[دریافت فیلم]
بسم الله الرّحمن الرّحیم؛ محضر رهبرم و بزرگواران حاضر در جلسه عرض سلام و ادب دارم.
رهبر انقلاب: علیکمالسلام
همانطور که مستحضرید، نزدیک به یک دهه است که هوش مصنوعی علاوه بر تسریع و خودکارسازی بسیاری از فرآیندهای صنعتی، پژوهشی و خدماتی، مسائل پیشتر حلنشدهای را پاسخ گفته است که تأثیر کوتاهمدت آن نیز غیرقابل چشمپوشی است. طبق پیشبینیهای جهانی، علم هوش جهانی جزء سه علم برتر و مؤثر در دنیا و اقتصاد برای آیندگان خواهد بود. یکی از عمده کاربردهای این علم نو، استفاده از آن در جهت تأمین امنیت، عدالت و برابری است که در جوامع اسلامی بهخصوص جوامع شیعه بسیار مورد توجه است. البته در کشور ما نیز نیازمند کار و تلاش فراوان است.
مسئله رشد و هدایت انسان چه در سطح فردی و چه اجتماعی با ظهور شبکههای اجتماعی و گستردگی نقش فضای مجازی در زندگی روزمره ما در یکی دو دهه گذشته پیچیدگیهایی بسیار افزون بر گذشته داشته است که نحوه تعامل مناسب با آن هنوز جای مطالعه و بررسی فراوان دارد. از آنجایی که این روزها آموزش کودکان و استفاده از اینترنت و حضور در فضای مجازی وابستگی بیشتری پیدا کرده است، مسئله امنیت کودکان در فضای مجازی نیز از اهمیت بالاتری نسبت به گذشته برخوردار است.
از ابتدای دهه هشتاد، با گسترش استفاده از اینترنت، موضوع امنیت فضای مجازی در جهان مورد بحث قرار گرفته است و راهکارهایی عمدتاً مبتنی بر اعمال قوانین و محدودیتهای سنی ارائه شده است. با پیشرفتهای اخیر در علم دادهپردازی و هوش مصنوعی میتوان چالش امنیت را بهگونه دیگری حل کرد. هوش مصنوعی این امکان را به ما میدهد که نهتنها محتوای ناسالم از هر نظر اعم از تصویری، شنیداری و نوشتاری را تشخیص دهیم، بلکه با تشخیص تقریبی بازه سنی کاربر ارائه محتوای مناسبتری را برای کاربران داشته باشیم.
موضوع دیگر حائز اهمیت در اینباره، ضرورت حفظ هویت ایرانی-اسلامی در حوزه دیجیتال و بومیسازی فناوریهای موجود در این زمینه برای مسلمانان است. سرمایهگذاری بر روی بومیسازی اسلامی این علم چه در راستای حفظ و امنیت و چه در زمینههای دیگر منجر به تعامل مؤثر و سازنده منطقهای میشود. از طرف دیگر، بهدلیل کمبودن و کمهزینهبودن صادرات این نوع محصولات میتوان بازگشت سرمایه را از طریق صادرات به کشورهای اسلامی ایجاد کرد.
مسئله دیگر اینکه با پیشرفتهای اخیر علم کامپیوتر، دادههای دیجیتال دیگر حکم چاههای نفتی را دارند و علم هوش مصنوعی پالایشگاه این دادههاست. هوش مصنوعی با پالایش و فرآوری دادهها علاوه بر ایجاد قدرت نرم در حوزه تولید نگهداری و هدایت محتوای دیجیتال از سمتی میتواند تسهیلگر رابطه و همبستگی مسلمانان باشد و از سمت دیگر، زمینهسازی صحیحی را برای افکار مسلمانان در زمینههای مختلف فراهم کند.
