امروز سهشنبه، ۲۲ آبان ۱۴۰۳
مطالبی از : دکتر حامد حاجی‌حیدری - استادیار و عضو هیأت علمی دانشکده‌ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران
تعداد مطالب : 21
|تحلیل|
الگوی چندبعدی امید
| حامد حاجی حیدری
وقتی «الگوی چندبعدی امید» را بررسی می‌کنیم، به نقاط مهمی می‌رسیم که به تمرکز سیاست‌گذاری نیاز دارد. در سطح اول اهمیت، یعنی در سطح رسانه‌ای و سایبرفضا، حقیقت آن است که ما با یک نبرد شناختی مواجه هستیم که همه سطوح جامعه ما را هدف گرفته و به‌ویژه نخبگان علمی و سیاسی را در کانون منظور خود قرار داده است.
بررسی ریشه برخی ادعاها درباره صدای واقعی ملت ایران
«تعهد ناموجه» به ایسم‌های غربی؛ بیماری مزمن روشنفکران ایرانی
| حامد حاجی حیدری
سنت روشنفکری ایرانی که مستمراً موجبات آزردگی مصلحان اجتماعی متعهد به کشور و امت، از امیرکبیر گرفته تا جلال آل احمد را به بار آورده است، به دلیل تعهد ناموجه به ارزش‌های غربی یا به علت شیفتگی و تعهد به دولت‌های غربی، مدام دچار اشتباه در تشخیص میشود. این «تعهد ناموجه»، یک بیماری مزمن در انتلکتولیسم ایرانی است.
تغییر ساختار دانش‌بنیان، در تقسیم‌کار اجتماعی
| حامد حاجی‌حیدری
هر نوع سازمان دانش‌بنیان، قلب ساختار مدنی آینده را می‌سازد؛ و نه‌فقط فرصت‌های شغلی، بلکه هر نوع ظرفیت کنشگری آینده را نظم و نسق و شتاب می‌بخشد. به‌رغم تصور معمول، پذیرش نقش تازه فناوری و دانش در «تقسیم‌کار»، نه‌تنها بحران اشتغال را تشدید نمی‌کند، بلکه به اشتغال خلاق ابعاد تازه‌ای می‌بخشد و اساساً آن را از گره بحران خارج می‌سازد.
حقیقت ملت ایران را چگونه میشود شناخت؟
تقویت هویت معنوی امت، در سایه تجربه قدسی
| حامد حاجی‌حیدری
تشییع شهدای گمنام، شهدای غواص، شهید حججی و بالاخره در اوج، تشییع شهید سلیمانی برای امت ما یک «تجربه قدسی» است. انسان‌ها در متن چنین تجربیاتی، از موقعیت دنیوی خود منقطع می‌شوند و به حقایق متعالی نظر می‌کنند.
راهبرد جوان حزب‌اللهی
| حامد حاجی‌حیدری
مجاهد گام دوم انقلاب، باید با حریت و آزادفکری جوانی، در کسوت «حزب‌اللهی»، همه جوانان مسلمان تمدن اسلامی را به اتحاد و اقدام در مسیر «تمدن اسلامی» فرابخواند.
درباره ریشه‌های شکست اخلاقی-اجتماعی تمدن غربی
قدرت فرهنگ و ابربحران کرونا
| حامد حاجی‌حیدری
در قضیه‌ی ابر بحران کرونا قدرتِ فرهنگ معلوم شد. قدرتِ فرهنگ در جشنها ظاهر نمی‌شود، بلکه موقعی که مردم در مصائب همکاری می‌کنند و قدرت فراعالی نوع بشر را روی کره زمین نشان می‌دهند، معلوم میشود. در جریان این بحران قدرتِ فرهنگِ مقاومت در فرهنگ‌های مقاوم در مقابل فرهنگ مادی‌گرا و فردگرای غربی خودش را نشان داد.
در قضیه‌ی ابر بحران کرونا قدرتِ فرهنگ معلوم شد. قدرتِ فرهنگ در جشنها ظاهر نمی‌شود، بلکه موقعی که مردم در مصائب همکاری می‌کنند و قدرت فراعالی نوع بشر را روی کره زمین نشان می‌دهند، معلوم میشود. در جریان این بحران قدرتِ فرهنگِ مقاومت در فرهنگ‌های مقاوم در مقابل فرهنگ مادی‌گرا و فردگرای غربی خودش را نشان داد.
