راهکارهای تبلیغ و نقش حوزه در حل آسیب‌های اجتماعی

در دومین روز از ماه مبارک رمضان ۱۳۹۸ حدود دو هزار نفر از طلاب سراسر کشور، فضلا، اساتید و مدیران حوزه‌های علمیه، با رهبر انقلاب اسلامی دیدار کردند. در ابتدای این دیدار ۱۲ نفر از نمایندگان طلاب برادر و خواهر به ارائه دیدگاه‌های خود پرداختند که بخش فقه و معارف پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR متن این سخنان را منتشر میکند.
حجت‌الاسلام علی احدی، کارشناسی ارشد فلسفه و کارشناس پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، درباره موضوع «مشکلات و راهکارهای تبلیغ و نقش حوزه در حل آسیب‌های اجتماعی» به ایراد سخن پرداخت که فیلم و متن کامل آن به شرح زیر است:

موضوعی که قرار است در مورد آن چند دقیقه وقت گرانبهای شما را بگیرم مسأله‌ای است که با رسالت انبیاء گره خورده و یکی از با شرافت‌ترین کارها نزد خداوند است مسأله‌ای که علما و بزرگان دین و همچنین جوانان بسیاری حتی جان خود را در این راه هدیه کرده‌اند.
مسأله تبلیغ دین آن‌قدر اهمیت دارد که خداوند متعال میفرماید «ولتکن منکم امة یدعون الی الخیر و یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر» و خداوند متعال را شاکریم که برما منت نهاد و ما را در این مسیر پر از خیر و برکت قرار داد.

آقا جان! امروزه طلاب جوان توانسته‌اند با ابتکار عمل و هدایت‌های پدرانه شما و امر حضرتعالی بر گسترش فعالیتهای خودجوش مردمی و اقدام آتش به اختیار و انجام فعالیتها بصورت تشکیلاتی و البته حمایتهای مسئولین مربوطه علاوه بر انجام تبلیغ سنتی خود در مساجد و حسینه‌ها «طَبیب دَوّار بِطِبّه» باشند و با پیوند تبلیغ دین و انجام خدمات اجتماعی، ارتباط عمیقی با نسل جوان و عموم مردم برقرار کنند.

 امروز طلاب علاوه بر مسجد که سنگر اصلی آنهاست، بصورت تخصصی درعرصه‌های مختلف از قبیل دانشگاه‌ها و بیمارستانها، زندانها و پادگان‌های نظامی و مراکز درمانی اعتیاد و حتی فضاهای که در گذشته در اختیار جریان انقلابی نبود و گاهی محلی برای بروز آسیبهای اجتماعی بشمار می‌رفت از قبیل پارکها و بوستانها وحتی سواحل دریا و بسیاری عرصه‌های دیگر حضور جدی داشتند.

خوشبختانه چند سالی است اتّفاق جدیدی در میان طلاب جوان با نام گروه تبلیغی شکل گرفته که الحق والانصاف میتواند در تحقق گام دوم انقلاب نقش پر رنگ و مؤثری داشته باشد که بنده پیشنهاد میکنم در جلسه‌ای خصوصی‌تر نمایندگانی از گروههای تبلیغی خدمت شما برسند و از نزدیک ایده‌ها و برنامه‌های خود را تقدیم کنند و مطمئنم بسیاری از مشکلات فرهنگی کشور را میتوان با حمایت و هدایت این حرکت خودجوش حوزوی حل کرد که نمونه‌ای از آن را در زلزله کرمانشاه و سیل اخیر مشاهده کردیم به گونه‌ای که خود حقیر از نزدیک هم در زلزله و هم در سیل شاهد بودم که چه رابطه‌ی عاطفی عمیقی بین مردم و طلاب برقرار بود، همچنین گروه‌های تبلیغی تخصصی در حوزه شکل گرفته‌اند که بصورت تخصصی و خودجوش در حوزه‌ی آسیب‌های اجتماعی و امثال ذلک در حال فعالیت تبلیغی می‌باشند اما در این بین مشکلاتی وجود دارد که به سمعتان میرسانم:

۱- یکی از مشکلات این است که هنوز مسئولین نهادهای مختلف ظرفیت تخصصی طلاب جوان را آنگونه که شایسته است یا مطلع نیستند و یا به آن توجه نمی‌کنند و البته میتوان یکی از دلایل آن را عدم خودباوری در برخی از مسئولین حوزوی نیز دانست.

