برای شناخت بهتر آمریکا چه کتابی بخوانیم؟

رهبر انقلاب اسلامی در سخنرانی تلویزیونی به مناسبت سالروز ولادت پیامبر اعظم(ص) و امام صادق(ع) (۹۹/۸/۱۳) به کتاب‌های متعددی اشاره می‌کنند که درباره نشانه‌های انحطاط آمریکا در خود آمریکا نوشته شده‌اند: «رژیم آمریکا بشدّت دچار انحطاط سیاسی و انحطاط مدنی و انحطاط اخلاقی است. این هم تحلیل نیست؛ این را خودشان میگویند؛ این حرف سخنگویان و نویسندگان خودشان و صاحبان فکر از داخل خود آمریکا است. در این چند سال چند کتاب نوشته‌اند، با تیراژهای بالا در داخل آمریکا منتشر شده که برخی پرده‌ها را این کتابها بالا میزند. یکی از این کتابها را که به فارسی ترجمه شده، بنده خواندم؛ پُر از شواهدِ همین انحطاط است؛ اوّل تا آخر کتاب نشان‌دهنده‌ی انحطاط نظام سیاسی آمریکا با حرکات رئیس‌جمهور آمریکا است. امپراتوریِ این جوری دیری نخواهد پایید.» پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR در برنامه نگار بیست‌و‌چهارم برای آشنایی با این کتاب‌ها، گفتاری از آقای حمیدرضا غلامزاده نطنزی، کارشناس مسائل آمریکا و بین‌الملل منتشر می‌کند.

 سنت تاریخ‌نگاری رؤسای جمهور در آمریکا سنت دیرپایی است. در آمریکا نویسندگان و روزنامه‌نگارانی هستند که به‌طور تخصصی در مورد رفتار، تاریخچه، کنش و واکنش رؤسای جمهور کتاب و مقاله می‌نویسند. آقای وودوارد یکی از روزنامه‌نگاران تحقیقی برجسته و باسابقه است که حول‌وحوش پنجاه سال سابقه‌ی کار دارد و رؤسای جمهور مختلفی را تجربه کرده و در موردشان نوشته است. کتاب «ترس ترامپ در کاخ سفید» از این لحاظ اهمیت دارد که یک تصویر عریان و شفافی را همزمان با رئیس‌جمهوری که در قدرت است از داخل کاخ سفید ارائه می‌دهد. معمولاً این سنت وجود دارد که رؤسای جمهور وقتی از کاخ سفید بیرون می‌روند شروع به‌خاطره نویسی می‌کنند؛ چراکه هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ سیاسی برایشان آورده دارد و سابقه‌ی آن‌ها را جمع‌بندی می‌کند.
 

امّا این کتاب همزمان با حضور آقای ترامپ در کاخ سفید منتشر شد و برای همین جذاب است و واقعیت‌های خوبی را از داخل به ما نشان می‌دهد. این کتاب همان‌طوری که آقای وودوارد در اوّل آن مطرح می‌کند، حاصل یک‌سری مصاحبه‌های عمیق هست که البته طبیعتاً اسم از افراد نمی‌آورد، ولی این افراد کسانی هستند که درگیر مسائل‌اند و دقیقاً روایت دسته اوّل ارائه می‌کنند. ما در این کتاب می‌بینیم که چطور درگیری‌ها داخل کاخ سفید جریان دارد. تیمی که آقای ترامپ در کاخ سفید دارد، در بعضی مواقع غیرحرفه‌ای و بی‌اطلاع هستند و روابطشان بر ضوابطشان اولویت پیدا می‌کند. درگیری‌ها و سازوکارهایی که وجود دارد اصلاً منطقی به نظر نمی‌رسد و آشفتگی داخل کاخ سفید را به رخ می‌کشد. درگیری‌هایی که بین وزرا و مشاوران سابق و دستیاران آقای ترامپ به‌خصوص با دختر و داماد ایشان اتفاق می‌افتد، طبیعی نیست. مثل برداشته‌شدن نامه از روی میز آقای ترامپ یا قراردادن نامه خارج از روال بروکراتیک و اداری روی میز ایشان که امضاء بشود یا امضاء نشود.

