هند، یک نمونه‌ قابل بررسی
قبل از انقلاب، زمان جوانی ما، اسم کشور زیمبابوه به رودزیا تغییر داده شد. آمدند کشور را گرفتند، روی منابع دست گذاشتند، انسان‌ها را تحقیر کردند، برده گرفتند و ده‌ها بلا بر سر مردم آوردند؛ آخر هم اسم خودشان را روی آن کشور گذاشتند؛ یعنی این کشور متعلق به ماست! هند یک نمونه‌ی دیگر آن است. اگر کتاب «نهضت آزادی هند» را - که حدود سی و پنج سال پیش بنده آن را ترجمه کردم - ببینید، نشان می‌دهد که در شبه قاره‌ی هند چه شده است. بنابراین مسأله ی استعمار، یک نمونه از تجربه‌ی غربی است. بیانات در دیدار دانشجویان و اساتید دانشگاه‌های استان کرمان 19/02/1384


مطالعاتی در تاریخ هند
بنده در باب شبه قاره هند مطالعات مفصلی داشته‌‌ام و کتابی هم در این زمینه نوشته‌‌ام. وقتی وضعیت ایران را با شبه قاره مقایسه می‌‌کنم، می‌‌بینم با این‌که آن‌جا استعمار مستقیمِ انگلیسی‌ها وجود داشت، اما به لحاظ فشار انسانی بر یک کشور از ناحیه قدرت‌های اهریمنی دنیا، وضع ما از آنها بدتر بود. آنها از طرف نیروهای خودی و میهنیِ خودشان دچار خیانت و نفاق و فساد و وابستگی نبودند. یک مشت انگلیسی به آن کشور وارد شده بودند. خودی‌های آنها عبارت بودند: از گاندی و نهرو و مولانا محمد علی و مولانا شوکت‌علی و جناح و غیره. آنها با انگلیسی‌ها جنگیدند و بسیار هم زجر کشیدند؛ اما وضع ما این‌‌گونه نبود. انگلیسی‌ها رضاخان را به عنوان یک عامل دست‌‌نشانده بر سرِ کار آوردند تا کار مورد نظر آنها را انجام دهد. بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اصحاب فرهنگ و هنر 1380/05/01