درباره حفظ قرآن

نشانه را به خاطر بسپار

خیر کثیر

به برادرانی که اهل تلاوت قرآنند، مکرر یادآور شده‌ام که شما نمی‌توانید خوب تلاوت بکنید، در حالی که نمی‌دانید کجا باید وصل کنید، کجا باید وقف کنید و کجا را مناسب است با چه لحنی بخوانید. در حرف زدن معمولی هم، شما صدایتان را بالا می‌برید، پایین می‌آورید و بر تأثیرگذاری سخن می‌افزایید. این‌ها لازمه‌ی کلام است. وقتی قرآن را تلاوت می‌کنید، باید بتوانید این کارها را بکنید و بدون اطلاع نمی‌شود این کارها را انجام داد. حفظ قرآن قدم بعدی است که هر کس توفیق پیدا بکند، یقیناً خیر کثیری به‌دست آورده است.

سخنرانی در دیدار با قاریان چهل کشور جهان

04/12/1368

حفظ نکردن نقص است

نپرداختن به حفظ قرآن در حال حاضر، واقعاً نقیصه‌ای در حوزه‌های ما به شمار می‌آید. در بعضی از حوزه‌های اهل سنت -همان‌ طور که مسبوق است- از بدو ورود، حفظ قرآن جزو شرایط است. در دیگر حوزه‌ها نیز اگر شرط، حفظ قرآن نباشد، ولی بدان تشویق می‌شوند. غالب عالمان اهل سُنّت با قرآن انس زیادتری دارند؛ در حالی که ما در حوزه‌های خودمان شاهد طلبه‌هایی هستیم که مقداری هم درس خوانده‌اند، لیکن هنوز بر همین قرائت رایج قرآن ‌که ما با آن انس داریم، تسلط ندارند. یعنی هنوز در تلاوتشان اشکالاتی وجود دارد، چه رسد به این ‌که قرائت دیگری را نیز بدانند.

دیدار با مدرسان و مسئولان دبیرستان علوم و معارف اسلامی شهید مطهری

27/12/1368

فرمانده حافظ قرآن

بایستی در اوقاف و جاهای دیگر، واقعاً برنامه‌ریزی وسیعی برای حفظ قرآن بشود. [...] اصلاً جلسه بگذارید و ترتیبی بدهید که بشود بچه‌ها را از کوچکی در دبستان وادار به حفظ قرآن کنند؛ البته مجبورشان نکنند، جایزه قرار بدهند و مثلاً بگویند هر بچه‌ای که در دوره‌ی دبستان، این‌ قدر از قرآن را حفظ بکند، این مقدار امتیاز خواهد گرفت؛ یا اگر کسی در دبیرستان، این مقدار قرآن را حفظ کند، به قدر این واحدها یا این درس‌ها، نمره یا امتیاز مادی می‌دهیم. من حاضرم در این مورد کمک کنم و هر چه که بخواهید پشتیبانی بکنید، من آماده‌ام .

[...] مسأله‌ی حفظ را خیلی جدی بگیرید. متأسفانه ما و بچه‌هایمان حفظ قرآن نداریم. بگذارید یک خرده جلو برویم و در سطح کشور مسأله‌ی حفظ قرآن را گسترش بدهیم، آنگاه حرفی نداریم که در موقع سربازی، حافظان قرآن را معاف کنیم. البته ما نباید این‌ طور بگوییم که حافظ قرآن معاف است؛ چون مسأله‌ی سربازی در این‌جا، غیر از سربازی در مصر است. سربازی در این‌ جا مثل قرآن‌خواندن است و جهاد فی‌سبیل‌الله است. جهاد فی‌سبیل‌الله با قرآن خواندن، عِدلین هستند؛ این‌ها از هم جدا نیستند. [...] دولت در این‌جا، دولت قرآن است، سربازی آن هم جهاد است. این خیلی متفاوت است. بنابراین به جای معاف کردن، بهتر است بگوییم هر کس که حفظ قرآن داشت، فرمانده می‌شود؛ این را حاضرم. اگر کسی حفظ قرآن بکند، من به او درجه می‌دهم. همین خوب است.

مراسم تودیع با قاریان قرآن؛ استاد شحات محمد انور و استاد محمد بسیونی

01/12/1369

حاضرم هرچه دارم بدهم

برادران! شماها چرا قرآن را حفظ نمی‌کنید؟ شماها جوانید. والله مکرر اتفاق افتاده که با خودم فکر کرده‌ام و گفته‌ام که اگر ممکن باشد، هرچه دارم، بدهم و حفظ قرآن را بگیرم؛ ولی افسوس که ممکن نیست. در این سن، من دیگر نمی‌توانم قرآن را حفظ کنم. اما شما جوانید، شما بچه‌اید و می‌توانید حفظ کنید. حافظه‌ی شما حافظه‌ی جوانی است. سنین بیست‌ و پنج‌ ساله و سی ‌ساله و زیر سی سال که غالب قراء ما بحمدالله در این سن هستند، سنین حفظ قرآن است. کلام خدا و آیات کریمه‌ی الهیه را حفظ کنید و از حفظ بخوانید.

