«حج» فرصتی برای تأمل درباره‌ی مهم‌ترین مسائل جهان اسلام و هم‌افزایی در راستای حل این مسائل و پیشرفت و قدرتمند شدن امت اسلامی است. رهبر انقلاب اسلامی همواره در ایام حج با صدور پیامی مهم‌ترین نکات پیش‌روی مسلمین را تبیین نموده و توصیه‌هایی خطاب به مسلمانان و به‌خصوص علما و نخبگان جهان اسلام مطرح می‌کنند.

پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR به مناسبت صدور پیام اخیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این زمینه، در گزیده بیانات زیر مهم‌ترین توصیه‌های ایشان به علما و نخبگان جهان اسلام در پیام‌های حج را بازخوانی می‌کند:

 از ظرفیت حج برای قدرت و عزت امت اسلامی استفاده کنید
حج درست می‌تواند از اعضای جدا افتاده‌ی امت اسلامی، پیکره‌یی واحد و کارآمد و نیرومند بسازد، آنان را با هم آشنا و از حرفها و دردها و پیشرفتها و نیازهای یکدیگر، آگاهشان کند و تجربه‌های آنان را متبادل سازد. اگر حج با توجه به این هدفها و نتایج برنامه‌ریزی می‌شد و در این برنامه‌ریزی دولتها و علماء و صاحبنظران و روشنفکران جهان اسلام، همکاری می‌کردند، ثمرات گرانبهایی نصیب امت اسلامی می‌گشت که با هیچ دستاورد دیگری در دنیای اسلام قابل مقایسه نبود. به جرأت می‌توان گفت همین یک تکلیف اسلامی اگر درست و چنانکه شریعت اسلام، خواسته است مورد بهره‌برداری قرار گیرد، پس از زمانی نه چندان بلند، امت اسلامی را به عزت و قدرتی که در خور آن است خواهد رسانید. ۱۳۷۱/۰۳/۱۳

 از فرصت حج برای رسیدگی به وضع مسلمانان استفاده کنید
اکنون آیا امت بزرگ اسلامی و رؤسا و سیاستمداران و روشنفکران و علمای دینیِ آن، نسبت به این وضع دردناک مسلمانان در سراسر جهان، هیچ مسؤولیتی ندارند؟ آنان که به صدق فرموده‌ی پیامبر بزرگ اسلام (صلّی‌اللَّه‌علیه‌واله) که فرمود: «من اصبح و لم یهتمّ بامور المسلمین فلیس بمسلم»، عقیده دارند آیا برای بروز دادن این اهتمام، جایی بهتر از حجّ بیت‌اللَّه و زمانی مناسبتر از ایّام معلومات سراغ دارند؟ یقیناً بی‌دلیل نبوده است که پیامبر عظیم‌الشأن (صلّی‌اللَّه‌علیه‌واله‌وسلّم) برای اعلام برائت از مشرکین که یک عمل کاملاً سیاسی و در چهار چوب سیاست کلّی نظام و دولت اسلامیِ اوّل بود ایّام حجّ را انتخاب فرمود و دستور الهی و قرآنی، اعلام کرد که: «و اذان من اللَّه و رسوله الی النّاس یوم الحجّ الاکبر انّ اللَّه بری‌ء من المشرکین و رسوله فان تبتم فهو خیر لکم و ان تولّیتم فاعلموا انّکم غیر معجزی اللَّه و بشّر الذین کفروا بعذاب الیم». آری، حج فریضه‌یی است که مهمترین گرفتاریهای سیاسی امت اسلامی در آن و با آن قابل حلّ است. ۱۳۷۳/۰۲/۲۵

