امروز سهشنبه، ۲۹ آبان ۱۴۰۳
گفت‌وگو با آیت‌الله تسخیری درباره مرحوم آیت‌الله الفضلی
نمودار عظمت حوزه نجف
|گفت‌وگویی کوتاه با آیت‌الله محمدعلی تسخیری، دبیرکل پیشین مجمع تقریب مذاهب اسلامی درباره‌ی مرحوم علامه آیت‌الله دکتر عبدالهادی الفضلی|
با توجه به این‌که جناب‌عالی و مرحوم آیت‌الله فضلی هر دو از شاگردان شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر بودید، بفرمایید که مرحوم آقای فضلی از چه ویژگی‌هایی برخوردار بودند؟
مرحوم آقای فضلی از شخصیت‌های نادری بودند که هم در امور حوزوی شخصیتی بزرگوار بودند و هم در امور دانشگاهی جایگاه خودشان را در رشته‌های ادبی به دست آورده بودند. آقای فضلی از شخصیت‌های پیشگامی بودند که متأثر از استادش شهید صدر، حرکت علمی و انقلابی آگاه‌بخش در طلبه‌های نجف را به وجود آوردند. ایشان همچنین از مؤلفین بسیار زبردست بوده و خدمات علمی بالایی در این زمینه از خود به یادگار گذاشتند. آقای فضلی به تَبَع مرحوم آقای صدر، از نظریه‌پردازان اسلامی بودند و کتاب‌های گوناگونی را تألیف کردند که برخی از این کتاب‌ها، کتاب‌های درسی حوزه‌ی نجف شد. ایشان همچنین در زمینه‌های فقه، اصول، ادبیات و منطق نیز تألیفاتی داشتند. البته ایشان شخصیتی حوزوی بودند که جنبه‌ی فقه جواهری شخصیت علمی‌شان بر جنبه‌ها و ابعاد دیگر تفوق داشت.
ایشان همچنین در دانشگاه‌های کشورهای مختلفی نظیر عراق و عربستان تدریس داشتند و با سخنرانی‌های جذاب و تربیتی خود برای مردم و طلاب، نقش قابل توجهی در ایجاد و افزایش بصیرت دینی و اجتماعی ایفا نمودند و حتی می‌توان گفت که ایشان یک نسل از طلاب انقلابی را تربیت کردند.
رابطه‌ی ایشان با انقلاب اسلامی ایران چگونه بود؟
ایشان از مؤیدین مهم و بزرگ انقلاب اسلامی بودند. یادم هست که در اوایل انقلاب، در عربستان خدمتشان رسیدیم و ایشان توصیه‌های دلسوزانه‌ای برای حفظ انقلاب و صیانت از دستاوردهای مهم انقلاب داشتند. ایشان در عمر شریف خود، جهاد سیاسی را از طریق آگاهی‌بخشی به طلاب حوزه‌های نجف و طلاب مناطق شرقی عربستان و ایجاد و تقویت روحیه‌ی سیاسی در آن‌ها دنبال می‌کرد و واقعاً تربیت سیاسی ایشان قابل ستایش است.
رهبر معظم انقلاب در پیام تسلیت خود به مهم‌ترین ابعاد شخصیت ایشان اشاره کردند. یکی از ابعاد شخصیت ایشان، تربیت طلاب آگاه و انقلابی بود که طلابِ ایشان همواره آگاه و در خط انقلاب و مدافع مکتب نورانی اهل بیت علیهم‌السلام بودند. این روحیه‌ی آقای فضلی در شاگردانش به‌خوبی متجلی بود.
حتی گفته می‌شود که ترک حوزه‌ی نجف و بازگشت ایشان به عربستان، بعد از مورد تعقیب قرار گرفتن از سوی حزب بعث بوده است.
بله، ایشان از شخصیت‌های بزرگ و مهم حوزه‌ی نجف بودند. در آن زمان یکی از وظایف بعثی‌ها این بود که حوزه را پراکنده و شخصیت‌ها را سرکوب کنند. به همین دلیل هم ایشان از نجف رفتند.
از مراودات ایشان و رهبر انقلاب اطلاعی دارید؟
ایشان از دوستداران رهبر معظم انقلاب بودند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای هم جایگاه ایشان را کاملاً می‌شناختند و ایشان را وکیل مطلق خود در منطقه‌ی شرقیه‌ی عربستان تعیین فرمودند. وقتی هم که آقای فضلی برای معالجه به تهران آمدند، ایشان به بیمارستان تشریف بردند و از ایشان عیادت کردند.
مرحوم شهید سید محمدباقر صدر در رابطه با ایشان می‌فرماید که آقای فضلی نمودار عظمت حوزه‌ی علمیه‌ی نجف است. هنگامی هم که ایشان نجف را ترک کردند و به عربستان رفتند، مرحوم آقای صدر از رفتن ایشان خیلی متأسف بودند و می‌فرمودند ایشان با فعالیت‌هایی که داشتند، سرِ حوزه را بلند کردند.