الحمدلله در حال حاضر، تمامی صنایع کشور دارای قابلیت پیشرفت و ارتقاء است؛ امّا پیشرفتهای همهجانبه در صورتی میّسر خواهد شد که مشکلات موجود در زمینههای متعدد رفع و رجوع شود و صنعت هوش مصنوعی و کامپیوتر نیز از این موضوع مستثنی نیست. پارهای از این مشکلات را حضورتان عرض مینمایم.
اوّل، مشکلات قانونی
در صنعت هوش مصنوعی نیز همانند دیگر صنایع کسبوکارهای خردهپا و کوچک دچار موانعی همچون رانت و سنگاندازیهای قانونی شرکتهای انحصارطلب بزرگترند که علیرغم کمکهای دلگرمکننده دولتی از کسبوکارهای نو بعضاً راهیابی این صنایع خرد به بازار و ادامه حیاتشان بهدلیل وجود رانتهای صنایع بزرگتر ناممکن و یا بسیار دشوار است.
دوم، انحصار در اشتراک دادههای دیجیتال
مسئلهای که در مورد حمایتهای دولتی از کسبوکارهای حوزه فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی مغفول مانده است، نیاز مبرم صنعتگران و پژوهشگران این حوزه به دسترسی به دادههای دیجیتال است که شاید بتوان گفت رفع این نیاز در مقایسه با نیاز به حمایتهای مالی و قانونی نقشی اساسیتر در پیشرفت این علوم صنایع خواهد داشت. مدیریت دادههای دیجیتال در سطح حکومتی از جمله چالشهایی است که در دهههای اخیر کشورهای جهان را به خود درگیر کرده است. در کشور ما نیز فرهنگ و نگاه انحصاری در زمینه به اشتراکگذاری دادههای دیجیتال به بهانههای امنیتی و غیره سرعتگیری در مسیر بسیاری از پژوهشگران و صنعتگران است. از آفات این انحصار علاوه بر توقف و عدم توسعه بخشهای مهم و استراتژیک، عدم شناخت بعضی نیازهای بنیادینتر جامعه و امت اسلامی و نتیجتاً عقبماندگیهایی است که از پی آن پدید خواهد آمد. این عقبماندگیها بعضاً در بزنگاههای حساس گریبانگیر امنیت و اقتصاد کشور میشود؛ همچون مسئله اخیر کارتهای سوخت. دانشگاهیان و صنعتگران حوزه دیجیتال و فناوری اطلاعات پتانسیل بالایی برای برداشتن این بار مهم در مسیر پیشرفت ایران عزیز دارند که در سایه این عدم اشتراک و عدم اعتماد عمدتاً بلااستفاده مانده است. نتیجتاً رقبای خارجی با دسترسیهای بیشتر توانستهاند گوی سبقت را در پیشرفت فناوری از ما بربایند.
سوم، بسترسازی فرهنگی برای پذیرش هوش مصنوعی در صنایع و جامعه
چالش دیگری که پیش پای صنایع هوش مصنوعی است، چالشی فرهنگی است. تجربه شخصی ما بیانگر ترس از دستدادن شغل میان مردم از پی پیشرفت هوش مصنوعی است؛ همانند ترس از بیکارشدن کارمندان بانک بهواسطه دستگاههای خودپرداز در ابتدای استفاده از این تکنولوژی. آموزش این نکته که از پی هر پیشرفت تکنولوژیک و خودکارسازی فرآیندها میتوان افراد را در مشاغل سطح بالاتری که خارج از توان ماشینهاست، بهکار گرفت نیازمند فرهنگسازی است که انشاءالله ختم به پیشرفتهای بیش از پیش ایران عزیز خواهد شد.
از آستان پیر مغان سر چرا کشیم دولت در آن سرا و گشایش در آن در است
والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته.
رهبر انقلاب: و علیکمالسلام و رحمةالله. خب شما خیلی تندتند خواندید. من احتیاج دارم برای اینکه بفهمم، نوشتهتان را بعد به من بدهید که دقت کنم.
خانم چهاردولی: چشم من معذرت میخواهم بابت تندخوانی، ببخشید.