نژادپرستی در قرن ۲۱

ماجرای رنگین‌پوستان در آمریکا قصه‌ی تلخی است. سرخ‌پوستانی که مالکان اصلی این سرزمین بودند و تا سال‌ها مورد انواع تحقیر و تبعیض و تجاوز و کشتار قرار گرفتند و نهایتاً مجبور به مهاجرت اجباری شدند و سیاه‌پوستانی که به قصد بهره‌کشی از قاره‌‌ای دیگر به این کشور آورده شدند و تحت همه‌گونه ظلم و ستم قرار گرفتند، «COLORED» خوانده شدند و پست‌تر از «WHITE» مورد قضاوت قرار گرفتند. اما امروز، حتی روی کار آمدن رئیس‌جمهوری از سیاهان نتوانسته است به این تبعیض پایان دهد. رهبر انقلاب درباره‌ی این تبعیض نژادی فرموده‌اند: «هنوز مسأله‌ی تبعیض نژادی در آن کشوری که مدعی آزادی و حقوق بشر است، حل نشده است. هنوز انسانی به جرم پوست سیاه، تأمین ندارد که در آن جامعه زندگی کند! یک وقت اگر لازم باشد، به جرم سیاه پوست بودن، پلیسی او را تا حد کشتن کتک می‌زند! این‌ها ادعای حقوق بشر می‌کنند!» به بهانه‌ی اتفاقات شهر فرگوسن آمریکا در گزارشی به برخی موارد نقض حقوق رنگین‌پوستان آمریکا پرداختیم.
 

در ۱۹ آوریل ۱۹۹۳، یعنی زمانی که دموکرات‌ها به ریاست «بیل کلینتون»، زمام دولت در ایالات متحده‌ی آمریکا را بر عهده داشتند، واقعه‌ای در این کشور رخ داد که هنوز هم از خاطر مردم جهان پاک نشده است. در این روز، در حالی‌که تعدادی از اعضای فرقه‌ی موسوم به «دیویدی‌ها» در ساختمانی در شهر ویکوی آمریکا جمع شده بودند، ناگهان مورد هجوم تانک‌ها و مأموران ویژه‌ی نظامی آمریکا قرار گرفتند و در اقدامی غیرقابل باور، بیش از ۸۰ نفر از جمله زن و کودک و پیر و جوان، زنده زنده در آتش سوزانده شدند!

این البته اولین و آخرین باری نبود که دولت آمریکا چنین فاجعه‌ای را رقم زده است. همین چند هفته پیش بود که «مایکل براون»، نوجوان سیاه‌پوست ۱۸ ساله، توسط گلوله‌های افسر پلیس شهر «فرگوسن» به قتل رسید. ماجرا اما به همین‌جا ختم نشد و این حادثه، خود مقدمه‌ای شد برای اعتراضات گسترده‌ی سیاهان در آمریکا. ساکنان فرگوسن که دیگر طاقت‌شان از تبعیض نژادی موجود در این کشور به سر آمده بود، به خیابان‌ها آمده و اعتراض خود را علناً نشان دادند. پلیس آمریکا اما به جای آن‌که به خواسته‌ی مشروع معترضان تن در دهد، با شدت هر چه تمام‌تر با آن‌ها مقابله  کرد و ده‌ها تن از معترضین نیز توسط پلیس آمریکا بازداشت شدند.

   

حکایت این روزهای فرگوسن، این شهر کوچک در حومه‌ی «سنت لوئیس»، حکایت همیشگی سیاهان در تاریخ دو قرن اخیر است. حکایتی که بیانگر همه‌ی تبعیض‌ها و نابرابری‌هایی است که این کشور مدعی حقوق بشر و دموکراسی، علیه سیاه‌پوستان در طول تاریخ تأسیس خود روا داشته است.

البته موارد نقض حقوق بشر در آمریکا بسیار فراوان است، لذا به منظور امتناع از اطناب، اختصاصاً به «نژادپرستی» بسنده می‌کنیم که چندی است آتش سوزان آن سراسر این کشور را در تب و تاب قرار داده است. با این امید که در پی خیزش اخیر، پوشش ظاهرفریب ایالات متحده در ساحت حقوق بشر بیش از پیش کنار برود تا مردم جهان به نمایی کلی از نقض حقوق بشر در کشوری آشنا شوند که همواره خود را الگوی جهانیان و مهد دموکراسی می‌خواند!
 
