«تعامل با دنیا» از اهداف مورد اهتمام انقلاب اسلامی از ابتدای پیدایش آن بوده است امّا این تعامل باعث نشده است تا جمهوری اسلامی از اصول انقلاب صرف‌نظر کند و صراحت نداشته باشد. رهبر انقلاب اسلامی درباره‌ی «تعامل با دنیا»، چگونگی و چارچوب آن، نکاتی را مطرح کرده‌اند که پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR در مطلب زیر به مرور این نکات پرداخته است. این موارد در اطلاع‌نگاشت «تعامل با دنیا» منتشر شده است.
 
معنای تعامل با دنیا چیست؟

ارتباطات وسیع و گسترده با دنیا
تعامل گسترده‌ی با دنیا توصیه‌ی همیشگی ما است که این درست نقطه‌ی مقابل آن چیزی است که دشمنان ما و سلطه‌گران عالم دنبالش هستند. ما میتوانیم با دنیا ارتباطات وسیع و گسترده‌ای داشته باشیم، هم به ملّتها و دولتهای دیگر کمک کنیم، هم از کمک آنها بهره‌مند بشویم؛ حیات اجتماعی بشریّت این‌جور پیش میرود: همکاری، همدلی، همراهی، تعامل با دنیا؛ اقلیم ما، جغرافیای ما، امکانات فراوان ما، این را برای ما آسان میکند.
بیانات در مراسم تنفیذ حکم دوازدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران‌ ۱۳۹۶/۰۵/۱۲

غافل نشدن از حضور دشمن و ترفندهای او
همکاری با دنیا علی‌رغم مقابله جدی با استکبار
آنچه ما عرض میکنیم این است که مسئولان کشور در طول این دهه توانسته‌اند بحمدالله با دنیا همکاری کنند. علی‌رغم اینکه همواره دشمنان خواسته‌اند ملّت ایران را منزوی کنند، [امّا] ملّت ایران منزوی نشده، با دنیا همکاری کرده، و درعین‌حال با نظام سلطه و استکبار مقابله‌ی جدّی کرده است؛ در برابر ترفندها توانسته‌اند ایستادگی کنند. و دشمن البتّه همچنان مشغول است. یکی از نکاتی که بنده اصرار دارم تکرار کنم و نگذارم از ذهن کسی بیرون برود، حضور دشمن و ترفندهای دشمن است. امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) فرمود: مَن نامَ‌ لَم‌ یُنَم‌ عَنه،‌ اَخَا الحَربِ اَرِق؛ اگر شما در سنگر خوابتان برد، در سنگرِ مقابل شما -که دشمن شما است- ممکن است چشمی بیدار باشد، علیه شما فعّالیّت کند؛ نباید خوابتان ببرد، مراقبت را نباید فراموش کنید؛ در همه‌ی امور. مسئولان مخاطبان اوّل این سخنند.
بیانات در مراسم تنفیذ حکم دوازدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران‌ ۱۳۹۶/۰۵/۱۲
 
تأمین منافع ملی
تأمین منافع ملی، هدف اصلی دیپلماسی کشور است. با اتکاء به خداوند، خودسازی، برنامه‌ریزی عاقلانه و متفکرانه و اقدامات صحیح، اهداف دیپلماسی جمهوری اسلامی یعنی تأمین منافع ملی ایران را محقق کنید.
دیدار مسئولان وزارت امور خارجه و سفرای جمهوری اسلامی ایران در دیگر کشورها با رهبر انقلاب ۱۳۸۶/۰۵/۳۰
 
هویت ملی ما اسلام، انقلاب و سابقه‌ی تاریخی است
منافع ملّی آن‌وقتی منافع ملّی هستند که با هویّت ملّی ملّت ایران، با هویّت انقلابیِ ملّت ایران در تعارض نباشند. آن‌وقتی منافع واقعاً منافع ملّی هستند که با هویّت ملّت در تعارض نباشند، وَالّا آنجایی که ما چیزی را به‌عنوان منافع ملّی در نظر میگیریم لکن هویّت ملّی را پایمال میکنیم، قطعاً اشتباه کرده‌ایم، این منافع ملّی نیست؛ این چیزی است که از دوران مشروطه تا قبل از انقلاب، متأسّفانه سرنوشت همیشگی کشور ما بوده؛ هویّت ملّی را زیر پا لگدمال کردند...
خب میگوییم «هویّت ملّت ایران»؛ این هویّت چیست؟ هویّت ملّی ما چه‌جوری تعریف میشود؟ ما ملّتی هستیم مسلمان، ریشه‌دار در تاریخ، و انقلابی؛ این هویّت ما است. مسلمانی ما، عمق تاریخی ما، و انقلابی بودن ما سه‌ عنصر اصلی است که هویّت ملّت ما را تشکیل میدهد. این سه‌ را نباید از نظر دور بداریم.
بیانات در دیدار مسئولان نظام ۱۳۹۶/۰۳/۲۲


