از جعبه تحریم بیرون بیا!

رهبر انقلاب اسلامی در دیدار دست‌اندرکاران مراسم سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی و خانواده شهید سلیمانی (۹۹/۹/۲۶) در توصیه به مسئولین و ملّت فرمودند: «رفع تحریم دست دشمن است، و خنثی ‌کردن تحریم دست ما است؛ دشمن باید رفع تحریم کند امّا خودمان میتوانیم این تحریم دشمن را خنثی کنیم. پس این مقدّم است، این درست است؛ بیشتر دنبال این باشیم. نمیگویم دنبال رفع تحریم نباشیم؛ اگر بتوانیم تحریم را رفع کنیم، یک ساعت هم نباید تأخیر کنیم. البتّه چهار سال است تأخیر شده. اگر بتوانیم با روش درست تحریم را برطرف کنیم، باید برطرف کنیم. امّا به این نیندیشید؛ عمده به خنثی کردن تحریم بیندیشید که دست شما است.» پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR برای دقت بیشتر در این موضوع، یادداشتی از آقای کمیل خجسته، دانش‌آموخته دکترای علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی را منتشر می‌کند.

"فقط با کشیدن ۴ خط در حالی‌که دستان خود را از روی کاغذ برنداشته‌اید، ۹ نقطه را به هم وصل کنید." این سوال مربوط به آزمون معروفی است که کارآفرینان به عنوان یک مثال کاربردی برای روبه‌روشدن با مشکلات و مسائل مطرح می‌کنند. ظاهر مسئله‌ این است که یک پرسش لاینحل در مقابل شخص قرار گرفته است اما وقتی به آن ۹ نقطه‌ از زاویه دیگری نگاه می‌شود و صفحه کاغذ جزئی از امکان حرکت مداد دیده می‌شود آن وقت مسئله حل می‌شود. "از جعبه بیرون بیا" یا (Think outside of the box) آن‌وقت راه‌‌حل مسائل روشن می‌شود.
 

 
همین داستان برای حل مسائل پیچیده ازجمله ارائه راه حل برای وضعیت امروز کشور نیز قابل استفاده است. برای حل مشکلات اقتصادی، همواره یک دو گانه‌ای ترسیم می‌شود که یک سمت آن «مذاکره» است و سمت دیگرش «ایستادن و جنگ و تحریم». فرمول این دوگانه غیرواقعی این‌گونه است که فکر میکنند اگر برای حل مشکل اقتصادی سمت مذاکره حرکت شود، رفع تحریم صورت خواهد گرفت و اگر سمت دیگر حرکت کنند، کار به جنگ و افزایش تحریم خواهد رسید. حتما کسی که مساله‌اش منافع ملی و بهبود زندگی مردم باشد با مسیر دوم موافق نیست. می‌ماند مسیر اول که همان مذاکره است که از ۹۱ آغاز شد و سال ۹۵ با برجام به نقطه سرانجام رسید و از آن زمان قرار است نتیجه خود را که رفع تحریم‌ها بوده نشان دهد اما نه‌تنها تحریم‌ها رفع نشده بلکه زیادتر هم شده است.

پس روش مذاکره برای رفع تحریم هم راه‌حل کارآمدی عرضه نکرده است. به همین خاطر تصویری که از ماجرا ایجاد می‌شود این است که هر دو روش مردم را در یک بن‌بست قرار می‌دهند که چاره‌ای جز تسلیم‌شدن ندارند.

اما واقعیت این است که ماجرای مشکل اقتصادی در یک دوگانه مذاکره-ایستادن محدود نشده است. اصلا اینکه، این یک دوگانه نیست. بلکه یک ترفند است تا مردم در جعبه تحمل تحریم بمانند. در واقع جامعه به ظاهر در یک دوقطبی کاذب قرار داده شده و حتی ممکن است افراد بر سر اینکه کدام‌ طرف درست بگویند هم بحث و اختلاف کنند؛ اما حقیقت این است که جامعه ایران درون جعبه تحمل تحریم قرار گرفته است و ادامه زندگی در این جعبه مصداق "من جرب المجرب حلت به الندامه" است که "هر چند کازمودم از وی نبود سودم".

اما رویکرد رهبر انقلاب در ارائه مسیر راهگشا برای حل مشکل، روندی بود که پس از تاکید بر جهش تولید ملی، در دیدار شورای عالی هماهنگی اقتصادی به نقطه عطف خود رسید و آن، به هم زدن این دوقطبی دروغین بود تا جامعه از جعبه تحمل تحریم بیرون بیاید.

انگشت اشاره رهبر انقلاب، خط سومی را نشان میدهد که اتفاقا این خط را در همان سال ۹۵ در دیدار نوروزی حرم هم بیان کرده‌ بودند و ده راه‌حل‌ عملیاتی هم برای عبور از تحریم ارائه کردند. راه حل ایشان، عبور از تحریم و خنثی‌سازی آن است. با چه ابزاری؟ با الگوی کنارگذاشتن نفت و اداره کشور بدون نفت. حرفی که دوسال است به صورت رسمی ابلاغ شده ولی ساختار بودجه همچنان بر مدار گذشته مانده است. با فعال‌سازی ۴ پیشران صنعت، معدن، شیلات، کشاورزی با تعامل با ۱۵ همسایه که به خود ایران چسبیده‌اند. با مدیریت نقدینگی، مدیریت قاچاق و...

موفقیت این خط سوم مشروط به تحقق دو چیز است. اول اینکه جلوی تحریف این سخن گرفته شود تا اصل حرف به مردم برسد که اگر برسد آن‌وقت افکار عمومی هم از این دوگانه جعلی بیرون خواهد آمد و این مسیر را مطالبه خواهد کرد و دوم اینکه مدیر با همت و شجاع و پیگیر لازم دارد تا با اجرای راه‌حل‌ها راه عبور از تحریم را هموار سازد.