ظهور و خیزش «نژادپرستی» در ایالات متحده
پدیده‌ی «نژادپرستی» و «نابرابری نژادی» در آمریکا با مفهوم و پدیده‌ی «نژاد برتر» پیوند نزدیکی دارد و به زمان پیدایش این کشور بازمی‌گردد. مردم آمریکا و به‌ویژه رنگین‌پوستان، در سال ۱۷۸۷ میلادی، یعنی وقتی که قانون اساسی ایالات متحده نگاشته می‌شد، شاهد بازتاب این پدیده در این قانون بودند. کاتبان قانون اساسی آمریکا ۵۵ مرد سفیدپوست و برده‌دار بودند که نژاد سفید را نژاد برتر می‌دانستند و قانون اساسی را نیز در دفاع از منافع طبقاتی خودشان نوشتند.   مطابق با این قانون، سیاه‌پوستان آمریکا از حقوق طبیعی انسانی محروم می‌شدند و حق مالکیت، مشارکت در امور اجتماعی و اجازه‌ی حمل سلاح نداشتند. برده‌داری عملاً مجاز شمرده می‌شد و کشتن و به دارآویختن برده‌ها توسط صاحبانشان به هر دلیلی طبیعی و مجاز بود. بومیان آمریکا (سرخ‌پوستان) هم به همان دلایل نژاد‌پرستانه، رسماً از جامعه‌ی آمریکا طرد شدند و با ظهور پدیده‌ی «داروینیسم اجتماعی» مواجه گشتند. مطابق با نظریه‌ی داروینیسم اجتماعی، قوی‌ترها ضعیف‌ترها را حذف و سر‌به‌نیست می‌کنند!

 

تا  سال ۱۹۶۰ میلادی تابلوهای «مخصوص سفیدپوستان» و «مخصوص رنگین‌پوستان» در بسیاری از
اماکن عمومی ایالت‌های آمریکا نظیر فروشگاه‌ها، دانشگاه‌ها، آبخوری‌ها، پایانه‌ها، صندلی‌های اتوبوس،
توالت‌ها، اتاق‌های انتظار و سالن‌های غذاخوری، سیاه‌پوست‌ها و سفیدپوست‌ها را از یکدیگر جدا می‌کرد.

این تبعیضات و نژادپرستی‌ها و برتر دانستن نژاد سفید که بر اساس معیارهای اقتصادی و اجتماعی بنا نهاده شده بود، به طور گسترده‌ای در آمریکا توسعه یافت. «هاوارد زین» -استاد دانشگاه- در کتاب رؤیای آمریکایی (تاریخ آمریکا برای نسل جوان) پیرامون تبعیض نژادی و کشتار گسترده‌ی بومیان و سرخ‌پوستان آمریکا در کشورش می‌نویسد: «از دوران ابتدایی تا دبیرستان، هیچ حرفی درباره‌ی این نبود که رسیدن کریستف کلمب به دنیای جدید، به معنی قتل عام کامل مردم بومی هیسپانیولا بوده است. [...] به همه‌ی دانش‌آموزان آمریکایی ماجرای کشتار بوستون را آموزش می‌دهند که کمی پیش از جنگ استقلال علیه تاج و تخت بریتانیا اتفاق افتاد. پنج آمریکایی در ۱۷۷۰ به دست سربازان انگلیسی کشته شدند، ولی چند شاگرد مدرسه می‌دانند که در زمان جنگ داخلی صدها خانواده‌ی سرخ‌پوست در کلورادو به دست سربازان آمریکایی سر‌به‌نیست شدند!؟»^۱

به هر حال تبعیض نژادی در ایالات متحده از دیرباز امری عادی شده است و با وجود پیروزی برخی نهضت‌های ضد نژادپرستی تاکنون، همچنان شاهد گسترش این پدیده‌ی شوم در این کشور هستیم.

نژادپرستی علیه سیاهان آمریکا
برخی تبعات و ثمرات تبعیض نژادی در جامعه‌ی آمریکا از قرار زیر است:

۱. تبعیض شغلی و گسترش فقر در میان خانوارهای سیاه‌پوست
- چهره‌ی منفی که رسانه‌های آمریکایی از رنگین‌پوستان و به‌ویژه سیاه‌پوستان این کشور مخابره می‌کنند، همواره موجب مشکلات فراوانی در یافتن شغل و استخدام آنان شده و مشکلات عدیده‌ای را ایجاد کرده است. به گزارش «واشنگتن‌پست» نرخ بیکاری سیاهان آمریکا با اندکی اغماض  دوبرابرِ نرخ بیکاری سفیدپوستان و در سال ۲۰۱۳ میلادی در حدود ۱۴ درصد بوده است.^۲

- اداره‌ی آمار ایالات متحده  متوسط درآمد سالانه‌ی یک خانوار سیاه‌پوست را ۳۳ هزار و ۳۲۱ دلار اعلام داشت و این میزان حدود ۵۹ درصد از متوسط درآمد سالانه‌ی یک خانوار سفیدپوست غیر اسپانیایی کمتر است.^۳ علت اصلی این قضیه تبعیض شغلی علیه سیاهان است و این‌که آنان به منظور امرار معاش، حاضر به دریافت دستمزدهای ناچیز برای کار خود هستند.

