فیش‌های مکتب امام خمینی

جمله‌های برگزیده

خطبه‌های نمازجمعه در بیست و یکمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)

۱۳۸۹

مکتب امام خمینی

شما ملاحظه کنید به وصیت‏نامه‏ی امام؛ امام در همین وصیّت‏نامه خطاب می‏کند به کمونیستهائی که در داخل جنایت کرده بودند و به خارج کشور گریخته بودند. لحن امام را ملاحظه کنید. به این‏ها می‏گوید: شما داخل کشور بیائید و مجازاتی را که قانون و عدالت برای شما می‏گذارد، تحمل کنید و مجازات شوید. یعنی بیائید اعدام را یا حبس را یا سایر مجازاتها را تحمل کنید، برای اینکه خودتان را از عذاب الهی و نقمت الهی نجات دهید. با این‏ها دلسوزانه حرف می‏زند. می‏فرماید: اگر شهامت این را هم ندارید که بیائید مجازات خودتان را قبول کنید، لااقل آنجا که هستید، راهتان را عوض کنید، توبه کنید؛ با ملت ایران، با نظام اسلامی، با حرکت اسلامی مقابله نکنید؛ برای قدرتمندان و زورگویان، پیاده‏نظام نباشید.

امام دعوای شخصی ندارد؛ اما در دائره‏ی مکتب، با قاطعیت کامل، جاذبه و دافعه‏ی خود را اعمال می‏کند. این یک شاخص عمده از زندگی امام و مکتب امام است. تولّی و تبرّی در عرصه‏ی سیاست هم باید تابع تفکر و فکر و مبانی اسلامی و مذهبی باشد؛ اینجا هم باید انسان ملاک و معیار را این قرار بدهد؛ ببیند خدای متعال از او چه می‏خواهد.

با این روشی که امام در پیش گرفته بود و در گفتار و کردار او منعکس بود، نمی‏شود انسان خود را در خط امام بداند، دنباله‏روِ امام بداند، اما با کسانی که صریحاً پرچم معارضه‏ی با امام و اسلام را بلند می‏کنند، خودش را در یک جبهه تعریف کند. نمی‏شود قبول کرد که آمریکا و انگلیس و سیا و موساد و سلطنت‏طلب و منافق بر روی یک محوری توافق کنند، حول یک محوری جمع بشوند، بعد آن محور باز ادعا کند که من خط امامم! این نمی‏شود، این قابل قبول نیست.۱۳۸۹/۰۳/۱۴

جستار

خطبه‌های نماز جمعه‌ی تهران

۱۳۸۸

خط امام, مکتب امام خمینی, مبانی مستحکم امام(ره), نظام جمهوری اسلامی ایران, تحقق نظام اسلامی

جمهوری اسلامی آن وقتی واقعا جمهوری اسلامی است كه با همان مبانی مستحكم امام، همان چیزهائی كه در دوران حیات مبارك امام مطرح بود، شعار بود، بجد دنبال میشد، با همان شعارها پیش برود.۱۳۸۸/۰۶/۲۰

خط امام, مکتب امام خمینی, مبانی مستحکم امام(ره), نظام جمهوری اسلامی ایران, تحقق نظام اسلامی

جمله‌های برگزیده

بیانات در مراسم هفدهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)

۱۳۸۵

مکتب امام خمینی

هفده سال از غروب این خورشید فروزان، از افق دید ما، گذشت؛ هفده سال از آن شب و روز اندوه‏بار- که ملت ایران را در ماتم فروبرد- گذشت. امام عزیز ما از چشم ما ناپدید شد؛ جسم او از میان ما رفت؛ و لیکن حقیقت امام، فکر امام، روح امام، درس امام و مکتب امام در میان ملت ما و در میان امت اسلامی باقی ماند. این شجره‏ی طیبه- همچنانی که در این آیه‏ی شریفه تلاوت شد- شاخ و برگ بر سرتاسر فضای زندگی امت اسلامی گسترانید؛ روز به روز ریشه‏دارتر شد؛ روز به روز مستحکم‏تر شد. این کلمه‏ی طیبه و شجره‏ی طیبه‏ی «جمهوری اسلامی» است که محصول آن، بیداری در دنیای اسلام و مجد و عظمت و پیشرفت در کشور ما و میان مردم ما بود. ملت ما از این شجره‏ی طیبه، میوه‏های شیرینی را چید که برای یک ملت، این ثمرات شیرین، حیاتی است.۱۳۸۵/۰۳/۱۴

جستار

بیانات در مراسم هفدهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)

۱۳۸۵

مکتب امام خمینی

یک واقعیت شگفت‏آوری در انقلاب ما وجود دارد که این انقلاب را یک حالت استثنایی می‏بخشد و آن این است که در قوانین علوم اجتماعی در باره‏ی انقلاب‏ها، می‏گویند انقلاب‏ها همچنانی که یک فرازی دارند، اوجی دارند، یک فرودی هم دارند؛ مثل سنگی که شما پرتاب می‏کنید؛ تا وقتی‏که قدرت بازوی شما پشت سر این سنگ است، برخلاف جهت جاذبه‏ی زمین حرکت می‏کند؛ اما وقتی این قدرت از جاذبه‏ی زمین کمتر شد، این سنگ به سمت جاذبه‏ی طبیعی زمین برمی‏گردد. آن قوانین می‏گویند تا وقتی شور و انگیزه‏ی انقلابی در مردم هست، انقلاب‏ها به سمت جلو حرکت می‏کنند، اوج می‏گیرند، بعد هم بتدریج این شور و هیجان و این عاملِ حرکت به پیش، کم می‏شود و در مواردی تبدیل به ضد خود می‏شود؛ انقلاب‏ها سقوط می‏کنند و برمی‏گردند پایین. انقلاب‏های بزرگ دنیا که در تاریخ دویست سال اخیر ما این‏ها را می‏شناسیم، بنا بر همین تحلیل، همه با آن نظریه قابل انطباق هستند؛ اما انقلاب اسلامی از این تحلیل جامعه‏شناختی بکلی مستثناست. در انقلاب اسلامی پادزهرِ فرود انقلاب در خود این انقلاب گذاشته شده است. بارها عرض کرده‏ایم که تجسم انقلاب در «جمهوری اسلامی» و در «قانون اساسی جمهوری اسلامی» است. نویسندگان قانون اساسی که از نظر امام و مکتب امام درس گرفته بودند، در خود این قانون عامل تداوم‏بخشِ انقلاب را گذاشته‏اند: پایبندی به مقررات اسلامی و مشروعیت بخشیدن به قانون، مشروط بر این که برطبق اسلام باشد؛ و مسأله‏ی رهبری.۱۳۸۵/۰۳/۱۴