نویسنده در این کتاب بارها به درگیری‌ها، بحث‌ها، تلاطم‌ها و نابسامانی‌های داخل کاخ سفید اشاره می‌کند. به دفعات نقل قول‌هایی از تیلرسون، وزیر خارجه‌ی سابق یا متیس، وزیر دفاع سابق در کتاب آورده شده است و سایر افراد در کتاب از تعابیر دیوانه، روانی، گیج و ... در مورد ترامپ استفاده می‌کنند؛ یا در مورد گفت‌وگوها و تصمیم‌گیری‌های ترامپ چنین توضیح می‌دهد که ترامپ به ناگهان نظرش عوض می‌شود و هیجان‌زده تصمیم می‌گیرد یا تحت تأثیر افرادی که اطرافش هستند قرار می‌گیرد. حتی در یک گفت‌وگویی در لحظه رأی خودش را کتمان می‌کند و بعد که اصرار می‌کنند دوباره در لحظه حرفش را عوض می‌کند.

رهبر انقلاب هم در سخنرانی تلویزیونی‌شان به‌مناسبت سالروز ولادت پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌ و امام صادق علیه‌السلام اشاره به کتاب‌های متعددی کردند که یکی از این کتاب‌ها، کتاب «ترس ترامپ در کاخ سفید» بود. این کتاب انحطاط در آمریکا را نشان می‌دهد. البته مجموعه‌ی کتاب‌های خوب دیگری در این حوزه به تازگی ترجمه شده که لازم هست به آن‌ها اشاره کنیم:

کتاب‌ «در سایه‌های قرن آمریکایی: ظهور و افول قدرت جهانی ایالات متحده» (۱) نوشته‌ی آلفرد مک‌کوی (۲) هست. آقای مک‌کوی یکی از تاریخ‌نگاران و اساتید تاریخ‌اند که چهره‌ی شناخته‌‌شده‌ای است. ایشان چند دهه‌ی پیش در مورد تجارت مواد مخدر توسط سی.‌آی.ای در آسیای شرقی کشفیاتی داشت و به کنگره برد و خیلی جنجالی شد. قرن آمریکایی اصطلاحی است که چند دهه‌ی پیش مطرح شد و شکوفایی و اوج قدرت آمریکا را مدعی بود و ایشان در این کتاب بحث می‌کند که چطور قرن آمریکایی دارد به سایه می‌رود و عملاً آمریکا از آن قرن آمریکایی دارد به افول می‌رود.

 
کتاب «آمریکا: تور خداحافظی» (۳) نوشته‌ی آقای کریست هجز (۴) است که ایشان از روزنامه‌نگاران بسیار معتبر تحقیقی و برنده‌ی جایزه‌ی معتبر پولیتزر (۵) در رسانه است. آقای هجز در این کتاب امپراتوری روم را به امپراتوری آمریکا تشبیه می‌کند و زوال امپراتوری روم را با وضعیت فعلی آمریکا تطبیق می‌دهد و به مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می‌پردازد.


 
کتاب «جامعه‌ی انحطاط زده» (۶) نوشته‌ی آقای راس توتات (۷) از نویسندگان نیویورک تایمز هست که در سال ۲۰۲۰، تقریباً زمستان سال گذشته چاپ شد. این کتاب هم به بحث‌های اجتماعی و فرهنگی داخل جامعه‌ی آمریکا می‌پردازد که چگونه فرهنگ تضعیف شده و از بین رفته و جامعه رو به زوال است و سیاست متصلب و کندشده و کارآمد نیست. ایشان عوامل متعدد داخلی را بررسی می‌کند.
 


کتاب «مرگ‌های ناامیدی» که خانم آنه کیس (۸) و اَنگِس دیتون، (۹) برنده‌ی جایزه‌ی نوبل نوشته‌اند و هر دو اقتصاددان هستند. این کتاب تأثیر سرمایه‌داری بر تغییر فلسفه‌ی زندگی در قشر کارگر سفیدپوست آمریکایی را نشان می‌دهد که چرا به‌سمت خودکشی می‌روند و چرا خودکشی، اعتیاد، مصرف بیش از حد الکل و ... افزایش پیدا کرده است و این مشکلات را نشانه‌ی زوال می‌دانند که دارد به افول آمریکا کمک می‌کند.


 
درواقع اگر ما ساختار و وضعیت اجتماعی که همین افراد طراحی می‌کنند را درک کنیم شاید به وضعیت الان انتخابات آمریکا و وضعیتی که جامعه‌ درگیر آن هست و تنش‌ها و مباحثی که در مناظرات مطرح می‌شود را بهتر بتوانیم اشراف داشته باشیم.


۱)  In the Shadows of the American Century: The Rise and Decline of US Global Power
۲)  Alfred W. McCoy
۳)  America: the farewell tour
۴)  Chris Hedges
۵)  Pulitzer Prize
۶)  The Decadent Society: How We Became the Victims of Our Own Success Hardcover
۷)  Ross Douthat
۸)  Anne Case
۹)  Angus Deaton