در مرور اخبار مهم بیداری اسلامی و خاورمیانه در هفتهی گذشته، نگاهی خواهیم داشت به افشای روابط غرب و قذافی و ادامهی محاکمه حسنی مبارک.
افشای روابط دولتهای غربی با قذافی
تنها چند روز پس از هشدار رهبر معظم انقلاب نسبت به حضور دولتهای غربی در لیبی که «تا چند صباح قبل با همان کسانی که بر ملت لیبی ستم میکردند، مینشستند و همپیاله میشدند»، اسنادی از روابط دولت قذافی با دولتهای آمریکا و انگلیس بویژه در حوزههای اطلاعاتی منتشر شده است.
با وقوع انقلاب لیبی و به تصرف در آمدن نهادهای این کشور بوسیلهی انقلابیون، اسنادی در نهاد اطلاعاتی لیبی کشف شده که نشان میدهد عمدتاً آمریکا و بریتانیا روابط نسبتاً خوبی با دولت لیبی در مسائل جاسوسی و حوزههای اطلاعاتی داشتهاند. در برخی از این اسناد، دولتهای آمریکا و بریتانیا برخی متهمان را برای بازجویی به لیبی فرستادهاند. دولت بریتانیا اعلام کرده نسبت به این اسناد، تحقیق خواهد کرد. این در حالی است که اکنون این دو کشور، مدعی حمایت از انقلاب مردم لیبی هستند و حتی ناتو نیز یکی از عوامل اصلی حملات خود به لیبی را «دخالت بشردوستانه» اعلام کرده است.
این اسناد حاکی از این است که جاسوسهای غربی از سال ۲۰۰۴ به بعد، روابط ظاهراً گرمی با همتایان لیبیایی خود داشتهاند. بنابراین اسناد، سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا و آژانس امآی-سیکس (بویژه سیآیای) همکاری قابل توجهی با دولت قذافی داشتند. به عنوان مثال دولت آمریکا دستکم هشت بار متهمان را برای بازجویی به لیبی فرستاده است. این در حالی است که پیش از این، دولت قذافی به صورت گسترده متهم به استفاده از شکنجه در زندانهای خود بوده اما مدعیان حقوق بشر با وجود چنین اتهاماتی، متهمان را به لیبی فرستادهاند. سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، این همکاریها را «طبیعی» دانست اما نکتهی قابل توجه در این میان وضعیت فعلی یکی از این افرادی است که توسط دولت آمریکا به اتهام ارتباط با القاعده بازداشت و سپس به لیبی تحویل داده شد: عبدالحکیم بلحاج، از فرماندهان اصلی انقلابیون لیبی که پایگاه قذافی را فتح کرد. بلحاج در گفتوگو با نیویورک تایمز ضمن تأیید شکنجهاش از سوی سیآیای، گفت به دنبال انتقام نیست اما به دنبال روزی است که بتواند در دادگاهی شاهد رسیدگی به اعمال شکنجه نسبت به خود باشد.
برخی دیگر از این اسناد از تمایل نهادهای اطلاعاتی انگلیسی برای ردیابی تلفنهای برخی شهروندان لیبایی و نوشتن یکی از سخنرانیهای سرهنگ قذافی بوسیلهی مقامات آمریکایی خبر میدهد. گفتنی است اکنون موسی کوسا، آخرین وزیر امور خارجهی قذافی و رئیس پیشین نهاد اطلاعاتی لیبی در بریتانیا به سر میبرد.
روابط دولتهای غربی با دولت قذافی تنها در حوزههای اطلاعاتی محدود نمیشده بلکه روابط گرم قذافی با برخی سیاستمداران و چهرههای غربی در کنار ارتباطات گستردهی اقتصادی با شرکتهای غربی تحت حمایت دولتهای این کشور مانند ایتالیا، از جملهی دیگر ارتباطات قذافی با غرب بوده است. در یکی از این اسناد که تاریخ آن به بهمن ماه سال ۸۹ بازمیگردد، مذاکراتی میان مسئولان لیبیایی و سفارت اسپانیا در مورد حضور رئیس شرکت رپسول در لیبی و برخی شایعات در مورد منع سفر بیش از صد چهرهی دولت لیبی صورت گرفته است.
یادداشت: به دنبال دموکراسی هدایتشده
مرکز اسلامی مصر در راه بازسازی اعتبار
الأزهر، عالیترین نهاد مذهبی مصر در حال تلاش برای ترمیم اعتبار خود در پی دههها حکومت حسنی مبارک در مصر است. به نوشتهی اینترنشال هرالد تریبیون، بیش از هزار سال است که شیوخ الأزهر به مطالعهی کتب اسلامی پرداخته و قرائت فقهی آن را ارئه میدادند. با دولتی شدن این نهاد، الأزهر درگیر حکومتداری حسنی مبارک شد به طوری که برخی فتواها برای حفظ زمامداری مبارک صادر میشد.
