به «تبیین پایه‌های تفکر اسلامی» بر مبنای آیات قرآن پرداخته‌اند. ایشان با اشاره به اهمیت این مباحث گفته‌اند: «این جلسات، پایه‌های فکری برای ایجاد یک نظام اسلامی است.» ۸۱/۴/۴|
جلسه‌ی اول: ایمان (۱) تقوای الهی یعنی مجهز بودن در مقابل گناه |
||||
|---|---|---|---|---|
| آیات این جلسه | آیات ۱۳۱تا ۱۳۵ سوره‌ی مبارکه‌ی آل‌عمران | |||
| واژگان کلیدی: | تقوا | رحمت الهی | غفران الهی | انفاق |
| آیه | نکات کلیدی | |||
|
وَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِی أُعِدَّتْ لِلْکَافِرِینَ(۱۳۱) بپرهیزید و پروا کنید از آن آتشی که آماده شده است برای کافران |
یک فرد مسلمان خودش را متقی می‌کند. دارای تقوا، یعنی آن تجهیز لازم را در مقابل آسیب گناه بر تن می‌پوشد و وارد منطقه‌ی گناه می‌شود برای دستگیری گناهکاران؛ خلاصه‌ی تقوا این است. وقتی که این معنای تقوا شد، آیا تقوا مقدمه و وسیله‌ای برای پیروزی هست یا نه؟ می‌بینید که خیلی آسان وسیله‌ای برای پیروزی است. | |||
|
وَأَطِیعُوا اللَّـهَ وَالرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ(۱۳۲) اطاعت کنید خدا را و رسول را، تا مورد رحمت خدا قرار بگیرید |
۱. اگر فقط بگوید اطیعوالله، اطاعت کنید از خدا، پیغمبر را به‌عنوان مصداق و نمونه‌ای ذکر نکند، آن کسانی هم که در نقطه‌ی مقابل پیغمبر قرار دارند ممکن است ادعا کنند که ما هم داریم اطاعت از خدا می‌کنیم. ۲. ]عموماً ما[ رحم خدا و رحمت پروردگار را رقیب عمل کردن و جایگزین عمل کردن می‌دانیم برای آنجا که عمل نکردیم و نافرمانی کردیم و مسئولیت و تعهد الهی نداشتیم. آیه‌ی قرآن به عکس است؛ می‌گوید عمل کنید، اطاعت کنید، شاید مورد رحمت پروردگار قرار بگیرید. ۳. مؤمنین کسانی هستند که احکام خدا و رسول کمترین غبار کدورتی بر روح و دل آنها بر جای نمی‌گذارد. |
|||
|
وَسَارِعُوا إِلَىٰ مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّکُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ(۱۳۳) سرعت بگیرید به‌سوی مغفرتی از پروردگارتان و بهشتی که پهنا و گستردگی آن به‌قدر آسمان‌ها و زمین است، که آماده شده است برای باتقوایان |
۱. ای انسان! به تو نمی‌گویند از دیگران سرعت مگیر و در خانه بخواب، نیروهایت را به‌کار مزن. دین می‌گوید مسابقه بده هر چه زیادتر. اما به‌سوی چه؟ به‌سوی چیزی که شایسته‌ی توست. نه به‌سوی زندگی دنیا. ای انسان بزرگ! سرعت بگیر! مسابقه بده! اما به‌سوی چه؟ به‌سوی مغفرت الهی و بهشت برین الهی. ۲. مغفرت یعنی چه؟ ما این بخشش‌های دنیوی را دیده‌ایم خیال کرده‌ایم که مغفرت خدا هم همین است. ... غفران یعنی خلئی که با گناه و نافرمانی خدا در روح انسان به‌وجود آمده برطرف شود. چه جوری برطرف می‌شود آن نقیصه‌ای که در روح تو با گناه به‌وجود آمده؟ با جبران کردن. ... با توبه با کوشش و سرعت گرفتن در مسیر کمال. ۳. باتقوا کیست؟ (در آیه‌ی بعد به این سؤال پاسخ داده می‌شود) |
|||
|