جستار

بیانات در مراسم شانزدهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)

۱۳۸۴

مکتب امام خمینی

من امروز سه مطلب کوتاه را- که برگرفته‏ی از منطق انقلابی و اسلامی امام است- در اینجا مطرح می‏کنم: اول، در باره‏ی مکتب سیاسی امام است- که مایه‏ی اصلی نظام جمهوری اسلامی است- دوم، در باره‏ی اوضاع کنونی جهان و چالش‏های بین‏المللیِ در ارتباط با اسلام و مسلمین است؛ و مطلب آخر، در باره‏ی مسأله‏ی جاری کشور- یعنی انتخابات- است.

مطلب اول: جوهر اصلی در مکتب امام بزرگوار ما، رابطه‏ی دین و دنیاست؛ یعنی همان چیزی که از آن به مسأله‏ی دین و سیاست و دین و زندگی هم تعبیر می‏کنند. امام در بیان ارتباط دین و دنیا، نظر اسلام و سخن اسلام را به عنوان مبنا و روح و اساس کار خود قرار داده‏ بود. اسلام، دنیا را وسیله‏ای در دست انسان برای رسیدن به کمال می‏داند. از نظر اسلام، دنیا مزرعه‏ی آخرت است. دنیا چیست؟ در این نگاه و با این تعبیر، دنیا عبارت است از انسان و جهان. زندگی انسان‏ها، تلاش انسان‏ها، خرد و دانایی انسان‏ها، حقوق انسان‏ها، وظایف و تکالیف انسان‏ها، صحنه‏ی سیاست انسان‏ها، اقتصاد جوامع انسانی، صحنه‏ی تربیت، صحنه‏ی عدالت؛ این‏ها همه میدان‏های زندگی است. به این معنا، دنیا میدان اساسیِ وظیفه و مسئولیت و رسالت دین است. دین آمده است تا در این صحنه‏ی عظیم و در این عرصه‏ی متنوع، به مجموعه‏ی تلاش انسان شکل و جهت بدهد و آن را هدایت کند. دین و دنیا در این تعبیر و به این معنای از دنیا، از یکدیگر تفکیک‏ناپذیرند. دین نمی‏تواند غیر از دنیا عرصه‏ی دیگری برای ادای رسالت خود پیدا کند. دنیا هم بدون مهندسیِ دین و بدون دست خلاق و سازنده‏ی دین، دنیایی خواهد بود تهی از معنویت، تهی از حقیقت، تهی از محبت و تهی از روح. دنیا- یعنی محیط زندگی انسان- بدون دین، تبدیل می‏شود به قانون جنگل و محیط جنگلی و زندگی جنگلی. انسان در این صحنه‏ی عظیم باید بتواند احساس امنیت و آرامش کند و میدان را به سوی تعالی و تکامل معنوی باز نماید. در صحنه‏ی زندگی باید قدرت و زور مادی ملاک حقانیت به حساب نیاید. در چنین صحنه‏یی، آنچه می‏تواند حاکمیت صحیح را بر عهده بگیرد، جز دین چیز دیگری نیست. تفکیک دین از دنیا به این معنی، یعنی خالی کردن زندگی و سیاست و اقتصاد از معنویت؛ یعنی نابود کردن عدالت و معنویت. دنیا به معنای فرصت‏های زندگی انسان، به معنای نعمت‏های پراکنده‏ی در عرصه‏ی جهان، به معنای زیبایی‏ها و شیرینی‏ها، تلخی‏ها و مصیبت‏ها، وسیله‏ی رشد و تکامل انسان است. این‏ها هم از نظر دین ابزارهایی هستند برای اینکه انسان بتواند راه خود را به سوی تعالی و تکامل و بروز استعدادهایی که خدا در وجود او گذاشته است، ادامه دهد. دنیای به این معنا، از دین قابل تفکیک نیست. سیاست و اقتصاد و حکومت و حقوق و اخلاق و روابط فردی و اجتماعی به این معنا، از دین قابل تفکیک نیست. لذا دین و دنیا در منطق امام بزرگوار ما مکمل و آمیخته و درهم‏تنیده‏ی با یکدیگر است و قابل تفکیک نیست. این، درست همان نقطه‏یی است که از آغاز حرکت امام تا امروز، بیشترین مقاومت و خصومت و عناد را از سوی دنیاداران و مستکبران برانگیخته است؛ کسانی که زندگی و حکومت و تلاش و ثروت آن‏ها مبتنی بر حذف دین و اخلاق و معنویت از جامعه است.

اما دنیا مفهوم دیگری هم دارد. در متون اسلامی، دنیا به معنای نفسانیت و خودخواهی و اسیر هوی و هوس خود بودن و دیگران را هم اسیر هوی و هوس خود کردن، آمده است. سرتاسر قرآن و احادیث و کلمات بزرگان دین در طعن و طرد چنین دنیایی است. در لسان روایات ما، دنیای مطرودی که با دین قابل جمع نیست، به معنای هوی و هوس و نفسانیت و انانیت و خودخواهی و خودپرستی است؛ این دنیا شاخصه‏ی فرعون و نمرود و قارون و شاخصه‏ی شاه و بوش و صدام است؛ این دنیا شاخصه‏ی مستکبران ظالم و ستمگرِ روزگار در طول تاریخ تا امروز است. البته این‏ها مجسمه‏های بزرگترِ رذائل اخلاقی و این دنیای مذموم‏اند. یک انسان معمولی هم می‏تواند در دل و درون خود یک فرعون داشته باشد و به قدر توان و امکانات خود، فرعونی و قارونی و قیصری و امپراتورانه عمل کند. اگر امکاناتش بیشتر شد، او هم مثل فرعون و قارون و بقیه‏ی گردنکشان و طواغیت تاریخ خواهد بود. این دین با دنیا قابل جمع نیست؛ این همان دنیایی است که در لسان روایات، هووی دین نامیده شده است؛ نمی‏توانند باهم جمع شوند. اگر کسی بخواهد دنیای به این معنا را با دین جمع کند، ممکن نیست. دین را با چنین دنیایی نمی‏شود آباد کرد. دین را در خدمت چنین دنیایی قرار دادن، خیانت به دین است. امام، ما را از اسارت دنیا هم برحذر می‏داشت. امام بزرگوار ما که دین را عین سیاست، عین اقتصاد و عین دنیا می‏دید، دائماً مردم و مسئولان را از دنیای به این معنا برحذر می‏داشت.