به نوشتهی این روزنامه الأزهر به دنبال احیای خود است چرا که «بسیاری از مردم شدیداً به نهادی نیاز دارند که اسلام را برای آینده و جهان مدرن حفظ نماید.»
در طول انقلاب مردم مصر، الأزهر در بیانیههایی خواهان عدم برخورد با معترضان شد و از آنان حمایت کرد. بسیاری از چهرههای این نهاد به خیل عظیم بیداری اسلامی این کشور پیوستند و اکنون بسیاری از آنان در حال تدوین آیندهی سیاسی مصر هستند. این نهاد چندی پیش در یازده بند پیشنهاد خود برای آیندهی مصر را بر اساس آزادی مذاهب و قانونمداری ارائه داد.
الأزهر در ماههای گذشته به عنوان یک نهاد اسلامی در بیداری اسلامی نقشی بازی کرده تا گروههای سیاسی را به یکدیگر نزدیک کند و به عنوان عالیترین نهاد مذهبی مصر بتواند آیندهی مصر را بسازد. اکنون این نهاد در حال مذاکره با برخی نامزدهای انتخابات مجلس از سوی گروه إخوانالمسلمین است.
اعتراضات در اسرائیل وارد فاز جدیدی شد
بر اساس گزارشهای رسانهای، دستکم چهارصد هزار تن روز یکشنبه در سرزمینهای اشغالی در اعتراض به وضعیت اقتصادی رژیم صهیونیستی دست به تظاهرات زدند. تخمین کارشناسان حاکی از این است که تنها ۳۰۰ هزار نفر در تلآویو تظاهرات کردند. این تظاهرات، ادامهی اعتراضاتی است که در تابستان امسال در اسرائیل آغاز شد.
گفتوگو: آسیبهای وارده به حصار استراتژیک اسرائیل
دادگاه مبارک: احضار حاکمان جدید مصر
همزمان با ادامهی دادگاه رئیسجمهور مخلوع مصر، قاضی این دادگاه دو تن از افسران ارشد ارتش مصر که هماکنون مسئولیت ادارهی مصر در شورای ارتش مصر را برعهده دارند، برای ارائهی شهادت احضار کرد. در پایان جلسهی روز چهارشنبهی دادگاه، قاضی اعلام کرد سپهبد طنطاوی، رئیس شورای عالی ارتش مصر و سامی عنان، رئیس ستاد مشترک ارتش مصر به همراه عمر سلیمان، رئیس دستگاه اطلاعاتی مصر در زمان مبارک و معاون وی در زمان انقلاب مردم مصر، برای ارائهی شهات به دادگاه احضار شدهاند.
با توجه به اینکه قاضی اعلام کرده که برای تسریع به رسیدگی پرونده اتهامات مبارک شامل کشتار معترضان و فساد، دادگاه در هفتهی آینده بصورت روزانه برگزار خواهد شد، انتظار میرود روز یکشنبه آقای طنطاوی در دادگاه حاضر شود و ژنرال عنان در روز دوشنبه و آقای سلیمان هم در روز سهشنبه. قرار است پس از سخنان هر شاهد، مبارک به اظهارنظر بپردازد. قاضی دادگاه اعلام کرده که جلسه غیرعلنی بوده و اظهارات این جلسات نیز محرمانه خواهد بود.
یکی از وکلای قربانیان انقلاب مصر که در دادگاه حاضر بود به رویترز گفت این تصمیم «روند رسیدگی پرونده را به طور کلی متحول کرده و وارد فاز جدیدی خواهد نمود.» بسیاری از مخالفان دیکتاتور مصر از روند و نحوهی محاکمهی وی اظهار دلسردی کرده و خواهان تسریع در رسیدگی به این پرونده شدهاند. گفتنی است در یکی از جلسات هفتهی گذشتهی دادگاه حسنی مبارک، سه تن از شاهدان اظهارات پیشین خود را رد کرده و بر ابهامات و پیچیدگیهای این پرونده افزودند. آنها در دادگاه مدعی شدند از مبارک و وزیر کشور وی دستور تیر دریافت نکرده بودند.
گزارش فایننشیال تایمز از سرنوشت وعدههای مالی به مصر و تونس
روزنامهی فایننشیال تایمز نوشت با توجه به اظهارات وزرای اقتصاد مصر و تونس، این دو کشور تنها درصد کمی از وعدههای مالی ارائه داده شده از سوی جامعهی جهانی پس از انقلاب در این کشورها را دریافت کردهاند.
