غدیر؛ بزرگترین عید، برترین تبیین

بالاتر از همه اعیاد
«غدیر حادثه‌ی مهمی است؛ یک حادثه‌ی اصولی است.» ۱۳۹۱/۰۸/۱۰ «در بعضی از تعبیرات گفته شده است که عید غدیر عیدالله‌الاکبر و از همه‌ی اعیاد بالاتر است.» ۱۳۹۵/۰۶/۳۰  «این تعبیرات نشان دهنده تأکید و اهتمامی خاص به این روز شریف است.» ۱۳۷۸/۰۱/۱۶ بنابراین عید غدیر «عید بسیار مهمّی است.» ۱۴۰۰/۰۵/۰۶ «واقعه‌ی غدیر نشانه‌ی عظمت اسلام و جامعیت اسلام است.» ۱۳۸۵/۱۰/۱۸ تا جائی که «اعتقاد به غدیر، ولایت و امامت... رکن اصلى مذهب شیعه است.» ۱۳۷۴/۰۲/۲۸ و «ما، بخصوص کسانی که پایبند به غدیریم، مسأله غدیر را اساس اعتقادات خود می‌دانیم. اصلاً شیعه، مسأله غدیر را پایه و ریشه عقایدِ شیعی خود می‌داند.» ۱۳۷۳/۰۳/۰۸ اوّلاً «اصل این حادثه‌ى عجیب و مهم و این بیان شریف که «مَن کُنتُ مَولاه فَهذا عَلىٌّ مَولاه»، چیزى نیست که فقط شیعه آن را نقل کرده باشد؛ این جزو مسلّمات است.» ۱۳۹۵/۰۶/۳۰ و «حادثه‌ی غدیر جزو حوادث و وقایع تردید‌ناپذیر است.» ۱۴۰۰/۰۵/۰۶ ثانیاً «روح و مضمون حقیقى اسلام در واقعه‌ى غدیر وجود دارد.» ۱۳۸۱/۱۲/۰۱ و «حادثه‌ى غدیر برخاسته از روح و مضمون حقیقى اسلام است.» ۱۳۷۴/۰۲/۲۸ بنابر این «عید مبارک غدیر عید بزرگ خداوند و یکى از مقاطع بسیار مهم و تعیین‌کننده در تاریخ اسلام است.» ۱۳۸۳/۱۱/۱۰ لذا «مسئله‌‌ی غدیر جزو مسائلی است که در پیرامون آن فکر کردن، امروز به جامعه‌ی اسلامی و بخصوص به مردم و کشور ما خیلی کمک می‌کند برای اینکه راه درستِ حرکت را گم نکنند.» ۱۳۸۷/۰۹/۲۷ زیرا «مسئله‌ی غدیر یک مسئله‌ی تاریخیِ صرف نیست؛ نشانه‌ای از جامعیّت اسلام است.» ۱۳۸۵/۱۰/۱۸ و «اگر آن‌چنان که تدبیر شده بود؛ عمل می‌شد، بدون تردید مسیر تاریخ بشر عوض می‌شد و امروز ما در جایگاه بسیار جلوتری از تاریخ طولانی بشریت قرار داشتیم.» ۱۳۸۴/۱۰/۲۹  

غدیر و تعیین ضابطه حکومت در جامعه اسلامی
باید دانست که «علت اهمیت عید غدیر، مسأله‌ى ولایت است.» ۱۳۶۹/۰۴/۲۰ و در حقیقت غدیر «ناظر به توجه اسلام به مهمترین رکن تشکیل نظام اسلامی و جامعه‌ی اسلامی است. یعنی مسئله‌ی امامت و مسئله‌ی ولایت.»۱۳۹۱/۰۸/۱۰ به تعبیری دیگر «مسأله‌ی غدیر و تعیین امیرالمؤمنین (علیه الصّلاةوالسّلام)... در حقیقت دخالت نبی مکرم در امر مدیریت جامعه است. معنای این حرکت که در روز هجدهم ذی الحجه سال دهم هجرت اتفاق افتاد، این است که اسلام به مسأله ی مدیریت جامعه به چشم اهمیت نگاه می کند. این طور نیست که امر مدیریت در نظام اسلامی و جامعه ی اسلامی، رها و بی اعتنا باشد. علت هم این است که مدیریت یک جامعه، جزو اثرگذارترین مسائل جامعه است.» ۱۳۸۳/۱۱/۱۰ طبق آیه قرآن کریم، غدیر «روزی است که دشمنان از دین شما مأیوس شدند. چه چیزی مگر بر دین اضافه شد که دشمن را مأیوس کرد؟... قضیّه‌ی رهبری جامعه‌ی اسلامی؛ قضیّه‌ی نظام حکومت و امامت در جامعه‌ی اسلامی.» ۱۳۹۵/۰۶/۳۰ به عبارتی دیگر «ماجرای تعیین غدیر، ماجرای تعیین ضابطه است، تعیین قاعده است. یک قاعده‌ای در اسلام درست شد... آن قاعده چیست؟ قاعده‌ی امامت؛ قاعده‌ی ولایت... قاعده‌ی حکومت و اقتدار و قدرت‌مداری در جامعه‌ی اسلامی، با غدیر معیّن شد و پایه‌گذاری شد.» ۱۳۹۵/۰۶/۳۰ و «ماجراى غدیر فقط نصب یک جانشین براى پیغمبر نبود. غدیر دو جنبه دارد: یکى جنبه‌ى نصب جانشین است. جنبه‌ى دیگر قضیه، توجه دادن به مسئله‌ى امامت است.» ۱۳۸۹/۰۹/۰۴ لذا نکته‌ی کلیدی این است که در غدیر «معلوم شد که در جامعه‌ی اسلامی، حکومت سلطنتی معنا ندارد، حکومت شخصی معنا ندارد، حکومت زَر و زور معنا ندارد، حکومت اشرافی معنا ندارد، حکومت تکبّر بر مردم معنا ندارد، حکومت امتیازخواهی و زیاده‌خواهی و برای خود جمع کردن و افزودن معنا ندارد، حکومت شهوت‌رانی معنا ندارد؛ معلوم شد که در اسلام این‌جوری است. این قاعده در غدیر وضع شد.» ۱۳۹۵/۰۶/۳۰ و «با مطرح کردن امیرالمؤمنین علیه الصّلاة و السّلام و با نصب آن بزرگوار براى حکومت، معیارها و ارزشهاى حاکمیت، معلوم شد.» ۱۳۷۱/۰۳/۳۰  «مسأله‌ى غدیر، یعنى گزینش علم و تقوا و جهاد و ورع و فداکارى در راه خدا و سبقت در ایمان و اسلام و تکیه روى این‌ها در تشخیص و تعیین مدیریت جامعه. این قضیه، یک قضیه‌ى ارزشى است.»
۱۳۶۹/۰۴/۲۰ به تعبیری دیگر «دو حقیقت، یعنى حقیقتِ نصب امیرالمؤمنین به‌عنوان امامتِ بعد از پیغمبر، و مسئله‌ى پرداختن به حکومت و سیاست و امامت و اداره‌ى امّت بعد از پیغمبر، این دو موضوع بسیار مهمّ و حسّاس، در مسئله‌ى غدیر وجود دارد.» ۱۳۹۵/۰۶/۳۰ لذا به جد می‌توان باور داشت که «تکلیف امت اسلامی در زمینه‌ی هدایت، در زمینه‌ی حکومت، در این حادثه‌ی غدیر معیّن شد.» ۱۳۸۸/۰۹/۱۵ و «اسلام عالی‌ترین مسئله در باب تشکیل جامعه‌ی اسلامی و نظام اسلامی و دنیای اسلامی را در مسئله‌ی غدیر متجلی کرد.» ۱۳۹۱/۰۸/۱۰ بنابر این «پیام غدیر به دنیا، پیام الگوى حکومت اسلامى است.» ۱۳۸۷/۰۹/۲۷ و «در جوامعی که میخواهند مسلمان باشند، اسلام باید حاکم باشد. غدیر، این پیام را داشت.» ۱۳۷۴/۰۲/۲۸ لذا «آن کسانى که سعى کردند اسلام را از مسائل اجتماعى و از مسائل سیاسى برکنار بدارند و آن را منحصر کنند به مسائل شخصى و مسائل خصوصى زندگى افراد و در واقع نگاه سکولار به اسلام داشته جوابشان مسئله‌ى غدیر است.» ۱۳۹۳/۰۷/۲۱

غدیر متعلق به همه مسلمانهاست
