آموزههای قرآن کریم و سیره اهل بیت عصمت و طهارت (علیهمالسلام) مملو از صحنههای ناب دستگیری از نیازمندان و مستضعفان و کمک مؤمنانه به آنهایی است که در زیر بار انباشت ثروت در دست مترفین و طغیانگران، کمر خم کردهاند و اگر روح کرامت و نوعدوستی برادرانه در جامعه حاکم نباشد، زیر این بار آسیب جدی میبینند.
حل مسائل مردم، دستگیری از نیازمندان و رواج یافتن فرهنگ مواسات و همدلی، امروز هم برای همه جوامع بشری، به ویژه جوامع اسلامی و کشور ما، اهمیتی اساسی دارد که اگر از آن غفلت شود، زمینههای جلب رحمت پروردگار مهربان محدود میشود. در مقابل، نهادینه شدن روح احسان و برادری، فرصت را برای جاری شدن باران تفضلات الهی فراهم میکند، برادریها را تعمیق میبخشد و در پرتو این همدلی و برادری، انسجام اجتماعی را در بزنگاهها افزایش میدهد.
انقلاب اسلامی؛ حامی همیشه محرومان
وقتی خون دل خوردنهای این ملت ستمدیده، در سپیدهدم ۲۲ بهمن ۵۷ به ثمر نشست و انقلابشان به پیروزی رسید، امام امت شجره طبیهای را غرس کرد، که رفع فقر و محرومیت از کوخنشینان یکی از شاخههای آن بود. کوخنشینانی که بار اصلی این انقلاب بر دوش آنها استوار بوده است؛ همانهایی که همیشه نجیبانه در صف اول دفاع از انقلاب و کشور بودهاند و هستند. با همین نگاه، امام در فرمانی، کمیته امداد و حساب صد را پایهگذاری کرد تا فقرای آبرومند را زیر پر و بال خود بگیرد و سر و سامانی به زندگی آنها بدهد.
برگزاری جشنهای نیکوکاری و عاطفهها، همدلی و کمک در هنگامه بلایای طببیعی مثل سیل و زلزله و دهها اقدام دیگر، همه و همه در بستر انقلاب اسلامی رواج یافت تا در کنار وظیفه دولت اسلامی برای سامان دادن به امور و آبادانی کشور و زدودن غبار غم از چهره مستمندان و محرومان، آحاد جامعه اسلامی هم در این سیل خروشان برادری و همدلی سهیم باشند و پایههای همدلی و کمک مؤمنانه و پیوند قلبها در میان اقشار مختلف، روز به روز مستحکمتر شود.
نقش تعیین کننده مردم در کمک رسانی و خدمت
دستگیری از محرومان و یاری مستمندان و درماندگان تنها یک وظیفه حاکمیتی نیست بلکه آحاد مردم باید در آن نقش آفرینی کنند، «مسئولین دولتی و شبهدولتی وظایفی دارند که باید انجام بدهند و انجام هم میدهند. ما مطّلعیم که دارند کار میکنند لکن اینها کافی نیست و بایستی عموم مردم همچنان که در آن جریان اوّلِ کمک مؤمنانه در آستانهی ماه رمضان وارد شدند و به معنای واقعی کلمه کمک کردند، باز هم همین [کار] انجام بگیرد. این «تسابق الی الخیرات» است.» ۱۳۹۹/۵/۱۰
انقلاب اسلامی نه تنها به تأسیس و نهاد سازی در حمایت از محرومان جامعه اقدام کرد، بلکه با تدبیر درست و دقیق این وظیفه منحصر در ساختارهای رسمی نشد و مردم نقش ویژهای در این عرصه ایفا کردند. حتی در برخی بزنگاهها مثل حوادث طبیعی از جمله سیل و زلزله، رهبر انقلاب اسلامی باحضور میدانی برای علاج بحران و امداد رسانی علاوه بر به صحنه آوردن ساختارهای رسمی و دولتی، ظرفیت های مردمی برای خدمت رسانی را بسیج کردهاند.
وقتی جولان ویروس منحوس و مزاحم کرونا - همزمان با دیگر کشورها - در کشور ما نیز آغاز شد، در کنار غم بیماری و از دست رفتن هموطنان، یک غصه دیگر هم به جان متدینین و دلسوزان افتاد و آنهم رنج بیکاری و تنگنای معیشت عدهای بود که کارشان در کشاکش تعطیلیها و محدودیتهای کرونایی آسیب دیده بود.