ما باید بین این دو معنای از دنیا فاصله قائل شویم. خود او هم دنیای به معنای دوم را بکلی کنار گذاشته بود؛ اهل هوای نفس و انانیت و خودخواهی و نفسانیت نبود. اما دنیای به معنای اول- یعنی عرصه‏ی وسیع زندگی- چیزی بود که مثل متون اسلامی و آن‏چنان‏که اسلام به ما آموخته است، امام آن را با دین همسان و منطبق می‏دانست. امیر المؤمنین می‏فرماید: «الدنیا متجر اولیاء اللّه»؛ دنیا جایگاه بازرگانی و سودای اولیاء خداست، یا ابزار بازرگانی و سودای آن‏هاست؛ می‏توانند از دنیا برای رسیدن به تعالی معنوی استفاده کنند.
راهی که ملت ایران در پیش دارد، راه آباد کردن دنیاست. علم را، دانایی را، اقتصاد را، سیاست را، زندگی فردی را، روابط اجتماعی را، برنامه‏های کلان جامعه را- که اجزاء گوناگون دنیاست- باید آباد کرد، پیش برد، رونق داد و آن‏ها را به شکوفایی رساند؛ و همه‏ی این‏ها در سایه‏ی دین تحقق پیدا خواهد کرد. امام این را به ما آموخت؛ و همین عاملِ دشمنیِ آشتی‏ناپذیر و خصومت کورِ ابرقدرت‏ها با نظام جمهوری اسلامی بود، و امروز هم هست. امروز هم یکی از آماج‏های تهاجم دشمنان ما در سطح تبلیغات جهانی، همین یگانگی دین و دنیاست؛ می‏گویند چرا دین را پیشوا و مهندس دنیا می‏دانید. آن‏ها احساس خطر می‏کنند؛ چون دنیایی که آن‏ها می‏خواهند، دنیای ظلم و تجاوز و دنیای تهی از معنویت و اخلاق است. این، نظمی است که استکبار جهانی برای بشریتِ امروز و دیروز، همیشه در نظر داشته است. نظام جمهوری اسلامی این نظم باطل و این دور غلط را شکسته است؛ نمونه‏یی را نشان می‏دهد که دین می‏تواند در دنیای مردم به‏طور عملی مؤثر باشد.۱۳۸۴/۰۳/۱۴

جستار

بیانات در مراسم شانزدهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)

۱۳۸۴

مکتب امام خمینی, سیاست و دیانت

جوهر اصلی در مكتب امام بزرگوار ما، رابطه‌ی دین و دنیاست؛ یعنی همان چیزی كه از آن به مساله‌ی دین و سیاست و دین و زندگی هم تعبیر می‌كنند.۱۳۸۴/۰۳/۱۴

مکتب امام خمینی, سیاست و دیانت

جمله‌های برگزیده

بیانات در مراسم پانزدهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)

مکتب امام خمینی

بیست و پنج سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی و برپایی نظام جمهوری اسلامی، و پانزده سال پس از وفات رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی، هنوز محور اصلی تبلیغات خشم‏آلود دشمنان انقلاب و کشور ما، دشمنی با امام بزرگوار ماست. آن‏ها مهم‏ترین هدف خود را- حتّی بعد از بیست و پنج سال از تشکیل نظام اسلامی- این قرار داده‏اند که با هزاران ساعت برنامه‏ریزی و برنامه‏سازی در ماه برای صدها رادیو و تلویزیونی که در اطراف عالم از سوی محافل صهیونیستی و استکباری به راه افتاده است، شخصیت پُرجاذبه و چهره‏ی درخشان امام بزرگوار را زیر سؤال ببرند. باید تصدیق کنیم که دشمنان نظام اسلامی برای مقابله و مبارزه‏ی با نظام جمهوری اسلامی و حرکت ملت ایران، جز این چاره‏یی هم ندارند؛ زیرا عامل مهم تسلیم‏ناپذیری و ایستادگی ملت ایران در راه پُر افتخار خود، فلسفه‏ی سیاسی و مکتب سیاسی امام است، که ملت ما از بن دندان به آن اعتقاد دارند. دشمنان انقلاب چاره‏یی ندارند جز اینکه با فلسفه‏ی امام، با مکتب امام و باشخصیت امام- که همچنان زنده و پایدار است- دشمنی کنند تا بتوانند این ملت را به خیال خود به عقب‏نشینی و تسلیم در مقابل خودشان وادار کنند. امام بزرگوار با مکتب سیاسیِ خود بود که توانست طلسم دیرپای استبداد را در این کشور بشکند. امام بزرگوار با مکتب سیاسیِ خود بود که توانست دست غارتگران را از این کشور کوتاه کند؛ غارتگرانی که با همدستی با دیکتاتورها، ایران را به خانه‏ی امن خود تبدیل کرده بودند؛ کسانی که امیدوار بودند بتوانند ایران را به صورت یک کشور تولیدکننده‏ی مواد اولیه و انبار تمام‏نشدنیِ نفت برای خود نگه دارند. من می‏خواهم روی مکتب سیاسی امام تکیه کنم. مکتب سیاسی امام نمی‏تواند از شخصیت پُرجاذبه‏ی امام جدا شود. راز موفقیت امام در مکتبی است که عرضه کرد و توانست آن را به‏طور مجسم و به صورت یک نظام، در مقابل چشم مردم جهان قرار دهد. البته انقلاب عظیم اسلامی ما به‏دست مردم به پیروزی رسید و ملت ایران عمق توانایی‏ها و ظرفیت فراوان خود را نشان داد؛ اما این ملت بدون امام و مکتب سیاسی او قادر به چنین کار بزرگی نبود. مکتب سیاسی امام میدانی را باز می‏کند که گستره‏ی آن حتّی از تشکیل نظام اسلامی هم وسیع‏تر است. مکتب سیاسی‏یی که امام آن را مطرح و برای آن مجاهدت کرد و آن را تجسم و عینیت بخشید، برای بشریت و برای دنیا حرف تازه دارد و راه تازه پیشنهاد می‏کند. چیزهایی در این مکتب وجود دارد که بشریت تشنه‏ی آن‏هاست؛ لذا کهنه نمی‏شود. کسانی که سعی می‏کنند امام بزرگوار ما را به عنوان یک شخصیت متعلق به تاریخ و متعلق به گذشته معرفی کنند، در تلاشِ خود موفق نخواهند شد. امام در مکتب سیاسی خود زنده است، و تا این مکتب سیاسی زنده است، حضور و وجود امام در میان امت اسلامی، بلکه در میان بشریت، منشأ آثار بزرگ و ماندگار است.