- طبق آمار وزارت کار فدرال، بیش از نیمی از آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار‌ و سیاه‌پوستان غیر اسپانیایی که سنّ‌شان به اندازه‌ی کافی برای کارکردن بالا بوده، در سال ۲۰۱۲ شغلی نداشتند. این پدیده به گسترش فقر در میان  رنگین‌پوستان آمریکا منجر شده است.^۴

- مطابق با گزارش سال ۲۰۱۲ اداره‌ی آمار ایالات متحده، ۲۷.۲ درصد از سیاهان آمریکا زیر خط فقر زندگی مشقت‌باری داشتند. در حالی که این میزان حدود سه‌برابر آمار سفیدپوستان غیر اسپانیایی با شرایط مشابه بوده است.^۵
 
۲. شدت عمل در برخورد با سیاه‌پوستان آمریکا
- رفتار نیروهای امنیتی و پلیس آمریکا را باید در صدر قضایایی دانست که چهره‌ی منافقانه‌ی ایالات متحده در عرصه‌ی حقوق بشر را بیش از پیش نمایان می‌کند و پرتوهای نژادپرستی آمریکایی را در سراسر جهان بازتاب می‌نماید. به گزارش وزارت دادگستری ایالات متحده، نیروهای پلیس نسبت به سفیدپوستان مدارای بیشتری دارند. مثلاً بیش از ۸۵ درصد از ایست و بازرسی‌های پلیس در ارتباط با سیاه‌پوستان یا اسپانیایی‌های ساکن آمریکا اجرا شده است.^۶ آمارها همچنین حاکی است که ۸۶ درصد از بازداشت‌های سیاهان بی‌مورد بوده و افراد بازداشت‌شده بی‌گناه شناخته شده و نهایتاً با یک عذرخواهی ساده آزاد شده‌اند.^۷

- جیم هرینگتون -رئیس پروژه‌ی حقوق مدنی تگزاز- اظهار داشته: تیراندازی منجر به مرگ سگی در شرق آستین (Austin) بیشتر از تیراندازی منجر به مرگ دو سیاه‌پوست  مورد تحقیق و تفحص قرار گرفته است.^۸

- در سال ۲۰۱۲ میلادی تروان مارتین -نوجوان سیاه‌پوست آمریکایی- به بهانه‌ای واهی به دست زیمرمن -پلیس فلوریدا- به ضرب چند گلوله کشته شد. این اتفاق جنبشی ضد نژادپرستی را در سراسر آمریکا به راه انداخت، اما پس از مدتی اعتراضات سرکوب شد و به جایی نرسید و زیمرمن از اتهام قتل تبرئه گشت. چندی پیش نیز نوجوان سیاه‌پوست دیگری با نام مایکل براون به ضرب شش گلوله‌ی یک پلیس شهر فرگوسن آمریکا به قتل رسید. این اتفاق باز هم شعله‌های خشم علیه نابرابری نژادی را برافروخت، اما دولت نژادپرست ایالات متحده این بار هم به سرکوب اعتراضات ‌پرداخت و حتی نام قاتل را اعلام هم نکرد.^۹

- در حالی که سیاهان تنها ۱۳ درصد از جمعیت آمریکا را تشکیل می‌دهند، ۲۸.۴ درصد از کل افراد بازداشت‌شده توسط پلیس، سیاه‌پوستان هستند. مطابق گزارش مؤسسه‌ی آمار وزارت دادگستری ایالات متحده، حدود ۳.۱ درصد از سیاه‌پوستان در زندان‌های آمریکا به سر می‌برند و این در حالی است که این آمار در مورد سفیدپوستان تنها نیم درصد است.^۱۰

- تعداد مردان سیاه‌پوستی که به دلیل حمل و استعمال مواد مخدر بازداشت می‌شوند، سه برابر مردان سفیدپوستی است که در این رابطه دستگیر می‌شوند که این نشان از ایست و بازرسی‌های مکرری است که سیاه‌پوستان صرفاً به خاطر رنگ چهره‌شان با آن مواجه می‌شوند.^۱۱

