دکتر علیاکبر ولایتی مشاور رهبر انقلاب در امور بینالملل در نشست «تجربه ماندگار» که امروز (چهارشنبه ۹ خرداد ۹۷) با هدف بازخوانی و تبیین بیانات و مواضع رهبر معظم انقلاب دربارهی برجام در مؤسسهی پژوهشی - فرهنگی انقلاب اسلامی برگزار شد، ضمن آسیبشناسی روند انجام مذاکرات هستهای و با اشاره به تجربیات تاریخی از عهدشکنی آمریکا و کشورهای غربی در تعاملات بینالمللی با ایران، برای عبور از شرایط فعلی و تبیین افقهای پیشرو، پیشنهادهای مهمی برای تقویت توان هستهای جمهوری اسلامی و مقابله با نقض عهد آمریکا در برجام ارائه داد. پایگاه اطلاعرسانی KHAMENEI.IR گزیدهای از سخنان دکتر ولایتی در این نشست را منتشر میکند.
UF۶ باید راهاندازی شود
راهاندازی UF۶ اولین پیشنهاد ولایتی به مسئولان اجرایی بود؛ او تأکید کرد: ما UF۶ (هگزافلوراید اورانیوم) را میتوانیم راه بیندازیم که در ۷۰ درجه به حالت گاز درمیآید و قابلیت چرخاندن سانتریفیوژ را برای غنیسازی دارد.
پیشنهاد ولایتی برای تسریع در بهکارگیری موتورهای نیرومند هستهای و تولید ایزوتوپهای پایدار
وی همچنین خواستار ساخت و بهکارگیری موتورهای نیرومند هستهای برای کشتیها و زیردریاییها شد و گفت: یکی از خاصیتهای این موتورها آن است که یک زیردریایی با چنین موتوری میتواند دو سال زیر آب بماند؛ درحالیکه با سوختهای دیگر باید چندین روز یکبار بیرون از آب بیاید و سوختگیری کند.
مشاور رهبر معظم انقلاب در امور بینالملل افزود: رئیسجمهور در زمینهی راهاندازی موتورهای هستهای دستور خوبی داده است و آقای صالحی مأمور به پیگیری آن است که باید در این زمینه سرعت بیشتری داشته باشد.
ولایتی با اشاره به اینکه این پیشنهادها درعینحال که میتواند پاسخی به نقض عهد آمریکا باشد، شائبهی نقض برجام هم ندارد، افزود: ما میتوانیم ایزوتوپ پایدار تولید کنیم که حکایت از قدرت ما میکند اما برای تسلیحات نیست.
بهکارگیری الیاف کربن و پژوهش دربارهی IR۶ و IR۸ پیگیری شود
وی پنجمین پیشنهاد خود برای تقویت توان هستهای را بهکارگیری الیاف کربن در این صنعت عنوان کرد و گفت: این موضوعات هیچ منعی بر اساس برجام ندارد. اگر بخواهیم IR۶ و IR۸ را بهکارگیری کنیم دیگر با استفاده از فلز معمولی نمیشود بلکه باید از الیاف کربن استفاده کنیم که استفادههای صنعتیِ بسیار خوبی هم دارد. ضمن آنکه مسئولان باید کارهای پژوهشی مرتبط با نسل جدید سانتریفیوژها را پیگیری کنند و نیازهای کشور در زمینهی ۱۹۰هزار سو که مورد تأکید رهبر انقلاب بود تأمین شود. در این زمینه باید بر روی سانتریفیوژهای IR۶ و IR۸ حتماً کار شود.
عضو هیئت عالی نظارت بر برجام با اشاره به تأکیدات رهبر معظم انقلاب به مسئولان اجرایی برای پیگیری نقض عهد آمریکا در برجام، خاطرنشان کرد: برخی میگویند نباید از اروپا بخواهیم که علیه آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه بدهد! چه اشکالی دارد؟ اگر این کشورهای اروپایی عضو شورای امنیت و چین و روسیه به نفع ما رأی دهند و از پنج شش کشور دیگر هم بتوانیم به نفع خودمان رأی بگیریم، حتی اگر آمریکا قطعنامه را وتو کند باز هم به نفع ماست و آبروی خودش میرود چرا که وتو نشان میدهد که اکثریت علیه اوست.
