امروز دوشنبه، ۲۷ فروردین ۱۴۰۳
حجت‌الاسلام دکتر بهروزی لک
عاقبت نگاه عامیانه به مهدویت
گفتاری از حجت‌الاسلام دکتر بهروزی لک، رئیس پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی درباره‌ی دیدار اساتید و فارغ‌التحصیلان دوره‌ی تخصصی مهدویت با رهبر معظم انقلاب
محور نخست بیانات ایشان در این دیدار، مهدویت و تبیین جایگاه و اهمیت این موضوع در جامعه بود. ایشان تأکید کردند که جامعه‌ی اسلامی باید این جایگاه را نه به عنوان یک بحث فرعی و حاشیه‌ای، که در حلقه‌ی اصلی معارف عالیه‌ی دینی به‌خوبی بشناسد. مهدویت نتیجه و میوه‌ی نبوت در همه‌ی ادیان و غایت بعثت همه‌ی انبیاء الهی است.
همیشه به یاد او باشیم
اما مخاطب این سخنِ ایشان، اساتید و مدیران مراکز علمی و آموزشی هستند؛ چه در حوزه و چه در دانشگاه. مخاطب این سخن دولت هم هست و نیز جامعه. همه باید به قدر وسع خود در این زمینه بکوشند و به مهدویت بها بدهند و از آن شانه خالی نکنند.
افراد این نشانه‌ها را بر مصادیقی تطبیق می‌دهند، اما پس از مدتی این مصادیق تغییر می‌کند یا این‌که معلوم می‌شود آن‌طور نیست که گفته بودند. این‌ها باعث دل‌زدگی مردم از مهدویت می‌شود و این آسیب است.
متأسفانه نگاه ما به مهدویت متناسب با جایگاه حقیقی آن نیست. عده‌ای آن را وضعیتی در آینده‌ای دور می‌دانند. عده‌ای نیز فقط آن را مایه‌ی رسیدن به نعمات بیشتر می‌دانند. عده‌ای هم نگاهشان به امام زمان(عج) نگاه به کسی است که با توسل به او در وقت مشکلات، می‌توان از سختی‌ها و شدائد رهایی یافت. یقیناً ایشان دادرس مردم است و دادرسی امام علیه‌السلام از مستضعفان و محرومان امری مسلم است، ولی ما هم وظیفه داریم که امام را یک راهنما و یک رهبر بدانیم و این را باور داشته باشیم، نه این‌که هر وقت مشکلی داشتیم به ایشان مراجعه کنیم. ما باید همیشه به یاد او باشیم و بیندیشیم که شیوه و روش مطلوب ایشان چیست تا بر اساس آن رفتار کنیم.
گروهی دیگر مهدویت را فقط با عدالت می‌شناسند. یقیناً وقتی حضرت ظهور کنند، عدالت را برپا می‌کنند. عدالت با نام امام مهدی(عج) گره خورده است، اما باید توجه داشت که غایت ظهور حضرت برای عدالت نیست، بلکه برای انسان‌سازی و سعادت است. امام‌خمینی (رحمه‌الله) بارها این مطلب را گوشزد کرده‌اند که غایت اسلام عدالت نیست، بلکه عدالت ابزار سعادت است. رهبر معظم انقلاب نیز در سخنانشان تأکید داشته‌اند که موضوع مهدویت را باید درست بشناسیم. عدم شناخت صحیح در این باره باعث آسیب است و باید درباره‌ی آن هوشیار بود.
وظیفه‌ی ما انتظار است
محور دوم سخنان رهبر معظم انقلاب، لزوم داشتن نگاهی عالمانه، نقادانه و علمی به موضوع مهدویت است؛ نگاهی که در برابر دیدگاه‌های جاهلانه و عامیانه قرار دارد. دیدگاه جاهلانه یک تبیین احساسی و خیالی و بازاری از مهدویت ارائه می‌دهد. خرافاتی را بیان می‌کنند و از این طریق عده‌ای را دور خود گرد می‌آورند و گمان می‌کنند که بیانشان و شیوه‌شان حق است. خودشان دچار توهم شده‌اند و دیگران را هم متوهم می‌کنند. این اتفاقی است که متأسفانه گاهی در جامعه‌ی ما رخ داده است و ما باید سازوکار مناسب برای حل و فصل آن را تدارک ببینیم تا جامعه را برای معرفی درست مهدویت آماده کنیم.
