رفتار غربی‌ها در مسئله فلسطین شعار آزادی را نقض کرده است

 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: «اگر بدقت نگاه کنیم، خواهیم دید که شعار آزادی اظهار عقیده و آزادی بیان در دنیای غرب هم یک شعار واقعی نیست. یک چیزی که در صورت و ظاهرْ آزادی است، وجود دارد، اما در واقع آزادی به آن معنایی که ادعا میکنند، نیست، بلکه حتی سانسور و اختناق به شکل بسیار ظریف و موذیانه‌ای در این کشورها وجود دارد... درست است که قانوناً کسی را از بیان کردن مانع نشدند؛ اما آن جنجال و غوغای تبلیغاتیای که به راه میاندازند، امکان و مجال این را نمیدهد که غیر از همان چیزی که آنها اراده میکنند و میخواهند، صدایی به گوش کسی برسد.» ۱۳۶۶/۰۲/۰۴
آئین اختتامیه «همایش بین‌المللی حقوق ملّت و آزادی‌های مشروع در منظومه فکری حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای»، همزمان با سالروز تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ۱۲ آذرماه ۱۴۰۴ برگزار شد. بازخوانی اندیشه و سیره‌ی حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در حوزه‌ی حقوق ملّت و آزادی‌های مشروع، ترسیم نظام مطلوب حقوق ملّت و آزادی‌های مشروع مبتنی بر اندیشه رهبر معظم انقلاب و تضمین و صیانت از حقوق ملّت و آزادی‌های مشروع و چگونگی ارتقاء آن بر اساس آراء و اندیشه‌های حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، از اهداف همایش است.
به همین مناسبت رسانه KHAMENEI.IR در پرونده «حقوق ملّت و آزادی‌های مشروع» در گفت‌وگو با مهمانان خارجی این همایش، دیدگاه‌های آنان را درباره برگزاری این رویداد و موضوع حقوق مردم و آزادی‌های مشروع جویا شده است. در این مطلب متن گفت‌وگو با آنوچا کیاتیتتارای، عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی و حکومت، دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه رامکامهانگ، بانکوک، تایلند و استاد مدعو در دانشگاه‌های مختلف تایلند منتشر شده است.

آزادی یکی از چالش‌های اصلی جهان معاصر است. در این زمینه دو رویکرد عمده وجود دارد: رویکرد اسلامی و رویکرد غربی. این دو رویکرد در بُعد فردی و اجتماعی چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟
 اکنون رویکرد غالب و هژمون در جهان امروز رویکرد غربی است؛ حتی در تایلند نیز چنین است. اما در شرایطی که جهان در حال تغییر است، جبهه‌ها در حال مقابله هستند و هژمونی غرب به‌تدریج در حال افول است. ما این وضعیت را فرصتی می‌دانیم برای این‌که نظریه آزادی‌های مشروع در اسلام را ارائه کنیم.

آیا می‌توانید تفاوت‌های این دو رویکرد را در حوزه حقوق اقلیت‌های دینی، رنگین‌پوستان، آزادی بیان و حقوق زنان تبیین بفرمایید؟
 به‌عنوان مثال، در حالی‌که غرب مدعی آزادی بیان است، هنگامی که خبرنگاری سؤالی از آقای ترامپ مطرح می‌کند که مطابق میل او نیست، به او توهین می‌کند و او را «دروغ‌گو» و «فِیک‌نیوز» می‌نامد. در حالی‌که در جمهوری اسلامی ایران مسئولان به دنبال ترویج کرسی‌های آزاداندیشی هستند. آزادی اقلیت‌ها در ایران نسبت به برخی کشورهای غربی نیز مترقی‌تر است. در تایلند، نماینده مسلمان باید در انتخابات با بودایی‌ها رقابت کند، اما در این‌جا، اقلیت‌های دینی مانند کلیمی‌ها خود سهمیه مشخصی دارند و این امر بسیار قابل توجه است.

 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای معتقدند که مسئله آزادی عمومی با استقلال ملّی پیوند دارد. این موضوع را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
 دقیقاً بسیار درست فرموده‌اند؛ زیرا تا زمانی که یک ملّت خود احساس آزادی نداشته باشد، نمی‌تواند قدرت خود را بروز دهد و هنگامی که نتواند قدرت خود را نشان دهد، قدرت ملّی و ابهت ملّی نیز شکل نخواهد گرفت.

