دیدار شعرای آئینی چگونه شکل گرفت؟

دیدار رهبر انقلاب با شاعران آئینی، دیداری فرامو‌ش‌نشدنی و فرخنده بود. این دیدار بارقه‌های امید را در دل و جان شاعران جوان و سخت‌کوش کشورمان زنده کرد. پرسشی که ذهن بسیاری را فراگرفته این است که با توجه به آن‌که رهبر انقلاب هرساله و در نیمه ماه مبارک رمضان، دیداری با شاعران مطرح کشور دارند، هدف از این برگزاری این دیدار در آستانه ولادت امیرمؤمنان علی(ع) چه بوده است؟

این شعر، دل‌ها را متحول می‌کند
شک نداریم که شاعران در فرهنگ این مرز و بوم تأثیرگذار بوده و هستند، اما در این میان، شاعرانی هستند که از لحاظ تأثیرگذاری کم‌نظیرند؛ شاعرانی که مخاطبین شعرشان بیشتر از تیراژ بسیاری از مجموعه اشعار است. گاه شعری که در رثای حضرت ابالفضل‌العباس(ع) سروده می‌شود، در ده‌ها محفل چند هزار نفری با نوای گرم سخنران یا مداحی خوانده می‌شود، عاطفه را برمی‌انگیزد و دل‌ها را متحول می‌کند. از این رو مخاطبین شعر آئینی به دو یا سه هزار نفر منحصر نمی‌شود.

با این‌که این‌گونه اشعار از فراگیرترین، پرجاذبه‌ترین و پرمخاطب‌ترین گونه‌های شعری هستند، مع‌الأسف مسئولان و متولیان امر فرهنگی کمتر به این عرصه توجه داشته‌اند. به نظر بنده یک هدف از برگزاری این جلسه، توجه دادن بیشتر مسئولان امر به شعر آئینی بود.

هدف دیگر از برگزاری این دیدار ترسیم خطوط کلی شعر آئینی و نشان دادن نقشه راه شاعران آئینی و مذهبی بود که رهبر انقلاب آن را تبیین فرمودند.

شعر آئینی، عقبه فکری مداحی
نیز باید توجه داشت که شاعران آئینی و هنرمندان محافل مذهبی، درواقع عقبه فکری و تأثیرگذار مداحی ما هستند. اگر مداح در محفلی با استقبال روبرو می‌شود، در وهله اول باید شاعر شعر او را تحسین کرد و اگر در محفلی مورد سرزنش قرار می‌گیرد، نخست باید شاعر آن شعر خوانده‌شده سرزنش شود. نباید این مسئله را نادیده گرفت که قسمت اعظم موفقیت و عملکرد مداحان اهل‌بیت(علیهم‌السلام) وابسته به شعریست که شاعران در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند؛ هر چند بخشی از آن مربوط به صدا و فن مداحی است اما کیفیت شعر بسیار حائز اهمیت است. اگر شعر از قابلیت لازم برخوردار نباشد، هر چقدر صدا و فن مداحی هم قوی باشد، باز از جلوه کردن مداحی جلوگیری می‌کند.

از این رو چنان‌چه با برنامه‌ای منسجم، شعر محافل مذهبی را به قابلیت‌های لازم برسانیم، شاهد رشد و پویایی بهتر مداحی نیز در کشور خواهیم بود و چنان‌که رهبر انقلاب در این دیدار اشاره کردند، در آینده شاهد نقطه اوج در شعر مذهبی کشور خواهیم بود.

پیشنهاد دادیم، آقا پذیرفت
روزی خدمت آقا مطرح کردیم که بخشی از مشکلات ما مربوط به شعر است؛ شعرهایی که عقبه مداحی ما محسوب می‌شود. به دلیل اهمیت این مسئله، از ایشان درخواست کردیم که دیداری با شعرای آئینی و هیئت‌ها داشته باشند. گفتیم که شما در نیمه ماه مبارک رمضان، جلسه‌ای با شعرا دارید اما بخشی از آن‌ها شاعرانِ دفاع مقدس‌اند، برخی در قالب‌های اجتماعی کار می‌کنند، ‌عده‌ای سیاسی و بعضی هم شعر طنز می‌گویند و... البته یک بخشی از آن‌ها هم شعر آئینی می‌سرایند اما همان دسته هم چندان در هیئت‌های ما مؤثر نیستند؛ یعنی نوحه، سرود و شعرهایی که در جلسات خوانده می‌شود این‌طور نیست که از آن‌ها باشد.

در حالی که ما خیل کثیری شاعر در شهر‌های مختلف داریم که مداحان را تغذیه می‌کنند. احساس می‌کنیم اگر به این‌ها کُدهایی داده شود و درواقع رسالت خودشان را بدانند، خیلی تحول ایجاد می‌شود. آقا استقبال فرموده و قبول کردند و قرار شد که ما پیگیری کنیم. ما هم پیگیری کردیم اما به حوادث سال 88 برخورد کرد و مجدداً به تعویق افتاد. در نهایت بعد از سه سال تلاش، این دیدار برگزار شد. ایشان نیز با عطوفت و مهربانی همیشگی، به خواهش این جمع پاسخ مثبت دادند و در فضایی صمیمانه به استماع اشعار شاعران و رهنودهای لازم پرداختند. این دیدار شور و شعف زایدالوصفی در میان هنرمندان و شاعران آئینی پدید آورد و به فضل پروردگار، برکات آن در آینده بیشتر مشخص خواهد شد.

ترکیب جلسه
نکته اول در رابطه با ترکیب جلسه، حضور شعرا از طیف‌ها و سلیقه‌های مختلف و نیز از شهرهای بزرگ و کوچک کشور بود. نکته دوم حضور توأمان شاعران جوان و پیشکسوت‌های این عرصه بود. نکته سوم این‌که تعداد اندکی از مدعوین، در جلسه نیمه ماه مبارک رمضان هم حضور داشتند. هدف ما این بود که از نوآوری‌های شاعران و هنرمندان جدید استفاده شود.

نکته حائز اهمیت دیگر این بود که برای این دیدار هم از شاعران آئینی دعوت به عمل آمد و هم از کسانی که در بحث نوحه و سرود کار کرده‌اند. خودِ آقا هم قبلاً اشاره داشتند که فقط بحث شعر نیست، بحث نوحه هم مهم است و بعد گفتند که اوایل انقلاب در یزد و جهرم، نوحه‌هایی خوانده می‌شد که بعضی از آن‌ها به اندازه ده تا منبر تأثیرگذار بود. امروز این‌طور نیست و تأکیدشان این بود که باید برگردیم به سمت آن نوحه‌های حماسی و شعرهای حماسی اول انقلاب و آن‌ها باید در هیئت‌ها و حسینیه‌ها زنده شوند.