نگاه به شرق، از راههای خلاصی از شر اروپاست/ غربگراها، غربزدهها و جاهلین، مانعتراشی میکنند
مشاور رهبر معظم انقلاب در حوزهی بینالملل در ادامهی سخنانش با بیان اینکه مسئلهی بسیار مهم بعدی، نگاه به شرق است، اظهار داشت: در این زمینه برخی غربگراها و غربزدهها و جاهلین متأسفانه بسیار مقاومت میکنند؛ برخی میگویند روسیه در گذشته نقض عهد کرده است که باید به آنها گفت مگر طرف اروپایی همواره هر چه خواستهایم در طبق اخلاص گذاشته و تقدیم کرده است؟! هر کشوری بر اساس منافع ملی خودش کار میکند. اما ما و روسیه و چین در جاهای مختلفی منافع ملیمان با یکدیگر همخوانی دارد و میتوانیم با هم کار کنیم. روسها بدون تردید و با صراحت و سرعت پیشنهاد موذیانهی انگلیس در سازمان ملل علیه ایران دربارهی یمن را وتو کردند.
ولایتی با اشاره به دیدار ماکرون و پوتین بعد از خروج آمریکا از برجام، اظهار داشت: ماکرون در این دیدار حرف زیادی زد و گفت که خوب است برجام با موضوع موشکی و منطقهای دربارهی ایران تکمیل شود؛ اما پوتین بهصراحت به او گفت که موشکی و منطقهای هیچ ربطی به برجام ندارد. کدام یک از غربیها مثل پوتین حاضر است که چنین کاری کند؟
وی با بیان اینکه برخیها تحت تأثیر دنیای دوقطبی سابق و تبلیغات دربارهی کمونیسم و ... هستند، تصریح کرد: روسیه نه میتواند و نه بنا دارد که به ایران زور بگوید. با این کشور درخصوص مسائل دفاعی در حال همکاری هستیم و تقریباً هر چه خواستیم کموبیش به ما داده است. این رآکتوری که روسها درست کردند، آلمانیها قرار بود درست کنند که بعد از انقلاب، رفتند و یک قدم کوچک هم برنداشتند. اما روسها رآکتور را درست کردند و چیزهایی به ما دادند که یک پیچش را اروپاییها نمیدهند.
ولایتی افزود: چین در اوج تحریمها با ما همکاری کرد و ۵۲ میلیارد دلار حجم مبادلات ما با چین بود که البته فاصلهی این رقم با کشور دوم بسیار زیاد است. رهبر معظم انقلاب سالها قبل نگاه به شرق را فرمودند و در دیدار با رئیسجمهور چین گفتند که طالب روابط راهبردی با چین هستیم و آنها نیز این نکته را گفته بودند. چینیها طالب کار کردن در پارس جنوبی و آزادگان هستند. بنابراین نگاه راهبردی به شرق، راحتترین کاری است که از طریق آن میتوانیم از شر قایمباشکبازیهای غربیها خلاص شویم. نباید تحت تأثیر فضاسازی افرادی که غربگرا هستند و پاریس را از مسکو بیشتر دوست دارند قرار بگیریم.
قدرت موشکی و منطقهای ایران را به کوری چشم آمریکا حفظ میکنیم
عضو هیئت عالی نظارت بر برجام در پایان در جمعبندی صحبتهایش خاطرنشان کرد: باید قدرت موشکی و منطقهای را به کوری چشم آمریکا حفظ کنیم، تقویت هستهای در حوزههایی که محدودیت ندارد انجام شود، ادامهی مذاکرات بر اساس شرایطی که مقام معظم رهبری فرمودند ادامه یابد و اروپاییها باید تضمین دهند که نفت ما را میخرند و مشکلات بانکی رفع میشود. آمریکا نیز باید از منطقه برود و منطقه را به اهلش واگذار کند.
اروپاییها در سالهای ۸۲ و ۸۳ هم دقیقاً همین شکل نقض عهد کردند
ولایتی همچنین در بخش دیگری از این نشست به مرور تجربهی برجام و هشدارها و رهنمودهای رهبر انقلاب دربارهی مذاکرات هستهای اشاره کرد و با بیان اینکه برجام دومین تجربهی مذاکراتی با غرب درخصوص هستهای بود، اظهار داشت: اولین تجربه در سال ۸۲ و ۸۳ شکل گرفت که در تجربهی اول، تقریباً همین مسیر طی شد و به همین نتایج هم رسیدیم. به این ترتیب که غربیها با رویکرد مذاکره و تلاش در جهت قانعسازی ایران جلو آمدند و تلاش کردند خود را نمایندهی جامعهی بینالملل بدانند و میگفتند برای ایجاد امنیت خاطر خوب است که ایران به مردم جهان خاطرجمعی بدهد که کارهایش کارهای نظامی نیست.
