بیداری اسلامی از نگاه اندیشمندان غربی

امروزه خاورمیانه بیدار شده است. چنان‌چه ملت­‌های تونس، مصر، یمن، بحرین و ... به­‌پاخاسته­‌اند و حقوق خویش را خواستارند، بازگشت به هویت خویش، آزادی و رهایی از اسارت حاکمان زورگو و ستم­‌پیشه و برون­‌رفت از وابستگی به غرب از مهمترین خواسته­‌های این ملت­‌ها است. بیداری ملت­‌ها - به‌صورت عام - و ملت­‌های مسلمان - به‌صورت خاص - بر حوزه­‌های گوناگون تأثیر می­‌گذارد. حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و در هر حوزه در زیر مجموعه­‌های آن نیز تأثیرگذار خواهد بود.

از جمله حوزه­‌هایی که بیداری اسلامی بر آن تأثیرگذار بوده، غرب و نگاه آن است. نگاه غرب - که برخاسته از نگاه اندیشمندان غربی است - به خاورمیانه و بیداری اسلامی، دو نگاه است. برخی بیداری اسلامی را حق طبیعی ملت­‌های مسلمان می­‌دانند و با آن همراه هستند. برخی دیگر بیداری اسلامی را تهدیدی برای خود می­‌دانند و تلاش دارند بیداری اسلامی رخ ندهد و در صورت رخ دادن آن، به منافع آنها آسیبی نرساند. اما پذیرش و عدم پذیرش بیداری اسلامی از سوی اندیشمندان و نخبگان غربی، برخاسته از نوع نگاه آنان به اسلام است. به دیگر سخن، بدبینی به بیداری اسلامی، پیامد نگاه بدبینانه‌ی اندیشمندان و نخبگان غربی به اسلام است؛ لذا بیداری اسلامی را تهدید می­‌دانند. و همچنین نگاه خوش­بینانه به بیداری اسلامی، نتیجه‌ی نگاه نخبگان غربی به اسلام است؛ لذا بیداری اسلامی را تهدید نمی­‌دانند و از آن حمایت می­‌کنند.
 
واژگان کلیدی:
اسلام، بیداری اسلامی، نخبگان غربی، نگاه غربی به اسلام.


*دانش­‌آموخته‌ی حوزه‌ی علمیه و دانشگاه آزاد اسلامی قم