تعابیر بلند و توصیفاتی هم از مرحوم شهید صدر درباره‌ی ایشان وجود دارد. در این باره نکته‌ای به یاد دارید؟
بله، مرحوم شهید سید محمدباقر صدر در رابطه با ایشان می‌فرماید که آقای فضلی نمودار عظمت حوزه‌ی علمیه‌ی نجف است. هنگامی هم که آیت‌الله فضلی به خاطر مشکلاتی که بعثی‌ها برای او به وجود آوردند، نجف را ترک کرد و به عربستان رفت، مرحوم آقای صدر از رفتن ایشان خیلی متأسف بود و می‌فرمود ایشان با فعالیت‌هایی که داشتند، سرِ حوزه را بلند کردند.
مرحوم آقا بزرگ تهرانی در کتاب «الذریعه» از آقای فضلی به عنوان شیخ فاضل یاد می‌کند و می‌فرماید که او در جوانی به بالاترین مراتب کمال دست یافته و دارای فضائلی است که تنها با تلاش فراوان از سوی مردان بزرگ حاصل می‌شود. این تعابیر مربوط به زمانی می‌شود که مرحوم آقای فضلی حدوداً ۲۰ ساله بوده است. من معتقدم که مرحوم آقای فضلی از گنج‌های حوزه‌ی علمیه‌ی نجف و جهان تشیع بودند.
رهبر انقلاب در پیام خود به مناسبت ارتحال آیت‌الله فضلی، به تلاش ایشان برای یکپارچه ساختن امت اسلامی اشاره کردند. در این عرصه چه دیدگاه‌ها و عملکردی داشتند؟
ایشان از طلایه‌داران وحدت بودند و از مردان تقریبی به شمار می‌آمدند. لذا همه‌ی محافل علمی اعم از شیعه و سنی، از شخصیت و خدمات ایشان به علوم گوناگون تجلیل کرده‌اند. ایشان مدت‌ها در دانشگاه‌های عربستان درس می‌دادند. مرحوم آقای فضلی، مقام خاص و رفیعی بین علمای سعودی داشت و حتی روشنفکران به او اعتقاد داشتند و احترام زیادی برای ایشان قائل بودند.
با توجه به این‌که جناب‌عالی و مرحوم آیت‌الله فضلی هر دو از شاگردان شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر بودید، بفرمایید که مرحوم آقای فضلی از چه ویژگی‌هایی برخوردار بودند؟مرحوم آقای فضلی از شخصیت‌های نادری بودند که هم در امور حوزوی شخصیتی بزرگوار بودند و هم در امور دانشگاهی جایگاه خودشان را در رشته‌های ادبی به دست آورده بودند. آقای فضلی از شخصیت‌های پیشگامی بودند که متأثر از استادش شهید صدر، حرکت علمی و انقلابی آگاه‌بخش در طلبه‌های نجف را به وجود آوردند. ایشان همچنین از مؤلفین بسیار زبردست بوده و خدمات علمی بالایی در این زمینه از خود به یادگار گذاشتند. آقای فضلی به تَبَع مرحوم آقای صدر، از نظریه‌پردازان اسلامی بودند و کتاب‌های گوناگونی را تألیف کردند که برخی از این کتاب‌ها، کتاب‌های درسی حوزه‌ی نجف شد. ایشان همچنین در زمینه‌های فقه، اصول، ادبیات و منطق نیز تألیفاتی داشتند. البته ایشان شخصیتی حوزوی بودند که جنبه‌ی فقه جواهری شخصیت علمی‌شان بر جنبه‌ها و ابعاد دیگر تفوق داشت.
ایشان همچنین در دانشگاه‌های کشورهای مختلفی نظیر عراق و عربستان تدریس داشتند و با سخنرانی‌های جذاب و تربیتی خود برای مردم و طلاب، نقش قابل توجهی در ایجاد و افزایش بصیرت دینی و اجتماعی ایفا نمودند و حتی می‌توان گفت که ایشان یک نسل از طلاب انقلابی را تربیت کردند.
رابطه‌ی ایشان با انقلاب اسلامی ایران چگونه بود؟ایشان از مؤیدین مهم و بزرگ انقلاب اسلامی بودند. یادم هست که در اوایل انقلاب، در عربستان خدمتشان رسیدیم و ایشان توصیه‌های دلسوزانه‌ای برای حفظ انقلاب و صیانت از دستاوردهای مهم انقلاب داشتند. ایشان در عمر شریف خود، جهاد سیاسی را از طریق آگاهی‌بخشی به طلاب حوزه‌های نجف و طلاب مناطق شرقی عربستان و ایجاد و تقویت روحیه‌ی سیاسی در آن‌ها دنبال می‌کرد و واقعاً تربیت سیاسی ایشان قابل ستایش است.
