انقلاب مردمی؛ مردم انقلابی

چهل و اندی سال از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد و مسیر حرکت کشور در سایه این واقعه شکوهمند همواره دستخوش فراز و نشیب‌های متعددی بوده است که به طور طبیعی امکان وقوعش برای هر انقلابی وجود دارد، اما با تمام این اوصاف همواره کشور روسفید بیرون آمده است و نَه تنها قوی‌تر در این مسیر قدم برداشته که روز به روز به قله‌های اعتلا رسیده است. چنان‌که رهبر انقلاب در بیانیه گام دوم ضمن اشاره به دستاوردهای دهه‌های اخیر پس از وقوع انقلاب اسلامی، عنوان کردند: «به رغم همه‌ی این مشکلات طاقت‌فرسا، جمهوری اسلامی روزبه‌روز گام‌های بلندتر و استوارتری به جلو برداشت. این چهل سال، شاهد جهادهای بزرگ و افتخارات درخشان و پیشرفتهای شگفت‌آور در ایران اسلامی است. عظمت پیشرفتهای چهل‌ساله‌ی ملّت ایران آنگاه بدرستی دیده می‌شود که این مدّت، با مدّتهای مشابه در انقلاب‌های بزرگی همچون انقلاب فرانسه و انقلاب اکتبر شوروی و انقلاب هند مقایسه شود.» اینکه انقلاب اسلامی چگونه پدید آمده و چگونه استمرار و تکامل خواهد یافت، موضوع مهمی است که شایسته بررسی است.

مردم پای کار انقلاب
انقلاب اسلامی ایران در زمینه حضور مردمی، یک نمونه منحصربه فرد و بی‌نظیر است. انقلاب اسلامی در مرحله وقوع با رهبری مدبرانه و قاطع حضرت امام و حضور پررنگ مردم توانست هرگونه ابتکار عمل بازدارنده‌ای را از رژیم وابسته، عقب مانده، مستبد و فاسد پهلوی گرفته و در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ قدرتمندانه پیروزی را به دست آورد. حضور فراگیر مردمی از تمام اقشار، از شهرهای کوچک تا در تهران و در خیابان‌های منتهی به کاخ‌های استقرار محمدرضاشاه و مستشاران آمریکایی علیه حکومت شاهنشاهی، حقیقتی بود که روزنامه‌نگاران و تحلیلگران سیاسی را به تعجب واداشته بود؛ حقیقتی که روایت یکی از تفاوت‌های جدی انقلاب ایران با سایر انقلاب‌های رخ‌داده در قرن اخیر بود. مردم از عمق جان به شعارهای اصیل انقلاب باور داشتند و تا پای جان در مقابل نظام دژخیم پهلوی ایستادند که تقدیم هزاران شهید قیام‌های ۱۹ دی قم، ۲۹ بهمن تبریز، دهم فروردین یزد و ۱۷ شهریور تهران نشانه‌ای بر خواست عمومی ملت ایران است. انقلاب اسلامی با الگوی مردم محور و با مجتمع شدن گرداگرد یک فقیه دینی شکل گرفت و از این رو با حرکت هایی که به‌وسیله یک جمع نظامى یا حتى یک گروه مبارز مسلح در کشور‌های دیگر، در برابر چشمان بى‌تفاوت مردم انجام می گرفت، فاصله عمیقى دارد؛ حرکت هایی که در مدت کوتاهی به ضد خود تبدیل شد و دشمن بار دیگر بر آن کشورها تسلط یافت.

رای ملت به جمهوری اسلامی
اندکی پس از فروپاشی رژیم پهلوی، مردم به نظام «جمهوری اسلامی» رأی دادند؛ نظامی که بر دو عنصر جمهوریت و اسلامیت استوار بود. امام خمینی بر مراجعه به آراء عمومی در تعیین نوع نظام سیاسی تأکید داشته و فرمودند: «تعیین نظام سیاسى با آراء خود مردم خواهد بود ...» (صحیفه، ج۳، ص۵۲) و در نتیجه همه پرسی و رای قاطع مردم، جمهوری اسلامی به‌عنوان شیوه حکومت پس از انقلاب از سوی مردم ایران انتخاب شد. به تعبیر رهبر انقلاب،«محور همه اصول و قواعد کار امام بزرگوار ما در دو چیز خلاصه میشد: اسلام و مردم. اعتقاد به مردم را هم امام بزرگوار ما از اسلام گرفت. اسلام است که روی حقّ ملتها، اهمیت رأی ملتها و تأثیر جهاد و حضور آنها تأکید میکند؛ لذا امام بزرگوار محور کار را اسلام و مردم قرار داد؛ عظمت اسلام، عظمت مردم؛ اقتدار اسلام، اقتدار مردم؛ شکست‌ناپذیری اسلام، شکست‌ناپذیری مردم.» ۱۳۸۲/۰۳/۱۴

