آیین معرفی کتاب «از نیمهی خرداد» (طرحی از اندیشه و رهبری حضرت آیتالله خامنهای) با حضور جمعی از اهالی فرهنگ و سیاست در فرهنگسرای انقلاب اسلامی برگزار شد.
این کتاب که به کوشش مصطفی غفاری فراهم شده را میتوان نخستین نمونه در مطالعات رهبریپژوهی مبتنی بر تجربهی انقلاب اسلامی دانست که نه تنها به اندیشه بلکه به الگوی کنش و سازوکارهای رهبری آیتالله خامنهای نیز میپردازد.
حجتالاسلام ذوعلم: ولایتفقیه نقش پیشبرندهی جامعه را دارد
در ابتدای این مراسم، حجتالاسلام علی ذوعلم معاون آموزش و پژوهش مؤسسهی پژوهشی- فرهنگی انقلاب اسلامی گفت: انتخاب عنوان «از نیمهی خرداد» برای این کتاب چندین بعد دارد. از یکسو میتواند از نیمهی خرداد سال ۱۳۴۲ تلقی شود که بذر انقلاب اسلامی به ثمر نشست. چهرهای که در این کتاب معرفی میشود یکی از برجستهترین رویشهای ۱۵ خرداد ۴۲ است که خودشان هم در شکلگیری آن حماسه نقش ایفا کردند. وجه دیگر نامگذاری این کتاب میتواند تاریخ ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ باشد که بار گران مسئولیت رهبری به عهدهی زعیم حکیم ما، حضرت آیتالله خامنه ای قرار گرفت و اکنون ۲۷ ساله است که نه فقط رهبری یک کشور بلکه رهبری یک انقلاب و جریان فکری سیاسی در مقابلهی سلطهگران را به عهده داشتهاند.
معاون مؤسسهی پژوهشی- فرهنگی انقلاب اسلامی با اشاره به اهداف تألیف این کتاب گفت: شخصی که کتاب دربارهاش نوشته شده فقط یک چهرهی فرهنگی و سیاسی نیست بلکه امام امت هستند و توانستند مسیر نورانی حضرت امام را با اخلاص، هوشمندی، آیندهنگری و عمق راهبردی مدیریت کنند. شاید این سؤال برای همهی ما مطرح میشود که پشت سر این مدیریت موفق و کارآمد اندیشهای نهفته است، بهعبارت دیگر پشت سر این توانمندی حکمتی نهفته است که هم بعد نظری و هم بعد عملی دارد. امروز به اذعان همهی سیاستشناسان در همهی جناحها، تدبیر و دوراندیشی مقام معظم رهبری در کشوری که همواره از سوی دشمنان با چالشهای مختلف مواجه بوده بسیار خوب بوده است، این کتاب میتواند پاسخ مناسبی به این سؤال باشد.
ذوعلم تأکید کرد: ولایتفقیه در فلسفهی سیاسی اسلام ناب کارکرد تربیتی، جامعهسازی و ارتقاء توانمندی فکری و اجتماعی جامعه دارد. بنابراین فقط این نیست که ولیفقیه، جامعه را مدیریت و از پیچوخمها عبور دهد بلکه نقش قائد و پیشبرنده را دارد. این کتاب میتواند برای نسلهای آینده و حتی امروز نقشهای مغفولماندهی رهبری را تبیین کند.
غفاری: ادبیات سیاسی رهبر انقلاب نیاز به پژوهش دارد
مصطفی غفاری، نویسندهی کتاب نیز در این مراسم گفت: پژوهش و نگارش کتاب از نیمهی خرداد حدود یک سال بهطول انجامید و باید از مدیران و کارشناسان مؤسسهی پژوهشی- فرهنگی انقلاب اسلامی تشکر کنم.