۳. محرومیت از مشارکت سیاسی و أخذ رأی از سیاه‌پوستان
- شورای حقوق بشر به سبب نبود تضمین کامل حق رأی برای سیاه‌پوستان و اقلیت‌های نژادی در آمریکا، از این کشور انتقاد کرده است. مطابق با گزارش ویژه‌ی شورای حقوق بشر -موسوم به گزارش بوستون- بیش از دو میلیون نفر آمریکاییِ آفریقایی‌تبار از مشارکت سیاسی محرومند و دچار محدودیت‌هایی در رأی‌دهی هستند.^۱۲

- در حالی که به طور کلی از هر چهل نفر شهروند آمریکایی  یک نفر به دلایل مختلف از حق رأی محروم است، این میزان در میان آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار، یک به سیزده است. در برخی ایالت‌ها مانند کنتاکی، ویرجینیا و فلوریدا این میزان به بیش از۲۰ درصد هم می‌رسد.^۱۳

۴. گرایش‌های نژادپرستانه سفیدپوستان
- خبرگزاری آسوشیتدپرس در ۲۸ اکتبر ۲۰۱۲ با استناد به نظرسنجی خود پیرامون گرایش‌های نژادپرستانه‌ی آمریکایی‌‌ها علیه سیاهان اعلام کرد: ۵۱ درصد از آمریکایی‌ها آشکارا گرایش‌های نژادپرستانه و ضد سیاهان را ابراز می‌نمایند. این آمار که ۳ درصد از آمار سال ۲۰۰۸ میلادی بیشتر است،^۱۴ نشان از آن دارد که روابط نژادی و تعامل میان نژادهای مختلف در آمریکا به سوی تنش بیشتر می‌رود و اندک‌اندک اندیشه‌ی سنتی «برتری نژاد سفید» دوباره ظهور می‌یابد.
 
۵. تبعیض نژادی در نظام آموزشی ایالات متحده
- مسأله‌ی نابرابری نژادی در نظام آموزش عالی و آموزش و پرورش آمریکا نیز رسوخ کرده است. یک‌سوم سفیدپوستان آمریکا تحصیلات عالیه دارند، ولی این میزان برای سیاه‌پوستان تنها یک‌پنجم است. همچنین سه‌پنجم تقاضانامه‌های سیاه‌پوستان برای ورود به مراکز آموزش عالی پذیرفته نشده و این در حالی است که این میزان دوبرابر تقاضانامه‌هایی است که از سفیدپوستان رد شده است.^۱۵

- با این‌که دانش‌آموزان سیاه‌پوست مدارس آمریکا کمتر از ۱۷ درصد کل دانش‌آموزان این کشور را تشکیل می‌دهند، حدود یک‌سوم کل اخراجی‌های این مدارس سیاه‌پوست هستند.^۱۶

نژادپرستی علیه بومیان آمریکا (سرخ‌پوستان)
پیش از این اشاره شد که سردمداران آمریکا با هدف تثبیت جایگاه خود در قاره‌ی آمریکا به نسل‌کشی و امحاء دسته‌جمعی بومیان این قاره پرداختند و حدود ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون نفر را قتل عام نمودند. همچنین سپس به دلایل نژادپرستانه، بازماندگان بومیان را از حقوق طبیعی خود محروم کردند و برای حضور آنان در شهرها مشکلات عدیده‌ای را دامن زدند.^۱۷ همچنین حقوق بازماندگان بومیان را به عنوان اقلیت نژادی در موارد متعدد نقض کردند که در ادامه به چند مورد از نقض این حقوق به صورت جزئی اشاره می‌کنیم:
 
۱. تبعیض در دسترسی به محاکم و مراجع قضایی
- گزارشگر ویژه‌ی شورای حقوق بشر در امور نژادپرستی  به شاخه‌ای از بومیان آمریکایی موسوم به «نواجُز» اشاره نمود که با تبعیض نژادی، از تبعیض از جمله در دسترسی به مراجع قضایی و راه حل‌های قانونی مواجه هستند و لذا از اعاده‌ی حق و شکایت قانونی خود محرومند.^۱۸
 
۲. تخریب اماکن مقدس و زمین‌های زراعی بومیان
- واشینگتن‌تایمز می‌نویسد: ۲.۵ میلیون هکتار از زمین‌های زراعی فوقانی نیویورک با قراردادهای واهی و ساختگی و در سکوت دولت  از بومیان گرفته شده است. این نشریه در ادامه اشاره می‌کند که سران قبایل بومیان شکایتی به منظور دفاع از حق خود به دادگاه‌های ایالات متحده برده‌اند، اما نتیجه‌ای نگرفته‌اند.^۱۹