مکتب سیاسی امام دارای شاخصهایی است. من امروز چند خط از خطوط برجسته‏ی این مکتب را در اینجا بیان می‏کنم. یکی از این خطوط این است که در مکتب سیاسی امام، معنویت با سیاست در هم تنیده است. در مکتب سیاسی امام، معنویت از سیاست جدا نیست؛ سیاست و عرفان، سیاست و اخلاق. امام که تجسم مکتب سیاسیِ خود بود، سیاست و معنویت را باهم داشت و همین را دنبال می‏کرد؛ حتّی در مبارزات سیاسی، کانون اصلی در رفتار امام، معنویت او بود. همه‏ی رفتارها و همه‏ی مواضع امام حول محور خدا و معنویت دور می‏زد. امام به اراده‏ی تشریعی پروردگار اعتقاد و به اراده‏ی تکوینیِ او اعتماد داشت و می‏دانست کسی که در راه تحقق شریعت الهی حرکت می‏کند، قوانین و سنت‏های آفرینش کمک‏کار اوست. او معتقد بود که: «و للّه جنود السّماوات و الأرض و کان الله عزیزاً حکیما». امام قوانین شریعت را بستر حرکت خود می‏دانست و علائم راهنمای حرکت خود به‏شمار می‏آورد. حرکت امام برای سعادت کشور و ملت، بر مبنای هدایت شریعت اسلامی بود؛ لذا «تکلیف الهی» برای امام کلید سعادت به حساب می‏آمد و او را به هدفهای بزرگِ آرمانی خود می‏رساند. اینکه از قول امام معروف است و همه می‏دانیم که گفته بودند «ما برای تکلیف عمل می‏کنیم، نه برای پیروزی»، به معنای بی‏رغبتی ایشان به پیروزی نبود. بدون تردید پیروزی در همه‏ی هدفهای بزرگ، آرزوی امام بود. پیروزی جزو نعمتهای خداست و امام به پیروزی علاقه‏مند بود- نه اینکه علاقه‏مند نبود یا بی‏رغبت بود- اما آنچه او را به سوی آن هدفها پیش می‏برد، تکلیف و عمل به وظیفه‏ی الهی بود؛ برای خدا حرکت کردن بود. چون انگیزه‏ی او این بود، لذا نمی‏ترسید؛ شک نمی‏کرد؛ مأیوس نمی‏شد؛ مغرور نمی‏شد؛ متزلزل و خسته هم نمی‏شد. این‏ها خاصیت عمل به تکلیف و عمل برای خداست. کسی که برای تکلیف عمل می‏کند، دچار تردید و تزلزل نمی‏شود؛ ترسیده و خسته نمی‏شود؛ از راه برنمی‏گردد و مصلحت‏اندیشی‏های شخصی، تعیین‏کننده‏ی راه و جهت‏گیری او نمی‏شود. کسی که سیاست را با عرفان جمع می‏کند و معنویت را با حرکت سیاسی، یکجا در برنامه زندگی خود قرار می‏دهد، برای او ترس از مرگ معنا ندارد؛ ترس از شکست هم معنا ندارد. این درست نقطه‏ی مقابل سیاستِ کهنه شده و ازمدافتاده‏ی غربی است که به‏دروغ آن را سیاستِ مدرن می‏گویند؛ یعنی تفکیک دین از سیاست، و تفکیک دولت از معنویت. تمدن غربی بر پایه‏ی ستیز با معنویت و طرد معنویت بنا شد؛ این خطای بزرگ کسانی بود که تمدن و حرکت علمی و صنعتی را در اروپا شروع کردند. به علم اهمیت دادند- این خوب بود- اما با معنویت به جنگ برخاستند؛ این بد و انحراف بود. لذا این تمدن مادی و دور از معنویت هرچه پیشرفت کند، انحرافش بیشتر می‏شود؛ هم خود آن‏ها و هم همه‏ی بشریت را با میوه‏های زهرآگین خود تلخ‏کام می‏کند؛ همچنان که تا امروز کرده است. پدیده‏ی استعمار- که دهها کشور و میلیونها انسان را سالهای متمادی غرق در سخت‏ترین و شدیدترین محنتها کرد- یکی از چیزهایی است که در نتیجه‏ی تفکیک علم از معنویت، سیاست از معنویت و دولت از اخلاق در اروپا اتفاق افتاد. دو جنگ جهانی اول و دوم هم از همان میوه‏های تلخ بود. کمونیزم و حکومتهای اختناق مارکسیستی هم جزو نتیجه‏ها و میوه‏های تلخ جدایی حرکت علمی و صنعتی از معنویت بود. ویران شدن کانون خانواده، سیلاب فساد جنسی و طغیان سرمایه‏داریِ افراطی، همه نتایج همان تفکیک است. امروز هم اوج این دوری از معنویت را در زندان ابو غریب و دیگر زندانهای عراق می‏بینید. کسانی که این زندانها را اداره می‏کنند، مدعی هستند که در تمدن بشری پیشرفته‏ترین‏اند! نتیجه‏ی چنین پیشرفتی را مردم دنیا از راه عکس و فیلم در زندانهای عراق دیدند و یا از آن مطلع شدند. فجایعی که برای ملت عراق- و قبل از آن برای ملت افغانستان- پیش آمده است، منحصر به این چیزها نیست. در دو سه سال قبل کاروان عروسی در افغانستان بمباران شد و ماه قبل در عراق مجلس عروسی به‏وسیله‏ی هواپیماهای انگلیسی به عزا تبدیل گردید. تحقیر جوانهای عراقی، شکنجه‏ی مردان عراقی، تعرض به زنان و نوامیس عراقی، وارد شدن به حریم امن خانواده‏های عراقی، دولت فرمایشی به وجود آوردن برای ملت عراق، همه سرریزهای همان حرکتی است که وقتی شروع شد، این نتایج به‏طور قهری به دنبال آن هست. معنویت از دستگاه سیاست حذف شده است. در گذشته هم حکام و مستبدین و دیکتاتورهای دنیا در شرق و غرب عالم از این کارها می‏کردند؛ اما وقتی نامها و شعارهای زیبایی مثل حقوق بشر، حقوق انسان و رأی انسان برای اروپایی‏ها شناخته شد، و وقتی پا در جاده‏ی علم گذاشتند، دوری از معنویت نگذاشت این شعارها آن‏طور که توقع بود و معنا می‏شد، برای بشریت خیر به بار آورد؛ همانها برای بشریت مایه‏ی شر و فساد شد. حرف نوی مکتب سیاسی امام بزرگوار ما برای دنیا این است که در همه‏ی ارکان برنامه‏ریزی‏های یک قدرت سیاسی، سیاست با معنویت، و قدرت با اخلاق همراه شود و اصول اخلاقی مورد مراعات قرار گیرد. شاخص اول از شاخصهای اساسیِ مکتب سیاسی امام این است.