وی با بیان اینکه هدف از تألیف کتاب این بود که صخرهای را بشکافیم و راهی برای انجام پژوهشهای بیشتر دربارهی زندگی، شخصیت و الگوی رهبری حضرت آیتالله خامنهای باز کنیم، اظهار داشت: زمانی که تألیف این کتاب را آغاز کردیم احساس این بود که خلأ وجود دارد و باید کار نویی انجام شود. خلأ این بود که دریچهای دربارهی ابعاد مختلف اندیشه و رهبری حضرت آیتالله خامنهای وجود ندارد و ادعای کتاب این است که توانسته طرحی کلی از هدف اولیهای که وجود داشته را ترسیم کنم و پژوهشهای آینده میتوانند تکمیلکنندهی خطوطی باشد که در این کتاب مطرح شده است. متأسفانه بعد از انقلاب اسلامی پژوهشهای نظری کمی در حوزهی ولایتفقیه وجود داشته و مبتنی بر انچه تجربه کردهایم، غنای پژوهشها کم است.
این پژوهشگر با اشاره به لذتی که از نگارش این کتاب برده است اظهار داشت: بعد از تألیف کتاب احساس قرابت بیشتری به شخص رهبری پیدا کردم. لذت نزدیکی و قرابت به رهبری بعد از پژوهشها و مطالعات با احساس قرابت و نزدیکی قبل از پژوهش از نظر کیفیت و کمیت قابل مقایسه نیست.
غفاری خاطرنشان کرد: فکر میکنم میتوان پژوهشهای بیشتری درباره اندیشه و کنشهای رهبر انقلاب در نظر گرفت و از جمله مهمترین سرفصلها، بحث ادبیات سیاسی خاصی است که در عصر جمهوری اسلامی با آن مواجه هستیم که منبع تولید این ادبیات بیش از همهی رهبران کشورها است. در دورهی ده سالهی حضرت امام خمینی
رحمةاللهعلیه و از سال ۱۳۶۸، حضرت آیتالله خامنهای بار اصلی تولید این ادبیات را به دوش کشیدهاند. فکر میکنم یکی از مؤلفههای قدرت ملی ادبیات خاص سیاسی خودمان است و این جای پژوهش دارد.
امیری اسفندقه: رهبر انقلاب هرگز اجازه ندادند شاعران مدح بگویند
مرتضی امیری اسفندقه شاعر انقلاب نیز در این مراسم گفت: با همهی عشق و علاقهای که رهبر انقلاب به شعر و ادبیات دارند هرگز اجازه ندادند تا شاعران مدح ایشان بگویند. مقام معظم رهبری در جلسات شعر، مراقبت ویژهای داشتهاند تا شاعرانی که ایشان را دوست میدارند، اجازه نداشته باشند شعر انقلاب را به مداهنه تبدیل کنند. به خاطر دارم در جلسهای، شعر بسیار خوبی درباره حضرت آقا گفته شد و ایشان خطاب به شاعر فرمودند، اصلاً راجع به ما شعر نگویید.
وی تصریح کرد: شعر انقلاب شعر مدح نیست و رهبر انقلاب بارها فرمودند «متأذی» میشوم اگر شاعری برای من شعر بگوید. با این وجود خیلی از خطبههای مقام معظم رهبری، بسیاری را به شعر وادار کرده است اما آن شعرها اجازهی بروز پیدا نکرده است.
این شاعر با اشاره به نظر رهبر انقلاب دربارهی اشعار گفت: رهبر انقلاب تأکید دارند شعر انقلاب را نباید به مدح افراد آلوده کرد اما مدح شهدا، آرمانها و ارزشها همواره از سوی ایشان با استقبال مواجه شده است. با این حال، خیلی از شاعران بزرگ پیش و بعد از انقلاب اشعار زیادی را در مدح رهبر معظم انقلاب سرودهاند که روزی بازگو خواهد شد.
لاریجانی: نقش مهم رهبر انقلاب در توسعه تکنولوژی اینترنت
سخنران ویژهی این نشست، محمدجواد لاریجانی معاون امور بینالملل قوهی قضاییه و دبیر ستاد حقوق بشر بود که در این سخنرانی به ذکر خاطراتی از توجه رهبر انقلاب به لزوم پیشرفت علمی کشور پرداخت.
