نکاتی درباره‌ی نشست «زن و خانواده»

سومین دوره از نشست‌ اندیشه‌های راهبردی امروز چهارشنبه 14 دی ماه در حضور رهبر انقلاب اسلامی و با شرکت محققان و صاحب‌نظران با موضوع «زن و خانواده» برگزار می‌شود. آن‌چه می‌خوانید، یادداشتی است از دکتر صادق واعظ‌زاده، دبیر نشست اندیشه‌های راهبردی در خصوص برگزاری نشست امروز.

با استعانت از خداوند حکیم، «نشست اندیشه‌های راهبردی» طی یک سال از تاریخ تأسیس، با عنایات رهبر فرزانه‌ و استقبال اندیشمندان، رویکرد دین‌محوری و خردورزی و تفکر علمی در مطالعات راهبردی و تصمیم‌سازی‌های کلان کشور را دنبال کرده است. تقویت این رویکرد به همراه افزایش حضور و اثربخشی نخبگان در راهبری تحولات اجتماعی، از ضرورت‌های حوزه‌ی نظر و عمل در شرایط کنونی کشور است. در پاسخ به این ضرورت‌ها دو نشست قبلی ضمن کمک به تحقیق و اندیشه‌ورزی در حوزه‌ی پیشرفت و عدالت، آغازی بر سامان‌یافتن برنامه‌های بلندمدت و تحول‌آفرین کشور شد.

«مرکز الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت» با هدف تعمیق و توسعه‌ی پژوهش و نظریه‌پردازی، گفتمان‌سازی و طراحی و تدوین الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت، تحت اِشراف رهبر معظم انقلاب اسلامی تأسیس شد و اساسنامه‌ی آن به تصویب ایشان رسید. سپس شبکه‌ای فکری برای مباشرت مستقیم اندیشمندان و صاحب‌نظران در فرایند تهیه‌ی الگوی پیشرفت عدالت‌محور کشور در قالب اندیشکده‌ها و حلقه‌های فکری طراحی شد که در دست تأسیس است. عناوین اصلی مطالعه و هم‌اندیشی در عرصه‌ی فکر، علم، معنویت و زندگی، مبتنی بر مبانی اسلامی و با توجه به مقتضیات ایرانی و در جهت نیل به عدالت اجتماعی است. برنامه‌ی تقسیم کار ملی نیز به منظور استفاده از ظرفیت گسترده‌ی تخصصی مراکز، مؤسسات و شخصیت‌های حقیقی در سه زمینه‌ی پژوهش و نظریه‌پردازی، تهیه و تدوین اسناد الگو و گفتمان‌سازی نهایی شده است.

مجموعه‌ای از اقدامات در دستور کار قرار گرفته که شامل بررسی و تحلیل اسناد و تجارب قبلی، ارزیابی و آسیب‌شناسی مقایسه‌ای روند گذشته، مطالعه‌ی انتقادی نظریه‌ها و الگوهای موجود، تدوین مبانی مطلوب و آینده‌پژوهی پیشرفت کشور است. دیگر وظایف متعدد مرکز نیز در دست برنامه‌ریزی و اقدام است که گزارش آن در جایی دیگر خواهد آمد. هم‌زمان، دعوت از فرهیختگان و اندیشمندان دانشگاهی و حوزوی و صاحب‌نظران مباحث راهبردی برای همکاری در امور فوق آغاز شده است.

سومین نشست اندیشه‌های راهبردی به موضوع «زن و خانواده» اختصاص یافته است. این موضوع از مباحث مهم حوزه‌ی تفکر و زندگی اسلامی و از گسترده‌ترین و حساس‌ترین موضوعات علمی، نظری و کاربردی و از نیازهای مبرم جامعه‌ی امروز ایران و از اولویت‌های گفتمانی جمهوری اسلامی در سطح ملی و جهانی است. این موضوع در آینده اهمیت و حساسیت بیشتری نیز خواهد یافت. در حالی که مبانی و اصول متعالی اسلام برای تأمین کرامت زن و احقاق حقوق وی و دستاوردهای ارزنده اما ناتمام جمهوری اسلامی در این جهت در برابر ما است، تبیین متقن و روزآمد و راهگشای آن مبانی و اصول از چالش‌های مزمن حوزه و دانشگاه است.