امتداد جمهوریت و اسلامیت
مردم‌سالاری دینی‌ به مفهوم پذیرش حق حاکمیت مردم در چهارچوب احکام الهی، الگویی از نظام سیاسی تلقی می‌شود که در آن مردم در سطوح مختلف زندگی هم حق دارند و هم مکلفند که مشارکت کنند. در نظام جمهوری اسلامی، بارها انتخابات مختلفی برگزار شده است که نشانه رجوع به آرای عمومی است. در واقع، انقلاب اسلامی از آن مردم است و مردم باید در مورد سرنوشت خود تصمیم بگیرند. در دوران رهبری امام خمینینیز مردم بارها به پای صندوق‌های رأی رفتند. بعد از ایشان هم، حضور مردم در طول این سال‌ها همواره مستمر و پرشکوه بوده و حضرت آیت الله خامنه ای ، رهبر انقلاب بارها بر حضور مردم در پای صندوق‌های رأی و تعیین حق حاکمیت خویش تأکید کردند. به عنوان نمونه در سال ۱۳۸۸ که حتی برخی خواص لغزیدند و در اثر فشار رسانه ای که ناشی از سناریوهای دشمن در انقلاب های رنگی بود، قصد عبور از صندوق رای را داشتند، رهبر انقلاب با قاطعیت از رأی مردم و جمهوریت نظام دفاع کردند.

دستاوردهای مردم‌سالاری دینی
توأمان‌بودن حاکمیت دین با تحقق اراده‌های مردمی، نتایج بسیاری را برای کشور و نظام اسلامی رقم زد؛ مواردی همچون اصل پیروزی انقلاب، دفاع مقدس، پیشرفت‌های کشور و حضور به‌موقع مردم در مناسبت‌های ملی و انقلابی همچون گرامیداشت پیروزی انقلاب اسلامی، حضور گسترده ملت در تشییع سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس. حضوری اثرگذار که همواره کشور را از گزند خطرات دورکرده و به‌خوبی روایتگر رابطه مردم با نظام انقلاب اسلامی و ایمان به آرمان های اصیل انقلابی است؛ حضوری که نقشه‌های پرهزینه دشمن در فتنه ۸۸ را به شکست کشاند و بصیرت مردم و آگاهی سیاسی مردمان این سرزمین را تصویر کرد. انقلاب اسلامی با گذشت بیش از چهل سال از پیروزی خود، از دل بحران‌های مختلف عبورکرده و امروز در جایگاهی ایستاده است که قدرت‌های استکباری را در جهان و منطقه به زانو درآورده است؛ پیروزی‌هایی که با حضور توأمان مردم و حفظ ارزش‌های اسلامی نظیر جهاد، ایثار، مقاومت، ظلم‌ستیزی، استکبارستیزی و ... بوده است و ثمره وفاداری انقلاب اسلامی به همان آرمان های اصیل خویش است.

مردم راز پویایی و امتداد انقلاب
اکنون با ورود به «گام دوم» انقلاب اسلامی، رمز استمرار پیشرفت و غلبه بر مشکلات و توطئه‌ها، رویکرد مردمی نظام اسلامی است؛ مرحله‌ای تکاملی از انقلاب اسلامی که عرصه استمرار و نقش‌آفرینی مردم به‌خصوص جوانان برای ادامه این حرکت دین‌دارانه مردمی است.

امروز آحاد مردم با اعتقادات دینی و انگیزه انقلابی آماده‌اند بار دیگر در مقابل فتنه های دشمن نقش فعال خود را ایفاء کنند؛ در جنگ روایت های دشمن به جهاد تبیین پرداخته یا در جنگ اقتصادی وسیاست های تحریمی به جهاد تولید بپردازند. راهی که رهبر انقلاب اینگونه آن را توصیه و توصیف می کنند. « از مسئولین میخواهیم به مردم اعتماد کنند، به نیروی داخلی اعتماد کنند، سعی کنند این سرچشمه‌ی فیاض تمام نشدنی را در داخل، خروشان و فروزان و جوشان کنند؛ این اگر شد، همه‌ی درهای بسته باز خواهد شد. باید این‌جوری حرکت کنند، این‌جوری عمل کنند.» ۱۳۹۲/۱۱/۲۸