- گزارشگر ویژه‌ی شورای حقوق بشر در امور حقوق بومیان بیان می‌کند که پروژه‌های صنعتی و کارخانه‌ای  مانع از دستیابی بومیان منطقه به زمین‌های زراعی و اماکن مقدسشان شده است. همچنین نرخ فقر در میان بومیان آمریکایی تقریباً دوبرابر میانگین ملی فقر در ایالات متحده است.^۲۰

جنایت‌های بی‌شمار
جستار حاضر کوشیده تا حتی‌الامکان به آمارها و گزارش‌هایی پیرامون نژادپرستی اشاره کند که مؤسسات آمریکایی منتشر نموده‌اند و رسانه‌های این کشور به آن‌ها اذعان داشته‌اند. بی‌تردید و با چنین رویکردی که در این مقال اتخاذ شد، درحقیقت وضعیت نابرابری نژادی از آن‌چه که توصیف شد، وخیم‌تر است. چنان‌که در ابتدای گزارش نیز دیدید، موارد نقض حقوق بشر در آمریکا بسیار فراوان است. حوادث این روزها نشان می‌دهد که «بى‌‌اعتناترین سیاستمداران دنیا به حقوق بشر، همین‌‌هایى هستند که مدیریت این چند کشور را برعهده دارند؛ مطلقاً اعتقاد به بشر و حقوق بشر و انسان و انسانیت ندارند؛ رفتار آن‌ها در غزه و امثال این حوادث، این را دارد اثبات می‌کند. این‌ها هیچ اعتقادى ندارند: نه به حقوق بشر اعتقاد دارند، نه به حرمت انسان و کرامت انسان اعتقاد دارند، نه به رأى ملت‌ها اعتقاد دارند؛ به هیچ چیز اعتقاد ندارند. تنها چیزى که اینها قبول دارند، عبارت است از پول و زور؛ هیچ منطق دیگرى وجود ندارد. هرچه هم راجع به مسأله‌‌ى آزادى و حقوق بشر و مانند اینها بر زبان این‌ها جارى بشود، به نظر من مسخره کردن آزادى است؛ تمسخرکردنِ حقوق بشر است.» (بیانات در دیدار دانشجویان، ۱۳۹۳/۵/۱)

منابع:
۱. زین، هاوارد (۱۳۸۹)، رؤیای آمریکایی؛ روایتی دیگر از تاریخ مردم آمریکا، شفیعی سروستانی، فاطمه، تهران، عابد
۲. -http://www.washingtonpost.com/business/economy/۲۰۱۲/۱۲/۱۴/۰۱b۶c۹be-۳۷e۵-۱۱e۲-b۰۱f-۵f۵۵b۱۹۳f۵۸f_story.html
۳. https://www.census.gov/prod/۲۰۱۳pubs/p۶۰-۲۴۵.pdf
۴. www.usa.chinadaily.com.cn/opinion/۲۰۱۳-۰۴/۲۲/content_۱۶۴۳۰۲۰۳.htm
۵. https://www.census.gov/prod/۲۰۱۳pubs/p۶۰-۲۴۵.pdf
۶. http://www.bjs.gov/index.cfm?ty=tp&tid=۷۰۲
۷. http://www.hrw.org/world-report/۲۰۱۳
۸. http://www.texascivilrightsproject.org/۴۸۳۲/tcrp-and-naacp-question-police-violence/
۹. http://rt.com/usa/۱۸۱۲۴۸-ferguson-tear-gas-shots/
۱۰. http://www.hrw.org/world-report/۲۰۱۳
۱۱. Ibid
۱۲. http://www.bostonreview.net/us-karlans-court/votes-behind-bars
۱۳. Ibid
۱۴. http://usnews.nbcnews.com/_news/۲۰۱۲/۱۰/۲۷/۱۴۷۴۰۴۱۳-ap-poll-majority-harbor-prejudice-against-blacks?lite
۱۵. www.usa.chinadaily.com.cn/opinion/۲۰۱۳-۰۴/۲۲/content_۱۶۴۳۰۲۰۳.htm
۱۶. Ibid
۱۷. http://historum.com/american-history/۵۸۳۴۴-how-many-native-americans-were-killed-whites.html
۱۸. www.usa.chinadaily.com.cn/opinion/۲۰۱۳-۰۴/۲۲/content_۱۶۴۳۰۲۰۳.htm
۱۹. http://www.washingtontimes.com/news/۲۰۱۴/apr/۱۴/native-americans-say-us-violated-human-rights/
۲۰. http://www.democracyn/۲۰۱۲/۵/۱۱/un_probe_us_should_return_stolen ow.org