با چه کشورهایی باید تعامل کنیم؟

کشورهای اسلامی و همسایگان خود
کشورهایی که تعرضی به کشور ما ندارند
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به ادعای آمریکایی‌ها مبنی بر خطر موشک‌های ایرانی، خاطرنشان کردند: این ادّعا، تهمتی است که در چارچوب سیاست ایران‌هراسی مطرح میشود، درحالی‌که جمهوری اسلامی ایران در سی سال گذشته، به هیچ کشوری حمله نکرده است و سیاست ایران نیز در تعامل با کشورهای اسلامی و همسایگان خود، برادرانه و دوستانه و در تعامل با کشورهایی که تعرضی به جمهوری اسلامی ندارند، تعامل صحیح، معقول و منطقی است.
دیدار مسئولان نظام و سفرای کشورهای اسلامی با رهبر انقلاب ۱۳۸۸/۰۶/۲۹
 
کسانی که هم‌عقیده با ما نیستند حتی کفار
یکی دیگر از شعبه‌های جهاد، «و شنئان الفاسقین» است؛ یعنی جدا شدن از جریان فسق و کفر؛ این را من مخصوصاً به شما میگویم؛ این را همه توجّه داشته باشید. باید حساب شما از این جریان جدا باشد؛ با آن مخلوط نشود. شماها با من آشنا هستید و ما حدود هشت سال با شما بوده‌ایم؛ با بعضی هم که خیلی بیشتر. بنده هیچ اعتقاد ندارم که با کفّار باید قطع رابطه کرد؛ نه، مرز شما و کفّار باید معلوم باشد؛ مرز شما و فسّاق باید معلوم باشد؛ مرز شما با آنهایی که جمهوری اسلامی را قبول ندارند، باید معلوم باشد. یک‌وقت هم لازم است در جایی انسان با همان کسی هم که جمهوری اسلامی را قبول ندارد، تعامل کند؛ امّا معلوم است که او، اوست و شما، شمایید؛ مخلوط نشوید. من همیشه از بعضی‌ها در همین نظام و مجموعه‌ی خودمان گله‌مند بودم؛ چون اینها مرزها را پاک کرده‌اند. به اینها گاهی میگفتم وقتی شما مرز را پاک میکنید، اشکالش این است که بسیاری به‌خاطر نبودن مرز، از این طرف میروند آن طرف، از آن طرف می‌آیند این طرف؛ مرتب رفت و آمد میکنند؛ یعنی حدود فراموش میشود. یک کشور اگر مرزش مشخص نباشد، هویّت جمعی و وحدت جمعی ندارد. بگذارید مرزها مشخص باشد؛ معلوم باشد شما کجایید، آنها کجا هستند. «و من شنئ الفاسقین و غضب لله غضب الله له»؛ شما به‌خاطر خدا خشم بگیرید، خدا هم به‌خاطر شما خشم میگیرد؛ «وارضاه یوم القیامة».
بیانات‌ در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت‌‌ ۱۳۸۳/۰۸/۲۰
ما که ملت ایران باشیم، ابتدائاً با هیچ‌کس دشمنی نکرده‌ایم. کشورهای زیادی در دنیا هستند که در مرز و ایدئولوژی و افکار و منطقه‌ی جغرافیایی، با ما اشتراک ندارند؛ ولی ما با آنها رفت و آمد و معامله و روابط دوجانبه و بین‌المللی داریم.
بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم ۱۳۶۸/۰۶/۲۲
 