اما سر فصل مهم دیگر آن است که «غدیر در حقیقتِ معناى خود، مخصوص شیعه نیست.» ۱۳۸۰/۱۲/۱۲ و «غدیر نه براى شیعیان، بلکه براى همه‌ى مسلمانان، آموزنده و حاوى درس است.» ۱۳۶۹/۰۴/۲۰ در حقیقت «غدیر یک مسأله‌ى اسلامى است؛ یک مسأله‌ى فقط شیعى نیست.» ۱۳۷۹/۰۱/۰۶ بنابر این «عید غدیر... متعلق به همه‌ى کسانى است که براى بهروزى انسان دل مى‌سوزانند.» ۱۳۸۹/۰۹/۰۴ و لذا می‌توان گفت «مساله‌ی غدیر... متعلق به همه‌ی مسلمانهاست، چون به معنای حاکمیت عدل، حاکمیت فضیلت و حاکمیت ولایت‌الله است.»۱۳۸۱/۱۲/۰۱ نکته‌ی مهم در این میان اینکه «دشمن میخواهد مسئله‌ی غدیر را یک مایه‌ی برادرکشی و جنگ و خونریزی قرار بدهد؛ در حالی که غدیر می‌تواند وسیله‌ی ائتلاف و برادری مسلمانها با هم باشد.» ۱۳۸۵/۱۰/۱۸ بنابراین «به حادثه‌ی تاریخی و عظیم غدیر که ما امروز آن را عید گرفته‌ایم، نباید فقط به چشم یک خاطره‌ی فرقه‌ای نگاه کرد.»‌‌ ۱۳۸۰/۱۲/۱۲ و مهم است که «ما از حادثه و واقعه‌ی غدیر... به عنوان وسیله‌ای برای تضعیف اسلام استفاده نکنیم.» ۱۳۸۵/۱۰/۱۸ زیرا «امیر المؤمنین نقطه‌ى وحدت است، نه نقطه‌ى افتراق.» ۱۳۸۳/۰۸/۱۵ و در حقیقت «مسأله‌ى غدیر... مى‌تواند مایه‌ى وحدت باشد.» ۱۳۷۹/۰۱/۰۶ «ممکن است به نظر عجیب بیاید، اما واقعیت مطلب همین است. خودِ مسأله غدیر، غیر از جنبه‌ای که شیعه آن را به عنوان اعتقاد قبول کرده است - یعنی حکومت منصوب امیرالمؤمنین علیه‌الصلاةوالسلام از طرف پیامبر که در حدیث غدیر آشکار است - اصل مسأله ولایت هم مطرح شده است. این دیگر شیعه و سنی ندارد. اگر امروز مسلمانان جهان و ملتهای کشورهای اسلامی، شعار ولایت اسلامی سر دهند، بسیاری از راههای نرفته و گره‌های ناگشوده امت اسلامی باز خواهد شد و مشکلات کشورهای اسلامی به حل نزدیک خواهد گشت.» ۱۳۷۹/۰۱/۰۶ پس «اعتقاد به غدیر، ولایت و امامت، که رکن اصلی مذهب شیعه است، باید مثل بقیه مباحث مهم کلامی، مایه‌ی اختلاف بین مسلمانان نشود». ۱۳۷۴/۰۲/۲۸ «حادثه‌ی غدیر به نگاه مرحوم علامه‌ی امینی (رضوان اللَّه تعالی علیه) صاحب کتاب الغدیر و بعد در نگاه مرحوم شهید مطهری (رضوان اللَّه علیه) وسیله‌ی وحدت امت اسلامی است.» ۱۳۸۸/۰۹/۱۵ و لذا «اگر ما مردم شیعه و مدعی پیروی از امیرالمؤمنین حقیقت غدیر را درست تبیین کنیم، هم خودمان درک کنیم، هم به دیگران معرفی کنیم، خود مسئله‌ی غدیر میتواند وحدت‌آفرین باشد.» ۱۳۹۱/۰۸/۱۰ البته باید به این نکته توجه داشت که «اگر ما میگوییم «اتّحاد اسلامی» و پایش هم می‌ایستیم نباید تصوّر شود که این مفهومِ مهم، مترقّی، اصلی و نجاتبخش اسلامی، یعنی مفهوم ولایت و غدیر را فراموش خواهیم کرد.» ۱۳۷۴/۰۲/۲۸  

زنده نگهداشتن غدیر، زنده نگهداشتن اسلام
سخن پایانی اینکه «موضوع غدیر نباید فراموش شود.» ۱۳۷۴/۰۲/۲۸ چون «زنده نگهداشتن غدیر، به یک معنا زنده نگهداشتن اسلام است.» ۱۳۹۱/۰۸/۱۰ و در حقیقت غدیر «براى همه‌ى مسلمانان، آموزنده و حاوى درس است و مى‌تواند مورد تجلیل و تکریم قرار بگیرد.» ۱۳۶۹/۰۴/۲۰