الَّذِینَ یُنفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّـهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ(۱۳۴) آن کسانی که انفاق می‌کنند در خوشی و ناخوشی؛ و فروبرندگان خشم؛ و گذرندگان از مردم؛ و خدا دوست می‌دارد مردمان احسان‌کننده را. |
۱. سه ویژگی مهم باتقوایان: انفاق در خوشی و ناخوشی، فروبردن خشم، گذشتن از خطاهای مردم. ۲. انفاق یعنی چه؟ انفاق خرج‌کردن هست اما نه هر خرج‌کردنی. انفاق به آن خرج‌کردنی می‌گویند که با آن خلئی پر شود. یک نیاز راستینی برطرف شود. کجایند آن کسانی که میلیون‌ها خرج می‌کنند به ظاهر هم برای کارهای نیک خرج می‌کنند تا از زبان قرآن به آنها بگوییم بدبخت‌ترین مردمند. ۲. فروبرندگان خشم یعنی چه؟ یعنی بر اساس احساسات عمل نمی‌کنند؛ همه جا بر اساس عقل. نه فراموش‌کنندگان خشم. گاهی عقل هم با خشم‌های درست همراه است. |
|||
|
وَالَّذِینَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللَّـهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَن یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّـهُ وَلَمْ یُصِرُّوا عَلَىٰ مَا فَعَلُوا وَهُمْ یَعْلَمُونَ(۱۳۵) آن کسانی که چون گناه بزرگی انجام دهند، یا بر خویشتن ستم کنند فوراً به یاد خدا بیفتند. پس طلب غفران و مغفرت می‌کنند برای گناهانشان. و چه کسی غفران و مغفرت می‌بخشد گناهان را به‌جز خدا؟ و آن کسانی که بر آنچه که می‌دانند گناه است، اصراری نورزند. |
۱. دو ویژگی دیگر باتقوایان: باقی‌نماندن در وادی غفلت (یاد خدا پس از ارتکاب گناه) و اسغفار از گناه ۲. یاد خدا حربه‌ای است در دست ما علیه شیطان‌ها؛ یاد خدا ریسمانی است در اختیار ما، برای نجات از ورطه‌ای که دشمنان هوشیاری ما در برابر ما به‌وجود آورده‌اند. یاد خدا خیلی چیز ارزشمند و قیمتی است. |
|||
بخشی از بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در ۵۳/۰۶/۲۸ در مسجد امام حسن علیه‌السلام مشهد:
هجرت؛ راه مسلمان زیستنولایت طاغوت یا ولایت الله؟ولیامر یعنی اجراکننده فرمان خدا در جامعهجامعه دارای ولایت؛ مظهر همه نیکیهای انسانیامام؛ قلب امت اسلامیولایت یعنی بههمپیوستگی و همجبههگی یک عده انسانمؤمن بودن یعنی پایبندی به تعهدات ایمانی نبوتپیروزی همیشگی حق!پیروزی در گرو ایمان و صبر!شیطان یعنی قدرتهای شرآفرین!توحید؛ سرانجامی در آغازتشکیل کارخانه انسانسازیباطل را به حق برگرداندندانش بشری برای هدایت کافی نیستتأثیرات نگاه توحیدی در دل خویشتن!حکم قاطع اسلام؛ همه یکسان و برابرند!رهایی از زنجیره اطاعت غیر خداقطعنامه توحیدیآزادی از عبودیت غیر خداخداوند صاحب اختیار عالم استخدا عمل مؤمنین را ضایع نمیکندشناخت هدف، لازمه سعادت انسانمؤمن واقعی در مقابل «همه» احکام خدا احساس تعهد میکندعمل به تکلیف، شرط تحقق وعدههای الهیفقط ایمان آگاهانه باقی میماندایمان نقطه آغاز حرکت انسانماجرای کتاب «طرح کلی اندیشه‌ی اسلامی در قرآن»
ارسال پیوند با پیامک