تعامل با همه دنیا منهای آمریکا و رژیم صهیونیستی
من میبینم بعضی از برادران ما گاهی اوقات میگویند که ما باید با همه‌ی دنیا رابطه داشته باشیم؛ خب بله، با همه‌ی دنیا -البتّه منهای آمریکا و رژیم صهیونیستی- باید رابطه داشته باشیم؛ ما مشکلی نداریم. اوّلاً همه‌ی دنیا فقط اروپا و فقط غرب نیست؛ در همین حدود چهار سال قبل از این و در همین شهر تهران، مگر اجلاسی تشکیل نشد که بیش از ۱۳۰ یا ۱۴۰ کشور در آن شرکت کردند؟ حدود چهل یا بیشتر رئیس دولت و رئیس کشور شرکت کردند؛ از همه جا آمدند اینجا و در اجلاس غیر متعهّدها شرکت کردند. ما مشکلی نداریم با اینها؛ دنیا که فقط اروپا نیست؛ دنیا جای وسیعی است. قدرتها هم امروز در دنیا پخش شده و تقسیم شده؛ شرق دنیا -یعنی منطقه‌ی آسیا- امروز مرکز یک قدرت عظیمی است. ما با اینها ارتباط داریم؛ ما حرفی نداریم. با اروپا هم ما مشکلی نداریم، اروپایی‌ها با ما مشکل ایجاد کرده‌اند. بنده به یکی از این رؤسای اروپایی که اخیراً اینجا آمده بود گفتم که اروپا باید خودش را از تبعیّت آمریکا در سیاستهایش نجات بدهد. اروپایی‌ها تبعیّت از سیاست آمریکا کردند؛ او ما را تحریم کرد، اینها هم تبعیّت کردند؛ او علیه ما تبلیغات کرد، اینها هم تبعیّت کردند. خب، ما چه کار کنیم؟ در قضایای مختلف، اروپایی‌ها بودند که ابتدای به دشمنی کردند. سر قضیّه‌ی آن قهوه‌خانه‌ی میکونوس، رئیس‌جمهور وقت ما را متّهم کردند و به دادگاه میخواستند بکشانند؛ اسمش را به‌عنوان متّهم در دادگاه مطرح کردند! خب چه‌کار کنیم ما با اینها؟ برویم التماس کنیم؟ برویم بگوییم آقا با ما بهتر از این باشید؟ ما کاری نکردیم با اینها؛ اینها هستند که دشمنی میکنند. اگر ما در مقابل دشمنی دشمنانمان با شجاعت و با اقتدار نایستیم، ما را خواهند خورد، خواهند بلعید. «ما» که میگویم، یعنی کشور را، یعنی ملّت را؛ وَالّا شخص بنده و امثال بنده که اهمّیّتی نداریم؛ کشور را [خواهند بلعید]. ما مسئول کشوریم، مسئول ملّتیم، مسئول تاریخیم؛ نباید اجازه بدهیم.
بیانات در دیدار رئیس و اعضاى مجلس خبرگان رهبرى ۱۳۹۴/۱۲/۲۰


روشهای استکبار برای انزوای ایران چیست؟

فشار به دولتهای وابسته و مزدورشان برای قطع رابطه با ایران
ترساندن ملتها از ایران با تبلیغات
از بین بردن فکر رابطه با ملتها از ذهن ملت ایران
اوّل اینکه چون رابطه‌ی معنوی ملّت و انقلاب ما با ملّتهای دیگر، برای استکبار چیز خطرناکی است، استکبار سعی میکند این رابطه را قطع کند. به چند طریق میتواند این کار را بکند: یکی اینکه به‌وسیله‌ی دولتهای وابسته و مزدورشان، روی آن ملّتها فشار آورند که البتّه این راه، راه موفّقی نیست؛ زیرا هرچه فشار را روی آنها بیشتر کنند، علاقه‌ی آن مردم به انقلاب و نظام اسلامی بیشتر میشود.
راه دیگر این است که در تبلیغات جهانی طوری حرف بزنند که دل ملّتها از ایران سرد بشود. البتّه، این کار را از اوّل انقلاب تاکنون انجام داده‌اند. اینکه می‌بینید نسبتِ مرتجع و بنیادگرا میدهند و مرتّب آمار شکنجه و اعدام را از کشور ما پخش میکنند، برای این است که ملّتهای دیگر در کشورهای مسلمان و غیرمسلمان، نسبت به ملّت ایران و حکومت اسلامی دلسرد شوند...
یک راه دیگر هم که از همه بدتر و خطرناک‌تر میباشد، این است که فکر رابطه با ملّتها را از ذهن خود ما ملّت ایران ببرند. یعنی از طرف ما رابطه را قطع کنند و به ملّت ایران تلقین نمایند که شما به فکر خودتان باشید، به ملّتهای دیگر و به دنیا چه‌کار دارید؟! خودتان را دریابید و بسازید و مشکلات خودتان را برطرف کنید. ممکن است این فکر در بعضی از افراد ساده‌لوح اثر هم بکند، غافل از اینکه مشکلات یک ملّت انقلابی، با کارهای گوناگون و متنوّعی برطرف میشود که یکی از آنها، همین حمایتهای جهانی است.
بیانات در دیدار ائمه‌ی جمعه و اقشار مختلف مردم ۱۳۶۸/۰۸/۰۳
 