محورهای موضوعی سومین نشست
برنامه‌ریزی برای تحقق شایستگی‌ها و کرامت زن و خانواده و رفع مصادیق ظلم به زنان نیز مطالبه‌ای بحق از مراجع سیاست‌گذاری و اجرایی کشور است. کوتاهی و کاهلی در این موارد، علاوه بر کفران نعمت و از دست دادن فرصت، زمینه‌ساز سوءاستفاده‌ی بدخواهان و کج‌اندیشان است. در این خصوص نیز مثل عرصه‌های فرهنگی دیگر، علاوه بر نقد تفکر و رویه‌ی مکاتب رقیب، راه‌کار اصلی تلاش و تکاپوی فکری ابتکاری و غیر انفعـالی برای تبیین دیدگاه‌های اصیل و راهیابی برای پیشرفت و تعالی کشور است. برگزاری سومین نشست اندیشه‌های راهبردی نمونه‌ای از این تلاش و تکاپو است.

فراخوان نشست سوم پیرامون محورهای اسـاسی زیر به مراکز دانشگاهی و حوزوی ارسال شد:
منزلت و نقش زنان در انقلاب اسلامـی و جایگاه آنان در پیشرفت همه‌جانبه‌ی کشور
حقوق و مسئولیت‌های فردی و اجتماعی زنان
موقعیت، مؤلفه‌ها و کارکرد خانواده از منظر اسلام
نقد بنیان‌های فمینیسم و وجه ایرانی آن
مسائل و مظلومیت‌های زنان در ایران و راه‌های مواجهه صحیح با آن‌ها
جایگاه و نقش زن در خانواده و بررسی فقهی مسائل مربوط
آسیب‌شناسی و راه‌های تقویت خانواده در ایران
مقایسه‌ی وضعیت خانواده در جمهوری اسلامی ایران و کشورهای غربی

همچنین از طریق مشورت تخصصی و جست‌وجوی آثار علمی مربوط در پایگاه‌های اطلاع‌رسانی کشور، محققان فعال این حوزه شناسایی شدند و فراخوان نشست مستقیماً به اطلاع آنان رسید. در پاسخ به فراخوان، تعداد 188 مقاله‌ی مشروح از طریق درگاه الکترونیکی نشست واصل شد. هر مقاله بدون نام مؤلف برای ارزیابی در اختیار سه داور متخصص فرار گرفت و نتایج را کمیته‌ی داوری شامل استادان متخصص دانشگاه و حوزه با رتبه‌ی بالای علمی جمع‌بندی کرد که نهایتاً 58 مقاله برای درج در مجموعه‌ی مقالات پذیرفت.

با توجه به نظرات داوران و پیشنهاد کمیته‌ی داوری، تعدادی از مقالات برتر با رعایت تنوع موضوعی، حضور استادان و جوانان، مشارکت حوزه و دانشگاه و پرداختن به جنبه‌های نظری و کاربردی برای ارائه‌ی شفاهی در طول نشست برگزیده شد.

اطلاع‌رسانی و فراخوان نشست، دریافت و داوری مقالات و اعلام نتایج با تأسیس پایگاه الکترونیکی نشست و با تلاش در جهت نیل به برترین سطح معیارهای موجود در برگزاری نشست‌های علمی انجام شد. مجموعه‌ی مقالات نشست، پیش از برگزاری نشست در دو مجلد تدوین و مجموعاً در 850 صفحه‌ی بزرگ به چاپ رسیده است که در اختیار شرکت‌کنندگان محترم قرار خواهد گرفت و پس از نشست به همراه بیانات رهبر فرزانه‌ی انقلاب اسلامی در شمارگان وسیع منتشر خواهد شد.

خداوند دانا را سپاسگزاریم که با توجه به آثاری منتشرشده در سال‌های اخیر در کشور، نشست در جذب آثار عمیق و جدید از محققان فعال حوزه‌ی زن و خانواده موفق بوده است. ارائه‌ی دیدگاه‌های تازه از سوی اندیشمندان جوان در کنار آثار عمیق شخصیت‌های صاحب کرسی و توجه متوازن به ابعاد نظری و کاربردی در نشست، نویدبخش تکاپو برای ارتقای مطالعات و تحقیقات زن و خانواده و راهیابی برای مسائل و مشکلات مربوطه است.

از همه‌ی کسانی که با ارائه‌ی مقاله به غنای این رویداد علمی-راهبردی کشور کمک رسانده‌اند، تشکر و قدردانی می‌کنیم و از کسانی که به سبب محدودیت‌های موجود در هر نشست علمی، موفق به پذیرفتن مقاله‌ی آنان نشده‌ایم، عذر می‌خواهیم.