رهبر معظم انقلاب در پیام تسلیت خود به مهم‌ترین ابعاد شخصیت ایشان اشاره کردند. یکی از ابعاد شخصیت ایشان، تربیت طلاب آگاه و انقلابی بود که طلابِ ایشان همواره آگاه و در خط انقلاب و مدافع مکتب نورانی اهل بیت علیهم‌السلام بودند. این روحیه‌ی آقای فضلی در شاگردانش به‌خوبی متجلی بود.
حتی گفته می‌شود که ترک حوزه‌ی نجف و بازگشت ایشان به عربستان، بعد از مورد تعقیب قرار گرفتن از سوی حزب بعث بوده است.بله، ایشان از شخصیت‌های بزرگ و مهم حوزه‌ی نجف بودند. در آن زمان یکی از وظایف بعثی‌ها این بود که حوزه را پراکنده و شخصیت‌ها را سرکوب کنند. به همین دلیل هم ایشان از نجف رفتند.
از مراودات ایشان و رهبر انقلاب اطلاعی دارید؟ایشان از دوستداران رهبر معظم انقلاب بودند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای هم جایگاه ایشان را کاملاً می‌شناختند و ایشان را وکیل مطلق خود در منطقه‌ی شرقیه‌ی عربستان تعیین فرمودند. وقتی هم که آقای فضلی برای معالجه به تهران آمدند، ایشان به بیمارستان تشریف بردند و از ایشان عیادت کردند.
مرحوم شهید سید محمدباقر صدر در رابطه با ایشان می‌فرماید که آقای فضلی نمودار عظمت حوزه‌ی علمیه‌ی نجف است. هنگامی هم که ایشان نجف را ترک کردند و به عربستان رفتند، مرحوم آقای صدر از رفتن ایشان خیلی متأسف بودند و می‌فرمودند ایشان با فعالیت‌هایی که داشتند، سرِ حوزه را بلند کردند. تعابیر بلند و توصیفاتی هم از مرحوم شهید صدر درباره‌ی ایشان وجود دارد. در این باره نکته‌ای به یاد دارید؟بله، مرحوم شهید سید محمدباقر صدر در رابطه با ایشان می‌فرماید که آقای فضلی نمودار عظمت حوزه‌ی علمیه‌ی نجف است. هنگامی هم که آیت‌الله فضلی به خاطر مشکلاتی که بعثی‌ها برای او به وجود آوردند، نجف را ترک کرد و به عربستان رفت، مرحوم آقای صدر از رفتن ایشان خیلی متأسف بود و می‌فرمود ایشان با فعالیت‌هایی که داشتند، سرِ حوزه را بلند کردند.
مرحوم آقا بزرگ تهرانی در کتاب «الذریعه» از آقای فضلی به عنوان شیخ فاضل یاد می‌کند و می‌فرماید که او در جوانی به بالاترین مراتب کمال دست یافته و دارای فضائلی است که تنها با تلاش فراوان از سوی مردان بزرگ حاصل می‌شود. این تعابیر مربوط به زمانی می‌شود که مرحوم آقای فضلی حدوداً ۲۰ ساله بوده است. من معتقدم که مرحوم آقای فضلی از گنج‌های حوزه‌ی علمیه‌ی نجف و جهان تشیع بودند.
رهبر انقلاب در پیام خود به مناسبت ارتحال آیت‌الله فضلی، به تلاش ایشان برای یکپارچه ساختن امت اسلامی اشاره کردند. در این عرصه چه دیدگاه‌ها و عملکردی داشتند؟ایشان از طلایه‌داران وحدت بودند و از مردان تقریبی به شمار می‌آمدند. لذا همه‌ی محافل علمی اعم از شیعه و سنی، از شخصیت و خدمات ایشان به علوم گوناگون تجلیل کرده‌اند. ایشان مدت‌ها در دانشگاه‌های عربستان درس می‌دادند. مرحوم آقای فضلی، مقام خاص و رفیعی بین علمای سعودی داشت و حتی روشنفکران به او اعتقاد داشتند و احترام زیادی برای ایشان قائل بودند.
برچسب‌ها: علامه آیت‌الله دکتر عبدالهادی الفضلی؛
در اين رابطه بخوانید :
- پیام‌ها و نامه‌ها / پیام تسلیت در پی درگذشت علامه آیت‌الله الفضلی
-
فيلم / گزیده‌ای از دیدارهای آیت‌الله الفضلی و رهبر انقلاب
-
ديگران - يادداشت / ۸ ویژگی بارز مرحوم آیت‌الله الفضلی
....
لطفاً نظر خود را بنویسید:
ضمن تشکر ، نظر شما با موفقیت ثبت شد.
