مشایه تفکر و تأمل

رهبر انقلاب اسلامی در پاسخ به نامه جمعی از دانش‌آموزان که راهی سفر اربعین بودند به فرصت‌های ممتاز این سفر اشاره داشتند. فرصت توسل و توجه و فرصت تأمل و تفکر در هدف و مجاهدت سیدالشهداء علیه‌السلام. زائرینی که توفیق حضور در این سفر معنوی را دارند چگونه می‌توانند از این فرصت اندیشیدن استفاده کنند؟
رهبر انقلاب در پاسخ به نامه جمعی از دانش‌آموزان عازم به اربعین حسینی، نوجوانان را به تفکر در هدف امام حسین علیه‌السلام توصیه کردند. حجت‌الاسلام پناهیان در این گفت‌وگو، توصیه‌های اربعینی رهبر انقلاب را توضیح داده است.

آینده شبیه اربعین است
حماسه باشکوه اربعین محل تجلی حکمت‌ها، اندیشیدن‌ها، بروز زیبایی‌ها و شکوه حیات معنوی انسان است. حضور نوجوانان تا پیرمردها و زنان و مردان نشان می‌دهد که حماسه اربعین یک حماسه فراگیر بین جامعه انسانی است. پیامی که اخیراً رهبر معظم انقلاب برای دانش‌آموزان فرستادند هم نشان‌دهنده توجه خاص ایشان به حضور دانش‌آموزان در این سفر بسیار باعظمت هست.

دانش‌آموزان در هیچ کجا مثل حماسه اربعین هویت انسانی و جهانی خودشان را نمی‌توانند پیدا کنند. وقتی در این حماسه شرکت می‌کنند، متوجه می‌شوند متعلّق به چه حماسه باعظمتی در عاشورا هستند. وقتی دانش‌آموزان در این جمع می‌آیند عمیقاً احساس می‌کنند که چقدر آینده مال آن‌هاست و چقدر جهان به‌سوی آن‌ها در حرکت است. آینده جهان شبیه آنچه خواهد شد که در اربعین اتفاق می‌افتد. احساس هویت لازم برای یک نوجوان واقعاً جز در این مسیر در جای دیگر امکان ندارد. درک هویت دینی و معنوی اصیل که از طرفی به امام زمان و ظهور مرتبط باشد و از طرفی به حماسه باشکوه اربعین و عاشورا مربوط باشد، جز در حماسه پیاده‌روی اربعین رخ نمی‌دهد.

آخرین نکاتی که رهبر معظّم انقلاب در پیام خودشان بیان فرمودند،‌ شبیه آخرین جملات زیارت عاشوراست: «وَ ثَبِّتْ لِی قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَکَ مَعَ الْحُسَیْن»؛ فرمودند که از خدا ثبات قدم در این راه بخواهید. این آرزویی است که هر عاشورایی و هر اربعینی در این مسیر باید بکند تا در این راه باقی بماند. در زیارت عاشورا به ما یاد دادند که لااقل دو مرتبه از خدا ثبات قدم و صدق در این مسیر را بخواهیم. یک‌وقت آمدنمان هیجانی نباشد و بعد این مسیر نورانی را رها کنیم.

ایشان فرمودند به هدف توجه کنید؛ هدف اباعبدالله‌الحسین علیه‌السلام چیزی جز نجات جهان از فقر و ظلمت و ظلم و تعدی به انسان‌ها نبود. نوجوانی که در این مسیر می‌آید، وقتی به آن هدف توجه کند، تبدیل به انسان بزرگی می‌شود. از عالم کودکی و از جهان کوچک خودش خارج می‌شود و تبدیل به یک عنصر جهانی می‌شود؛ به کسی که مسئولیت نجات جهان را به عهده می‌گیرد. وقتی سربند اربعینی را می‌بندد، احساس مسئولیت برای نجات بشریت دارد؛ بشریتی که در جهان همه منتظر اربعینی‌ها هستند تا به رشد و عمق کافی و لازم و ثبات قدم برسند و به دست اربعینی‌ها نجات پیدا کنند.