در ماههای اخیر، بیش از چهل میلیارد دلار از سوی کشورهای غربی و کشورهای حاشیهی خلیج فارس برای کمک به مصر و تونس وعده داده شده که با وجود اختلافات گسترده مبنی بر پذیرش برخی از این کمکها از سوی گروههای سیاسی و دولت، مقدار بسیار کمی از آن دریافت شده است.
وزیر اقتصاد تونس گفت که تا امروز، هیچ پولی دریافت نکردهایم. وزیر اقتصاد مصر هم اعلام کرد تنها پانصد میلیون دلار از کمکهای خارجی دریافت شده بخشی از آن هم از سوی دولتهای عربی بوده است.
دولت مصر پیش از این، از پذیرش وام صندوق بینالمللی پول خودداری کرد چرا که گفت نمیخواهد به دنبال ایجاد قرض باشد. در عین حال حاکمان این کشور گفتهاند دلارهای آمریکایی که بصورت مستقیم به گروههای سیاسی این کشور داده میشود را همسو با خواست مردم قبول نخواهد کرد چرا که حاکمیت مصر را زیر سؤال میبرد.
با بیداری اسلامی در خاورمیانه، اقتصاد بسیاری از کشورهای درگیر تحولات به دلیل اعتراضات مردمی و پیامدهای آن دچار مشکل شده است.
اسلامگرایان اردن: تفاوتی بین آمریکا و اسرائیل نمیبینیم
در پی افشای یکی از اسناد محرمانهی وزارت امور خارجه آمریکا از سوی ویکیلیکس مبنی بر دیدار یکی از اعضای إخوانالمسلمین اردن با مقامات سفارت آمریکا در سال ۲۰۰۲، این گروه سیاسی اسلامی اعلام کرد کلیهی ارتباطات با دولت آمریکا در سال ۲۰۰۳ «برای همیشه» متوقف شده است. دبیرکل جبههی عمل اسلامی در گفتوگویی تلفنی با اردن تایمز گفت که «کلیهی ارتباطات با آمریکاییها متوقف شده چرا که برای ما آمریکا و اسرائیل یکی هستند.» گروههای سیاسی اردن با توجه به جنایات رژیم صهیونیستی و اشغال فلسطین، بر خلاف حاکمانشان از جمله مخالفان سرسخت اسرائیل هستند. یکی از مؤلفههای اصلی بیداری اسلامی در ماههای گذشته در سطح منطقه آشکار شدن نفرت عمومی از رژیم صهیونیستی و پیامدهای احساسات ضدصهیونیستی مردم منطقه برای جبههی استکبار است. در عین حال سخنگوی إخوانالمسلمین اردن تأکید کرد که حساب مردم آمریکا با دولت آن جدا است و این گروه با مردم آمریکا ارتباط خواهد داشت.
فرار چهرههای دولت قذافی به نیجر
همزمان با تسلیم شدن حامیان قذافی در شهر بنیولید در پی مذاکرات با انقلابیون، تعداد قابل توجهی از اعضای ارشد دولت قذافی به کشور نیجر فرار کردند. اگرچه در ابتدا برخی شایعات از حضور قذافی در این کاروان خبر میداد، اما بعدها حضور وی در این کاروان تکذیب شد. دولت نیجر رسماً اعلام کرد که قذافی و دو فرزندش در نیجر حضور ندارند.
یک مسجد در کرانهی باختری به آتش کشیده شد
بر اساس گزارش رویترز مقامات فلسطینی اعلام کردند در انتقام احتمالی شهرکنشینان صهیونیست از تخریب برخی مسکنهای بدون مجوز، ساکنان این شهرکهای غیرقانونی یک مسجد در کرانهی باختری را به آتش کشیدند. عبدالعضیم وادی، یکی از چهرههای دهکدهی قصره در نزدیکی نابلس گفت صهیونیستها لاستیکهای به آتش کشیده شده به مسجد پرتاب کردند. همراستا با جنایات رژیم اسرائیل، برخی از ساکنان صهیونیست سرزمینهای اشغالی دست به اعمال خشونت علیه فلسطینیان زده و حتی در برخی موارد به پیامبر اسلام
صلیاللهعلیهوآله توهین کردهاند.
قطع روابط دفاعی ترکیه با اسرائیل
ترکیه در پی خودداری پانزده ماههی اسرائیل از
حمله به کاروان آزادی غزه و کشتار چند تبعهی ترک، روابط دفاعی خود با رژیم صهیونیستی را پس از اخراج سفیر آن قطع کرد. نخستوزیر ترکیه در نطقی اسرائیل را «بچهای فاسد» نامید.