رزمآراهای زمان ما میگفتند فناوری هستهای مسئله مهمی نیست و نباید درباره آن اصرار کنیم
وی افزود: در داخل کشور هم جناح و تفکری وجود داشت که میگفت برای راحت زندگی کردن و معیشت، خود را با غربیها درنیندازیم. بعضیها در ظاهر میگفتند از مذاکرات ضرر نمیکنیم؛ حتی افرادی هم تحت عنوان دلسوزی میگفتند که هستهای چیز خاصی نیست! مثل علی رزمآرا (نخستوزیر پهلوی) که میگفت ایرانیها نمیتوانند یک لولهنگ (آفتابهی سفالی) بسازند. اینها رزمآراهای عهد ما بودند که دیپلماسی لولهنگ را دنبال میکردند.
عضو هیئت عالی نظارت بر برجام با بیان اینکه انکارِ کارایی جوانان از جمله در فناوری هستهای، سلاح مزدوران داخلی و خارجی از گذشته بوده، تصریح کرد: در دورهی ملی شدن نفت، ملّیون تلاش کردند قرارداد گس-گلشاییان را لغو کنند؛ که رزمآرا به مجلس آمد و گفت: ما یک لولهنگ هم نمیتوانیم بسازیم. حتی فضلاللّه زاهدی عامل کودتای ۲۸ مرداد بعد از کودتا به مجلس آمد و گفت که نفت یک مادهی متعفن بدبو است که فایدهای ندارد و الان عصر اتم است! احتمالاً فکر میکرد اتم سوختی است که مثل بنزین در باک ماشین بهراحتی میریزند و کار میکند!
مصدق هم به آمریکا خوشبین بود و جوابش را گرفت/ تصورات او از کارگزاران آمریکا شبیه تصور دوستان درباره جانکری است!
ولایتی با اشاره بر اینکه همواره مواردی که غربیها برای ایجاد مشکل برای ایران به آن متوسل میشدند، مشابه است، گفت: در دورهی ملی شدن نفت ایران، ما بایکوت شدیم. دکتر مصدق به آمریکا خوشبین بود و رفت تا از حق ایران دفاع کند و معتقد بود که چون آمریکاییها علیه انگلیس در گذشته انقلاب کردند، پس انقلابی هستند اما ترومن (رئیسجمهور وقت آمریکا) آب پاکی را روی دست مصدق ریخت.
وی افزود: بعدها ترومن یک میانجی به نام هریمن را به ایران فرستاد و دکتر مصدق در نطق مجلس گفت که هریمن کسی نیست که اعتبار خود را از بین ببرد. مثل همان خوشبینی که برخی دوستان امروز ما به کری و اوباما داشتند و میگفتند زیر حرفشان نمیزنند!
انتقاد شدید از عملکرد نامناسب مجلس وقت درباره برجام/ اگر درست کار کرده بودند، این مصائب را امروز نداشتیم
عضو هیئت عالی نظارت بر برجام با بیان اینکه در سال ۸۲ و ۸۳ اروپاییها در اقناع غربیها برای نماندن دو یا سه سانتریفیوژ در کشور نقش اساسی داشتند، اظهار داشت: در ماجرای برجام، نان و آب مردم را به برجام گره زدند و همهجای کشور تعطیل بود. در هیئت مذاکرهکننده، همهی بار روی دوش دکتر ظریف بود و واقعاً تلاش کرد اما نمیشود یک نفر متخصص همهچیز باشد، بلکه باید کارشناسان مختلف حضور داشته باشند و در مجلس نیز این موضوع مطالعه و بررسی شود. آیا مجلس باید چنین چیزی که این میزان مهم است را در عرض ۲۰ دقیقه تصویب کند؟ مشخص است که مجلس نیز کار خود را بهخوبی انجام نداده است. برخی میگویند که در کمیسیونهای مجلس بهاندازهی کافی بررسی شده بود؛ اگر درست بررسی شده بود که ما این مصائب را امروز نداشتیم؛ این نشان میدهد مجلس هم کار خود را درست انجام نداد.