جلوگیری از گسترش سیاستهای ایران در دنیا
در عرصه‌ی سیاسی هم در طول سال ۹۱ سعی کردند ایران اسلامی را به تعبیر خودشان در دنیا منزوی کنند؛ یعنی دولتها را در رابطه‌شان و در نگاهشان به جمهوری اسلامی دچار تزلزل کنند و نگذارند جمهوری اسلامی سیاستهای خود را در سطح منطقه، در سطح جهان و در سطح کشور خود گسترش دهد و اعمال کند. این کار با شکست کامل روبه‌رو شد. در مسائل بین‌المللی سعی اینها این بود که ما چون اجلاس غیرمتعهدها را در تهران داشتیم، کاری کنند که این اجلاس سست و سبک برگزار شود؛ همه شرکت نکنند، یا شرکت فعّال نکنند. درست عکس آنچه که آنها میخواستند، اتّفاق افتاد.
بیانات در حرم مطهر رضوی ۱۳۹۲/۰۱/۰۱


تعامل با دنیا چگونه باید باشد؟

رعایت عزت، حکمت و مصلحت
بعضی میگویند، دیپلماسی فعّال. بله، ما معتقد به دیپلماسی فعّال هستیم. ما معتقدیم که وزارت خارجه‌ی ما باید در سطح جهان -منهای همین چند موردی که استثنا کردیم- مشغول فعّالیّت باشد. البتّه بارها گفته‌ایم که عزّت و حکمت و مصلحت را رعایت کنند. بروند با همه‌ی دولتها، سیستمهای مختلف، عقاید مختلف، روشهای گوناگون، ارتباطات داشته باشند؛ مانعی ندارد، لیکن منطقه‌ی ممنوعه‌ای وجود دارد که از آن نباید تجاوز کنند.
بیانات در دیدار معلمان و کارگران ۱۳۶۹/۰۲/۱۲

دفاع از هویت، استقلال و عزت ملی
ما با کسی دعوا نداریم. ما به کسی که میخواهد دوباره بر ما سیطره پیدا کند، میگوییم نخیر، غلط میکنی؛ اجازه نمیدهیم. منازعه‌ی نظام اسلامی با کسانی که در پی چالش با این نظامند، سر این قضیّه است؛ مشکل دیگری نیست. همه‌ی کشورهای دنیا در تعامل با هم، چالشهای قهری و طبیعی دارند -اینها که مهم نیست- آنچه مهم است، این است که ملّت ایران و نظام اسلامی ایستاده است و میخواهد از هویّت و استقلال و عزّت ملّیِ خود دفاع کند.
بیانات در دیدار نمایندگان مجلس ۱۳۸۳/۰۳/۲۷
 