البته نگاه عامیانه و جاهلانه گاهی مصادیق سیاسی هم پیدا می‌کند. افرادی حول محور یک آموزه‌ی خرافی گرد هم می‌آیند و جریانی سیاسی ایجاد می‌کنند و به سوءاستفاده از آن می‌پردازند.
از دیگر خلأهای جدی در عرصه‌ی تبیین نگاه عالمانه به مهدویت، نبودِ برنامه‌ریزی دقیق و علمی برای آموزش این موضوع در دانشگاه‌ها و برای جوانان است. این سؤال را باید از مسئولان وزارت علوم و مدیران دانشگاه‌ها پرسید که کدام واحد درسی در این مراکز عهده‌دار آشنا کردن دانشجویان ما با مهدویت به شیوه‌ای علمی و تخصصی است؟
برای این‌که مردم ما از دست شیادان مکار و حیله‌گر و همچنین افراد متوهم و منحرف در امان باشند، باید راه درست مهدویت را به شیوه‌های عالمانه مطرح و ارائه کنیم تا جامعه را از این‌گونه آسیب‌ها برهانیم.
یکی دیگر از مطالبی که رهبر معظم انقلاب بر آن تأکید کردند، تلقی جامعه درباره‌ی زمان ظهور بود. بخشی از بیانات ایشان ناظر بر این مطلب بود که نمی‌شود برای ظهور وقت تعیین کرد. البته که ما نباید ظهور را نادیده بگیریم، بلکه باید هر لحظه آماده باشیم. اما این احتمال هم وجود دارد که ظهور در آینده اتفاق بیفتد. ما باید وظیفه‌ی خود را انجام دهیم که همان انتظار است. در روایات آمده است: «لا یضرّه تَقَدُّمَ هذا الأمر أو تَأخَّرَهُ»؛ کسی که اعتقادش درست است، فرقی ندارد که ظهور زود باشد یا دیر. تعبیر دیگری در روایات ما آمده است: «کَذِب الوَقّاتُونَ»؛ این‌که کسانی بیایند و ادعا کنند ظهور بسیار نزدیک است و به‌زودی اتفاق خواهد افتاد. این‌ها آسیب‌هایی است که رهبر انقلاب نسبت به آن نهی کرده‌اند.
متوهم و منحرف!
نکته‌ی کلیدی و بسیار مهم دیگری که رهبری به آن اشاره فرمودند، بحث تطبیق بود. روایاتی نقل شده که از اشخاص و ویژگی‌هایی را به عنوان نشانه‌های ظهور نام برده‌اند. نخست این‌که همین روایات نیازمند مطالعه و بررسی عالمانه است و باید روایات قوی و ضعیف را از هم تفکیک کرد. دوم این‌که تطبیق دادن این نشانه‌ها بر مصادیق، یکی از خطاهای فاحش و بزرگ است که در چند ماه گذشته در جامعه‌ی ما اتفاق افتاد. افراد این نشانه‌ها را بر مصادیقی تطبیق می‌دهند، اما پس از مدتی این مصادیق تغییر می‌کند یا این‌که معلوم می‌شود آن‌طور نیست که گفته بودند. این‌ها باعث دل‌زدگی مردم از مهدویت می‌شود و این آسیب است.
موضوع ادعای ارتباط با حضرت مهدی(عج) در دوره‌ی غیبت، نکته‌ی دیگرِ مورد گوشزد رهبر انقلاب در سخنرانی‌شان بود. ایشان فرمودند بعضی‌ها دروغگو و شیاد هستند، فریبکارند، خودشان منحرفند و می‌خواهند دیگران را هم به انحراف بکشانند. در برخی موارد هم ممکن است دروغگو نباشند، اما توهم دارند. برای این‌که مردم ما از دست شیادان مکار و حیله‌گر و همچنین افراد متوهم و منحرف در امان باشند، باید راه درست مهدویت را به شیوه‌های عالمانه مطرح و ارائه کنیم تا جامعه را از این‌گونه آسیب‌ها برهانیم.