 از مسلمانان تحتِ ستم دفاع کنید
رؤسای کشورهای اسلامی و نخبگان سیاسی و دینی و فرهنگی در دنیای اسلام، وظایف سنگین بر دوش دارند: وظیفه‌ی ایجاد وحدت و برحذر داشتن همگان از ستیزه‌گری‌های قومی و مذهبی؛ وظیفه‌ی آگاه‌سازی ملّتها از شیوه‌های دشمنی و خیانت استکبار و صهیونیسم؛ وظیفه‌ی تجهیز همگان برای مقابله با دشمن در میدانهای گوناگون جنگ نرم و سخت؛ وظیفه‌ی متوقّف‌سازی فوری وقایع فاجعه‌بار در میان کشورهای اسلامی که امروز نمونه‌های تلخ آن همچون حوادث یمن، در سراسر جهان مایه‌ی اندوه و اعتراض است؛ وظیفه‌ی دفاع قاطع از اقلّیّتهای تحت ستم مسلمان، همچون مظلومان میانمار و غیره؛ و از همه مهم‌تر وظیفه‌ی دفاع از فلسطین و همکاری و همراهی بی‌چندوچون با ملّتی که نزدیک به هفتاد سال است برای کشور غصب‌شده‌ی خود مبارزه میکند.
 اینها وظایف مهمّی بر دوش همه‌ی ما است. ملّتها باید آن را از دولتهای خود مطالبه کنند و نخبگان باید با عزم راسخ و نیّت خالص در راه تحقّق آن بکوشند. ۱۳۹۶/۰۶/۰۹

 تفاوت‌ها را به تضاد تبدیل نکنید
تفرقه و ستیزه‌جویی میان بخش‌های امت مسلمان، بیماری خطرناکی است که باید با همه‌ی توان به درمان آن پرداخت. دشمنان ما از دیرباز در این عرصه نیز به تلاش گسترده و بی‌وقفه دست زده‌اند و امروزه که بیداری اسلامی، آنان را وحشت‌زده کرده است، تلاش خود را شدت بخشیده‌اند. همه‌ی سخن دلسوزان آن است که تفاوت‌ها نباید به تضاد تبدیل شود و چندگونگی نباید به ستیزه‌گری بینجامد. ۱۳۸۶/۰۹/۲۷

 به ملتها درس وحدت و استقامت بدهید
علماء و روشنفکران و سیاستمداران و دنیای اسلام درس وحدت و استقامت و معرفت را برای ملتهای خود تکرار کنند و جوانان بالنده‌ی این نسل را برای رویاروئی با حوادث بزرگ و به دوش گرفتن بار امانتی سنگین و شالوده‌ریزی امت متحد و یکپارچه‌ی اسلام آماده سازند. ۱۳۸۰/۱۱/۳۰

 حقیقتِ دولتهای استکباری را افشا کنید
دولتهای استکباری و پیشاپیش آنان آمریکا، به کمک ابزارهای رسانه‌ای فراگیر و پیشرفته، چهره‌ی واقعی خود را میپوشانند و با دعوی طرفداری از حقوق بشر و دموکراسی، رفتاری خدعه‌آمیز در برابر افکار عمومی ملّتها در پیش میگیرند. آنان در حالی دم از حقوق ملّتها میزنند که ملّتهای مسلمان، هر روز بیشتر از گذشته، آتش فتنه‌های آنان را با جسم و جان خود لمس میکنند. یک نگاه به ملّت مظلوم فلسطین که ده‌ها سال است روزانه زخمِ جنایات رژیم صهیونیستی و حامیانش را دریافت میکند؛ یا به کشورهای افغانستان و پاکستان و عراق که تروریسمِ زاییده‌ی سیاستهای استکبار و ایادی منطقه‌ای آنان، زندگی را به کام ملّتهای آنان تلخ کرده است؛ یا به سوریّه که به جرم پشتیبانی از جریان مقاومت ضدّ صهیونیستی، آماج کینه‌ی سلطه‌گران بین‌المللی و کارگزاران منطقه‌ای آنان شده و به جنگ خونین داخلی گرفتار آمده است؛ یا به بحرین یا به میانمار که در هر یک به نحوی، مسلمانان محنت‌زده و مغفول، و دشمنانشان مورد حمایتند؛ یا به ملّتهای دیگری که از سوی آمریکا و متّحدانش، پی‌درپی به تهاجم نظامی یا تحریم اقتصادی یا خرابکاری امنیّتی تهدید میشوند؛ میتواند چهره‌ی واقعی این سردمداران نظام سلطه را به همه نشان دهد. نخبگان سیاسی و فرهنگی و دینی در همه جای جهان اسلام باید خود را به افشای این حقایق، متعهّد بدانند. این وظیفه‌ی اخلاقی و دینی همه‌ی ما است. ۱۳۹۲/۰۷/۲۲

