امروز سهشنبه، ۲۲ آبان ۱۴۰۳
حجت‌الاسلام مصباحی‌مقدم:
علوم انسانی در ایران وام‌دار ترجمه‌های بیگانه است
حجت‌الإسلام مصباحی مقدم، کارشناس مسایل اقتصاد اسلامی، در گفت‌وگو با بخش «دیگران» پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر نشر آثار رهبری (khamenei.ir) در مورد تأکید بعضی اساتید بر لزوم گسترش گرایش‌های "میان‌رشته‌ای" در دیدار با رهبر انقلاب، گفت: "در این دیدار راه‌کاری برای این مسئله پیشنهاد نشد. من تصور می‌کنم که وزارت علوم باید بخشی را با عنوان مرکز "علوم بین رشته‌ای" و "تلفیق علوم انسانی و اسلامی" راه‌اندازی کند تا از نظر امکانات مادی و معنوی، دانشگاه‌هایی که توانایی‌های لازم را در این زمینه دارا هستند، شناسایی نماید و برای فعالیت علمی بین رشته‌ای، به‌ویژه علوم اسلامی و انسانی، میدان کار لازم را ایجاد کند."
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) تأکید کرد: "الآن ما متولی خاصی برای پیگیری این مسئله نداریم. البته در مطالبات رهبر انقلاب تأکید روی این مسئله فراوان بوده و ایشان همواره چنین چیزی را خواسته‌اند اما در بیانات برخی اساتید، فقط گاهی اشاراتی به این مسئله شده؛ در حالی‌که هیچ کار جدّی صورت نگرفته است."
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: "با توجه به سوابقی که در وزارت علوم در دولت نهم به‌دست آمده، من تصور می‌کنم دولت دهم این آمادگی را دارد که از مقولات میان‌رشته‌ای با توجه به دین‌محور بودن علوم انسانی حمایت کند. معتقدم راه‌اندازی یک نهاد درون وزارت علوم لازم است. برای پیگیری این مسئله لازم است عده‌ای از فرهیختگان وزارت علوم و حتی عده‌ای از دانش‌آموختگان حوزه‌های علمیه یا دانش‌آموختگان دانشگاه که به مطالعات میان‌رشته‌ای علاقه دارند و قبلاً در این زمینه کار کرده‌اند، دعوت به کار شوند و مدیریت کار را به عهده بگیرند."
مصباحی مقدم درباره‌ی مباحث میان‌رشته‌ای در علوم انسانی نیز گفت: "متأسفانه جایگاه و ساز و کار جدی و کارآمدی نداریم. اوایل انقلاب "دفتر همکاری حوزه و دانشگاه" تشکیل شد و کارهایی هم کرد ولی بعدها مبدل به چیز دیگری شد. اگر همان تشکیلات هم بتواند بازسازی شود، خوب است ولی مهم این است که یک جایگاه مسؤول و قریب به وزیر در وزارت علوم و تحقیقات راه‌اندازی شود و دستش را از نظر امکانات و تجهیزات باز کنند تا کار انجام گیرد. اگر این کار انجام نگیرد در حد کوشش‌های پراکنده‌ی افراد و گروه‌های محدود و مقوله‌ای شعارگونه به‌جای خواهد ماند و پیشرفتی که انتظار می‌رود در این زمینه نخواهیم داشت."
وی در پایان یادآور شد: "متأسفانه علوم انسانی ما همچنان وام‌دار ترجمه‌های بیگانه است. چه ترجمه‌های که به صراحت ترجمه هستند و چه ترجمه‌هایی که ترکیبی از ترجمه‌های دیگر هستند. بنابراین نمی‌توان به ساز و کارهای معمولی بسنده کرد و من معتقدم در این بخش خصوصاً نیاز به نهادسازی داریم."
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) تأکید کرد: "الآن ما متولی خاصی برای پیگیری این مسئله نداریم. البته در مطالبات رهبر انقلاب تأکید روی این مسئله فراوان بوده و ایشان همواره چنین چیزی را خواسته‌اند اما در بیانات برخی اساتید، فقط گاهی اشاراتی به این مسئله شده؛ در حالی‌که هیچ کار جدّی صورت نگرفته است."
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: "با توجه به سوابقی که در وزارت علوم در دولت نهم به‌دست آمده، من تصور می‌کنم دولت دهم این آمادگی را دارد که از مقولات میان‌رشته‌ای با توجه به دین‌محور بودن علوم انسانی حمایت کند. معتقدم راه‌اندازی یک نهاد درون وزارت علوم لازم است. برای پیگیری این مسئله لازم است عده‌ای از فرهیختگان وزارت علوم و حتی عده‌ای از دانش‌آموختگان حوزه‌های علمیه یا دانش‌آموختگان دانشگاه که به مطالعات میان‌رشته‌ای علاقه دارند و قبلاً در این زمینه کار کرده‌اند، دعوت به کار شوند و مدیریت کار را به عهده بگیرند."
مصباحی مقدم درباره‌ی مباحث میان‌رشته‌ای در علوم انسانی نیز گفت: "متأسفانه جایگاه و ساز و کار جدی و کارآمدی نداریم. اوایل انقلاب "دفتر همکاری حوزه و دانشگاه" تشکیل شد و کارهایی هم کرد ولی بعدها مبدل به چیز دیگری شد. اگر همان تشکیلات هم بتواند بازسازی شود، خوب است ولی مهم این است که یک جایگاه مسؤول و قریب به وزیر در وزارت علوم و تحقیقات راه‌اندازی شود و دستش را از نظر امکانات و تجهیزات باز کنند تا کار انجام گیرد. اگر این کار انجام نگیرد در حد کوشش‌های پراکنده‌ی افراد و گروه‌های محدود و مقوله‌ای شعارگونه به‌جای خواهد ماند و پیشرفتی که انتظار می‌رود در این زمینه نخواهیم داشت."
وی در پایان یادآور شد: "متأسفانه علوم انسانی ما همچنان وام‌دار ترجمه‌های بیگانه است. چه ترجمه‌های که به صراحت ترجمه هستند و چه ترجمه‌هایی که ترکیبی از ترجمه‌های دیگر هستند. بنابراین نمی‌توان به ساز و کارهای معمولی بسنده کرد و من معتقدم در این بخش خصوصاً نیاز به نهادسازی داریم."
