تحریم‌ها چگونه خنثی می‌شوند؟

رهبر انقلاب اسلامی در دیدار دست‌اندرکاران مراسم سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی و خانواده شهید سلیمانی (۹۹/۹/۲۶) در توصیه به مسئولین و ملّت فرمودند: «رفع تحریم دست دشمن است، و خنثی ‌کردن تحریم دست ما است؛ دشمن باید رفع تحریم کند امّا خودمان میتوانیم این تحریم دشمن را خنثی کنیم. پس این مقدّم است، این درست است؛ بیشتر دنبال این باشیم. نمیگویم دنبال رفع تحریم نباشیم؛ اگر بتوانیم تحریم را رفع کنیم، یک ساعت هم نباید تأخیر کنیم. البتّه چهار سال است تأخیر شده. اگر بتوانیم با روش درست تحریم را برطرف کنیم، باید برطرف کنیم. امّا به این نیندیشید؛ عمده به خنثی کردن تحریم بیندیشید که دست شما است.» پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR برای دقت بیشتر در این موضوع، این یادداشت  را منتشر می‌کند.

مسیرِ خوش‌عاقبت
«رفع تحریم دست دشمن است، و خنثی ‌کردن تحریم دست ما است؛ پس این مقدّم است.» ۱۳۹۹/۰۹/۲۶ این عبارت رهبر انقلاب یک بار دیگر مسئله‌ی تحریم‌های اقتصادی دشمنان علیه ملّت ایران و راه و شیوه‌ی عبور از این مسئله را در افکار عمومی مطرح کرد. موضوعی که در جلسه با شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی نیز از سوی ایشان مورد تصریح قرار گرفته بود: «برای علاج تحریم‌ها دو مسیر «خنثی‌سازی تحریم‌ها و غلبه بر آنها» و «رفع تحریم» وجود دارد. ما مسیر رفع تحریم را یک‌بار امتحان و چند سال مذاکره کردیم اما به نتیجه‌ای نرسید. مسیر غلبه بر تحریم‌ها ممکن است در ابتدای کار، سختی‌ها و مشکلاتی داشته باشد اما خوش‌عاقبت است.»  ۱۳۹۹/۰۹/۰۴

بایدها و نبایدهایِ غلبه بر تحریم
البته الگوی خنثی‌سازی تحریم و حل مشکلات اقتصادی از سوی رهبر انقلاب به‌شکل تفصیلی مورد بحث و تبیین قرار گرفته و راهکارهای عملی آن نیز مطرح شده است. در یک نگاه کلی، برای عملیاتی کردن این الگو «بایدها» و «نبایدها»یی مطرح است؛ در واقع این الگو دارای ابعاد «ایجابی» و «سلبی» است.

در بُعد سلبی، برای «علاج مسائل اقتصاد» باید با مسائلی همچون «سقوط ارزش پول ملّی»۱۳۹۹/۰۷/۲۱ مقابله کرد و «رخنه‌ها» را برطرف نمود: «رخنه‌هایی وجود دارد که گاهی کارهای خوبی هم که در کشور انجام میگیرد، این رخنه‌ها مانع میشود؛ مثل قاچاق، مثل واردات بی‌رویّه و بعضی از فسادهای مالی.» ۱۳۹۹/۰۷/۲۱

در بُعد ایجابی هم مهم‌ترین مسئله «تقویت و جهشِ تولید» است. برای رونق گرفتن تولید باید اقداماتی اساسی توسط مسئولین کشور دنبال شود. یکی از کارهای مهم در این زمینه به «حرکت درآمدنِ پیشران‌های اقتصادی» است: «بعضی از عوامل اقتصادی حکم پیشران را دارند که اگر آنها به حرکت بیفتند، کلّ این مجموعه‌ی کار اقتصادی به حرکت می‌افتد؛ مثلاً یکی‌اش مسئله‌ی مسکن است... یکی مسئله‌ی کشاورزی است، یکی مسئله‌ی حوزه‌ی خودرو است، یکی مسئله‌ی شرکتهای دانش‌بنیان است، یکی مسئله‌ی لوازم خانگی است.» ۱۳۹۸/۰۵/۳۰ علاوه بر این، باید برنامه‌ریزی و اقدام جدی در زمینه‌ی «سرمایه‌گذاری» انجام شود: «سرمایه‌گذاری یک موضوع خیلی مهمّی است برای ایجاد رونق اقتصادی، برای افزایش تولید.» ۱۳۹۹/۰۶/۰۲ ضمن اینکه حمایت دولت از تولیدکنندگان به‌عنوان «رزمندگان جنگ اقتصادی» هم بسیار کلیدی است: «منظور از حمایت، تزریق منابع مالی صرفاً نیست بلکه میدان را باز کردن است... اگر چنانچه این کار از سوی دولت انجام بگیرد آن وقت این حرکت به صورت صحیحی انجام خواهد گرفت.» ۱۳۹۹/۰۲/۱۷

نکته‌ی پایانی هم اینکه لازمه‌ی عملی شدن الگویِ خنثی‌سازی تحریم «مدیریّتِ قوی» است: «مدیریّتها بایستی قوی، فعّال، خسته‌نشو باشند.» ۱۳۹۹/۰۷/۲۱