اگر مسئولان گذشته همراهی بیشتری میکردند، وضعمان بهتر بود

«کشور ما از ظرفیّت بزرگ اقتصادی برخوردار است؛ یعنی ما از لحاظ اقتصادی میتوانیم وضعی را که امروز داریم چندین برابر بهتر داشته باشیم... آمارهای اقتصادی دهه‌ی ۹۰ -آمارهای اقتصاد کلان کشور- حقّاً و انصافاً خرسندکننده نیست... اگر مسئولین میتوانستند وضعیّت را در جهت این آمارها به شکل بهتری هدایت کنند، یقیناً وضع اقتصاد کشور امروز خیلی بهتر بود.» ۱۴۰۰/۱۱/۱۰ «وضعیت اقتصاد کشور مطلوب نیست»۱۳۹۷/۳/۲ «مشکل عمده کشور اقتصاد است» ۱۳۹۸/۲/۲۴«گرانی‌ها به مردم فشار می‌آورد» ۱۳۹۷/۵/۲۲«مسائل اقتصادی مورد مطالبه مردم است» ۱۳۹۵/۱/۱«یکی از مصیبت‌های کشور بیکاری جوانان است» ۱۳۹۶/۱/۱«راه کاهشِ آسیب‌های اجتماعی، تقویت تولید ملی است» ۱۳۹۶/۱۲/۲۹«ضرورت تغییر نگاه به نفت و گاز و درآمدهای حاصل از آن، از منبع تأمین بودجه عمومی به منابع و سرمایه‌های زاینده اقتصادی»۱۳۸۷/۱۰/۲۱ «در طرحهاى اقتصادى مراقب باشیم شتاب‌زدگى گریبانگیر دولت نشود.»۱۳۸۸/۶/۱۶ «ضرورت هماهنگی مدیران اقتصادی دولت در حل مشکلات اقتصادی»۱۴۰۰/۶/۶

این جملات گزیده‌ای از توصیه‌ها، هشدارها، و تذکرات رهبر انقلاب در حوزه اقتصاد و معیشت به مسئولان دولت‌های مختلف در سالهای گذشته است. توصیه‌هایی که بسیاری از آن‌ها به رغم فعالیت‌های صورت گرفته توسط مسئولان، به خوبی اجرا نشده است. «خود بنده جزو کسانی هستم که در مسائل اقتصاد همیشه به خودمان انتقاد میکنم؛ در زمینه‌ی عدالت اجتماعی، در زمینه‌ی توزیع عادلانه‌ی ثروت، در زمینه‌ی نابرخورداری طبقات ضعیف و امثال اینها، بنده در گفتارهای گوناگون انتقاد دارم؛ لکن در همین مقوله‌ی اقتصاد هم قضاوت مراکز اقتصادی معروف دنیا این است که ایران در شاخصهای مهمّی از شاخصهای اقتصاد، نسبت به قبل پیشرفتهای مهمّی کرده، ... همه‌ی فعّالانی که در این بخشها کار کرده‌اند به استمرار انقلاب کمک کرده‌اند، به تداوم انقلاب کمک کرده‌اند. و البتّه کم‌کاری داشته‌ایم، غفلت داشته‌ایم در بین این سالهای متمادی، احیاناً سوء نیّتهایی هم وجود داشته، از این چیزها هم بوده است، داشته‌ایم، امّا این کارهای بزرگ هم انجام گرفته که البتّه اگر این غفلتها نبود، وضع بهتر بود.» ۱۴۰۰/۱۱/۲۸

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، کشور در بسیاری از حوزه‌های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و... شاهد تحولات و تغییرات اساسی بود که ثمرات آن کاملا ملموس بود اما در حوزه اقتصادی به رغم انجام تحولاتی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، به واسطه اجرای نامناسب برخی از قوانین و برنامه‌ها در دولت‌های مختلف، اهداف اقتصادی مورد تأکید در اصول انقلاب اسلامی و قانون اساسی محقق نشده است و هنوز با گذشت بیش از چهل سال از پیروزی انقلاب اسلامی، یک انقلاب اقتصادی همه جانبه در اقتصاد کشور را شاهد نبوده‌ایم.

در همان روزهای آغاز دولت سازندگی، رهبر انقلاب توجه به حفظ ثبات اقتصادی و قیمت کالاها برای آسیب ندیدن معیشت مردم و به ویژه اقشار ضعیف را مورد تأکید قرار دادند، اما دیری نپایید که کم‌توجهی مسئولان وقت باعث ایجاد تورم افسار گسیخته سال‌های ابتدایی دهه۷۰ شد.

در دوره اصلاحات که قیمت نفت جهانی به ۷ دلار رسید، دولت با کسری بودجه زیادی مواجه شد و بسیاری از برنامه ها با مشکل تامین مالی رو به رو شدند. از طرفی با آغاز دهه‌ی ۸۰ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تأکیدات ویژه‌ای برای خارج شدن اقتصاد ایران از شرایط وابستگی نفتی مطرح کردند که جایگزینی تولید ثروت از دانش و استفاده از فناوری‌های نوین به جای استخراج، مصرف و فروش نفت در آنها محوریت داشت. اجرای بخشی از توصیه ها توسط مردم و مسئولان منجر به شکل گیری مجموعه هایی چون رویان شد و پیشتازی ایران در حوزه علم و دانش به ویژه دانش‌هایی چون ریزفناوری و زیست‌فناوری را در پی داشت.

