مردی که عمرش را در راه مردم صرف کرد

مرحوم سید‌رضا نیری، از خیرین با سابقه و پرتلاش کشور و از مؤسسین نهادهایی همچون کمیته‌ی امداد امام خمینی رحمة‌الله‌علیه و مجمع خیرین سلامت کشور بود که حدود دو هفته پیش (۱۳۹۶/۰۴/۱۰) دعوت حق را لبیک گفت. پس از فوت ایشان، رهبر انقلاب در پیامی درگذشت این مبارز قدیمی و فعال اجتماعی را به خانواده و همکاران تسلیت گفتند. در همین راستا، پایگاه اطلاع رسانی KHAMENEI.IR همزمان با روز بهزیستی و تأمین اجتماعی، گفتاری از آقای سیدمحمد طباطبائی، پیرامون فعالیت‌هایی خیرخواهانه و عام‌المنفعه‌ی مرحوم نیری منتشر می‌کند.
 
تربیت یافته‌ی مکتب اهل بیت
سابقه‌ی فعالیت‌های خیر مرحوم حاج آقای نیری به قبل از پیروزی انقلاب اسلامی باز می‌گردد. ایشان تربیت‌یافته‌ی خانواده‌ای اصیل و مذهبی بود و طبق گفته‌ی خودش، به‌ویژه متأثر از مادر با تقوایش بود. منش این خانواده به گونه‌ای بود که هر نیازمندی به آن خانه مراجعه می‌کرد، بدون دستگیری و اجابت از آن خانه خارج نمی‌شد.

پس از خانواده نیز ایشان متأثر از درس عارف بزرگ، مرحوم شیخ زاهد بود و پس از ایشان نیز مرحوم آیت‌الله حق‌شناس. با همین تعلیمات مذهبی و اخلاقی بود که ایشان همواره می‌گفت: «اگر به‌دنبال رستگاری هستید، بایستی در کنار روحانیت باشید و طی مسیر نمائید.» همین بینش موجب شد حاج‌آقای نیری که تاجر فرش بود، در نهضت امام خمینی رحمة‌الله‌علیه، نقش برجسته‌ای را ایفا کند و وظیفه‌ی رسیدگی به خانواده‌های انقلابی که سرپرست‌شان دستگیر شده بود را عهده‌دار شود. یکی از خاطراتی که برای ایشان جذاب بود و برای دوستان خودش هم نقل می‌کرد، سخنرانی‌اش در سال ۱۳۴۲ در میان مردم ورامین بود که پس از او، مردم آن حرکت به یادماندنی را در تاریخ ثبت کردند. اتفاقا برای مرحوم نیری هم عجیب بود که چرا ساواک هیچ وقت سخنران آن روز را شناسایی و دستگیر نکرد.
 
۲۸ سال خدمت پاک‌دستانه
پس از پیروزی انقلاب، ایشان همچنان حامی و دستگیر محرومان و ایتام بودند و همین روحیه باعث شد که در جلسه‌ با جمعی از خیرین مانند آقایان عسگراولادی، شفیق، حاجی‌حیدری، نهاد کمیته‌ی امداد امام خمینی رحمة‌الله‌علیه شکل‌ بگیرد. ایشان طی ۲۸ سال خدمت صادقانه و مجاهدانه در سرپرستی کمیته‌ی امداد امام خمینی، هرگز راضی نشد کلمه‌ی ریاست را در مسئولیت‌ خود به کار ببرد. او همواره کودکان و افراد تحت پوشش کمیته را فرزندان خود می‌دانست و باافتخار می‌گفت در میان دخترانم که جهیزیه و مقدمات ازدواج‌شان توسط کمیته‌ی امداد فراهم شده، یک درصد هم طلاق وجود ندارد.

نیری اعتقاد داشت که در مسائل عام‌المنفعه و رفع نیاز مخلوقان خدا، نباید محدود به مرزهای جغرافیایی شد، به‌همین دلیل دامنه‌ی فعالیت ایشان به خارج از کشور نیز گسترده شد و در امور درمان محرومین و ایتام به کشورهای همسایه نظیر افغانستان، پاکستان، آذربایجان، لبنان و... هم رسیدگی می‌کرد، تا جائی‌که ملقب به «ابوالایتام» شد و در سال ۱۳۹۵، مراسم تجلیل و تکریم از سوی حزب‌الله لبنان در بیروت برای او برگزار شد.

