است، پیچیدگى کار علما در نظام اسلامى را ندارد. آنجا مسئولیّت دفاع از حیثیّت جهانىِ اسلام بر دوش آنها نیست؛ مسئولیّت تنظیم یک سیستم و نظامى که تمام گوشه‌وکنارهاى آن باید بر اساس اسلام شکل بگیرد، بر دوش آنها نیست. آنها وظیفهی امر به معروف و نهى از منکر را دارند -در مراحلى که در فقه مشخّص شده، به هر اندازه‌اى که امکان اثر هست یا براى آنها مقدور است- امّا اداره‌ی یک نظام، اداره‌ی مردم، ساختن و پرداختن و جمع‌وجور کردنِ مجموعه‌ی زندگى انسانها بر اساس اسلام، کار بسیار پیچیده و ظریف و دشوارى است. این در جامعه‌ی اسلامى، بر دوش ما و بر دوش علما است. ممکن است براى آنها از لحاظ مبارزه و فعّالیّتهاى سیاسى، بعضى از دشواری‌ها وجود داشته باشد، امّا آن بمراتب آسانتر و سبک‌تر است از مسئولیّتهایى که براى دفاع از حیثیّت جهانى اسلام، در نظام ما وجود دارد. ما این را باید باور کنیم که اگر امروز جمهورى اسلامى بد عمل کرد، ضعیف عمل کرد، فقط به حیثیّت جمهورى اسلامى صدمه نمیخورد؛ بلکه به حیثیّت اسلام -بکلّیّته- صدمه خواهد خورد. مربوط به :بیانات در دیدار جمعى از روحانیّون سراسر کشور - 1368/04/04 عنوان فیش : عالِم, عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم, عالِم دینی نوع(ها) : جمله‌های برگزیده متن فیش : حقیقتاً علمای دین، اَعلام دین هستند. هر عالِمی، یک عَلَم برای اسلام و یک حجت بر دوست و دشمن است. «حجةالاسلام» به معنای واقعی کلمه، همین منظور را افاده میکند. مربوط به :بیانات در دیدار جمعى از روحانیّون سراسر کشور - 1368/04/04 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : سعى استعمار در تمام عالَم اسلام این بود که علماى دین را از صحنه خارج کند؛ استعمار که میگوییم یعنى از همین ۲۰۰ سال، ۱۸۰ سال، ۱۷۰ سال -به اختلاف- به این طرف؛ قبل از آن عوامل دیگرى بود: دستهاى استبدادِ سلاطین جُور و قدرتهاى زراندوز و مستبد و دیکتاتور داخلى. از وقتى استعمار وارد دنیاى اسلام شد... از اوّلین سالهاى ورود روى یک نکته تکیه کرد و درست هم فهمیده بود و آن این بود که باید علماى دین را بی‌خاصیّت کرد؛ یا از بینشان برد -اگر بشود- وَالّا هویّت واقعی‌شان را از بین برد و بی‌خاصیّتشان کرد. سالهاى متمادى روى این کار کردند. در بعضى از جاها، جامعه‌ی علمائى و روحانى را به یک چیزِ خیلى کوچک و ضعیفى که هیچ حیثیّتى و هویّتى نداشته باشد -به‌صورت یک دفتر کوچکى یا یک مرکز کوچکى براى بعضى از کارها؛ آن هم نه کارهاى زندگى، کارهاى بیشترْ مربوط به مرگ‌ومیر- تبدیل کردند؛ و بعضى جاها -از کشورهاى اسلامى- دست قدرت حاکم توانست این کار را بکند. سالهاى متمادى این کار را کردند. روحانى حتّى تعلیم دین هم دیگر نمیتوانست بکند. در همه‌ی کشورهاى اسلامى نتوانستند این کار را بکنند، در بعضى از کشورها توانستند؛ بنده آن کشورها را می‌شناسم، شما هم می‌شناسید. بعضى جاها -که نمیشد بکلّى جامعه‌ی علمى را از بین ببرند یا آن‌قدر ضعیفشان بکنند که مثل نبودن باشد- از راه دیگرى وارد شدند؛ سعى کردند جامعه‌ی علمى را وابسته کنند به قدرتها، به دربارهاى فاسد، به حکومتهاى جائر. همین آخوندهاى وابسته‌ی درباری‌اى که در بیانات امام عزیزمان در طول دوران مبارزه و بعد از پیروزى انقلاب، مکرّر به بدى و نفرت از اینها یاد شده، به اسلام و مسلمین خیلى خیانت کردند. همان‌طور که امام چهارم، امام سجّاد (علیه الصّلاة و السّلام) به آن شخص نام‌آور زمان خودش فرمود که میبینم گردن خودت را محور و میله‌ی آسیایى قرار دادى براى ظَلَمه و ستمگران که آنها آسیاى مظالمشان را بر روى میله‌ی گردن تو دارند میگردانند و با تکیه‌ی به تو ظلم میکنند. مربوط به :بیانات در دیدار جمعى از روحانیّون سراسر کشور - 1368/04/04 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : آن عالِمى که توجیه‌کننده‌ی ظلم دستگاه‌هاى فاسد باشد، از خود آن دستگاه‌ها