اواخر مهرماه، سی و پنجمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی در تهران برگزار شد و شخصیتهای مختلفی از جهان اسلام در آن حاضر شدند و دوم آبان همزمان با خجسته سالروز ولادت با سعادت پیامبر رحمت حضرت محمد مصطفی(ص) و حضرت امام جعفر صادق(ع) با رهبر انقلاب اسلامی دیدار کردند. یکی از شخصیتهای حاضر در کنفرانس علامه سید سلمان ندوی از علمای اهل سنت هندوستان و رهبر جمعیت الشباب الاسلامی هند است که پایگاه اطلاعرسانی KHAMENEI.IR در حاشیه این کنفرانس به گفتگو با ایشان پرداخت. متن زیر گفتاری از این شخصیت بزرگ اهل سنت درباره فعالیتهایش در جهت وحدت اسلامی است.
بنده حدود چهلوپنج سال است که برای وحدت اسلامی کار میکنم. در سال ۱۹۷۵، «جمعیه الشباب الاسلامیه» را تأسیس کردم که هدفش ایجاد وحدت بین فرقههای مختلف اسلامی بود. بنده با علمای فرقههای مختلف سنی و همچنین با علمای شیعه مثل حجتالاسلام کلب عابد و حجتالاسلام کلب صادق ارتباط داشتم. ما در این مرکز، تجربهی بزرگانمان را به جوانان خود منتقل میکردیم.
در سطح بینالمللی بزرگترین اختلاف، اختلاف شیعه و سنی است و این اختلاف از قرن اوّل هجری شروع شد و ادامه پیدا کرد. اگر شیعه و سنی در مشترکات با هم متحد شوند، اتفاق مهمی خواهد افتاد. اسلام به یهودیان و مسیحیان نیز دعوت وحدت داده است که متحد شوند و غیرخدا را پرستش نکنند. پس، چرا مسلمانان باید با هم اختلاف و درگیری داشته باشند؛ اختلافی که حتی باعث قتل سبط پیامبر شد. در حال حاضر اتفاقاتی که در سوریه، عراق و لیبی رخ داد و در یمن در حال وقوع است، نتیجهی همین اختلافات داخلی است.
نقش علما و دانشمندان در ایجاد وحدت و پیام ویژه برای آنها
ما به برکت تلاش علمای بزرگ از قبیل قاری محمد طیب، ناظم ندوهالعلما، آقای ابوالحسن ندوی (علمای برجسته اهل تسنن) و علمای دیگر از جمله حجتالاسلام کلب عابد و آقای کلب صادق (علمای برجسته اهل تشیع) توانستیم بین مسلمانان هند وحدت ایجاد کنیم.
امروز علمایی که نظرات افراطی دارند، علمای داعشی هستند. این علمای داعشی نمیتوانند دیگران را تحمل کنند. نظرات دیگران را تحملکردن و حرف خود را مطرحکردن، روش علم و گفتوگوی محترمانه است و لازمهی دین و ایمان نیز همین است. کسانی که ایجاد تنش میکنند، علمای داعشی هستند.
تأثیر و نتایج برگزاری کنفرانس وحدت اسلامی
انقلابی که در سال ۱۹۷۹ توسط امام خمینی رحمهاللهعلیه اتفاق افتاد، فقط انقلاب سیاسی نبود، بلکه انقلاب فکری و اجتماعی نیز بود. سازمانی که به نام «مجمع تقریب» تشکیل شد و کارهایی که در ایران برای نزدیککردن فرقههای اسلامی انجام شد، لازم بود که در عربستان، امارات و مصر هم تشکیل شود. متأسفانه این کار انجام نشد. در مصر ادارهای به نام «رابطه العالم الإسلامی» بهوجود آمد، امّا فقط به فرقههای سنی محدود شد؛ حتی فرقهی سنی بریلوی و اهل تشیع در آن نمایندگی ندارند. همه میدانند که در هند و پاکستان تعداد زیادی اهل تشیع زندگی میکنند. ایران کشوری است شیعه که البته اهل تسنن هم دارد. در جمهوری آذربایجان و لبنان هم تعداد قابل توجهی از شیعیان ساکناند.
بخش بزرگی از امت اسلامی را اهل تشیع تشکیل میدهند. پس، چنانچه اگر قرار است کار تقریب بین مذاهب انجام بشود، باید با توجه به این واقعیات و در همهی کشورها انجام شود. بیشتر روش کار این بود که اگر در کشوری ادارهای تشکیل شد و بعد تبدیل به بخشی از سیاست داخلی این کشور شد، طبق دستورات رهبران سیاسی آن کشور عمل کند؛ امّا با تأسیس مجمع تقریب در ایران متوجه شدم که این مرکز با هدف خالصانه تشکیل شده است. لذا، وحدت خیلی لازم است. نظرات بهجای خود، ولی چون ما جزئی از امت اسلامی هستیم، باید متحد باشیم. بنده بسیار باصراحت از دولت عربستان سؤال کردم اگر شما میگویید که اهل تشیع مجوس هستند، چرا به آنها اجازه میدهید که حج را انجام دهند؟ از خود جرئت نشان دهید و مشخص کنید که نظر شما چیست! وقتی آنها را بهعنوان جزئی از امت اسلامی میپذیرید، باید با آنها متحد شوید. بسیار جای خوشحالی است که امروزه عربستان با میانجیگری عراق با ایران گفتوگو میکند. انگار آنها هم متوجه شدهاند که راهی جز وحدت ندارند. همین درک در پاکستان و هندوستان نیز باید رواج پیدا کند.
برنامهی هفتهی وحدتی که از طرف مجمع تقریب برگزار شد، آیتالله حمید شهریاری در این برنامه سندی را به زبان عربی ارائه کردند که سند بسیار خوبی است. این سند باید به زبانهای مختلف ترجمه شود. در ایران برای تقریب مذاهب تلاشهای مخلصانهای دارد انجام میشود که اختلافات بین شیعه و سنی کم شود تا درگیری رخ ندهد. در اینباره نیز آقای خامنهای و آقای سیستانی فتوا دادهاند که کسی اجازهی لعنکردن خلفای راشدین را ندارد و کسی حق ندارد حضرت عایشه را لعن کند. بعد از اعلام این موضع، دیگر هیچ بهانهای باقی نمیماند که اهل تشیع و اهل تسنن با هم درگیری داشته باشند.
اگر ما مسلمانان در اینباره اتفاق نظر پیدا کنیم، خیلی از مشکلاتمان حل میشود؛ چون فضیلت و مناقب اهل بیت در کتب اهل سنت فراوان است. افرادی که مطالعه دارند، میدانند که در بخاری، در مسلم، در ابوداوود، در ترمذی و در کتب دیگر مناقب اهل بیت ذکرشده، امّا اهالی منبر آنها را بیان نمیکنند. به هر حال، بنده همه را به وحدت دعوت میکنم و این پیام هم باید به پاکستان و هندوستان برسد. تنشها هم باید پایان یابد، وگرنه به مسلمانان صدمه میزند.