رهبر انقلاب در پیام اخیر خود به فعالان حوزه جمعیت، ضمن تشکر از همهی کسانی که دلسوزانه و عاقبتاندیشانه به فعالیت در حوزهی جمعیت روی آوردهاند، سیاستهای افزایش نسل، و جوان شدن نیروی انسانی کشور و حمایت از خانواده را یکی از سیاستهای حیاتی توصیف کردند. رسانه KHAMENEI.IR برای بررسی بیشتر موضوعات مطرح شده در این پیام به گفتوگو با آقای دکتر امیرحسین بانکیپورفرد، نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی پرداخته است.
با توجه به پیام اخیر رهبر انقلاب به فعالان حوزه جمعیت، در کنار اقدامات قانونی برای تسهیل در فرزندآوری و افزایش جمعیت چه نقشی میتوان برای فرهنگسازی در این عرصه قائل شد؟
رهبر انقلاب در این زمینه تأکید ویژهای به بحث فرهنگسازی دارند. در قانون حدود هجده ماده وجود دارد که ظرفیتهایی را در حوزههای فرهنگی و علمی برای آموزش و فرهنگسازی آموزشوپرورش، دانشگاههای علوم پزشکی، مراکز بهداشت و درمان، وزارت ارشاد و صداوسیما فراهم کرده است.
در بحث فرهنگسازی اولین مسئله ادراک خود مسئله است؛ یعنی اینکه اهمیت این موضوع چقدر شکل میگیرد و چقدر در اولویتها قرار میگیرد. ما اگر وارد پیری جمعیت شویم، تمام موفقیتهای کشورمان از بین میرود. درک این قضیه باید بهخوبی هم به مسئولین و هم به مردم منتقل و فرهنگسازی شود. برای اینکه ما به تعبیر رهبر انقلاب در آیندهای هولناک قرار نگیریم و نجات پیدا کنیم، هدفمان باید فرهنگسازی در بین نخبگان جامعه باشد. خانوادهها هم نسبت به این مسئله باید حساسیت نشان بدهند. ضمن اینکه ما باید آثار تربیتی را برای خانوادهها بیشتر تشریح کنیم.
در مقابل این جریان، جریانی هم وجود دارد که قائل به نزدیک بودن این خطر نیستند و تأکید بر بحث جمعیت را موضوعی فرعی معرفی میکنند. این جریان برای به انحرافکشاندن اصل موضوع بر چه راهبردهایی تکیه میکند؟
جبهه مقابل اول راهبردهای انحرافی تک بعدی را مطرح میکند؛ مثلاً، میگوید مشکل اقتصاد و فرهنگ را حل کنید تا فرزندآوری حل شود. هیچکدام از این راهبردهای تک بعدی نمیتواند مشکل را حل کند. قطعاً باید همه کار با هم صورت بگیرد. یکی از کارهایی که در رفتار جبهه مقابل قابل مشاهده است اینکه انحرافی ایجاد میکند و خیلی از کارهایی را که باید بکنیم، نفی میکند؛ یعنی با طرح بعضی از کارها بقیه کارها را نفی میکند. دومین کاری که جبهه مقابل دارد میکند اینکه آن خطر و بحران را ضعیف جلوه میدهد؛ یعنی بحرانی در کار نیست و خطری جامعه را تهدید نمیکند. در واقع، جامعه و مسئولین و نخبگان را به سمت بیخیالی سوق بدهد. کار سوم اینکه نسبت به بعضی از مواد قانون تشریفات جدی ایجاد میکنند و یا با تحریف متن قانون، تقابل اجتماعی با قانون ایجاد میکند تا نخبگان مقابل قانون بایستند.
کار چهارم هم اینکه میگوید وعدههای مسئولین عملی نمیشود و تحقق پیدا نمیکند. در واقع، فضای بیاعتمادی را در مردم ایجاد میکند که بگوید آنها فقط حرف میزنند و هیچکدام از وعدهها اجرایی نمیشود. این مسیرهایی است که جبهه مقابل دارد جلو میبرد.
در پیامی که رهبر انقلاب برای فعالان حوزه جمعیت دادند، فکر میکنید کدام بخش آن نیازمند تدقیق و توجه بیشتری از طرف سیاستگذاران است؟
تکتک کلمات این پیام کلیدی است. ظاهر پیام نصف صفحه است، ولی چکیده گزارش مفصل سیصد چهارصد صفحهای است؛ مثلاً، آنجایی که رهبر انقلاب میگویند نجات از آینده هولناک پیری جمعیت، ایشان قبلاً آینده کشور را هولناک بیان نکرده بودند و این اولین بار است که از پدیدهای صحبت میکنند که آینده آن هولناک است. ایشان برای مسائل و بحرانهای داخلی کشور از کلمه نجات استفاده نکردند، ولی در اینباره از این کلمه استفاده میکنند و با این تعبیر میگویند که اگر مسیر جمعیتی تغییر نکند، آینده کشور را به هلاکت میرساند. رهبر انقلاب از عبارت سیاست حیاتی هم استفاده میکنند که این عبارت را در هیچ سیاستی بهکار نبردهاند. تعبیرشان این است که این مسئله سیاست حیاتی است.
اما در پایان پیام نوید و مژده هم میدهند که این قضیه بدون آسیبهای محتمل و موهوم قابل حل است و ما میتوانیم از این مهلکه نجات پیدا کنیم و نشاط و جوانی جامعه را حفظ کنیم.
موضوع مهم دیگر در این پیام توجه به نظام بهداشتی است. این مورد را چقدر موثر میدانید؟
مسئله نظام بهداشت و درمان بهصورت شبکهای در کل جامعه حضور دارد و متأسفانه فرهنگ غالب بر این شبکهها از قدیم تعدیل کمیت بوده است. به همین خاطر رهبر انقلاب تأکید میکنند به اینکه فرهنگسازی بهخصوص در حوزه بهداشت و درمان رخ بدهد تا این مشکل ایجاد نشود. در واقع، اگر نظام بهداشت و درمان ما خوب توجیه بشود و سیاستها و رویههایی که سالیان سال بر اساس سیاست تعدیل جمعیت دارد کنار بگذارد، میتوانیم این قضیه را حل کنیم. نظام بهداشت و درمان ما هنوز اسیر رویههای سابق است و خیلی سخت میتواند از عادتهای قبلی که برای تعدیل جمعیت داشته جدا شود. هنوز هولناک بودن قضیه در بدنه وزارت بهداشت و درمان درک نشده است. یکی از کارهایی که حتماً مدیران وزارت بهداشت باید انجام بدهند، جلوبردن این اعتقاد و ادراک در بدنه وزارت بهداشت و درمان است.
مسئله جمعیت دقیقاً جنگ تمدنی ما با غرب است. آنها کوتاه بیا نیستند. جمعیت نقطهای است که آنها برای زدن کشور ما هدف گرفتند؛ لذا، باید به آن توجه ویژهای کرد تا انشاءاللّه بتوانیم به نتیجه برسیم.