خطرناک‌تر است؛ آن روحانیّتى که اهداف استکبار را در جامعه عمل کند، زشت‌ترین و پلیدترین ایادى استکبار است؛ چون با ظاهر حق، باطن باطل را ترویج میکند. این چیزِ بسیار خطرناکى است و این آن کارى بوده که استکبار، با پول، با تطمیع، با فشار سعى کرد در طول این صد و چند ده سالِ اخیر در کشورهاى اسلامى انجام بدهد. البتّه اگر بگوییم موفّق شد، نه، حرف درستى نیست؛ استکبار به‌طور کامل هم موفّق نشد؛ براى خاطر اینکه در تمام دنیاى اسلام و مخصوصاً در ایران، جامعه‌ی علمى و اسلامى -یعنى روحانیّت اسلام- در مواضع حق و قاطع خود ایستاد، این انقلاب عظیم را به راه انداخت و این جمهورى و نظام مرتفع را به وجود آورد و پرچم اسلام را در دنیا برافراشت و اسلام را عزیز کرد. این پیش‌قراولىِ روحانیّت بود؛ و اگر روحانیّت در کشور ما جلودار این قضیّه نمیشد، نهضت همه‌گیر نمیشد، ایمانهاى مردم متوجّه آن نمیشد و نیروهایشان در راه آن به کار نمی‌افتاد. مربوط به :بیانات در دیدار جمعى از روحانیّون سراسر کشور - 1368/04/04 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : در دنیاى اسلام... حقّاً و انصافاً ما علمائى را میشناسیم که حق را گفتند در سخت‌ترین شرایط، دنبال حق حرکت کردند در دشوارترین فشارها؛ و اینها اجرشان خیلى بالا است. در کشورهاى اسلامى -چه در آسیا، چه در آفریقا، چه در جاهاى دیگر- کسانى بودند که به‌خاطر یک کلمه حمایت از جمهورى اسلامى و از امام و از انقلاب اسلامى و از حق، فشارهاى سختى را بر خودشان تحمّل کردند که اینها یقیناً جزو بندگان صالح خدا هستند و پرچمى هستند که آبروى روحانیّت را حفظ کردند. البتّه کسانى هم هستند که نقطه‌ی مقابل اینها عمل کردند، ضرر زیادى به اسلام زدند؛ الان هم هستند، الان هم وسیلهی تبلیغات دشمنند، حتّى الان هم وسیلهی توطئه و نفوذند که مردم مسلمان از شرّ آنها باید به خدا پناه ببرند و باید آنها را الدُّالخِصامِ مفاهیم و ارزشهاى اسلامى بدانند. مربوط به :بیانات در دیدار جمعى از روحانیّون سراسر کشور - 1368/04/04 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : علماى دین حقیقتاً اَعلام دینند. هر عالِمى یک عَلَم اسلام و یک حجّت بر دوست و دشمن است؛ حجّت اسلام به معناى واقعى کلمه. هر عالِم دین این‌جور است. مربوط به :بیانات در خطبههای نمازجمعه تهران - 1361/03/14 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : شکی در این نیست که در حادثه‌ی ۱۵ خرداد و جریان‌هایی که از آن منشعب میشد، جز علمای اسلام، روحانیون مبارز و کسانی که آماده‌ی جانبازی برای اسلام بودند، هیچکس نقش گرداننده نداشت. مربوط به :خطبههای نماز جمعه در مسجد آل الرسول(ص) ایرانشهر - 1357/02/22 عنوان فیش : عالِم دینی کلیدواژه(ها) : عالِم دینی نوع(ها) : فیش موضوعی متن فیش : در ایران هر حرکتى که علما بکنند، مردم دنبالشان هستند. علماى شیعه، مظهر توجّه‌ها و خواست‌ها و انگیزه‌هاى مردمند. شما مردمى که در این شهر زندگى میکنید، مانند ۳۵ میلیون مسلمان دیگرى که در این مملکت هستند، مقلّد هستید، تقلید میکنید. تقلید یعنى چه؟ یعنى پیروى از یک عالِم دین؛ این یک چیزى است که شناخت بافت زندگى ایرانى، آن را اثبات میکند. انسان ایرانى، بدون تقلید زندگى نمیکند؛ از چه کسی تقلید میکند؟ تقلید از فلان روشنفکر؟ تقلید از فلان مهندس؟ تقلید از فلان سیاستمدار؟ ابدا! تقلید از عالِم و مرجع دینى و روحانى. اگر کسى بخواهد بداند که این حرکت، این قیام، این اعتراض، این سکوت -هرچه-، هر حادثه‌اى که در ایران وجود دارد، متعلّق به اقلّیّت است یا به اکثریّت، باید ببیند آیا علما در این حرکت هستند یا نیستند. در هر حرکتى که علما هستند، این حرکت مال اکثریّت مردم است؛ دلیلش هم این است که هر جا اینها یک پیغامى دادند، یک اعلامیّه‌اى دادند، یک دعوتى کردند، گروه‌هاى کثیر مردم به نداى اینها پاسخ گفتند و آنها را اجابت کردند. |