شاخص دوم، اعتقاد راسخ و صادقانه به نقش مردم است؛ هم کرامت انسان، هم تعیین‏کننده بودن اراده‏ی انسان. در مکتب سیاسی امام، هویت انسانی، هم ارزشمند و دارای کرامت است، هم قدرتمند و کارساز است. نتیجه‏ی ارزشمندی و کرامت داشتن این است که در اداره‏ی سرنوشت بشر و یک جامعه، آراء مردم باید نقش اساسی ایفا کند. لذا مردم‏سالاری در مکتب سیاسی امام بزرگوار ما- که از متن اسلام گرفته شده است- مردم‏سالاریِ حقیقی است؛ مثل مردم‏سالاری امریکایی و امثال آن، شعار و فریب و اغواگریِ ذهنهای مردم نیست. مردم با رأی خود، با اراده‏ی خود، با خواست خود و با ایمان خود راه را انتخاب می‏کنند؛ مسئولانِ خود را هم انتخاب می‏کنند. لذا دو ماه از پیروزی انقلاب نگذشته بود که امام اصل نظامِ برآمده‏ی از انقلاب را به رأی مردم گذاشت. شما این را مقایسه کنید با رفتاری که کودتاگران نظامی در دنیا می‏کنند، رفتاری که حکومتهای کمونیستی می‏کردند، و رفتاری که امروز امریکا می‏کند. امروز امریکا بعد از پانزده ماه که با اشغال نظامی عراق را گرفته است، هنوز به مردم این کشور اجازه نمی‏دهد که بگویند برای حکومتِ خود چه چیز و چه کسانی را می‏خواهند. نماینده‏ی سازمان ملل دیروز مصاحبه می‏کند و می‏گوید چون امریکایی‏ها در عراق حضور نظامی دارند، باید رأی حاکم امریکایی در انتخاب عناصر دولت مراعات شود! دمکراسی این‏ها این است. نام دمکراسی، اغواگری است. دمکراسی حتّی در کشورهای خودشان هم، یک مردم‏سالاری حقیقی نیست؛ جلوه‏فروشی به وسیله‏ی تبلیغات رنگین و پولهای بی‏حسابی است که در این راه خرج می‏کنند؛ لذا آراء مردم گم است. در مکتب سیاسی امام رأی مردم به معنای واقعی کلمه تأثیر می‏گذارد و تعیین‏کننده است. این، کرامت و ارزشمندی رأی مردم است. از طرف دیگر امام با اتکاء به قدرت رأی مردم معتقد بود که با اراده‏ی پولادین مردم می‏شود در مقابل همه‏ی قدرتهای متجاوز جهانی ایستاد؛ و ایستاد. در مکتب سیاسی امام، مردم‏سالاری از متن دین برخاسته است؛ از «امرهم شوری بینهم» برخاسته است؛ از «هو الّذی ایّدک بنصره و بالمؤمنین» برخاسته است. ما این را از کسی وام نگرفته‏ایم. عده‏یی می‏خواهند وانمود کنند که نقش مردم در اداره‏ی حکومتها را باید غربی‏ها بیایند به ما یاد بدهند! غربی‏ها خودشان هنوز در خم یک کوچه گرفتارند! همین امریکایی‏ها و همین مدعیان دمکراسی، دیکتاتورهایی از قبیل محمد رضای پهلوی را- که سی و پنج سال در این مملکت دیکتاتوری مطلق داشت و قبل از او پدرش حدود بیست سال در این کشور دیکتاتوری کرد- در آغوش گرفتند و پشتیبانی کردند و از آن‏ها حمایت کردند. این‏ها طرف‏دار دمکراسی‏اند؟! دروغ می‏گویند. هرکس می‏خواهد دمکراسی این‏ها را ببیند، به عراق برود. برود رفتار آن‏ها را با مردم مظلوم افغانستان ببیند. برود دمکراسیِ امریکایی را از حمایت بی‏دریغ امریکا از شارونِ جنایت‏کار ببیند. دمکراسی آن‏ها این است؛ ما از این‏ها دمکراسی یاد بگیریم؟! این‏ها برای انسان نقش و ارزش قائلند؟ شما ببینید امروز در فلسطین چه فجایعی دارد اتفاق می‏افتد. آیا فلسطینی‏ها انسان نیستند؟ آیا صاحب سرزمین خود نیستند؟ آیا حق ندارند رأی و عقیده داشته باشند؟ امروز زشت‏ترین و فجیع‏ترین رفتار در فلسطین و عراق و افغانستان- و قبل از این در بسیاری از مناطق دیگر- دارد صورت می‏گیرد؛ آن وقت همان کسانی که این رفتارهای زشت را انجام می‏دهند، خجالت نمی‏کشند و ادعای دمکراسی می‏کنند! رئیس‏جمهور امریکا وقیحانه ادعا می‏کند که رسالت گسترش دمکراسی در دنیا و خاورمیانه بر دوش او سنگینی می‏کند! دمکراسی آن‏ها را در زندانهای امثال ابو غریب- که در عراق و گوانتانامو کم هم نیستند- مردم دنیا دارند می‏بینند. این، دمکراسی و حقوق بشر آن‏هاست! بسیار غافلانه است اگر کسی در داخل جوامع ما و در میان امت اسلامی خیال کند که غربی‏ها باید بیایند به ملتهای ما دمکراسی و مردم‏سالاری یاد بدهند! ما توقع داریم گویندگان و نویسندگانی که از انصاف برخوردار هستند، طوری حرف نزنند و طوری ننویسند که گویی امروز آن‏ها دارند به مردم ما پیام مردم‏سالاری می‏دهند. مردم‏سالاری را امام آورد؛ مردم‏سالاری را انقلاب آورد. در کشوری که در طول قرنهای متمادی، جز در برهه‏های بسیار کوتاه- که مثل یک‏لحظه گذشته است- معنای رأی و اراده‏ی مردم را نمی‏دانستند (ما در طول عمر خود چشممان به صندوق رأی نیفتاده بود! برای رأی مردم ایران کسی ارزش قائل نبود و دیکتاتورها در تمام دوران حکومتِ خود بیشترین بی‏اعتنایی را به مردم ما می‏کردند) امام و انقلاب و نظام اسلامی ما مردم‏سالاری را آورد. عده‏یی طوری حرف می‏زنند که گویا ما تازه داریم وارد میدان مردم‏سالاری می‏شویم! این بی‏انصافی نیست؟ این چشم بستن بر روی حقیقت نیست؟

