مبارزه قاطع، دقیق و بدون تبعیض

 یکی از محورهای اصلی بیانات رهبر انقلاب در ارتباط تصویری با همایش سراسری قوه قضائیه مسئله‌ی «مبارزه با فساد» بود. اما پیش از این حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره‌ی الزامات و بایدها و نبایدهای مبارزه با مفاسد اقتصادی به چه نکاتی اشاره کرده‌اند؟ از نظر ایشان برای مبارزه‌ی جدی و اثرگذار با فساد مالی و اقتصادی چه مسائلی باید از سوی مسئولین دستگاه قضا مورد توجه و اهتمام قرار گیرد؟

پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR در یادداشت زیر به این دو سوال براساس بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پاسخ می‌دهد:

 مطالبه‌ای که همواره پیگیری شده است...
«خشکانیدن ریشه‌ی فساد مالی و اقتصادی و عمل قاطع و گره‌گشا در این باره، مستلزم اقدام همه‌جانبه به‌وسیله‌ی قوای سه‌گانه مخصوصاً دو قوه‌ی مجریه و قضائیه است.» ۱۳۸۰/۰۲/۱۰ این جملات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در فرمان هشت ماده‌‌ای به سران قوا درباره‌ی مبارزه با مفاسد اقتصادی به روشنی خواستِ قاطعانه‌ی ایشان برای مبارزه با فساد از سوی قوای سه گانه را نشان می‌دهد. مسئله‌ای که همواره در دوران رهبری از سوی ایشان به‌شکلی جدی مطالبه و پیگیری شده است.
رهبر انقلاب در زمینه‌ی مبارزه با فساد الزاماتی را مطرح کرده‌اند. برخی از مهم‌ترین بایدها و نبایدهای موضوع از منظر ایشان این موارد است:

یکم: شناخت بسترهای فساد و پیشگیری از آن
از جمله نکاتی که همواره مورد تأکید رهبر انقلاب بوده اولویت دادن به مسئله‌ی پیشگیری است: «در مبارزه‌ی با فساد، در درجه‌ی اول، مسئله‌ی پیشگیری است.» ۱۳۹۰/۷/۲۰ و در داین زمینه شناخت «بسترهای تولید فساد» و ریشه‌کنی آن اهمیتی به‌سزا دارد: «در زمینه‌ی فساد هم، به بسترهای فسادخیز توجّه بشود... یعنی بایستی با نگاه کارشناسی، زمینه‌ِی بُروز فساد را و تولید فساد را شناسایی کرد، شناخت و با همان نگاه کارشناسی، به جنگ فساد رفت و برای ریشه‌کنی فساد تلاش کرد و کار کرد.» ۱۳۹۹/۰۴/۰۷

دوم: عدم تبعیض
از جمله شروط اثرگذاری جریانِ مقابله با فساد این است که هیچگونه تبعیضی در این روند وجود نداشته باشد: «در امر مبارزه با فساد نباید هیچ تبعیضی دیده شود. هیچکس و هیچ نهاد و دستگاهی نباید استثنا شود. هیچ شخص یا نهادی نمیتواند با عذر انتساب به این‌جانب یا دیگر مسئولان کشور، خود را از حساب‌کشی معاف بشمارد. با فساد در هر جا و هر مسند باید برخورد یکسان صورت گیرد.» ۱۳۸۰/۲/۱۰

سوم: مبارزه در درون قوه مجریه
رهبر انقلاب معتقدند که وزرا و مسئولین ارشد دولتی بهتر از هر کسی می‌توانند با فساد مقابله کنند: «باید با فساد در دستگاههای دولتی و دیگر دستگاههای حکومتی مبارزه شود. متعهّدِ این مبارزه، خودِ مسؤولان قوای مختلف هستند. در درجه اوّل، برای جلوگیری از فساد در دولت، خودِ مسؤولان دولتی، خودِ وزرا و خودِ مدیران ارشد مسؤولند. نگذارند در مجموعه‌های آنها فساد به وجود آید. اگر آنها بخواهند مبارزه کنند و اگر این مبارزه را جدّی بگیرند، بهتر از هر کس خواهند توانست مبارزه کنند.» ۱۳۸۱/۷/۳۰

چهارم: پاک‌دستی
با دستمال کثیف نمی‌توان شیشه را تمیز کرد و لازمه‌ی مقابله‌ی جدی با مسئله‌ی فساد پاک‌دستی و سلامت مسئولین و کارگزاران نظام در قوای سه گانه و نهادهای مختلف است: «این را همه بدانند: کسی که خودش آلوده به فساد باشد، قادر نخواهد بود با فساد مبارزه کند. خودِ مسؤولان باید با هشیاری و دقّت، با این پدیده مبارزه کنند.» ۱۳۸۱/۷/۳۰