پرونده «گام دوم انقلاب»
فراخوانیِ جهاد و شانه‌های زیر بار مسئولیت
|دکتر حامد حاجی حیدری
در بیانیه‌ی «گام دوم انقلاب» خطاب به ملت ایران، یک مضمون سه بار تکرار شده است: «جوانان باید شانه‌های خود را به زیر بار مسئولیت دهند.» به دلایلی که در این نوشتار توضیح داده خواهد شد، به نظر می‌رسد که این مضمون باید مهم‌ترین مضمون بیانیه به حساب آید
| یادداشت |
پوست‌اندازی مستمر انقلابی‌گری و نظام‌سازی
مطابق آنچه از آموزه‌های مکتبی «تکامل توحیدی» درک میشود، مسیر انقلاب اسلامی، یک مسیر پوست‌اندازی مستمر از نظام مستقر، سپس تأسیس سنگرهای جدید، و باز فتح خطوط تازه و ایجاد مواضع دفاعی نوین، و استقرار نظام جدید و سپس تأسیس سنگرهای جدید و... است؛ باید هم، چنین باشد. توضیح آن‌که میدان عمل انقلاب...
| یادداشت |
عارضه‌ای به نام «خودتخریبی»
یکی از اشتباهات رایج بین اغلب نخبگان و تشکل‌های سیاسی در شرایط «خودتخریبی»، سبک شمردن «قضاوت» است؛ و در وضعیت سبک شمردن «قضاوت»، ساده‌ترین کار، «منفی‌بافی» است. برای «منفی‌بافی»، تنها قدری حس و حال پرخاش لازم می‌آید، در حالی که «واقع‌نگری مثبت و رو به آینده»، مستلزم ارائه طراحی‌هایی برای آینده است، و اتخاذ این دیدگاه همواره دشوار خواهد بود...
یادداشتی از دکتر حامد حاجی‌حیدری:
جنبش دانشجویی کجای تاریخ ایستاده است؟
این نکته که رایحه‌ی «روح دنیای بی‌روح» بودن، قدری از متن دانشگاه ما جابجا شده است و از نقاط دیگری به مشام می‌رسد، نکته‌ی مهمی است. یک نمونه‌ی این جابجایی، پدیده‌ی «اردوهای جهادی» است که ...
هفت مسیر به سوی «استقلال ملی»
بسیار خطرناک است که مدیران یک جامعه، عمده مهارت خود را در «نه این و نه آن گری» بیابند؛ مدام میانه کارها را بگیرند و امروز را بگذرانند که فردا روز دیگری است. تعیین برنامه مشخص برای عملکردها و زندگی، با همه محدودیت‌هایی که ایجاد می‌کند یکی از الزامات رسیدن به استقلال ملی است. اگر می‌خواهیم امنیت ملی داشته باشیم، اگر می‌خواهیم از «نفوذ» جلوگیری کنیم، «انضباط ملی» ابزار لازم را در اختیار ما می‌گذارد.
کالبدشکافی ریشه‌های ترس سیاسی
چرا یک سیاستمدار می‌ترسد؟
یکی از اصلی‌ترین ریشه‌های «ترس سیاسی»، همگام نبودن با مردم است. فقط یک رابطه مستمر با مردم، می‌تواند از فروپاشی روحیه سیاستمدار در مواجهه با تهدیدهای خارجی جلوگیری کند. حل مشکل ارتباط سیاستمدار با مردم، با یک روز و دو روز ممکن نیست، و نیاز به خلق جاذبه از هر دو سو دارد؛ به این معنا که...
دکترین دگرگونی در ساختار اشتغال
در ابرمبحث «اشتغال»، تبعات تأمل ما در دو موضوع «توزیع خلاقیت» و «توزیع ثروت»، نشان می‌دهد که بازار اشتغال انسانی را باید به دو حیطه اصلی «اشتغال استخدامی یا کارفرمادار» و «اشتغال خویش‌فرما یا کارآفرین» تقسیم کرد. تأثیر اصلی ظهور ماشین‌های خودکار، بر بخش «اشتغال استخدامی یا کارفرمادار» است، و خلاقیت انسانی در «اشتغال خویش‌فرما یا کارآفرین» خود را نشان می‌دهد.
