|
عنوان |
بیانات |
ترجمه آیات |
|
حج، نشانه احاطه علمی پروردگار بر زندگی بشر |
خدای متعال در سوره‌ی مائده بعد از آن که برخی از احکام حج را بیان میکند، بعد میفرماید: ذَلِکَ لِتَعلَموا اَنَّ اللَّهَ یَعلَمُ ما فِی السَّماواتِ وَما فِی الاَرضِ وَ اَنَّ اللَّهَ بِکُلِّ شَیءٍ عَلیم؛(۱) این چیزهایی که بر شما واجب کردیم، این کعبه و این هَدْی و این قَلائِد و مانند اینها، برای این است که شما بفهمید، علم پیدا کنید به احاطه‌ی علمی پروردگار؛ بدانید خدای متعال چگونه با اسرار و جزئیّات زندگی شما آشنا است، بر اساس آنها برای شما حکم میگذارد. |
۱) سوره‌ی مائده، بخشی از آیه‌ی ۹۷
«... این [جمله] براى آن است تا بدانید که خدا آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمین است میداند، و خدا است که بر هر چیزى دانا است». |
|
حج، ستون زندگی بشر |
در سوره‌ی مائده میفرماید: جَعَلَ اللَّهُ الکَعبَةَ البَیتَ الحَرامَ قیاماً لِلنّاس؛(۲) [البتّه] فقط کعبه هم نیست دیگر؛ بعد [دارد] شهرالحرام، هَدْی و قلائد و امثال اینها ــ که مجموعه‌ی حج را میخواهد بیان کند، نه خصوص کعبه‌ی شریف را ــ همه‌ی اینها برای چیست؟ قیاماً للنّاس است... قیام در اینجا به معنای "ما یَقومُ به الشّیء" است؛ [یعنی] ستون؛ یک بنائی تکیه به یک ستون میکند؛ به این میگویند "قیام"؛ آن ستون، قیام است. اینجا خدای متعال میگوید که حج، ستون زندگی بشر است. |
۲) سورهِی مائده، بخشی از آیه‌ی ۹۷
«خداوند [زیارت] کعبه‌ی بیت‌الحرام را وسیله‌ی به پا داشتن [مصالح] مردم قرار داده. ...» |
|
دوکاربرد کلمه «قیام» در قرآن |
کلمه‌ی «قیام» دوبار در قرآن به کار رفته؛ دو مرتبه این کلمه‌ی قیام در قرآن به کار برده شده: یکی درباره‌ی ثروت ملّی است: لا تُؤتُوا السُّفَهاءَ اَموالَکُمُ الَّتی جَعَلَ اللَّهُ لَکُم قیاما؛ (۳) این فقط اینجا است. اموال را، مال را در جامعه، ثروت را خدای متعال وسیله‌ی قیام جامعه قرار داده... یکی هم اینجا است: جَعَلَ اللَّهُ الکَعبَةَ البَیتَ الحَرامَ قیاماً لِلنّاس؛ اینجا هم قیام است. خب، اینجا قیام فقط جنبه‌ی مادّی ندارد، البتّه جنبه‌ی مادّی هم دارد: لِیَشهَدوا مَنافِعَ لَهُم؛(۴) آن منافع، شامل منافع مادّی هم هست امّا بیش از این، منافع معنوی است، منافع رفتاری است، منافع اخلاقی است، یاد دادنِ سبْک زندگی است. |
۳)سوره‌ی نسا، بخشی از آیه‌ی ۵؛
«و اموال خود را ــ که خداوند آن را وسیله‌ی قوام [زندگى] شما قرار داده ــ به سفیهان مدهید. ...»
