سرمقالهی نشریهی خط حزبالله (شمارهی چهلوپنجم)
«آن شبی که بازی ایران و امریکا بود ... تلویزیون را روشن کردم و ناگهان با گل ایشان مواجه شدیم و دیگر خواب از سرم رفت و نشستم تا آخر بازی را تماشا کردم ... بنا بود پیام رئیس جمهور امریکا از تلویزیون سراسریشان پخش شود»(۱۳۷۷/۱۱/۱۳) اما... ورزش قهرمانی از این جهت که میتواند «مکنونات یک ملت را جلوی چشم مردم دنیا قرار بدهد»(۱۳۸۴/۰۸/۳۰) اهمیت فراوانی دارد. با بررسی سخنان حضرت آیتالله خامنهای برخی فرصتهای ویژهای که از ورزش قهرمانی برای کشور و جامعه ایجاد میکند عبارتند از:
۱. ظهور هویت ملی
«امروز در دنیا مسألهی ورزش و ورزش قهرمانی جایگاهی دارد که در واقع از این تریبون، برای نشان دادن هویت»(۱۳۸۳/۰۷/۱۴) ملتها استفاده شده و «مظهر تمایلات و استعدادها و تشخّص و هویت یک ملت است.»(۱۳۹۱/۱۲/۲۱) «اگر یک ملتی ... میگوید شجاعم، اگر میگوید به فرهنگ خود مطمئن و دلگرمم، اگر میگوید قدرت تربیت انسانهای بزرگ را دارم، اگر میگوید در من عزم و اراده موج میزند ... [اگر این را] در یک میدانی نشان بدهد و جلوی چشم مردم دنیا بگیرد، ارزش این کار از دهها کتابی که در فضیلت این ملت نوشته بشود، بیشتر است.»(۱۳۸۴/۰۸/۳۰) ملت ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. «ارزشهای دینی و اخلاقی و معنوی»(۱۳۶۸/۱۱/۲۰) از مبانی هویتی انقلاب اسلامی است. از این رو «وقتی یک قهرمان کشور ما جلوِ چشم میلیونها و شاید صدها میلیون جمعیت دنیا، بعد از پیروزی، خدا را شکر میکند و دستش را به آسمان بلند میکند یا سجده میکند»(۱۳۸۳/۰۷/۱۴) و یا وقتی «در مقابل چشمهای ملامتگر و پرسشگر دنیای مادّی که افتخار زن به این است که حتماً لخت بیاید ... یک خانمی با چادر یا با یک حجاب کامل اسلامی میرود روی آن سکّو میایستد و جایزهی قهرمانیاش را میگیرد»(۱۳۹۴/۱۰/۲۱)، «از نظر بینندگان بینالمللی، که امروز دیگر میلیونها و در مواردی میلیاردها تماشاچی وجود دارد و مطلع میشوند، پیامآور یک حقیقتی است از داخل کشورتان، که این حقیقت را با هیچ زبان دیگری نمیشد تبلیغ کرد.»(۱۳۹۱/۱۲/۲۱) «این از آن پرچم که میرود بالا مهمتر است.»(۱۳۹۴/۱۰/۲۱) و در حقیقت «نمادهای هویّت و شخصیّت ایران اسلامی است.»(۱۳۹۴/۱۰/۲۱) بهعبارت دیگر ورزشکار ما بهعنوان «سفیران ایران و هویت و تشخّص ایرانی»(۱۳۹۱/۱۲/۲۱) ، «پیام معنویت را در دنیا پخش میکند؛ دنیایی که با میلیاردها دلار سعی شده که معنویت در آن بیفروغ شود و چراغ معنویت آن خاموش شود.»(۱۳۸۳/۰۷/۱۴)
۲. به مثابه بازوی دیپلماسی
ورزش قهرمانی میتواند سوءاستفاده سیاسی دشمن را از ورزش خنثی کند. یکی از نمونههای بارز آن، بازی تاریخی تیمهای فوتبال ایران و آمریکا در مسابقات جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه بود که رسانههای غربی از آن بهعنوان بازی قرن و یا سیاسیترین بازی قرن یاد میکردند: «قبل از آن دیدار رسانههای وابسته به امپراتوری رسانهای خبری روی این بازی تبلیغ میکردند که این بازی، بازی سیاسی است! ... بنا بود آن شب پیام رئیس جمهور امریکا از تلویزیون سراسریشان پخش شود. این گل و بعد دنباله بازیای که بچههای عزیزمان ادامه دادند، قضایا را صدوهشتاد درجه تغییر جهت داد ... این گل هویت سیاسیای را که در دنیا به این بازی داده بودند [مسأله تعامل ایران و امریکا] بهکلّی به عکس خواست آنها عوض کرد.»(۱۳۷۷/۱۱/۱۳) نمونهی دیگر آن دربارهی رژیم اشغالگر قدس است. وقتی برخی قهرمانان ما «در میدان مسابقه، با طرف صهیونیسم مسابقه ندادند ... مستکبران عالم را بشدت عصبانی کرد ... واقعاً یک تلاش دیپلماتیکِ بسیار حساس و مهم در مقابلهی با رژیم صهیونیستی، همین کار است.»(۱۳۹۱/۱۲/۲۱)
۳. نشانه یک ملت زنده
موفقیتهای ورزشی نمادی از رشد و پیشرفت کشور است؛ یعنی وقتی قهرمانیها و افتخارات ورزشی، در کنار پیشرفتهای دیگر ملت ایران نظیر حوزههای «علمی»، «فنی»، «هستهای»، «سلولهای بنیادی» و... دیده شود، آنگاه میتوان گفت که «این ملت مثل جسمی که نبض آن میزند و از همه طرف در حال رشد است، دارد کار میکند. این، نشاندهندهی یک ملت زنده است.»(۱۳۸۴/۰۸/۳۰) بنابراین وقتی ظرفیت ورزش قهرمانی در خدمت ارزشهای هویتی و ملی قرار بگیرد، میتواند مبلّغ عملی و عینی خصائص ملت شریف ایران باشد.