این بار هم مردم این سرزمین با اشاره رهبر انقلاب اسلامی، رزمایشهای همدلی و کمک مؤمنانه را به راه انداختند و در چندین مرحله طی سالهای ۹۹ و ۱۴۰۰ به یاری همنوعان و برادران ایمانی خود شتافتند و بار بلا را برای ایران همدل کم کردند.
کمک های مؤمنانه مصداق انقلابیگری
از منظر حضرت آیت الله خامنه ای، کمک های مؤمنانه مصداق بارزی از تحقق دستورات قرآنی و تحقق انقلابیگری است: «ما در قرآن چند جا داریم که «یُسارِعُونَ فِی الْخَیْرات»... یعنی مسابقه گذاشتن که قرآن به معنای واقعی کلمه به ما میگوید در کار خیر و کمکهای مؤمنانه مسابقه بگذارید؛ یعنی سعی کنید شما جلوتر از دیگران حرکت کنید و [پیش] بروید. و این کار به نظر من مهم است؛ حتّی این اطعامهای محرّم را هم که در آن ایّام بعضی از هیئات، بعضی از مردم که تواناییهایی دارند و نذری و اطعام و مانند اینها درست میکنند، میشود به این شکل کمک مؤمنانه به خانوادهها و به شکل کاملاً پاکیزه و دور از مشکل سرایت [بیماری] و مانند این حرفها انجام داد. انقلابیگریِ به معنای واقعی کلمه اینها است.» ۱۳۹۹/۵/۱۰
کمک های مؤمنانه از نمونه های بارز تحرک و نشاط ملت ایران است. در شرایطی که دولتهای به اصطلاح متمدن غربی به مصادره محصولات بهداشتی دولتهای دیگر روی آورده بودند، در فروشگاههایشان بر سرخالی کردن قفسهها درگیری و نزاع بود و بیمارستانهایشان از پذیرش بیماران سالخورده امتناع میکردند ، در ایران اسلامی مردم با همدلی و مواسات در بحران کرونا همدل و در کنار یکدیگر ایستادند.
رمضان ماه همدلی
ماه مبارک رمضان فرصتی است تا حال فقرا و محرومان جامعه را بیش از پیش درک کنیم و از سوی دیگر خود را در ثواب انفاق و اطعام و امداد رسانی به دیگران شریک کنیم؛ به خصوص اینکه ماه رمضان در روایات دینی، ماه دستگیری و مواسات معرفی شده است، پیامبر اکرم در حدیثی می فرمایند «وهو شهرُ الصّبر، والصبر ثوابه الجنة، وشهرُ المواساة» (الکافی ج۴ ص۶۶)یعنی ماه رمضان ماه مواسات است.
از این رو دستگیری از محرومان جامعه در ماه رمضان، اهمیت ویژه ای دارد، «ماه رمضان، ماه انفاق است، ماه ایثار است، ماه کمک به مستمندان است؛ چه خوب است که یک رزمایش گستردهای در کشور به وجود بیاید برای مواسات و همدلی و کمک مؤمنانه به نیازمندان و فقرا که این اگر اتّفاق بیفتد، خاطرهی خوشی را از امسال، در ذهنها خواهد گذاشت. ما برای اینکه ارادتمان به امام زمان ثابت بشود، بایستی صحنهها و جلوههایی از جامعهی مهدوی را خودمان به وجود بیاوریم که عرض کردیم، جامعهی مهدوی، جامعهی قسط و عدل است و جامعهی عزّت است، جامعهی علم است، جامعهی مواسات و برادری است؛ اینها را بایستی ما در زندگی خودمان تحقّق ببخشیم، به قدر امکان خودمان؛ این ما را نزدیک میکند.» ۱۳۹۹/۱/۲۱
تحقق مواسات، اوج و نهایتی دارد که آن اوج، در دورهی ظهور امام زمان محقق خواهد شد.
«حکومت الهی حضرت بقیةالله حکومتی است که در آن مقررات حاکم بر مردم، خواست آمریکا و دیگر قدرتهای زورگوی شرق و غرب نیست، بلکه حکومت عدالت، مواسات و مساوات و حکومت معنویت و فضیلت است.» ۱۳۷۳/۱۰/۲۷
پایان اینکه جامعه ایرانی اسلامی در ماه ضیافت الهی با تأسی به کریم اهل بیت حضرت امام حسن مجتبی ، باز هم در صحنه همدلی و کمک مؤمنانه خوش خواهد درخشید و با فعالیت جامعه مؤمن و انقلابی در مساجد، هیئات و پایگاه های بسیج و اجتماع خیرین با دستگیری از محرومان جامعه، بهار عبادت را به فرصت خدمت پیوند خواهند زد .