دانشگاه مبدأ تحولات و نهاد پیشران در گام دوم

بسم الله الرّحمن الرّحیم، وَالَّذینَ جاهَدوا فینا لَنَهدِیَنَّهُم سُبُلَنا ۚ وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ المُحسِنینَ.
سلام و صلوات به پیشگاه آقا امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه یاد امام راحل و شهدای گرانقدر را با ذکر صلوات بر محمد و آل محمد گرامی می‌داریم.

در این ماه و روز عزیز از همه‌ی دوستان می‌خواهیم برای همدیگر دعا بکنیم در مسیر تحقق آرمان‌های بلند انقلاب اسلامی عاقبت به خیری نصیب همه‌ی ما بشود ان‌شاءالله.

دانشگاه‌ها در پیروزی انقلاب اسلامی استقرار و تداوم چهل ساله‌ی نظام اسلامی، دفاع مقدس، سازندگی، جهاد علم و فناوری نقش مهمی داشته‌اند. همچنین در تبدیل جمهوری اسلامی به قدرت برتر منطقه‌ای و قرار گرفتن در میان ده کشور قدرتمند جهان بر اساس ارزیابی اندیشکده‌ها و سازمان‌های بین‌المللی نقش تعیین کننده‌ای را ایفا نموده‌اند. این روند رو به رشد انقلاب اسلامی سبب تغییر هندسه‌ی قدرت در جهان شده و ادامه خواهد داشت.

این امر نقطه‌ی اصلی تقابل نظام سلطه با ایران نوظهور اسلامی در عرصه‌ی تغییر فضای تمدنی جهان است. با این حال دانشگاه‌ها با سطح انتظاری که حضرت امام رحمه‌الله و حضرت‌عالی، شهدا و مردم تعریف کرده‌اند تا تمدن نوین اسلامی بر جهان حاکم شود، فاصله‌ی زیادی دارند.

حضرت‌عالی سال‌های اخیر شفاف تذکر دادید که برپایی چنین مجالسی صرف موعظه و منبر نیست. تدابیر بیان شده برای مسئولان کشور لازم الاطاعه و لازم الاجراست. جالب اینکه چهار مورد از این شش بار این تذکرها در جمع دانشگاهی‌ها مطرح گردیده است.

در این چند دقیقه به عنوان نمونه گزارش نتایج عملیاتی دو مطالبه‌‌ی رهبر انقلاب در عرصه‌ی علم و فناوری را ارائه می‌کنم. مطالبه‌ی اول، در روز علم به سال ۱۳۹۴ حضرت‌عالی در جمع مسئولان و رؤسای دانشگاه‌ها فرمودید: دانشگاه چه نقشی می‌تواند در ایجاد تمدن نوین اسلامی ایفا کند و چه کار باید بکند؟ این در حد یک جلسه سخنرانی نیست. بلکه یک کار مفصل تحقیقاتی می‌خواهد.

همچنین این مطالبه در بیانیه‌ی گام دوم با ترسیم آرمان بلند انقلاب اسلامی تکرار شد. نقش نهاد علم به خصوص دانشگاه به عنوان پیشران قطار پیشرفت انقلاب اسلامی با سرمایه‌ی انسانی حدود هشتاد هزار عضو هیئت علمی و چهار میلیون و هشتصد هزار نفر دانشجو، ده میلیون دانش آموخته و سیزده و نیم میلیون دانش آموز به عنوان عقبه‌ی این نسل جوان و سرمایه‌ی انسانی بسیار مهم و حیاتی است. چرا که کشور در یک پیچ تاریخی قرار دارد. و حرکت دانشگاه دو مسیر متباین و متعارض را از آن مشخص می‌کند.

نقش اول دانشگاه نقش سوزن بانی است. برای اینکه این دو مسیر ریلی را به کلی از هم جدا کند. و باید جهت دهنده‌ی قطار پیشرفت کشور به سمت ریل انقلاب و تمدن اسلامی باشد. ریل انقلاب هنوز در مرحله‌ی دولت اسلامی تکمیل نشده و نیازمند ارائه‌ی منشورها و تولید الگوها، مکتب‌ها و نظامات قدرتمند، مستحکم، غنی و جهان شمول در عرصه‌های یکپارچه‌ی اعتقادی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، هنری، فنی و علمی است.

لذا نقش، نقش‌های مهم بعدی دانشگاه انجام مأموریت‌های ذیل است.
۱- انسان سازی در طراز انقلاب و امام
۲- مرزشکنی علمی با تولید دانش و فناوری بومی
۳-  کمک به طراحی نظام و نظام سازی

برای ایفای این نقش‌های پیش گفته تحول علمی و تعالی معنوی دانشگاه به عنوان مبدأ همه‌ی تحولات و نهاد پیشران در تحقق بیانیه‌‌ی گام دوم انقلاب یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. سروران گرامی نتیجه‌ی این تحول ارائه‌ی الگوی دانشگاه طراز انقلاب اسلامی با شعار تزکیه‌ی جهاد علمی و دانشگاه تمدن ساز است.