صراحت در بیان مبانی و اصول خود
وَلاتَهِنوا وَلاتَحزَنوا وَ اَنتُمُ الاَعلَونَ اِن کُنتُم مُؤمِنین؛ ایمان اگر [حاصل] شد، شما برترید. در راه ایمان قوی باشید، صریح باشید، ثابت‌قدم باشید؛ بنده اصرار دارم که در زمینه‌ی ذکر مبانی اسلامی، آحاد ملّت ایران و مسئولین کشور صریح باشند. همین آیاتی که این جمعِ خوش‌خوان، اخیراً خواندند؛ قَد کانَت لَکُم اُسوَةٌ حَسَنَةٌ فی اِبرٰهیمَ وَ الَّذینَ مَعَهُ اِذ قالوا لِقَومِهِم اِنّا بُرَءٰؤُا مِنکُم وَ مِمّا تَعبُدونَ مِن دونِ اللهِ کَفَرنا بِکُم وَ بَدا بَینَنا وَ بَینَکُمُ العَداوَةِ و البَغضآءُ اَبَدَاً حَتّی تُؤمِنوا بِاللهِ وَحدَه؛ این است دیگر؛ با صراحت [میگوید] «کَفَرنا بِکُم». هیچ منافاتی ندارد؛ حالا بعضی‌ها در فکر این هستند و دغدغه‌ی این را دارند که خب یک حکومت و یک دولت باید ارتباطات جهانی داشته باشد؛ بنده هم کاملاً معتقدم و تأیید میکنم این گرایش را؛ امّا منافاتی ندارد؛ میتوان با صراحت، مبانی خود و اصول خود را گفت و پیش هم رفت، توفیق هم پیدا کرد در همه‌ی مسائل گوناگون زندگی، از جمله ارتباطات بین‌المللی؛ میشود این کارها را کرد. وارد بشوند، قدم در میدان بگذارند، به خدا توکّل کنند، خواهند دید که میشود.
بیانات در محفل انس با قرآن کریم ۱۳۹۶/۰۳/۰۶
 
برخورداری از روحیه انقلابی و بسیجی
در عرصه‌ی دیپلماسی، هوشمندی لازم است، ابتکار عمل لازم است، نوع برخورد مبتکرانه لازم است؛ اینها ناشی از همین روحیه‌ی انقلابی‌ای است که ما از آن تعبیر میکنیم به روحیه‌ی بسیجی، روحیه‌ی جوان، مبتکر، پیشرو، دارای اعتماد به نفس... دستگاه دیپلماسی هم میتواند روحیه‌ی بسیجی داشته باشد. اگر این شد، پیروزی حتمی و سریع خواهد شد.
بیانات در دیدار بسیجیان استان کرمانشاه‌ ۱۳۹۰/۰۷/۲۲

تکیه بر مسائل داخلی
ما در کشور ظرفیّتهای زیادی داریم؛ از ظرفیّتهای این ملّت که عبارت است از، هم امکانات انسانی، هم امکانات طبیعی، هم امکانات جغرافیایی و موقعیّت منطقه‌ای باید استفاده کرد. البتّه ما از تحرّک دیپلماسی هم حمایت میکنیم. وقتی میگوییم از درون بایستی کارها اصلاح بشود، معنایش این نیست که چشممان را ببندیم، تحرّک دیپلماسی نداشته باشیم، با دنیا کار نکنیم؛ چرا، تحرّک دیپلماسی، حضور دیپلماسی کار بسیار لازمی است -مسئولینی که این کارها را میکنند، بخشی از کارهایند- لکن تکیه بایست بر روی مسائل داخلی باشد. در عرصه‌ی دیپلماسی هم آن کشوری موفّق است که متّکی باشد به نیروی درون‌زا؛ آن دولتی میتواند در پشت میز مذاکره‌ی دیپلماسی حرف خودش را سبز بکند و به مقصود و نتایج مورد نظر خودش دست پیدا بکند که متّکی باشد به یک اقتدار درونی، توانایی‌های درونی؛ حساب میبرند از یک چنین دولتی.
بیانات در دیدار دانش‌آموزان و دانشجویان ۱۳۹۲/۰۸/۱۲

شناخت جایگاه و خواست و قدرت خود
خیلی مهم است که در تعامل با دنیا، انسان جای خودش را بداند، خواست خودش را بداند، نیرو و قدرت خودش را بداند و بداند که باید چه‌کار کند. امروز دنیا یک میدان بی دردسر آرامِ بی‌رقیبی نیست که انسان بگوید: خب، ما هم منافعی داریم، دنبال منافعمان آرام آرام راه می‌افتیم و می‌رویم! نه، دنیا این‌طور نیست. البتّه همیشه همین‌جور بوده؛ امروز با ارتباطات نزدیکی که بین افراد بشر هست، این تشدید شده. دنیا جای تعارض، جای کارشکنی و جای تعرّض زورمندهاست به کسانی که زور ندارند یا کم زور دارند؛ به معنای واقعی، یک قانون جنگل در فضای سیاسی دنیا حاکم است. این کارهایی که الان دولتهای مستکبر و در رأسشان آمریکا انجام میدهند، منطق عقلائی و عقلانی و سیاسی و بین‌الملل‌پسند دنبالش نیست؛ منطق زور دنبالش است. میگوید: چون میتوانیم، پس میکنیم! منطق، منطق زور است. در یک‌چنین دنیایی اگر انسان تسلیم شد و از خودش وادادگی نشان داد و بر سر مواضعش ایستادگی نکرد و از توان خودش در مقابله و مواجهه استفاده نکرد، قطعاً ضرر خواهد دید.
بیانات در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیأت دولت ۱۳۸۶/۰۶/۰۴
 