غرب مدعی حقوق بشر و آزادی است، اما موارد متعددی از نقض آزادی و حقوق بشر از سوی غرب مشاهده می‌شود؛ مانند مسئله فلسطین و غزه یا فشارهایی که بر مسلمانان در موضوع حجاب و مناسک مذهبی وارد می‌شود. این رویکرد دوگانه را چگونه ارزیابی می‌کنید و چه مصادیق دیگری برای آن سراغ دارید؟
 این وضعیت نشان می‌دهد که آزادی مورد نظر غرب در حقیقت آزادی مطلق به معنای واقعی کلمه نیست. در موضوع فلسطین نیز چنین است؛ این رفتارها وعده‌های غربی را در زمینه آزادی نقض می‌کند. وقتی مدعی آزادی و آزادی بیان باشید، اما در کشورهای غربی هنگام تظاهرات در حمایت از آزادی فلسطین، معترضان را بازداشت کنید، این پرسش پیش می‌آید که این چه نوع آزادی است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای طی دهه‌های گذشته همواره بر موضوع آزادی تأکید داشته‌اند و به‌عنوان ضامن حقوق ملّت شناخته می‌شوند. با این حال، برخی رسانه‌های غربی می‌کوشند تصویری غیرواقعی از ایشان و جمهوری اسلامی ارائه کنند. نظر شما درباره مواضع و دیدگاه‌های ایشان و عملکرد جمهوری اسلامی ایران در زمینه آزادی و حقوق بشر چیست؟
 همان‌گونه که عرض کردم، در حوزه حقوق اقلیت‌ها در ایران، سطح آزادی حتی بیش از بسیاری از کشورهاست. برای اقلیت‌ها سهمیه خاصی در نظر گرفته شده است، در حالی‌که در تایلند نمایندگان مسلمان باید در انتخابات با بودایی‌ها رقابت کنند. این سازوکار در ایران بسیار مترقی است. نظریه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نیز کمک شایانی به تبیین نظریه «آزادی مشروع» می‌کند و می‌تواند به‌عنوان نظریه‌ای مناسب برای دنیای امروز مطرح و جایگزین شود.

از نظر شما اهمیت و ضرورت برگزاری این همایش و پرداختن علما و اندیشمندان جهان به موضوع آزادی و حقوق بشر چیست و چه تأثیری در بیداری ملت‌ها و مبارزه آنان در راه آزادی می‌تواند داشته باشد؟
 این همایش بسیار تأثیرگذار است؛ زیرا در شرایطی برگزار می‌شود که غرب در ابعاد مختلفِ آزادی در حال نشان دادن ضعف خود است؛ برای نمونه، در موضوع آزادی فلسطین، با وجود شعار «آزادی فلسطین»، معترضان بازداشت می‌شوند و آشکار است که آزادی واقعی مدنظر آنان نیست. در چنین وضعیتی، برگزاری این‌گونه کنفرانس‌ها بسیار مغتنم است تا مفهوم آزادی و نظریه آزادی مشروعِ مورد نظر اسلام مطرح شود و جهان درباره آن بیندیشد.

بسیار عالی، متشکرم از وقتی که در اختیار ما قرار دادید. توصیه شما برای جوانان و برای گسترش آگاهی در این زمینه چیست؟
 اکنون جهان، جهانِ هوش مصنوعی و ارتباطات است. طبیعتاً اطلاعات درست و نادرست در هم آمیخته می‌شود. هوش مصنوعی نیز کاملاً آزاد و رها نیست، بلکه تحت کنترل مراکز و نهادهای مشخصی قرار دارد. توصیه این‌جانب به جوانان این است که ما بر اساس نظریه و دیدگاه اسلامی، هویت و ویژگی‌های خاص خود را داریم و حرفی برای گفتن در جهان داریم. در موضوع آزادی مشروع، می‌توانیم نظریه خود را ارائه کنیم و از ظرفیت هوش مصنوعی و شبکه‌های ارتباطی به‌خوبی بهره ببریم.