 مقابله با صهیونیزم و استکبار را از دولتهای خود بخواهید
همه‌ی آنچه از دولتهای مسلمان انتظار می‌رود، با اراده و خواست ملتهای آنان قابل تحقق است. شما باید از دولت‌های خود، مقابله با صهیونیزم و استکبار، و دفاع از مسلمانان مظلوم سراسر عالم و یکپارچگی و برادری با ملت‌ها و کشورهای مسلمان دیگر را طلب کنید و در راه این هدفهای عالی، پشتیبان دلسوز و فداکار آنان باشید. شما باید به آنان بقبولانید که از امریکا نترسند و در مقابل قُلدری‌های آن بایستند. و شما باید به آنان تفهیم کنید که اسلام و قرآن تنها راه نجات است و آنان را به حصار مستحکم لااله‌الااللَّه سوق دهید.
و در این وظیفه‌ی بزرگ، علمای دین، روشنفکران، خطبا، هنرمندان، دانشجویان و جوانان دارای نقش و مسؤولیت سنگین‌تری می‌باشند، و زنان نیز مانند مردان و دوشادوش آنان در این وظیفه سهیم‌اند. ۱۳۷۱/۰۳/۱۳

 امت اسلامی را در برابر دشمن مقتدر سازید
امروز دشمن غدار امت اسلامی، گردانندگان مراکز استکباری و قدرت‌های فزونی‌طلب و متجاوزی می‌باشند که بیداری اسلامی را تهدیدی بزرگ برای منافع نامشروع و سلطه‌ی ظالمانه‌ی خود بر دنیای اسلام می‌دانند.
همه‌ی ملت‌های مسلمان و پیشاپیش آنان، سیاستمداران و علمای دین و روشنفکران و رهبران ملی کشورها، باید در برابر این دشمن متجاوز، صف متحد اسلامی را با استحکام هر چه بیشتر تشکیل دهند. باید همه‌ی عناصر قدرت را درخود گرد آورند و امت اسلامی را به درستی مقتدر سازند. دانش و معرفت، تدبیر و هوشیاری، احساس مسئولیت و تعهد، توکل و امید به وعده‌ی الهی، چشم‌پوشیدن از خواست‌های حقیر و کم‌بها در برابر کسب رضای خدا و عمل به وظیفه. این‌ها عناصر اصلی اقتدار امت اسلامی است که او را به عزت و استقلال و پیشرفت مادی و معنوی می‌رساند و دشمن را زیاده‌خواهی و دست‌اندازی به کشورهای اسلامی ناکام می‌سازد. ۱۳۸۶/۰۹/۲۷

 تکلیف اسلامی خود را در برابر مسئله فلسطین بشناسید
امروز سیاستهای شرارت‌آمیز آمریکا در این منطقه -که مایه‌ی جنگ و خونریزی و ویرانی و آوارگی و نیز فقر و عقب‌ماندگی و اختلافات قومی و مذهبی است- از یک سو، و جنایتهای رژیم صهیونیستی -که رفتار غاصبانه در کشور فلسطین را به نهایتِ درجه‌ی شقاوت و خباثت رسانیده- و اهانت مکرّر به حریم مقدّس مسجدالاقصی و لگدکوب کردن جان و مال فلسطینیان مظلوم از سوی دیگر، مسئله‌ی اوّلِ همه‌ی شما مسلمانان است که باید در آن بیندیشید و تکلیف اسلامی خود را در برابر آن بشناسید. و علمای دینی و نخبگان سیاسی و فرهنگی وظیفه‌ای بس سنگین‌تر دارند که متأسّفانه غالباً مورد غفلت آنان است. علما به جای برافروختن آتش اختلافات مذهبی، و سیاسیّون به جای انفعال در برابر دشمن، و نخبگان فرهنگی به جای سرگرمی به حاشیه‌ها، درد بزرگ دنیای اسلام را بشناسند و رسالت خود را که در پیشگاه عدل الهی، مسئول ادای آنند پذیرا گردند و از عهده‌ی آن برآیند. ۱۳۹۴/۰۷/۰۱