مرزبندی با دشمن
یک وظیفه‌ای که همیشه باید مورد نظرمان باشد بخصوص امروز، وظیفه‌ی مرزبندی صحیح و صریح با جبهه‌ی دشمن است؛ مرزبندی. آیه‌ی شریفه میفرماید: قَد کانَت لَکُم اُسوَةٌ حَسَنَةٌ فی اِبراهیمَ وَ الَّذینَ مَعَهُ اِذ قالوا لِقَومِهِم اِنّا بُرَءآؤُا مِنکُم وَ مِمّا تَعبُدونَ مِن دونِ الله کَفَرنا بِکُم وَ بَدا بَینَنا وَ بَینَکُمُ العَداوَةُ وَالبَغضآءُ [ابداً] حَتّی‌ تُؤمِنوا بِاللهِ وَحدَه. قرآن فقط تاریخ نگفته، تصریح میکند که این اسوه‌ی حسنه‌ای است برای شما -قَد کانَت لَکُم اُسوَةٌ حَسَنَةٌ فی اِبراهیم- یعنی باید این‌جوری باشید، مرزبندی باید بکنید. مرزبندی به معنای این نیست که ما رابطه‌مان را قطع بکنیم؛ توجّه بکنید، مغالطه نکنند که شما میگویید ما با همه‌ی دنیا دشمنیم؛ نه، مرزبندی کنید، مرزها مخلوط [نشود]... این کسانی که سعی میکنند اهمّیّت استقلال یک ملّت را -به‌عنوان جهانی شدن و حل شدن و منطبق شدن با جامعه‌ی جهانی- از بین ببرند و کمرنگ کنند، مقاله مینویسند، حرف میزنند، اینها هیچ خدمتی نمیکنند به این کشور. شما میگویید ارتباط داشته باشیم با دنیا، خیلی خب، ارتباط داشته باشید، منتها معلوم باشد با چه کسی ارتباط دارید، چرا ارتباط دارید، چه‌جور ارتباطی دارید، اینها مشخص باشد؛ مرزبندی یعنی این.
بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری ۱۳۹۲/۱۲/۱۵
 
قبول نکردن تحمیل و زورگویی قدرتها
عزّت یک ملّت در سیاستهای گوناگون و در تعاملش با کشورهای دیگر و دولتها و قدرتها این است که از استقلالِ رأی برخوردار باشد. یک دولت، یک نظام در مقابل قدرتها آن‌چنان ظهور کند که نتوانند در هیچ مسئله‌ای اراده‌ی خودشان را بر او تحمیل کنند.
بیانات در مراسم بیستمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله) ۱۳۸۸/۰۳/۱۴
در ایران‌، هیچ‌کس‌ طرفدار و متمایل‌ به‌ مذاکره‌ و ارتباط با امریکا نیست‌. این‌ حرفهایی که‌ گفته‌ میشود، حرفهای دیگری است‌ که‌ اصلاً ربطی به‌ رابطه‌ و مذاکره‌ ندارد. ما از آمریکا طلبکاریم‌، که‌ باید آن‌ را به‌ ما پس‌ بدهد. شکّی نیست‌ که‌ اموال‌ ما در آنجا مسدود است‌ و بایستی آنها را باز کند و حق‌ را به‌ حق‌دار بدهد. طلب‌ ما از آمریکا و مسدود بودن‌ اموالمان‌ در آنجا، ربطی به‌ ارتباط سیاسی ندارد. باید حق‌ را به‌ صاحبش‌ بدهند.
غیر از این‌ استثناها، ما در ایجاد ارتباط باز عمل‌ میکنیم‌ و هیچ‌ شرطی جز ارتباط سالم‌ مبتنی بر منافع‌ طرفین‌ و عدم‌ ابتنا بر زورگویی و سلطه‌گری نداریم‌. اصل‌ سیاسی و زیربنای "نه‌ شرقی، نه‌ غربی" ما هم‌ به‌ هر حال‌ محفوظ است‌. بر اساس‌ این‌ اصل‌، سیاست‌ ما تابع‌ هیچ‌ رکنی -نه‌ شرق‌ و نه‌ غرب‌- نخواهد شد و این‌ جزو اصول‌ و مبانی ماست‌ و هیچ‌ شکّی هم‌ در این‌ نیست‌ و تغییرپذیر هم‌ نیست‌.
بیانات در دیدار وزیر و کارکنان وزارت امور خارجه ۱۳۶۸/۰۵/۳۱