۲- بسترهای مهم تبلیغی  به راحتی در اختیار طلاب قرار نمی‌گیرند و یک مبلغ علاوه بر مشکلات عدیده که در بحث اسکان و مقدمات اولیه خود در ایام تبلیغی و غیر تبلیغی دارا است، مشکل عدم هماهنگی صحیح بسترها را نیز دارا می‌باشد.

۳- واقیتهای زندگی طلاب در رسانه‌ها به درستی منعکس نمی‌شود و هنوز بسیاری مخصوصاً در اقشار خاص و تأثیرگذار جامعه تصور صحیحی از زندگی طلبگی وجود ندارد و از آن طرف رسانه‌های معاند برای سیاه‌نمایی چهره طلاب و حوزه علمیه مخصوصاً بعد از حضور پرشور طلاب در سیل و زلزله کشور مشغول هستند، لذا پیشنهاد میشود علاوه بر کار رسانه‌ای دقیق، اردوهای حوزه‌شناسی مخصوصاً برای اقشار تأثیر گذار برگزار شود.

۴-مشکل دیگر عدم هماهنگی لازم بین دستگاههای فرهنگی است به گونه‌ای که حتی گاهی از ظرفیتهای یکدیگر هم خبر ندارند و اساساً مدیریت واحد وجود نداشته و به‌طور خلاصه آرایش جنگی در آنها مشاهده نمی‌شود.

۵-یکی دیگر از مشکلات این است که روش آموزشی حوزه مفهوم‌محور بوده و توجه کافی به مأموریت حوزه ندارد لذا طلبه‌ای که بخواهد با این روش تربیت شود، نمیتواند سربازی برای انجام مأموریتهای حوزه باشد.

۶-مسأله مهم دیگر این است که فعالیتهای تبلیغی طلاب به صورت علمی و دقیق ارزیابی نمی‌شود و اساساً برنامه بلند مدتی برای آینده تبلیغی یا وجود ندارد و یا حداقل اگر وجود دارد طلاب جوان نقش خود را در آن نمی‌دانند.

۷- همه میدانیم که تعداد طلاب حوزه نسبت به حجم نیاز بسیار اندک است اما آنچه باعث تعجب است این است که هنوز با وجود کمی تعداد طلاب، مسأله تبلیغ دین که مأموریت اصلی حوزه است مهجور بوده و توجه کافی به آن نمی‌شود و بسیاری از جذابیتها و امتیازها و تشویق‌ها در حوزه مربوط به مسائلی غیر از تبلیغ است و این مسأله باعث شده است بسیاری از طلاب مستعد از تبلیغ فاصله بگیرند.

۸-مسأله دیگر این است که در برخی مسائل اجتماعی، حوزه علمیه یا ورود جدی ندارد و یا دیر وارد می‌شود. به عنوان مثال در موضوع آسیب‌های اجتماعی، هنوز در مسائلی مانند مفاسد اخلاقی و اعتیاد و حاشیه‌نشینی کار جدی صورت نگرفته است و گاهی برخی مسئولین دلسوز و گروه‌های خودجوش طلبگی فعالیتهایی را انجام داده‌اند و این درحالی است که انجمنها و NGO های فراوانی که مرکزیت برخی از آنها درکشورهای غربی است بصورت جدی سالهاست در درمان برخی معضلات اجتماعی در کشور فعال هستند که البته طبق آمارهای رسمی خیلی مؤثر هم نبوده‌اند، به همین دلیل چند سالی است که در پیشگیری و درمان آسیبهای اجتماعی با رویکرد دینی طرح‌های زود بازده‌ای را آماده کرده‌ایم که اگر صلاح بدانید خدمتتان تقدیم کنیم.