محور نخست بیانات ایشان در این دیدار، مهدویت و تبیین جایگاه و اهمیت این موضوع در جامعه بود. ایشان تأکید کردند که جامعه‌ی اسلامی باید این جایگاه را نه به عنوان یک بحث فرعی و حاشیه‌ای، که در حلقه‌ی اصلی معارف عالیه‌ی دینی به‌خوبی بشناسد. مهدویت نتیجه و میوه‌ی نبوت در همه‌ی ادیان و غایت بعثت همه‌ی انبیاء الهی است.همیشه به یاد او باشیم
اما مخاطب این سخنِ ایشان، اساتید و مدیران مراکز علمی و آموزشی هستند؛ چه در حوزه و چه در دانشگاه. مخاطب این سخن دولت هم هست و نیز جامعه. همه باید به قدر وسع خود در این زمینه بکوشند و به مهدویت بها بدهند و از آن شانه خالی نکنند.
افراد این نشانه‌ها را بر مصادیقی تطبیق می‌دهند، اما پس از مدتی این مصادیق تغییر می‌کند یا این‌که معلوم می‌شود آن‌طور نیست که گفته بودند. این‌ها باعث دل‌زدگی مردم از مهدویت می‌شود و این آسیب است.متأسفانه نگاه ما به مهدویت متناسب با جایگاه حقیقی آن نیست. عده‌ای آن را وضعیتی در آینده‌ای دور می‌دانند. عده‌ای نیز فقط آن را مایه‌ی رسیدن به نعمات بیشتر می‌دانند. عده‌ای هم نگاهشان به امام زمان(عج) نگاه به کسی است که با توسل به او در وقت مشکلات، می‌توان از سختی‌ها و شدائد رهایی یافت. یقیناً ایشان دادرس مردم است و دادرسی امام علیه‌السلام از مستضعفان و محرومان امری مسلم است، ولی ما هم وظیفه داریم که امام را یک راهنما و یک رهبر بدانیم و این را باور داشته باشیم، نه این‌که هر وقت مشکلی داشتیم به ایشان مراجعه کنیم. ما باید همیشه به یاد او باشیم و بیندیشیم که شیوه و روش مطلوب ایشان چیست تا بر اساس آن رفتار کنیم.
گروهی دیگر مهدویت را فقط با عدالت می‌شناسند. یقیناً وقتی حضرت ظهور کنند، عدالت را برپا می‌کنند. عدالت با نام امام مهدی(عج) گره خورده است، اما باید توجه داشت که غایت ظهور حضرت برای عدالت نیست، بلکه برای انسان‌سازی و سعادت است. امام‌خمینی (رحمه‌الله) بارها این مطلب را گوشزد کرده‌اند که غایت اسلام عدالت نیست، بلکه عدالت ابزار سعادت است. رهبر معظم انقلاب نیز در سخنانشان تأکید داشته‌اند که موضوع مهدویت را باید درست بشناسیم. عدم شناخت صحیح در این باره باعث آسیب است و باید درباره‌ی آن هوشیار بود.
وظیفه‌ی ما انتظار است
محور دوم سخنان رهبر معظم انقلاب، لزوم داشتن نگاهی عالمانه، نقادانه و علمی به موضوع مهدویت است؛ نگاهی که در برابر دیدگاه‌های جاهلانه و عامیانه قرار دارد. دیدگاه جاهلانه یک تبیین احساسی و خیالی و بازاری از مهدویت ارائه می‌دهد. خرافاتی را بیان می‌کنند و از این طریق عده‌ای را دور خود گرد می‌آورند و گمان می‌کنند که بیانشان و شیوه‌شان حق است. خودشان دچار توهم شده‌اند و دیگران را هم متوهم می‌کنند. این اتفاقی است که متأسفانه گاهی در جامعه‌ی ما رخ داده است و ما باید سازوکار مناسب برای حل و فصل آن را تدارک ببینیم تا جامعه را برای معرفی درست مهدویت آماده کنیم.البته نگاه عامیانه و جاهلانه گاهی مصادیق سیاسی هم پیدا می‌کند. افرادی حول محور یک آموزه‌ی خرافی گرد هم می‌آیند و جریانی سیاسی ایجاد می‌کنند و به سوءاستفاده از آن می‌پردازند.