فراموش نکردن سابقه دشمنی‌ها
ما معتقد به تعامل با دنیا هستیم. در تعامل با دنیا، باید طرف مقابل را شناخت؛ اگر نشناسیم، پشت پا خواهیم خورد. پرونده‌ی خصوم خودمان را فراموش نکنیم. ممکن است انسان یک وقتی سابقه‌ای را به رو نیاورد؛ اشکالی ندارد. شما یک وقتی با یک شخصی مواجه‌اید، میخواهید یک کاری را انجام دهید، یک سابقه‌ای هم از او دارید، مصلحت نمیدانید به رو بیاورید؛ این اشکالی ندارد، امّا این سابقه یادتان نرود؛ اگر یادتان رفت، پشت پا خواهید خورد، ضربه خواهید خورد.
 
شناخت طرف مقابل و دانستن شگردهای او
در نظر داشتن هدفهای اساسی و کلان طرف مقابل
تعامل با دنیا هیچ ایرادی ندارد، ما از اول هم اهل تعامل با دنیا بودیم؛ منتها در تعامل، طرف مقابل را باید شناخت؛ شگردهای او را باید دانست؛ هدفهای اساسی و کلان را باید در مدّ نظر داشت. ممکن است دشمنی سر راه شما را بگیرد، بگوید از اینجا نباید جلو بروید. سازش با او به این صورت نیست که شما قبول کنید، برگردید؛ هنر این است که شما کاری کنید که راهتان را ادامه دهید، او هم مانع کار شما نشود؛ والّا اگر چنانچه توافق و تفاهم به این معنا بود که او بگوید شما باید از این راه برگردید، شما هم بگوئید خیلی خوب، این که خسارت است. توجّه به این جهات باید از سوی مسئولین و دولتمردان وجود داشته باشد.
بیانات در دیدار مسئولان نظام‌ ۱۳۹۲/۰۴/۳۰


تجربه جمهوری اسلامی در تعامل با دنیا

حضور سران ۱۵۰ کشور در اجلاس غیرمتعهدها در تهران در سال ۱۳۹۱
با همه‌ی اینها، خب استکباری حرکت میکنند. همین حرفهای چند روز اخیرشان را شما بشنوید؛ می‌آیند می‌ایستند و میگویند ایران باید اعتماد جامعه‌ی جهانی را جلب کند. اسم خودشان را میگذارند جامعه‌ی جهانی! آمریکا و انگلیس و فرانسه و چند کشور مستکبر، شده‌اند جامعه‌ی جهانی؛ این جامعه‌ی جهانی است؟ حدود ۱۵۰ کشور عضو غیرمتعهّدها که دو سال پیش در تهران جلسه داشتند، جامعه‌ی جهانی نیستند؟ نزدیک به پنجاه رئیس‌جمهور و رئیس‌کشور و رئیس‌دولت که در آن اجلاس به تهران آمدند و شرکتِ فعّال کردند، اینها جامعه‌ی جهانی نیستند؟ میلیاردها مردمی که در این کشورها زندگی میکنند، جامعه‌ی جهانی نیستند؟ همین چند کشور -آن هم کشورهایی که رؤسا از مردم خودشان غالباً منقطعند- جامعه‌ی جهانی‌اند؟ «اعتماد جامعه‌ی جهانی را جلب کنید» یعنی اعتماد ما را، یعنی اعتماد آمریکایی‌ها را! ما نمیخواهیم اعتماد آمریکا را جلب کنیم. ما اصلاً به اعتماد آمریکا هیچ احتیاجی نداریم. ما نیاز نداریم شما به ما اعتماد کنید؛ اعتماد شما به ما، هیچ اهمّیّتی برای ما ندارد. ما هم به شما اعتماد نداریم، مردمتان هم به شما اعتماد ندارند.
بیانات در دیدار اعضاى مجمع عالى بسیج مستضعفین ۱۳۹۳/۰۹/۰۶