چرا مسیر توسعه ما از مشروطه تاکنون اشتباه بوده است؟
اصل مهم پیشرفت اقتصادی
اصلاحات بلندپروازانه که معمولاً به نام الگوبرداری از «ممالک مترقی» صورت می‌گرفته، و مآلاً بدبینی به توش و توان داخلی را القاء می‌کرده است، نه تنها در تجربه‌ی خودمان بلکه در پیشینه‌ی کشورهای موفق دیگر نیز نتیجه‌بخش نبوده است، حتی ملت را دچار خودباختگی کرده و موتور فرهنگی توسعه را از کار انداخته است.
آفت مدیران غیرانقلابی
«تدبیر» در لغت یعنی امور را پشت سر هم چیدن تا یکی در نتیجه‌ی بهبود قبلی بهبود یابد. ولی این مدیران «بد» و «ابن‌الوقت»، ضعف‌ها را پشت به پشت هم می‌چینند، شاید بشود از زیر آن‌ها در بروند؛ «تدبیر» در مورد این دسته از مدیران، به معنای «تسویف» یا همان به تعویق افکندن مسائل است.
تحلیلی جامعه‌شناختی از اینکه:
چرا اقامه عزای امام حسین(ع) مهم است؟
بزرگ‌داشت این ایام‌الله، در هر سطح و معیاری خوب است و برکات خود را دارد، ولی این مراسم، کارکردهای فوق‌العاده‌ی خویش را برای جامعه محقق خواهد ساخت، مشروط بر آن‌که در سطح عواطف و شعائر متعالی باقی نماند و باز هم فراتر رود، و به بینش «زنده» ای برای تحلیل و مجاهده در مسائل امروز تبدیل گردد. یعنی عزادار، به کمک دانشمندان دین و علمای عظام، برآوردی از «زیست حسینی» در متن مسائل همین امسال بیابند. سرّ اصلی...
| یادداشت |
ظهور نسل سوم شهیدان انقلابی
ظهور نسل سوم شهیدان انقلاب اسلامی در معرکه‌ی «دفاع از حرم»، نشان داد که ما با نسل تازه‌ای از جوانان مواجهیم که هرچند از دیدگاه نسل پیشین، عجیب‌وغریب یا حتی قدری مشکوک به‌نظر می‌رسند، ولی باید اذعان کرد که آن‌ها در یک تراز دیگر و به سبک خودشان، «جوانان انقلابی» هستند. انقلابی هستند به این معنا که...
یادداشتی از دکتر حامد حاجی‌حیدری؛
انقلابی بودن یا مترف بودن
اولین تبلیغات بازرگانی که می‌گفت: «بانک ... در خدمت شماست»، توسط اغلب مردم انقلابی بسیار بد و ناجور و «سودجویانه» تعبیر شد. انگار توسعه به رقابت‌های بی‌رحم‌تری احتیاج داشت تا تندوتیزتر «پیشتازی» کند. مدرنیزاسیون، که خواهان متداول شدن پیش‌نیازهای غربی توسعه بود، به محوری‌ترین الگوی برنامه‌ریزی توسعه تبدیل گردید.
| یادداشت |
«استعمار نو» با طعم آموزش زبان انگلیسی
گسترش و آموزش زبان انگلیسی در کشورهایی مانند ایران طی هفتاد سال اخیر، یکی از عوامل اصلی حفظ و استمرار سیطره‌ی دولت‌های استعماری در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی این کشورها بوده است و شرایطی را رقم زده است که به درستی می‌توان آن را «استعمار نو» نامید.
دکتر حامد حاجی حیدری:
راه مقابله با شبیه‌سازی فرهنگی
واقعیت آن است که جهان شدیداً رسانه‌ای‌شده همچون یک تریلی سنگین با سرعت بسیار زیاد است. کسی نمی‌تواند ادعا کند که این تریلی سنگین را می‌راند. شاید آمریکایی‌ها ادعا کنند که این تریلی را کنترل می‌کنند، ولی این ادعایی بیش نیست. شاید آن‌ها جای راننده نشسته باشند، ولی همه می‌دانند...
به بهانه‌ی تأکید رهبر انقلاب بر اولویت‌های برنامه‌ی ششم توسعه
پیشرفت با کدام نسخه؟
تأکید بر موضوع «پیشرفت» کشور مبتنی بر عامل «درون‌زایی» از کلیدواژه‌های پرکاربرد در دیدارهای اخیر رهبری بوده است. در مقابل این نظر، عده‌ای بر آن عقیده‌اند که الگوها و مدل‌های پیشرفت همانی است که در غرب تجربه شده و سایر کشورها نیز باید چنین راهی را در پیش بگیرند.