دوستان، ما نیامده‌ایم تمدن دیگران را تقلید کنیم. نیامده‌ایم تاریخ را تکرار کنیم. ما می‌خواهیم با حرکت جهادی یک تاریخ جدید بسازیم. یک جهان جدید. این خیلی متفاوت است. این نقشه راه عملیاتی دانشگاه برای تحقق، برای تحقق مطالبات بیانیه‌ی گام دوم انقلاب است. ما از استقلال علمی و فنی سخن نمی‌گوییم. چون علم و فناوری را میراث بشری می‌دانیم ولی به دنبال خلق معانی متعالی از این میراث هستیم.

اقتدار علمی و فنی با این رویکرد مبدأ استقلال فرهنگی،‌ سیاسی و اقتصادی است. و پیامد آن کسب مرجعیت علمی، اقتدار ملی، قدرت بین المللی برای انتشار مبانی اسلام ناب و در نهایت سعادت جامعه‌ی بشری است. دانشگاه باید رسالت خود را در این پهنه ببیند.

مطالعه‌ی موردی در این خصوص انجام شد، طرح راهبردی تحول علمی و تعالی معنوی دانشگاه مبتنی بر اندیشه‌ی امامین انقلاب اسلامی با تشکیل ۲۴ کارگروه با حضور فعالان بیش از ۱۵۰ نفر جوانان مؤمن انقلابی در دانشگاه امام حسین علیه‌‌السلام طراحی و تدوین شده. این طرح با استفاده از نظرات ۲۰۰ نفر خبره از جمله مراجع عظام تقلید، صاحب نظران خبره‌ی حوزوی و دانشگاهی مورد ارزیابی و غنی سازی قرار گرفت. مهم‌ترین دستاورد این حرکت دست یابی به الگوی انقلابی و بومی برای مدیریت دانشگاهی و دانش بوده. و خارج شدن از قالب‌های ترسیم‌ شده‌ی نظام سلطه برای مدیریت دانش جهانی. این طرح در مراجع ذی‌ربط هیئت‌ امنای دانشگاه تصویب شده که ان‌شاءالله تقدیم حضور مبارک می‌شود.

این اقدامات منجر به کسب نتایج و دستاوردهای درخور توجهی شده که حدود ۱۲۰۰ نفر سال گذشته انتهای سال ۱۳۹۶ از آن بازدید کردند. که نماینده‌های محترم مجلس خبرگان رهبری، وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری و سایر مقامات وزارت، نمایند‌ه‌های محترم مجلس شورای اسلامی و مسئولان لشکری و کشوری بودند. به طور مثال وزیر علوم فرمودند: پس از بازدید از نمایشگاه دانشگاه. دانشگاه جامع امام حسین از حیث داشتن برنامه‌ی راهبردی می‌تواند الگوی سایر دانشگاه‌ها قرار گیرد.

اما مطالبه‌‌ی دوم، همچنین در سال ۸۵، ۸۶، ۹۴ و ۹۷ در همین جلسات حضرت‌عالی در جمع مسئولان و رؤسای دانشگاه‌ها و اساتید مطالبه‌ای داشتید به صورت زیر: محقق و پژوهشگر ما نباید برای کسب رتبه‌ی علمی به دنبال این باشد که مقاله‌ای را تهیه و تولید کند که برای کشور هیچ فایده‌ای ندارد و هیچ خلأیی از خلأهای پژوهشی کشور را پر نمی‌کند. این کار را می‌کند که صرفاً‌ برای اینکه رتبه‌ی علمی به دست آورد. این نظام باید به‌هم بخورد.

در ذیل طرح الگوی دانشگاه طراز انقلاب اسلامی ۱۴ مؤلفه را ما از منویات جناب‌عالی استخراج کردیم. در این بین مؤلفه‌ی استاد نقطه‌ی ثقل تحول در دانشگاه است. که خودش ۶ زیر نظام دارد، زیر نظام ترفیع، ارتقاء به عنوان نقطه‌ی اهرمی تحول و جهت دهنده‌ی حرکت استاد در ریل انقلاب اسلامی است. در سال‌های پس از انقلاب اسلامی توجه ویژه‌ای به تدوین و اصلاح مکرر آئین نامه‌ی ارتقاء ۶ بار این نظام تغییر کرده است. زحمات شورای انقلاب فرهنگی و وزارت علوم را به همراه داشته است. مسیری که در عمل از تدابیر حضرت‌عالی مبنی بر ضرورت نهضت تولید علم پشتیبانی نموده و توانست جایگاه اول منطقه و شانزدهم جهان را به خود اختصاص دهد. این نظام علی‌رغم داشتن این نقطه‌ی قوت دارای ضعف‌های اساسی از جمله مقاله محوری بدون توجه به نظام مسائل، نیازها و مسائل اصلی کشور و انقلاب بوده و اصلاح آسیب‌های نظام موجود و تغییر آن مطالبه‌ی جدی حضرت عالی در نشست‌های چند ساله‌‌ی اخیر با اساتید بوده است.