 از ثبات و استقلال کشورها حراست کنید
امروز روزی است که ملّتها و دولّتهای مسلمان میتوانند ابتکار عمل را به دست گیرند و کاری بزرگ را آغاز کنند. کمک به ملت مظلوم فلسطین، حمایت از ملت بیدار عراق، حراست از ثبات و استقلال لبنان و سوریه و دیگر کشورهای منطقه، وظیفه ئی همگانی است، و وظیفه ی نخبگان سیاسی و دینی و فرهنگی و رجال ملّی و جوانان و دانشگاهیان، سنگین‌تر از دیگران است. وحدت و همدلی میان پیروان مذاهب اسلامی و پرهیز از اختلافات فرقه‌ئی و قومی باید از برجسته‌ترین شعارهای این نخبگان باشد. ۱۳۸۴/۱۰/۱۹

 از بیداری اسلامی محافظت کنید
غرب بویژه پس از سردمداری آمریکا، با ستمهای آشکار و رفتارهای بی‌منطق و استکبار و غرور بی‌حد و حصر، در جهان اسلام به یک ضد ارزش تبدیل شده است... این رفتارهای نامعقول و کین توزانه بر ملتهای مسلمان حجت را تمام کرده و به بیداری اسلامی کمک رسانده است. امروز چه بخواهند و چه نخواهند حرکتی عمیق و ریشه دار در دنیای اسلام آغاز شده است و همین حرکت است که در زمان متناسب خود به استقلال و عزت و حیات دوباره‌ی امت اسلامی خواهد انجامید.
این یک مقطع تاریخی تعیین کننده است. نخبگان و علماء و روشنفکران وظیفه‌ی سنگینی در این مقطع بر دوش دارند. هرگونه ضعف و سست عنصری و غرضورزی و کوتاهی آنان میتواند به فاجعه منتهی شود. علمای دین در برابر اختلاف افکنی مذهبی ساکت ننشینند؛ روشنفکران در دمیدن روح امید در جوانان کوتاهی نکنند؛ سیاستمداران و زمامداران، مردم خود را در صحنه نگهدارند و به آنان تکیه کنند؛ دولتهای اسلامی همبستگی میان خود را تقویت کنند و از این قدرت حقیقی در برابر تهدید سلطه گران بهره مند شوند. ۱۳۸۵/۱۰/۰۸

 فرهنگ غربی را براساس اندیشه‌های قرآنی پالایش کنید 
دشمن مستکبر که بیداری امت اسلامی، تهدید کننده‌ی مطامع و منافع نامشروع اوست، مهمترین سلاحی که در برابر این موج فزاینده در دست دارد، سلاح روانی است: نومیدسازی، تحقیر هویت، به رخ کشیدن قدرت و تمکّن مادی خویش. امروز و در آینده هزاران ابزار تبلیغی به کار افتاده و خواهد افتاد که مسلمانان را از آینده‌ی درخشان نومید و یا به آینده‌ئی که منطبق با نیّات پلید خود آنان است ترغیب کنند. این جنگ فرهنگی و روانی از آغاز دوران استعمار تاکنون، کاریترین ابزار غرب در سلطه‌گری‌اش بر کشورهای اسلامی بوده است. آماج این تیر زهرآلود، نخست نخبگان و روشنفکران و سپس توده‌ی مردم‌اند. مبارزه با این ترفند جز با رویگردانی از فرهنگ تحکّم‌آمیز و تحمیلی غرب ممکن نیست. فرهنگ غربی باید بوسیله‌ی نخبگان و روشنفکران، پالایش شود. عناصر مفید آن جذب، و اجزاء زیانبار و مخرّب و فسادانگیز آن از ذهن و عمل جامعه‌های اسلامی طرد شود. معیار در این پالایش بزرگ، حکمیّت فرهنگ اسلامی و اندیشه‌های بارور و راهگشا و هدایتگر قرآن و سنت است. این یک فصل اساسی از مبارزه‌ی همه جانبه و خوش عاقبتی است که علمای دینی و روشنفکران و نخبگان سیاسی در سراسر جهان اسلام بر عهده دارند. ۱۳۷۹/۱۲/۱۲