دیدار با قاریان قرآن؛ شعبان عبدالعزیز صیاد، محمود صدیق منشاوی

22/01/1370

از بچگی

بعضی از این جوانان وقتشان دارد دیر می‌شود. [...] من عقیده‌ام این است که حفظ قرآن باید از بچگی شروع بشود، یعنی حدوداً از دوازده سالگی سیزده سالگی؛ «التّعلم فی الصّغر کالنقش فی الحجر».

سخنرانی در دیدار با قاریان مصری؛ شَحّات محمد انور و سیّد متولی عبدالعال

03/11/1370

هنوز کم است

آن‌ طور که مشهود است، جوانان و نوجوانان ما به حفظ اقبال کرده‌اند؛ منتها کم است. ما که در یک جامعه‌ی بزرگ و در یک کشور پهناور زندگی می‌کنیم، بایستی هزاران نفر حافظ قرآن داشته باشیم. کسانی که در سنین بالا هستند، شانس حفظ کردنشان کم‌تر است؛ اگرچه شانسشان منتفی نیست. البته بعضی‌ها وقت نمی‌کنند؛ اگر وقت می‌کردند، می‌توانستند تجربه و آزمایش کنند. من خودم وقت نمی‌کنم، والاّ در همین سنّ هم شروع به حفظ قرآن می‌کردم. جوانان این را بدانند که حتی در سنین ما اگر وقت و مجال بود، جا داشت و بهتر بود که کسی برای حفظ قرآن صرف وقت می‌کرد؛ در سنین جوانی این کار لازم است. اصلاً بهتر این است که همه‌ی مردم ما انسشان با قرآن به گونه‌ای باشد که آیات قرآن به گوششان آشنا باشد. وقتی آیه‌ای را می‌خوانند، صدر و ذیل و قبل و بعد آیه برایشان آشنا باشد.

سخنرانی در پایان مراسم قرائت قاریان قرآن در ماه مبارک رمضان

27/12/1370

مقدمه لازم

حفظ قرآن و فهمیدن مفاهیم و ترجمه‌ی کلمه کلمه‌ی قرآن، برای کسانی که به زبان عربی آشنایی ندارند، لازم است. وقتی که کلمات قرآن را فهمیدید، آن وقت تدبر لازم است. حتی آن کسی که الفاظ عربی را هم خوب بلد است، اگر تدبر نکند، بهره‌ی کمی از قرآن خواهد برد. در قرآن تدبر لازم است؛ تدبر یعنی اندیشیدن در مفاهیم قرآنی. این سخن عمیقی است، این سخن بزرگی است؛ باید در آن تدبر کرد. گوینده‌ی آن، ذات اقدس الهی است. کلمات آن هم مال ذات اقدس الهی است، یعنی الفاظش، نه فقط مفاهیمش. لذا بایستی در آن دقت کرد، باید آن را فهمید، باید در آن غور کرد. این‌ها حاصل نمی‌شود، مگر با انس با متن قرآن.

بیانات در مراسم اختتامیه‌ی پانزدهمین دوره‌ی مسابقات قرآن

01/09/1377

کار خداست

خدای متعال در قرآن فرموده است: «إنّا نَحْنُ نَزّلْنَا الذّکْر و إنّا لَهُ لَحافِظونَ». حفظ قرآن، حفظ معارف الهی، حفظ آیات نازل شده بر قلب مقدس پیغمبر، چیزی نیست که وسوسه‌ها و توطئه‌های بشری بتواند با آن مبارزه کند. حفظ قرآن کار خداست و تدبیر الهی، قرآن را رایج خواهد کرد. البته شرط دارد. مثل همه‌ی نعمت‌های الهی شرطش این است که مردم با تلاش و همه‌ی وجود و تواناییشان به دنبال کسب این نعمت الهی باشند. مردم ما با همه‌ی وجود و با همه‌ی تلاش به دنبال اسلام و قرآن راه افتادند، خدای متعال هم این نعمت را به آن‌ها ارزانی داشت. امروز بحمدالله امواج آموزش و تعلیم و تعلم قرآن بسیاری از نقاط جامعه‌ی ما را فراگرفته است و من خوشحالم از این‌ که می‌بینم جوانان، نوجوانان و کودکان در راه آموزش قرآن تلاش می‌کنند.

سخنرانی در دیدار جمعی از حافظان و قاریان قرآن نونهال و نوجوان کشور

28/06/1380

سطح بالا

توقع ما این است که کسانی که رتبه‌های بالا را می‌آورند، سطحشان خیلی بالا باشد؛ به‌طوری که قلب آدم نسبت به قرائت و تلاوت آن‌ها واقعاً راحت باشد. این آقاپسری که این‌جا آمد و قرآن را با شماره‌ی آیاتش از حفظ خواند، به نظر من باید پدرش را خیلی تشویق کنید. خود این بچه که یاد نمی‌گیرد؛ آن پدرش هست که به او یاد می‌دهد. این سبکی هم که آقای خزعلی در ایران باب کرده‌اند که شماره‌ی آیات را هم حفظ می‌کنند، سبک خیلی خوبی است.

مراسم تودیع با قاریان مصری؛ شحات محمد انور و سید متولی عبدالعال