برخی از نقاط ضعف در آئین نامه‌های فعلی وزارت علوم به شرح زیر است:
۱- ارتباط نظام‌مندی بین چهار ماده‌ی این آئین‌نامه ارتقاء یعنی ماده‌ی یک فرهنگی، ماده‌ی دو آموزشی، ماده‌ی سه پژوهشی و ماده‌ی چهار علمی اجرایی برقرار نبوده است و یک منظومه‌ی جهت دهنده‌ی پیشران در حرکت علمی کشور به سمت آرمان‌های انقلاب اسلامی ایجاد نمی‌کند. ماده‌ی یک، ماده‌ی دو و ماده‌ی چهار آئین نامه تقریباً‌ نقش خنثی را دارد. هر استادی در دانشگاه‌های ایران بدون دغدغه‌های انقلابی در طول پنج سال سنواتی می‌تواند به این درجه و به این امتیازاتی که مدنظر هست برسد.

۲- ایراد دوم قله‌ی این نظام مقاله در نظر گرفته شده، اما مشخص نیست این مقالات در پاسخ به کدام مسائل و نیازهای کشور و انقلاب است. و چه منظومه‌ای را کامل می‌کند. این آئین نامه نیازمند تحول اساسی با جا به جایی نقطه تمرکز الزامی و وتویی آن از مقاله محوری با اولویت مقاله‌های آی.اس.آی به مسأله محوری بر اساس نظام مسائل ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی و به عنوان پشتیبان از نیازهای محور مقاومت باید باشد.

دانشگاه جامع امام حسین نسبت به طراحی و پیشنهاد نظام ترفیع و ارتقای اعضای هیئت علمی اقدام کرده است.، در منطق پیشنهادی با بررسی دغدغه‌های حضرت عالی از استادان در چهار ماده‌ی نظام ترفیع و ارتقاء با رویکرد تربیت اسلامی به شرح زیر است. ما در ماده‌ی علمی اجرایی با برقراری ارتباط صنعت و دانشگاه علمی،‌ اجرایی، اجرایی، صنعت، سازمان، جامعه. برای مثال علمی‌‌اش دانشگاه. احصای نظام مسائل و مسأله‌ها و موضوعات آینده‌ی کشور را باید انجام بدهیم. استاد با پیدا کردن این مسأله‌ها بیاید در دانشگاه شروع کند به حل مسأله وقتی مسأله را حل کرد در صورت نوآوری داشتن اختراعش را ثبت بکند. و برای رسوب  دانشی و تولید دانش بومی شروع کند به نوشت این مقاله.

مقاله‌ای که نتایج حل مسأله‌ی بومی کشور، منطقه و حتی بین الملل را شامل باشد و کتاب بنویسد. بر اساس این نظام و درخت‌واره‌ی دانشی مسأله‌ای که کسب کرده، رساله‌ها و پایان نامه‌هایی را تعریف بکند ذیل مسأله‌ی خودش و شاگردپروری را بر اساس انجام رساله‌ و پایان نامه‌ی دانشجویش انجام دهد.

نکته‌ی مهم‌تر در ماده‌ی یک امید آفرینی با تبیین دستاوردها و مسائل انقلاب اسلامی را در سر کلاس‌ها به جای ناامیدی و یأس که الان در سر کلاس‌ها بعضاً شاهد هستیم را داشته باشیم. مشروع نظام ترفیع و ارتقاء طراحی شده تقدیم حضور شما می‌شود.

دو پیشنهاد داشتیم.، پیشنهاد اول دانشگاه جامع امام حسین آمادگی دارد در صورت صلاحدید حضرت‌عالی در جلسه‌ای جداگانه یا تشریف فرمایی به ارائه‌ی مفصل‌تری طرح تحول علمی و تعالی معنوی و نمایش‌ دستاوردهای آن بپردازد تا ان‌شاءالله به فضل الهی و شنیدن رهنمودهای لازم در مراحل طی این مسیر که پیمودن آن صبر سخت حسینی می‌خواهد موجی از امیدآفرینی در دل جوانان مؤمن انقلابی برای حرکت پرشتاب‌تر در این عرصه و سایر عرصه‌ها حاصل آید. و الامر الیکم.

اما پیشنهاد دوم تحقق بیانیه‌ی گام دوم انقلاب نیازمند سازماندهی و آرایش جدیدی در چهار رکن سیاستگذاری، برنامه ریزی و بهره برداری و اجرا در نهادهای علمی و فرهنگی کشور از شورای انقلاب فرهنگی گرفته، معاونت علمی ریاست جمهوری، مدیریت‌ حوزه‌های علمیه تا وزارتین علوم و بهداشت، آموزش و پرورش و سایر نهادها و سازمان‌ها به عنوان بهره برداران و کاربران و دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه به عنوان قلب تپنده‌‌ی تمدن نوین اسلامی به‌صورت قرارگاهی که نظام و سامانه‌ی یکپارچه‌ی تشخیص نیازها و مسائل حال و آینده‌‌ی کشور را شکل بدهیم.