شاید ذکر این نکته خالی از لطف نباشد که حاج‌آقای نیری قبل از انقلاب به واسطه‌ی شغل‌شان که تاجر فرش بود، از تمکن و تمول مالی خوبی برخوردار بود، اما زمانی که از دنیا رفت، تنها دارایی‌اش، یک منزل مسکونی بود که در آن خانواده‌اش ساکن بود. او همه‌ی دارایی‌اش را در راه خیر صرف کرده بود و حتی در برهه‌ای از زمان، آن اندازه در مضیقه‌ی مالی قرار گرفت که حضرت امام برای ایشان حقوقی مقرر کردند. یعنی ایشان تا این اندازه در کار خیر، پاک‌دست و بلندنظر ‌بود.

البته نیری پس از تصدی کمیته‌ی امداد امام خمینی هم لحظه‌ای از فعالیت اجتماعی غافل نشد و برای همین، مؤسسه‌ی عترت فاطمی را به‌منظور تکریم و توانمندسازی ایتام سادات تشکیل داد و دامنه‌ی فعالیت‌های آن را تا جائی گسترش داد که بیش از ۵ هزار کودک یتیم را در سراسر کشور زیر چتر حمایت خود گرفت.

گزارش تصویری: دیدار اعضای مجمع خیرین سلامت کشور
پس از پایان فعالیت در کمیته‌ی امداد امام خمینی، ایشان در نظر داشت تا کمی بیشتر به زندگی شخصی و خانوادگی خود رسیدگی کند، اما از آنجاکه یک عنصر فعال اجتماعی بود، پس از کمیته‌ی امداد، در نهادهایی مانند ستاد دیه‌ی کشور، مسجد مقدس جمکران، امورمساجد و هرجایی‌که فعالیتی اجتماعی بود حضور یافت. همسر ایشان می‌گفت که گاهی در نیمه‌ها یا ساعات پایانی شب، محروم و نیازمندی به خانه‌ی ما مراجعه می‌کرد و ما به دلیل خواب بودن آقای نیری، ایشان را مطلع نمی‌کردیم، اما او به محض اینکه می‌فهمید نیازمندی به خانه مراجعه کرده، بسیار ناراحت می‌شد و می‌گفت اگر از لحاظ مالی هم نمی‌توانستم به او کمک کنم، حداقل می‌توانستم به حرف‌هایش گوش کنم و باری از روی دلش بردارم.
 
تحول در سلامت با توصیه‌ی رهبر انقلاب
پس از آنکه وزیر وقت بهداشت، آقای دکتر لنکرانی به این مجاهد خستگی ناپذیر اطلاع داد که نظر رهبر انقلاب به این است که موضوع سلامت به دست مردم سپرده شود، بی‌درنگ این وظیفه را عهده‌دار شد و مجمع خیرین سلامت کشور را با دعوت از خیرین، پزشکان حاذق و فعالان اجتماعی بنیان‌گذاری کرد. نیری مطرح می‌کرد که در ابتدای کار، حتی در مواقعی حقوق کارمندان هم تأمین نبود، اما از آنجایی‌که ایشان اعتقاد واقعی داشت که اگر ما حرکت کنیم، خداوند هم برکت می‌دهد، به فعالیت در این مجمع ادامه داد تاجایی‌که در یک دهه فعالیت مجمع خیرین سلامت کشور، این مجمع  پل ارتباطی مردم و نظام سلامت شد و توانست بالغ بر ۵ هزار میلیارد تومان جذب مشارکت‌های مردمی را به عرصه‌ی سلامت کشور فراهم نماید و با ساخت و تجهیز بیش از ۴۵۰۰ مرکز درمانی و بیمارستان و اهداء تجهیزات، تحولی در نظام سلامت کشور ایجاد کند. تفاوت فعالیت‌های این مجمع با سایر نهادهای خیریه در این است که تجهیز، تکمیل، ساخت و تمامی اقدامات، با نظر و نیاز‌سنجی دانشگاه علوم پزشکی کشور انجام می‌شود تا منابع مالی با بیشترین بازدهی ممکن مصرف شوند.

