پرده غفلت

|درباره دیدار رهبر انقلاب با قاریان قرآن|

بروز «غفلت» در ذهن و افکار عمومی یک جامعه، زمانی محقق می‌شود که پرده‌ای، میان حقیقت‌ها و ذهن انسان فاصله انداخته و موجبات دوری از آن حقیقت‌ها را فراهم کند. چنانچه حضرت پروردگار در آیه هفتم از سوره مبارکه «روم» به صراحت در این‌باره می‌فرمایند: «یعْلَمُونَ ظَاهِراً مِنَ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ هُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غَافِلُون» البته چه تأسف‌برانگیزتر اینکه که ذات متعال در آیه ۹۱ سوره «یونس» فرموده‌اند: «وَ إِنَّ کثِیراً مِنَ النَّاسِ عَنْ آیاتِنَا لَغَافِلُونَ»؛ (و بدرستی که بسیاری از مردم، از نشانه‌های ما غافل هستند.)

غفلت از شیطان
با استعانت از کلام الهی در خصوص کشف عوامل «غفلت» می‌توان به این نکته اشاره کرد که یکی از عوامل غفلت، گرایش به دنیاگرایی است. در این‌باره قرآن به صراحت و در آیه ۹ سوره «منافقون» اشاره می‌کند که «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاَ تُلْهِکمْ أَمْوَالُکمْ وَلاَ أَوْلاَدُکمْ عَن ذِکرِ اللَّهِ وَمَن یفْعَلْ ذلِک فَأُولئِک هُمُ الْخَاسِرُونَ» (ای کسانی که ایمان آورده‌اید، اموال و ثروت شما و فرزندان شما، شما را از یاد خدا غافل نکند، هرکس چنین کند، او زیان‌کار است.) در این آیه شریفه، سرگرم شدن به زیورهای دنیوی به عنوان اساس غفلت یاد شده است و طبیعتاً سرگرم‌کنندگان مردم به جذابیت‌های دنیا نیز به عنوان کسانی شناخته می‌شوند که جامعه را به سمت و سوی غفلت سوق می‌دهند.

در فراز دیگری از مصحف شریف و در سوره «مجادله» نیز حضرت حق، «شیطان» را به عنوان یکی از عوامل مهم غفلت برمی‌شمرد؛ «اسْتَحْوَذَ عَلَیهِمُ الشَّیطَانُ فَأَنسَاهُمْ ذِکرَ اللَّهِ أُولئِک حِزْبُ الشَّیطَانِ أَلاَإِنَّ حِزْبَ الشَّیطَانِ هُمُ الْخَاسِرُونَ» (شیطان بر آنان مسلط شد، و یاد خدا را از خاطر آن‌ها برد و آن‌ها را به فراموشی انداخت...)

قرآن و غفلت‌های ما
رهبر انقلاب در دیدار شرکت‌کنندگان در بیست‌و‌هشتمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم و جمعی از اعضای جامعه قرآنی کشور به دو نکته اساسی در حوزه افکار عمومی جوامع اسلامی اشاره داشتند که نسبت به آن‌ها غفلت صورت گرفته است؛ «یکی غفلت از اینکه قرآن وسیله‌ی اجتماع ما مسلمانهاست. دوم، غفلت از باور به مفاهیم قرآنی.» ایشان بیان می‌کنند که اگر انسان بتواند از مانع غفلت عبور کند، «آن وقت راه به سوی عزت، به سوی وحدت، به سوی اقتدار در مقابل امت اسلامی باز خواهد شد، امت اسلام از عقب‌ماندگی نجات پیدا خواهد کرد.»

رهبر انقلاب در توضیح نقش وحدت‌آفرین قرآن گفتند که «قرآن مایه اجتماع امت اسلام است» که با توجه به آن می‌توان بر وحدت میان مسلمان و تمسک به حبل‌الله در میان همه امت‌های اسلامی نیل پیدا کرد؛ حقیقتی که جنبه‌های بهره‌مندی از آن در حوزه‌های رسانه‌ای و دیپلماسی عمومی بیشتر از سایر حوزه‌ها نمود خواهد داشت. چنانچه به گفته ایشان «قرآن مایه‌ی جمع است، مایه‌ی وحدت است. ما مسلمانها عوامل اتحاد زیادی داریم، یکی‌اش و شاید اهمش قرآن است. همه‌ی مسلمین، همه‌ی ملتهای مسلمان در مقابل قرآن خاضعند؛ از قرآن میخواهند درس بگیرند؛ میخواهند خود را به قرآن نزدیک کنند. این خیلی فرصت مهمی است. دشمنان اسلام و دشمنان قرآن سعی کرده‌اند بین ملتهای مسلمان فاصله بیندازند و آنها را از هم جدا کنند، گاهی حتّی آنها را روبه‌روی هم قرار بدهند و دشمنِ هم وانمود کنند. این ناشی است از غفلت از قرآن...»

رهبر انقلاب در مورد «غفلت از مفاهیم قرآنی» نیز اشاره کردند که «در شرایط کنونی، باور قلبی و وعده‌ی الهی قرآن، امروز آسانتر از دیروز است. امروز، یعنی در این دوره‌ای که ما داریم، من و شما داریم زندگی میکنیم، این قدر آیات و بشائر الهی وجود دارد که دل انسان را آسان میکند.» و حضرت رسول اعظم(ص) نیز چه زیبا در این خصوص فرموده‌اند که «أغفل الناس من لم یتـّعظ بتغیر الدنیا من حالٍ إلی حال» (غافل‌ترین مردم کسی است که از دگرگونی دنیا از حالی به حالی دیگر پند نگیرد.¹

بنابراین از مهم‌ترین نکات امروز ما و همه مسلمین، شناخت واقعیت‌ها و حقیقت‌هایی است که پرده‌هایی از کم‌توجهی و اسباب تغافل امت‌های اسلامی را فراهم آورده و نیز آگاهی از عوامل بروز این غفلت‌ها و مسائلی است که موجب رهایی عمومی از این وجه غفلت خواهد شد.

پی‌نوشت:
1. التفسیر المعین، محمد هویدی، ص230