شاخص سوم از شاخصهای مکتب سیاسی امام، نگاه بین‏المللی و جهانیِ این مکتب است. مخاطب امام در سخن و ایده‏ی سیاسی خود، بشریت است؛ نه فقط ملت ایران. ملت ایران این پیام را به گوش جان شنید، پایش ایستاد، برایش مبارزه کرد و توانست عزت و استقلال خود را به‏دست آورد؛ اما مخاطب این پیام، همه‏ی بشریت است. مکتب سیاسی امام این خیر و استقلال و عزت و ایمان را برای همه‏ی امت اسلامی و همه‏ی بشریت می‏خواهد؛ این رسالتی است بر دوش یک انسان مسلمان. البته تفاوت امام با کسانی که برای خود رسالت جهانی قائلند، این است که مکتب سیاسی امام با توپ و تانک و اسلحه و شکنجه نمی‏خواهد ملتی را به فکر و به راه خود معتقد کند. امریکایی‏ها هم‏ می‏گویند ما رسالت داریم در دنیا حقوق بشر و دمکراسی را توسعه دهیم. راه گسترش دمکراسی، کاربرد بمب اتم در هیروشیماست؟! توپ و تانک و جنگ‏افروزی و کودتاگری در امریکای لاتین و آفریقاست؟! امروز هم در خاورمیانه این همه دغل بازی و فریب‏گری و ظلم و جنایت به چشم می‏خورد. با این وسایل می‏خواهند حقوق بشر و رسالت جهانی‏شان را گسترش دهند! مکتب سیاسی اسلام فکر درست و سخن نوی خود را با تبیین در فضای ذهن بشریت رها می‏کند و مثل نسیم بهاری و عطر گلها در همه جا می‏پیچد. کسانی که شامه‏ی درستی داشته باشند، آن را استشمام می‏کنند و از آن بهره می‏برند؛ همچنان که امروز در بسیاری از کشورهای دنیا بهره‏ی آن را برده‏اند. فلسطینی‏ها می‏گویند ما حیات دوباره و بیداری خود را از پیام امام گرفته‏ایم؛ لبنانی‏ها می‏گویند ما پیروزی خود بر ارتش رژیم صهیونیستی و اخراج صهیونیست‏ها را از مکتب امام درس گرفته‏ایم؛ مسلمانها در هر نقطه‏ی دنیا- جوانهای مسلمان، روشن‏فکران مسلمان، نخبگان مسلمان- فتوحات فکری خود در میدانهای سیاسی را برخاسته و برآمده‏ی از مکتب فکری امام می‏دانند؛ توده‏های امت اسلامی با نام اسلام احساس عزت می‏کنند؛ این همان نگاه بین‏المللیِ مکتب امام به مسائل بشر است؛ مخصوص دنیای اسلام هم نیست؛ لذا امروز مسأله‏ی فلسطین برای ما یک مسأله‏ی اصلی است؛ مصایب امت اسلامی برای ما دردناک است. آنچه در دنیای اسلام اتفاق می‏افتد، برای ملت ایران و کسانی که به نام و یاد امام بزرگوار دل‏بسته و دلخوش هستند، مسائل اساسی است؛ نمی‏توانند نسبت به این مسائل بی‏تفاوت بگذرند. برای همین است که دنیای استکبار می‏خواهد بزرگترین جنایتها را نسبت به ملتهای مسلمان انجام دهد؛ درحالی‏که دیگر ملتهای مسلمان نبینند، نفهمند و تصمیم نگیرند؛ حتّی اعتراض هم نکنند. ملت ایران می‏بیند، می‏فهمد، اعتراض می‏کند، موضع می‏گیرد و نسبت به مسائل دنیای اسلام بی‏تفاوت نمی‏ماند.