لاریجانی در ابتدای این نشست گفت: خدا را شاکرم که توفیق مطالعهی کتاب آقای غفاری را داشتم و میتوانم چند نکته راجع به این کتاب صحبت کنم.
وی با اشاره به حرف تازهی کتاب «از نیمهی خرداد»، گفت: ابتدا می خواهم به نکتهای اعتراف کنم. زمانی که اولین بار کتاب را تورق میکردم احساسم این بود که این کتاب برای نسل ما حرف مهمی ندارد چرا که میتوانم بگویم تمامی مطالبی که از حضرت آیتالله خامنهای قبل و بعد از پیروزی انقلاب منتشر شده را دنبال کردهام و احساس میکردم با توجه به مطالبی که در جلسات خصوصی از ایشان شنیدهایم و یا منابعی موثق روایت کردند، این کتاب نمیتواند حرف تازهای برای ما داشته باشد. بنابراین با تکبری شروع به تورق کتاب کردم اما بعد به این نتیجه رسیدم که اتفاقا این کتاب برای ما مطالب آموزنده و جدیدی دارد. شاید کلید اصلی این بود که مؤلف کتاب تلاش کرده بود منظومهی فکری رهبر انقلاب را تشخیص و منطق عملی برای کارهای ایشان تدوین کند. اگر در همین چهارچوب، شروع به مطالعهی کتاب کنیم حتی اگر مانند بنده تمامی سخنان و بیانات رهبر انقلاب را مطالعه کرده باشید، باز هم این تنظیم استنباطهای خوبی به همراه دارد.
معاون امور بینالملل قوهی قضائیه با اشاره به بخشی از این کتاب دربارهی نهاد ولایت فقیه گفت: مؤلف در بخشی از کتاب، رهبری را یک مدیریت کلان ارزشی معرفی کرده است و استنباطهای عملی ارائه داده است. البته استثناهایی هم در این زمینه وجود دارد. رهبری فرماندهی کل قوای مسلح را به عهده دارد و آنجا فقط مدیریت کلان ارزشی نیست چرا که علاوه بر آن، یک مدیریت دقیق همه جانبه و روزمره وجود دارد.
لاریجانی با بیان اینکه نقش رهبری در توسعهی علمی کشور میتوانست یکی از سرفصلهای مهم این کتاب باشد اظهار داشت: بنده این توفیق را داشتم که در ۳۰ سال گذشته بهطور مستمر در عرصهی علمی کشور سربازی کنم لذا میتوانم نکات مهمی از توجه رهبر انقلاب به پیشرفت علمی کشور را به شما عرضه کنم. زمانی که جمهوری اسلامی تأسیس شد بنای یک نظم سیاسی- مدنی بر اساس عقلانیت اسلامی مورد تردید خیلیها بود. بهویژه افرادی که تحت تأثیر تفکر غربی بودند و گرایش سکولار و لیبرال در آنها رسوب کرده بود بیان میکردند آیا میشود با اسلام یک ملت و کشور پیشرفته درست کرد؟ و در نهایت حتی تردیدی در خود ما درست کرده بودند که مگر میشود کشور پیشرفتهای ساخت. بعضیها هم میگفتند اگر ایران را ول کنیم چند وقت دیگر مثل «کابل مندرس» خواهد بود اما بعد از مدتی چشمان خود را باز کردند و امروز جمهوری اسلامی به پیشرفتهترین کشور در غرب آسیا تبدیل شده است. این را بر اساس اطلاعات موثق میدانی میگویم.
دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه ادامه داد: فشارهای هستهای به ایران دلیلش این نیست که ما به دنبال بمب بودیم بلکه از نظر آنها قد ما زیادی بلند شده است و میخواهند این قد را کوتاه کنند. یکی از دلایل بلند شدن قد ایران در منطقه پیشرفتهای شگرف علمی کشور است. رهبر انقلاب بهطور مستمر در بیش از ربع قرن استراتژی روشن راجع به پیشرفت علمی داشتند و آن استراتژی را بهطور منظم در دولتهای مختلف پیگیری کردند. البته از نقشه و خواستهی ایشان چیزی حدود ۳۰ درصد تحقق پیدا کرده اما همین ۳۰ درصد، کشور را به درجهی بالایی از پیشرفت در علوم مختلف رسانده است.