دل‌نوشته‌های حسینی
رهبر معظّم انقلاب در بیانشان برای دانش‌آموزان از تأمل، توجه و تفکر هم سخن گفتند. واقعاً کسانی که در این راه آمده‌اند می‌دانند یکی از بهترین جاها برای اندیشیدن راه اربعین است. مخصوصاً این ایام که بیشتر شب‌ها طی طریق می‌کنند. خب، شب محل اندیشیدن است. شرح نزول آیه «یَتَفَکَّرُونَ فی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الأَرْض» هم درباره شب و لحظه‌های بسیار نورانی سحر است. واقعاً بدون تفکر کار پیش نمی‌رود. ما در ظاهر آن چیزی که می‌بینیم احساسات و شور حسینی است، منتها این احساسات فقط با اندیشیدن تثبیت می‌شود. دانستن قضایای عاشورا و کربلا کافی نیست. اطلاعات جمع‌آوری‌کردن کفایت نمی‌کند. باید حتماً روی آن فکر کنیم. این‌ها را درونی کنیم و با زبان خودمان بازنویسی کنیم. چقدر خوب است که دانش‌آموزان ما در پاسخ به پیام رهبر انقلاب اندیشه‌های خودشان را در این سفر و یا بعد از آن روی کاغذ بیاورند و در یک جشنواره‌ای این‌ها جمع بشود. کاری که ای کاش ما در دفاع مقدس برای جوان‌ها انجام می‌دادیم؛ وادارشان می‌کردیم دل‌نوشته‌های خودشان را روی کاغذ بیاورند و آن‌ها را جمع‌آوری می‌کردیم. البته این اتفاق در وصیت‌نامه‌های رزمندگان دفاع مقدس افتاد. حضرت امام به خوبان و اهل معرفت فرمود که هفتاد سال عبادت کردید یک‌بار هم وصیت‌نامه‌‌های این شهیدان را بخوانید. وصیت‌نامه‌های شهیدان واقعاً نشان می‌دهد آن‌ها یک‌شبه راه صدساله را طی کردند. خیلی از حکمت‌ها در جانشان جاری می‌شد؛ چون خلوص و صفا بود. اربعین هم همین‌طور هست. حکمت فراوان است و باید آن را دریافت؛ چون محبت امام حسین علیه‌السلام هست.

اربعین راه اندیشه در هدف سیدالشهداء
دل‌نوشته نتیجه اندیشیدن انسان است. قبل از اینکه نتیجه‌ احساسات باشد نتیجه‌ تفکر یک انسان است. عمیق‌ترین احساسات مال کسانی است که عمیقاً تفکر کردند. دانش‌آموزان حرف‌هایی را که شنیدند روی کاغذ نیاورند. حرف‌ها را در جان خودشان ببرند و با زبان و اندیشه خودشان آن‌ها را روی کاغذ بیاورند. برای خودشان هم نگه دارند و در آینده به این کاغذ نگاه کنند که چقدر عمیق نگاه می‌کردند و چه حکمت‌هایی اباعبدالله‌الحسین علیه‌السلام در این راه به آن‌ها عطا کرده است. رسم زیبایی می‌شود که ما محصول اندیشیدن و حکمت در راه اربعین اباعبدالله‌الحسین علیه‌السلام را از نوجوان‌ها جمع‌آوری کنیم و از آن‌ها تقاضا کنیم که اندیشه‌تان را با زبان خودتان روی کاغذ بیاورید. یک بار دو بار بچه‌ها بنویسند، بار سوم نوشتنشان کامل‌تر از بار اول و دوم خواهد بود. گاهی در همان سطوری که برای اولین‌بار یادداشت می‌کنند اندیشه‌های نابی را بر قلم جاری خواهند کرد. این راه، راه اندیشه است. این راه، راه اندیشمندان است. این راه فقط راه احساسات حسینی نیست، راه اندیشه حسینی هم هست. رهبر انقلاب ما را به‌ویژه دانش‌آموزان را دعوت به تفکر و اندیشیدن کردند؛ چون مجال تفکر سالم اینجا پیدا می‌شود. رسول خدا فرمودند هر کسی حسین مرا دوست داشته باشد خدا به او حکمت خواهد داد. ان‌شاءالله دانش‌آموزان با درک هویت حسینی، مهدوی و جهانی خودشان وقتی مسئولیت نجات بشر را در هدف اباعبدالله‌الحسین علیه‌السلام می‌بینند، با قدرت برگردند و بهترین زندگی و پیشرفت را داشته باشند.