شاخص مهم دیگر مکتب سیاسی امام بزرگوار ما پاسداری از ارزشهاست، که مظهر آن را امام بزرگوار در تبیین مسأله‏ی ولایت فقیه روشن کردند. از اول انقلاب اسلامی و پیروزی انقلاب و تشکیل نظام اسلامی، بسیاری سعی کرده‏اند مسأله‏ی ولایت فقیه را نادرست، بد و برخلاف واقع معرفی کنند؛ برداشتهای خلاف واقع و دروغ و خواسته‏ها و توقعات غیر منطبق با متن نظام سیاسی اسلام و فکر سیاسی امام بزرگوار. اینکه گاهی می‏شنوید تبلیغاتچی‏های مجذوب دشمنان این حرفها را می‏پراکنند، مربوط به امروز نیست؛ از اول، همین جریانات و دست‏آموزها و تبلیغاتِ دیگران این حرفها را مطرح می‏کردند. عده‏یی سعی می‏کنند ولایت فقیه را به معنای حکومت مطلقه‏ی فردی معرفی کنند؛ این دروغ است. ولایت فقیه- طبق قانون اساسی ما- نافی مسئولیت‏های ارکان مسئول کشور نیست. مسئولیت دستگاه‏های مختلف و ارکان کشور غیر قابل سلب است. ولایت فقیه، جایگاه مهندسی نظام و حفظ خط و جهت نظام و جلوگیری از انحراف به چپ و راست است؛ این اساسی‏ترین و محوری‏ترین مفهوم و معنای ولایت فقیه است. بنابراین ولایت فقیه نه یک امر نمادین و تشریفاتیِ محض و احیاناً نصیحت‏کننده است- آن‏طوری که بعضی از اول انقلاب این را می‏خواستند و ترویج می‏کردند- نه نقش حاکمیت اجرایی در ارکان حکومت دارد؛ چون کشور مسئولان اجرایی، قضائی و تقنینی دارد و همه باید بر اساس مسئولیتِ خود کارهایشان را انجام دهند و پاسخگوی مسئولیتهای خود باشند. نقش ولایت فقیه این است که در این مجموعه‏ی پیچیده و درهم‏تنیده‏ی تلاشهای گوناگون نباید حرکت نظام، انحراف از هدفها و ارزشها باشد؛ نباید به چپ و راست انحراف پیدا شود. پاسداری و دیده‏بانیِ حرکت کلی نظام به سمت هدفهای آرمانی و عالی‏اش، مهم‏ترین و اساسی‏ترین نقش ولایت فقیه است. امام بزرگوار این نقش را از متن فقه سیاسی اسلام و از متن دین فهمید و استنباط کرد؛ همچنان که در طول تاریخ شیعه و تاریخ فقه شیعی در تمام ادوار، فقهای ما این را از دین فهمیدند و شناختند و به آن اذعان کردند. البته فقها برای تحقق آن فرصت پیدا نکردند، اما این را جزو مسلّمات فقه اسلام شناختند و دانستند؛ و همین‏طور هم هست. این مسئولیتِ بسیار حساس و مهم، به نوبه‏ی خود، هم از معیارها و ضابطه‏های دینی و هم از رأی و خواست مردم بهره می‏برد؛ یعنی ضابطه‏های رهبری و ولایت فقیه، طبق مکتب سیاسی امام بزرگوار ما، ضابطه‏های دینی است؛ مثل ضابطه‏ی کشورهای سرمایه‏داری، وابستگی به فلان جناح قدرتمند و ثروتمند نیست. آن‏ها هم ضابطه دارند و در چارچوب ضوابطشان انتخاب می‏کنند، اما ضوابط آن‏ها این است؛ جزو فلان باند قدرتمند و ثروتمند بودن، که اگر خارج از آن باند باشند، ضابطه را ندارند. در مکتب سیاسی اسلام، ضابطه، این‏ها نیست؛ ضابطه، ضابطه‏ی معنوی است. ضابطه عبارت است از علم، تقوا و درایت. علم، آگاهی می‏آورد؛ تقوا، شجاعت می‏آورد؛ درایت، مصالح کشور و ملت را تأمین می‏کند؛ این‏ها ضابطه‏های اصلی است برطبق مکتب سیاسی اسلام. کسی که در آن مسند حساس قرار گرفته است، اگر یکی از این ضابطه‏ها از او سلب شود و فاقد یکی از این ضابطه‏ها شود، چنانچه همه‏ی مردم کشور هم طرف‏دارش باشند، از اهلیت ساقط خواهد شد. رأی مردم تأثیر دارد، اما در چارچوب این ضابطه. کسی که نقش رهبری و نقش ولی فقیه را بر عهده گرفته، اگر ضابطه‏ی علم یا ضابطه‏ی تقوا یا ضابطه‏ی درایت از او سلب شد، چنانچه مردم او را بخواهند و به نامش شعار هم بدهند، از صلاحیت می‏افتد و نمی‏تواند این مسئولیت را ادامه دهد. از طرف دیگر کسی که دارای این ضوابط است و با رأی مردم که به‏وسیله‏ی مجلس خبرگان تحقق پیدا می‏کند- یعنی متصل به آراء و خواست مردم- انتخاب می‏شود، نمی‏تواند بگوید من این ضوابط را دارم؛ بنابراین مردم باید از من بپذیرند. «باید» نداریم. مردم هستند که انتخاب می‏کنند. حق انتخاب، متعلق به مردم است. ببینید چقدر شیوا و زیبا ضوابط دینی و اراده‏ی مردم ترکیب یافته است؛ آن هم در حساس‏ترین مرکزی که در مدیریت نظام وجود دارد. امام این را آورد. بدیهی است که دشمنان امام خمینی و دشمنان مکتب سیاسی او از این نقش خوششان نمی‏آید؛ لذا او را آماج حملات قرار می‏دهند. در رأس این‏ها کسانی هستند که به برکت امام بزرگوار ما و مکتب سیاسی او، دستشان از غارت منابع مادی و معنوی این کشور کوتاه شده است. آن‏ها جلودارند، یک عده هم دنبالشان حرکت می‏کنند. بعضی می‏فهمند چه‏کار می‏کنند، بعضی هم نمی‏فهمند چه‏کار می‏کنند.

آخرین نکته‏یی که به‏عنوان شاخصه‏ی مکتب سیاسی امام عرض می‏کنم، مسأله‏ی عدالت اجتماعی است. عدالت اجتماعی یکی از مهم‏ترین و اصلی‏ترین خطوط در مکتب سیاسی امام بزرگوار ماست. در همه‏ی برنامه‏های حکومت- در قانون‏گذاری، در اجرا، در قضا- باید عدالت اجتماعی و پُر کردن شکافهای طبقاتی، مورد نظر و هدف باشد. اینکه ما بگوییم کشور را ثروتمند می‏کنیم- یعنی تولید ناخالص ملی را بالا می‏بریم- اما ثروتها در گوشه‏یی به نفع یک عده انبار شود و عده‏ی کثیری هم از مردم دستشان خالی باشد، با مکتب سیاسی امام نمی‏سازد. پُر کردن شکاف اقتصادی در بین مردم و رفع تبعیض در استفاده‏ی از منابع گوناگون ملی در میان طبقات مردم، مهم‏ترین و سخت‏ترین مسئولیت ماست. همه‏ی برنامه‏ریزان، قانون‏گذاران، مجریان و همه‏ی کسانی که در دستگاه‏های گوناگون مشغول کار هستند، باید این را مورد توجه قرار دهند و یکی از مهم‏ترین شاخصهای حرکتِ خود به حساب آورند.