از دیگر خلأهای جدی در عرصه‌ی تبیین نگاه عالمانه به مهدویت، نبودِ برنامه‌ریزی دقیق و علمی برای آموزش این موضوع در دانشگاه‌ها و برای جوانان است. این سؤال را باید از مسئولان وزارت علوم و مدیران دانشگاه‌ها پرسید که کدام واحد درسی در این مراکز عهده‌دار آشنا کردن دانشجویان ما با مهدویت به شیوه‌ای علمی و تخصصی است؟
برای این‌که مردم ما از دست شیادان مکار و حیله‌گر و همچنین افراد متوهم و منحرف در امان باشند، باید راه درست مهدویت را به شیوه‌های عالمانه مطرح و ارائه کنیم تا جامعه را از این‌گونه آسیب‌ها برهانیم. یکی دیگر از مطالبی که رهبر معظم انقلاب بر آن تأکید کردند، تلقی جامعه درباره‌ی زمان ظهور بود. بخشی از بیانات ایشان ناظر بر این مطلب بود که نمی‌شود برای ظهور وقت تعیین کرد. البته که ما نباید ظهور را نادیده بگیریم، بلکه باید هر لحظه آماده باشیم. اما این احتمال هم وجود دارد که ظهور در آینده اتفاق بیفتد. ما باید وظیفه‌ی خود را انجام دهیم که همان انتظار است. در روایات آمده است: «لا یضرّه تَقَدُّمَ هذا الأمر أو تَأخَّرَهُ»؛ کسی که اعتقادش درست است، فرقی ندارد که ظهور زود باشد یا دیر. تعبیر دیگری در روایات ما آمده است: «کَذِب الوَقّاتُونَ»؛ این‌که کسانی بیایند و ادعا کنند ظهور بسیار نزدیک است و به‌زودی اتفاق خواهد افتاد. این‌ها آسیب‌هایی است که رهبر انقلاب نسبت به آن نهی کرده‌اند.متوهم و منحرف!
نکته‌ی کلیدی و بسیار مهم دیگری که رهبری به آن اشاره فرمودند، بحث تطبیق بود. روایاتی نقل شده که از اشخاص و ویژگی‌هایی را به عنوان نشانه‌های ظهور نام برده‌اند. نخست این‌که همین روایات نیازمند مطالعه و بررسی عالمانه است و باید روایات قوی و ضعیف را از هم تفکیک کرد. دوم این‌که تطبیق دادن این نشانه‌ها بر مصادیق، یکی از خطاهای فاحش و بزرگ است که در چند ماه گذشته در جامعه‌ی ما اتفاق افتاد. افراد این نشانه‌ها را بر مصادیقی تطبیق می‌دهند، اما پس از مدتی این مصادیق تغییر می‌کند یا این‌که معلوم می‌شود آن‌طور نیست که گفته بودند. این‌ها باعث دل‌زدگی مردم از مهدویت می‌شود و این آسیب است. موضوع ادعای ارتباط با حضرت مهدی(عج) در دوره‌ی غیبت، نکته‌ی دیگرِ مورد گوشزد رهبر انقلاب در سخنرانی‌شان بود. ایشان فرمودند بعضی‌ها دروغگو و شیاد هستند، فریبکارند، خودشان منحرفند و می‌خواهند دیگران را هم به انحراف بکشانند. در برخی موارد هم ممکن است دروغگو نباشند، اما توهم دارند. برای این‌که مردم ما از دست شیادان مکار و حیله‌گر و همچنین افراد متوهم و منحرف در امان باشند، باید راه درست مهدویت را به شیوه‌های عالمانه مطرح و ارائه کنیم تا جامعه را از این‌گونه آسیب‌ها برهانیم.
....
لطفاً نظر خود را بنویسید:
ضمن تشکر ، نظر شما با موفقیت ثبت شد.