پنجم: اقدام عملی و پرهیز از برخورد شعاری
یکی از تأکیدات جدی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در زمینه‌ی مبارزه با فساد اقتصادی این است که باید جدا از برخوردهای شعاری در این زمینه پرهیز شود: «حرف زدن راجع به فساد که فایده‌ای ندارد؛ با «دزد دزد» گفتن، دزد از دزدی دست برنمیدارد؛ باید رفت، وارد شد. مسئولان کشور، روزنامه که نیستند که راجع به فساد حرف میزنند. بله، روزنامه راجع به فساد ممکن است حرف بزند، من و شما که مسئول هستیم باید اقدام کنیم؛ حرف دیگر چیست؟ وارد بشوید؛ [اگر] بلدیم اقدام کنیم، جلوی فساد را به‌معنای واقعی کلمه بگیریم.» ۱۳۹۴/۲/۹ ایشان معتقدند که: «با موردی که واقعاً فساد است، باید برخوردِ قاطع و روشن بشود؛ آنجایی که واقعاً مفسد اقتصادی است، باید صریح و روشن برخورد بشود و برخورد هم البتّه با و برخورد هم البتّه با تبیین [باشد].» ۱۳۹۷/۰۴/۰۶

 اولویت، مبارزه با فساد در درون قوه قضائیه است
اما نکته‌ی مهم این است که مبارزه با فساد از سوی قوه‌ی قضائیه به نوبه‌ی خود وابسته به این است که این قوه همواره از «سلامت و پاکی» برخوردار بوده، نظارتی جدی و مستمر در درون آن جریان داشته باشد و با موارد فساد درونی آن برخوردی قاطع شود.

رهبر انقلاب اولویتِ مبارزه با فساد را مقابله با این مسئله در درون قوه‌ی قضائیه می‌دانند: «مبارزه‌ی با فساد، هم در درون قوّه محلّ کلام است، هم بیرون قوّه؛ لکن اولویّت با درون قوّه است... علّتش هم این است که این [قوّه]، مسئولِ رفع فساد است؛ اگر خودش فاسد شد، گناه او نابخشودنی است.» ۱۳۹۸/۰۴/05 در واقع: «اگر چنانچه فسادی در داخل قوّه‌ی قضائیّه به وجود بیاید، ضررش بسیار بیشتر از فساد بیرون قوّه‌ی قضائیّه است؛ مثل همان «وای به روزی که بگندد نمک» است؛ یعنی این‌ جوری نیست که بتوانیم مثل بقیّه‌ی فسادها با آن برخورد کنیم؛ نه، ضربه و سنگینیِ این خیلی زیاد است و حقیقتاً برخورد جدّی و کارشناسی لازم دارد. بنابراین در درجه‌ی اوّل، نگاه باید به فساد درون قوّه‌ باشد.» ۱۳۹۹/۰۴/۰۷

دقیقا بر همین اساس است که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای «خیانت» افراد قوه‌ی قضائیه را مستوجب مجازاتی دو برابر حد معمول می‌دانند: «کسی که در قوه‌ی قضائیه خیانت می‌کند و سلامت قوه را به هم می‌زند، او «یُضَاعَفْ لَهَا الْعَذَابُ ضِعْفَیْنِ»؛ او باید دو برابر مجازات بشود. واقعاً جا دارد، برای خاطر اینکه او همان نمکی است که برای جلوگیری از فساد به طعام می‌زنند ـ همان مثل معروف ـ اگر خود این نمک فاسد شد، این جوری خواهد بود. لذاست که باید با او به شدت مقابله کرد. مسأله‌ی سلامت خیلی مسأله‌ی مهمی است.» ۱۳۹۴/۰۴/۰۷ و خواهان این می‌شوند که در موارد خاصی مفسدینِ درون دستگاه قضا «تشهیر» شوند: «در بعضی موارد تشهیر لازم است؛ مشخّص کنید، معرّفی کنید؛ قاضی‌ای که خیانت کرده در مقام قضا -حالا قاضی یا اعضای دادسرا، فرق نمیکند- این را معرّفی کنید؛ چه اشکالی دارد؟ تشهیر کنید. مواردی این‌جوری باید انجام بگیرد.» ۱۳۹۷/۰۴/۰۶

در یک نگاه کلان باید گفت رهبر انقلاب همواره پرچم‌دار مبارزه با فساد بوده و هستند و همواره مبارزه‌ای «قاطع» و در عین حال «دقیق»، بدون «اغماض» و بدون «تعدی و جفا» را مطالبه کرده‌اند: «همه بدانند، همه بفهمند بنا است با مفسد بدون رعایت هیچ ملاحظه‌ای برخورد قاطع صورت بگیرد.... بنده نوشته‌ام باید عادلانه باشد و با دقّت انجام بگیرد؛ یعنی کار بایستی دقیق و عادلانه انجام بگیرد.» ۱۳۹۷/۰۵/۲۲ امر مهمی که اگر با مطالبه‌ی عمومی مردم و نخبگان و عملکرد صحیح و دقیق مسئولین قوای سه گانه به شکل موثری عملیاتی شود با ایجاد «امنیت اقتصادی» فضایی سالم را برای رشد اقتصاد ملی فراهم کرده و «رضایت و اعتماد ملت» را نتیجه می‌دهد.