این مکتب، نظام اسلامی را بنیان‏گذاری کرد. بیست و پنج سال از آن زمان می‏گذرد. بیشترین حملات هم در طول این بیست و پنج سال به کشور و ملت ما و این مکتب سیاسی شده است؛ اما ملت ما روز به روز پیشرفت کرده است. ملت ما در زمینه‏ی علم، در زمینه‏ی عمران، در زمینه‏ی سیاست بین‏الملل، در زمینه‏ی ارتقای آگاهی‏های گوناگون، در زمینه‏ی ساخت زیربناهای عظیم کشور، در زمینه‏ی به‏دست آوردن قدرت فناوری و احیای استعدادهای مردمی، و در بسیاری از زمینه‏های دیگر، پیشرفتی داشته است که در گذشته حتّی تصور آن را هم نمی‏کرده؛ این به برکت اسلام است. ما هرگز ادعا نمی‏کنیم که در برنامه‏های انقلاب، بهنگام و به‏روز پیش رفته‏ایم و در آنجایی که باید باشیم، هستیم؛ نه، اما این کم‏کاریِ ماست. ما مسئولان در رده‏های مختلف اگر بیشتر و بهتر کار کنیم، بدون شک موفقیتها بیشتر خواهد شد. امروز هم موفقیتهای بسیاری داریم. امروز ملت ما قوی است؛ دولت ما قوی است؛ زیربناهای کشور آماده است و پیشرفت علمی و استخراج استعدادهای جوانان ما محیرالعقول است. ما می‏توانیم حرکت خود را شتاب دهیم؛ و این کار را هم ملت ما خواهد کرد و به فضل پروردگار و به حول و قوه‏ی الهی پیشرفت می‏کنیم. امروز پرچم اسلام، پرچم دین‏داری، پرچم شجاعت و پرچم نوآوری در زمینه‏ی سیاست در دست ملت ماست. دشمن‏ها در تبلیغاتِ خود سعی می‏کنند این دستاوردها را کوچک نشان دهند و آنچه را که این ملت به‏دست آورده، از قلم بیندازند؛ اما نمی‏توانند. انواع تلاشها را برای مقابله کرده‏اند. حتّی کار دشمنان انقلاب اسلامی با محوریت امریکا به اینجا رسید که سعی کردند نسخه‏ی بدلِ سرتاپا غلط از نظام اسلامی را در افغانستان به وجود آورند، که شد حکومت طالبان؛ تبدیل شد به یک کاریکاتور خنده‏آور مسخره؛ همان هم شد آفت جانشان. شاید به خیال خودشان می‏خواستند پرچم اسلام‏خواهی و احیای اسلام سیاسی را از دست این ملت بگیرند و دست کسانی بدهند که دست‏آموز خودشان بوده‏اند؛ اما نتوانستند و نخواهند توانست. خدا را شکر می‏کنیم که اراده‏ی ما محکم است؛ راهمان روشن است؛ مردممان مؤمن‏اند و مکتب سیاسی امام، زنده و درخشنده است. دشمنان ما هم قدرت ملت را فهمیده‏اند و به آن اعتراف کرده‏اند.۱۳۸۳/۰۳/۱۴

جستار

بیانات در مراسم پانزدهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)

مقاومت, امام خمینی(رضوان‌الله‌تعالی‌علیه), اندیشه سیاسی امام خمینی, مکتب امام خمینی, مقاومت ملت ایران

عامل مهم تسلیم‌ناپذیری و ایستادگی ملت ایران در راه پُرافتخارخود، فلسفه‌ی سیاسی و مکتب سیاسی امام است، که ملت ما از بن دندان به آن اعتقاد دارند.۱۳۸۳/۰۳/۱۴

مقاومت, امام خمینی(رضوان‌الله‌تعالی‌علیه), اندیشه سیاسی امام خمینی, مکتب امام خمینی, مقاومت ملت ایران

جمله‌های برگزیده

بیانات در مراسم پانزدهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)

اندیشه سیاسی امام خمینی, امام خمینی(رضوان‌الله‌تعالی‌علیه), مکتب امام خمینی, شخصیت امام خمینی

مکتب سیاسی امام نمی‌تواند از شخصیت پُرجاذبه‌ی امام جدا شود.۱۳۸۳/۰۳/۱۴

اندیشه سیاسی امام خمینی, امام خمینی(رضوان‌الله‌تعالی‌علیه), مکتب امام خمینی, شخصیت امام خمینی

جمله‌های برگزیده

بیانات در مراسم پانزدهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)

انقلاب اسلامی, مردم ایران, امام خمینی(رضوان‌الله‌تعالی‌علیه), اندیشه سیاسی امام خمینی, مکتب امام خمینی, پیروزی انقلاب اسلامی ۵۷

انقلاب عظیم اسلامی ما به‌دست مردم به پیروزی رسید و ملت ایران عمق توانایی‌ها و ظرفیت فراوان خود را نشان داد؛ اما این ملت بدون امام و مکتب سیاسی او قادر به چنین کار بزرگی نبود.۱۳۸۳/۰۳/۱۴

جمله‌های برگزیده

بیانات در مراسم پانزدهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)

اندیشه سیاسی امام خمینی, امام خمینی(رضوان‌الله‌تعالی‌علیه), مکتب امام خمینی, احترام به رای مردم, تمکین به رای مردم, انتخابات

در مکتب سیاسی امام ، رأی مردم به معنای واقعی کلمه تأثیر می‌گذارد و تعیین کننده است. این، کرامت و ارزشمندی رأی مردم است.۱۳۸۳/۰۳/۱۴

جمله‌های برگزیده