نیری اعتقاد داشت که ضروری است در رأس هیأت امناء هر استان، ائمه‌ی جمعه هم حضور داشته باشند، زیرا اعتقاد داشت که اولا حضور ائمه‌ی جمعه به سلامت حرکت کمک می‌کند و ثانیا ائمه‌ی جمعه، معتمد مردم و پل ارتباطی آن‌ها هستند و ثالثا هر فعالیتی که در این مجمع صورت می‌گیرد باید منجر به تقویت نظام اسلامی شود.    

پس از آنکه رهبر انقلاب با اعضای مجمع خیرین سلامت در تاریخ (۱۳۹۱/۱۰/۱۱) ملاقات کردند، مرحوم نیری تأکید فراوانی داشت که بایستی از دولتی‌کردن و سیاسی‌نمودن حرکت این مجموعه جداً خودداری کنیم و رهنمودهای ولی‌فقیه را نصب‌العین کار خود قرار دهیم. در این دیدار رهبر  انقلاب خطاب به اعضای مجمع خیرین سلامت کشور، بیاناتی قریب به این مضمون را فرمودند: از جنابعالی (آقای نیری) و دوستان و همکاران‌تان از ته دل تشکر می‌کنم که این کار خوب را انجام می‌دهید... این اصل مهمی است، مردمی بودن خیلی خوب و یک اصل مهمی است. این باید تفهیم شود که مردم در کارها وارد شوند همه‌ی مشکلات حل و فصل می‌شود. البته شما وارد شدید، موفق بودید چون کار را بلد بودید از مردم کمک گرفتید. در همه‌ی امور وقتی اکثر مردم وارد شدند کار به انجام می‌رسد... ما باید کاری کنیم که خیال مردم از ناحیه‌ی درمان و بیماری آسوده باشد.

مرحوم نیری همواره تأکید می‌کرد این توصیه‌ی حضرت آقا مبنی بر ورود مردم به کارهای کشور، رمز پیروزی انقلاب اسلامی بود و امام خمینی هم بر مبنای همراهی و رهبری مردم توانست این انقلاب را به پیروزی برساند و کشور را از شر گروهک‌های منافق نجات دهد. برای همین، مرحوم نیری هم به مردم اعتقاد قلبی داشت و همیشه می‌گفت: من مردمی بهتر از مردم ایران سراغ ندارم و همه‌ی مشکلات به دست مردم قابل حل است، مهم اما این است که این تفکر را واقعاً با تمام وجود قبول داشته باشیم. هر فردی با توجه به آن استعدادی که خداوند به او داده است، باید استعداد خود را به کار بگیرد و بداند اگر با هدف رضای خدا برای مردم کار کند، خداوند هم خیر کثیر را به آن فرد و آن جامعه اعطا می‌کند.

نکته‌ی دیگر اینکه مرحوم نیری از نخستین افرادی بود که دغدغه‌ی حمایت و درمان خانواده‌های مدافعان حرم را داشت، به‌ویژه مهاجرینی که سرپرست یا عضوی از آن‌ها جزو شهدای مدافع حرم بودند.
 
عاشق مردم و رهبری
مرحوم حاج سیدرضا نیری به تعبیر مقام معظم رهبری، سلالة‌السادات، عاشق مردم، امام رحمت‌الله‌علیه و رهبری بود که این عشق در وصیت نامه‌ی او نیز موج می‌زند، جایی‌که در وصیت‌نامه‌اش نوشته است: «خدای متعال نه‌تنها بر ملت ایران، بلکه بر همه‌ی مستضعفان جهان منت گذاشت که بعد از رحلت حضرت امام قدس‌سره‌الشریف فرزند خلفش از سلاله‌ی نبی اکرم، بنده‌ی صالح خدا و فرزانه‌ای را به رهبری امت برگزید و این کشتی نجات را در اقیانوس پرتلاطم دنیا به عالم دین و دنیای مردم، مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مدظله‌الشریف سپرد، که مجدداً به شما توصیه می‌کنم که حول شمع وجود ایشان پروانه‌وار بگردید و گوش بفرمانش باشید.»
روحش با امام و شهدا محشور باد و راهش پر رهرو.