با آغاز دهه‌ی ۹۰ فشارهای نظام سلطه برای تغییر محاسبات ملت و مسئولان نظام رنگ و بوی تازه‌ای به خود گرفت و چنان‌که رهبر انقلاب سال‌های پیش گوشزد کرده بودند، دامنه تحریم‌ها حتی به فروش نفت نیز کشیده شد و ایشان به صراحت نارضایتی خود از قطع نشدن وابستگی کشور به فروش نفت طی سالیان پس از پایان جنگ را به زبان آوردند:«... ما تکیه‌مان را به نفت از بعد از دوره‌ی جنگ و پایان جنگ تا امروز، نتوانستیم کم کنیم، اگر ما تکیه‌مان را به نفت کم می‌کردیم، فشار بر روی نفت این‌قدر برای ما سخت تمام نمی‌شد.» ۱۳۹۲/۶/۱۴

«دانش‌بنیان شدن صنعت نفت و جبران عقب‌ماندگی فنّاوری در این حوزه»، «جهت‌دهی به استفاده از نفت برای سرمایه‌گذاری‌های تولیدی» و آماده‌سازی‌ زیرساخت‌ها با اشاره به مواردی چون: «ایجاد صندوق توسعه‌ی ملی»، «قطع وابستگی هزینه‌های جاری دولت به درآمدهای نفت و گاز، «اصلاح ساختار بودجه»، «تسهیل فضای کسب و کار و اخذ مجوزها»، «توسعه روابط اقتصادی با همسایگان و همه دنیا»، «توجه به نقش تعاونی‌ها و اقتصاد مردم محور در اقتصاد کشور»، «عدم گره زدن و شرطی کردن اقتصاد به خارج از کشور» و «توجه به ظرفیت های درونی برای ساخت ایران قوی» از جمله مواردی بوده‌اند که بارها از سوی ایشان مورد تأکید قرار گرفت.

رهبر انقلاب در یک دهه اخیر بیشترین تأکید را بر ضرورت اهمیت دادن دولت‌ها به مقوله تولید داشته اند به گونه ای که نامگذاری سال های اخیر بر اساس مفاهیم اقتصادی و تأکید بر توجه به تولید ملی بوده است. امروز زیرساخت هایی که به برکت جمهوری اسلامی طی بیش از ۴ دهه گذشته در ایران ایجاد شده است، و به تعبیر رهبر انقلاب حاصل حرکت جهادی و انقلابی مردم ایران است ۱۴۰۰/۱۱/۲۸، ظرفیتی است که در صورت رفع موانع می تواند جهش اقتصادی را رقم بزند.

تحقق جهش اقتصادی و ایجاد یک تحول ساختاری در اقتصاد ملی، نیازمند رفع موانع و انجام حمایت های لازم است. اقدامات مهمی که رهبر انقلاب در نخستین دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت سیزدهم، اینگونه بیان داشتند: «در زمینه‌ی مسائل اقتصادی خب الان مشکلاتی در کشور وجود دارد: تورّم بالا یکی از اساسی‌ترین مشکلات است؛ کسری بودجه هست؛ معیشت مردمِ کم‌درآمد هست -که اینها مشکلات مهم است- کاهش ارزش پول ملّی هست، که این یکی از آن چیزهایی است که انسان واقعاً‌ خجالت‌زده میشود از این قضیّه؛ کاهش قدرت خرید مردم هست؛ مشکلات فضای کسب و کار هست، این همه هم ما و مسئولین اقتصادی تأکید کردیم، یعنی همه تأکید کردند و گفته شده امّا خب مشکلاتی در بهبود فضای کسب و کار وجود دارد؛ مشکلات نظام بانکی هست. اینها مشکلات اقتصادی کشور است، مشکلات دیگری هم هست که بایستی برای هر کدام از اینها جداگانه واقعاً برنامه‌ریزی کرد و کار کرد و حلّ این مسائل، مهم است. » ۱۴۰۰/۰۶/۰۶

سخن پایانی اینکه امروز و در شرایطی که دشمن با ابزار تحریم علیه ملت ایران فشار اقتصادی ایجاد کرده و از سوی دیگر با دروغ پردازی رسانه ای علیه افکار عمومی لجن پراکنی می کند، لازم است تا با استمرار حرکت انقلابی، از دل تهدیدها فرصت بسازیم، که این اقدام از منظر رهبر انقلاب خنثی کننده اقدامات دشمن است، «کار عمده خنثی کردن تحریمها است از این طریق و ایجاد حرکت تولید داخلی و تحرّک اقتصادی داخلی؛ این دانش‌بنیان‌ها خیلی مهمّند و حقیقتاً این حرکت اقتصاد دانش‌بنیان و شرکتهای دانش بنیانی که تولید شده‌اند، حرکت مهمّی است باید این را توسعه بدهند و گسترش بدهند این از طرفی و خنثی کردن حرکت رسانه‌ای دشمن و لجن‌پراکنی‌های دشمن.» ۱۴۰۰/۱۱/۲۸