۴)سورهِی حج، بخشی از آیه‌ی ۲۸
«تا شاهد منافع خویش باشند. ...» |
|
همزیستی فرهنگهای مختلف در حج |
از مهم‌ترین مسائلی که در حج هست، «همزیستی» است. افرادی که با هم هیچ آشنایی‌ای ندارند، با فرهنگهای مختلف، از جاهای مختلف، رنگ مختلف، زبان مختلف اینجا با همدیگر باید همزیستی کنند. فَلا رَفَثَ وَ لا فُسوقَ وَ لا جِدالَ فِی الحَجّ؛ (۵) یعنی هیچ حق ندارید با هم درگیری پیدا کنید، مشکل پیدا کنید؛ همزیستی [باید کنید]. |
۵)سوره‌ی بقره، بخشی از آیه‌ی ۱۹۷
« ...در اثناى حجّ، همبسترى و گناه و جدال [روا] نیست...» |
|
تمرین مقابله با هوای نفس در حج |
یکی از بلیّات زندگی بشر است که وقتی چیزی در دسترس او قرار گرفت، اجتناب از آن و مقابله‌ی با هوای نفْس در مورد آن برایش مشکل میشود... قرآن به ما یاد میدهد در حج: یا اَیُّهَا الَّذینَ ءامَنوا لَیَبلُوَنَّکُمُ اللّهُ بِشَیءٍ مِنَ الصَّیدِ تَنالُهُ اَیدیکُم وَ رِماحُکُم؛(۶) در ایّام حج، چون صیدِ بَرّی محرّم است، حیوانات راحت می‌آیند در اختیار؛ میدانند شکار نمیشوند، می‌آیند در اختیار شما قرار میگیرند؛ این آهو را یا بز کوهی را اگر میخواستید در حال عادی شکار کنید، خیلی کار زحمت‌داری بود، امّا حالا نه؛ حالا دست شما هم به او میرسد، نیزه‌ی شما هم به او میرسد، [امّا] باید اجتناب بکنید. لَیَبلُوَنَّکُمُ اللّه؛ خدای متعال شما را آزمایش میکند، بِشَیءٍ مِنَ الصَّید؛ با یک جور صید کردن، شکار کردن. |
۶)سوره‌ی مائده، بخشی از آیه‌ی ۹۴
«اى کسانى که ایمان آورده‌اید، خدا شما را به چیزى از شکار که در دسترس شما و نیزه‌هاى شما باشد خواهد آزمود. ...» |
|
تعاون بر نیکی و تقوا در حج |
شما مسئولین حج خیلی قدر بدانید این کار را... همه بدانند که دارند کار مهمّی را انجام میدهند؛ یعنی اشتراک در یک امر مهمّی دارند میکنند. تَعاوَنوا عَلَى البِرِّ وَ التَّقوىٰ؛ (۷) این واقعاً تعاون بر برّ و تقوا است. |
۷)سوره‌ی مائده، بخشی از آیه‌ی ۲
«... و در نیکوکارى و پرهیزکارى با یکدیگر همکارى کنید. ...» |
|
مکّه متعلق به همه مردم |
مکّه که مال آنها[دولت میزبان] نیست؛ مکّه مال همه‌ی آحاد مردم است: اِنَّ اَوَّلَ بَیتٍ وُضِعَ لِلنّاس؛(۸) برای مردم وضع شده؛ سَواءً العاکِفُ فیهِ وَ الباد؛ (۹)آن که آنجا ساکن است، و آن که از بیرون می‌آید، همه با هم یکسانند؛ مال همه است؛ مال این دولت که نیست؛ حالا یک دولتی بالاخره در آنجا حاکمیّت پیدا کرده و امور آنجا را به دست گرفته، باید بر طبق مصلحت دنیای اسلام عمل کند، نه بر طبق مصلحت خودش. |
۸)سوره‌ی مائده، بخشی از آیه‌ی ۹۶
«در حقیقت، نخستین خانه‌اى که براى [عبادت] مردم، نهاده شده. ...»
۹) سوره‌ی حج، بخشی از آیه‌ی ۲۵
« مسجدالحرام را براى مردم، اعم از مقیم در آنجا و بادیه‌نشین، یکسان قرار داده‌ایم...»
|