ولایتی با بیان اینکه ما در زمان قطعنامهی ۵۹۸ دو سال مذاکره کردیم و اساتید درجهی اول حقوق مانند دکتر حبیبی و دکتر ممتاز در حقوق بینالملل و سرلشکر رشید در حوزهی دفاعی و کارشناسان دیگر در حوزههای مختلف همراه ما بودند، گفت: تاکنون مذاکرهای به موفقیت ۵۹۸ نداشتیم و آن هم علتی نداشت جز اینکه با کارشناسان حوزههای مختلف مشورت میکردیم و از آنها کمک میگرفتیم.
حتی ترکمانچای هم نسخه فارسی داشت ولی برجام نداشت؛ انسان احساس حقارت میکند
وی خاطرنشان کرد: یک اشکال دیگر برجام، نداشتن متن فارسی بود که احساس حقارت به انسان دست میداد؛ حتی عهدنامههای گلستان و ترکمانچای هم با آن متن ذلتبار، نسخهی فارسی داشتند اما دربارهی برجام، این انجام نشد.
عضو هیئت عالی نظارت بر برجام تصریح کرد: رهبر انقلاب دربارهی همهی اینها بارها تذکر دادند و گفتند از مقامات آمریکایی تضمین مکتوب بگیرید اما متأسفانه این کار توسط مسئولان کشور انجام نشد. طرف مقابل خیلی از کارها را با جنگ روانی پیش میبرد اما یک متخصص جنگ روانی در تیم ما نبود و نقص متخصصان در گروه برجام یک مشکل دیگر بود.
ولایتی افزود: در سال ۸۲ نیز عدهای مانند زمان امضای برجام عجله داشتند؛ سال ۸۲ که همهی صنعت هستهای متوقف شد همزمان با حملهی آمریکا به عراق بود که عدهای در داخل با جنگ روانی یا دفاع روانی میگفتند حملهی آمریکا نزدیک است و تعجیل کردند. در ماجرای برجام هم با پمپاژ یأس و ناامیدی در جامعه، گفتند که برای رفع مشکلات باید مذاکره کنیم.
وی با اشاره به اینکه آمریکاییها و غربیها هدفشان از برجام این بود که ایران مقتدر نباشد، گفت: این جانکری همهکار -از فرستادن هدیه تا تبریک عید نوروز- انجام میداد تا دست آخر دربارهی سوریه صحبت کند. در واقع برجام یک دکمه بود که کتوشلوار و اصل قضیه، منطقه میشد تا ما در منطقه نباشیم. ما امروز در سوریه پیروز شدیم، در لبنان و عراق پیروز شدیم و در یمن هم در حال پیروزی هستیم. جبههی مقاومت نفس آمریکا و اسرائیل را میبرد. برای همین بیابانگردهایی که شعور ادارهی کشورشان را ندارند و واقعاً بیتالمال مسلمین را هدر میدهند (حکام عربستان) امید بسته بودند تا در لبنان کاری کنند؛ برای همین نخستوزیر لبنان را گروگان گرفتند.
عضو هیئت عالی نظارت بر برجام تصریح کرد: ایران، الهامبخش منطقه است. آنها در عراق ناراحت هستند که بار دیگر سه بخش کُرد، سنی و شیعه ائتلاف کردند. حتی سفیر آمریکا چندماه قبل از تجزیه و رفراندوم، میانجیگری کرد و به سیاسیون عراق گفته بود که شما گمرکات را داخل خاک ایران یا ترکیه بزنید و نفتی که از کرکوک میآید درآمدش به خزانهی عراق ریخته شود اما یک سرباز عراقی در خاک اقلیم نباشد. کنسولگری آمریکا در اقلیم، بزرگترین کنسولگری آمریکا در جهان از نظر میزان کارمند است که یکی از اهداف اصلیشان، تجزیهی عراق است ولی در همهی این موارد بحمدالله شکست میخورند و دوستان ایران پیروز میشوند.
ولایتی با بیان اینکه ما از این برجام با تدابیر رهبر معظم انقلاب سرافراز بیرون میآییم و این موج را با قدرت از سر میگذرانیم، تأکید کرد: جواب دشمنان ایران در منطقه داده خواهد شد. این کلمهی راهبردی «مقاومت» است که از تهران تا فلسطین، صنعا و بیروت را دربرگرفته و نفس آمریکا و سعودی و اسرائیل را بند آورده است.