لاریجانی به نظر رهبر انقلاب دربارهی رقابت بینالمللی در حوزهی علم اشاره کرد و افزود: ایشان از ابتدا میدان مبارزه در حوزهی علم را جهانی تعریف کردند و معتقد بودند مسابقه در حوزهی علم و فناوری باید جهانی باشد. ایشان همچنین میدانداری به جوانان در حوزهی علم را مسئلهی مهمی میدانستند. پیشرفت ایران در حوزهی علمی نتیجهی یک رهبری و مدیریت کلان، استراتژی مشخص و پیگیری بیش از ربع قرن حضرت آیتالله خامنهای است. حتی ایشان بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم سه اولویت مطرح کردند که یکی از آنها اهمیت شتاب علمی کشور بود.
دبیرستاد حقوق بشر قوه قضائیه در ادامه با اشاره به نقش مهم رهبر انقلاب در توسعهی تکنولوژی اینترنت در کشور گفت: ۲۶ سال پیش زمانی که مسئولیت پژوهشگاه دانشهای بنیادی را به عهده داشتم، برای اولین بار اینترنت را وارد ایران کردیم و ۴هزار دانشگاهی مورد تعلیم قرار گرفتند. مناقشهای میان بنده و وزیر مخابرات وقت به وجود آمد. ایشان معتقد بود که تکنولوژی اینترنت همان فکس است. من گزارشی ۱۵ صفحهای خدمت آقا نوشتم و تشریح کردم که اینترنت با فکس تفاوت دارد، آیندهی بسیار شگرفی دارد و باید در کشور توسعه دهیم و وزارت مخابرات هم باید در امر زیرساخت آن کمک کند. مدتی گذشت و احساس کردم شاید به دلیل مسائل مختلف در کشور آقا توجهی به این موضوع نشان ندادهاند. دو یا سه هفته بعد از نامه، همراه با آقای غرضی (وزیر مخابرات) بعد از نماز مغرب و عشا خدمت آیتالله خامنهای رفتیم. ایشان سه مطلب در حاشیهی گزارش بنده نوشته بود. مطلب اول این بود که تکنولوژی اینترنت فناوری مهمی است و باید سرمایهگذاری بر آن شروع شود. الزامی به انحصار در وزارت مخابرات هم نیست.
وی ادامه داد: مطلب دوم ایشان آن بود که این میدان را برای جوانان باز کنید چون به نظر میآید که برای جوانان جالب باشد. این در حالی است که ۲۶ سال پیش حتی خیلی از رهبران غربی هم نمیدانستند که اینترنت چیست ولی در کشور ما همان موقع ایشان تشخیص دادند که اینترنت میتواند برای جوانان جذاب باشد. مطلب سوم ایشان هم این بود که از ابتدا دغدغهی آلودگیهای این تکنولوژی را داشته باشید و اینگونه نباشد که مانند سایر صنایع، اول آسیبها وارد شود و بعد به فکر بیفتیم. حتی امروز که این تکنولوژی به نقاط خیلی بالایی رسیده، باز هم آن سه نکته مسئلهی امروز است. نتایج آن دیدار باعث شد تا اینترنت وارد ایران و دامنه ملی ir طراحی شود.
لاریجانی تصریح کرد: خیلیها شعار دسترسی آزاد به اطلاعات را میدهند اما کمتر کسی میداند که پشت توسعهی معقول اینترنت در کشور سید بزرگواری است که هدایت کشتی انقلاب را دارد.
در انتهای برنامه دکتر محمود صلاحی رئیس سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران و حجتالاسلام دعایی، سرپرست مؤسسهی اطلاعات برای تجلیل از مصطفی غفاری در جایگاه حاضر شده و با ارائهی لوح و تندیسی از تألیف این کتاب توسط وی تقدیر کردند.