به مناسبت عید سعید فطر

بسم الله الرّحمن الرّحیم(۱)

بنده هم این عید سعید و روز بزرگ را به همه‌ى مسلمانان در سراسر عالم و به ملّت عزیز ایران و به شما برادران و حضّار محترم و مسئولین کشور، صمیمانه تبریک عرض میکنم. امیدواریم که خداوند این عید فطر را بر ملّت ما و بر ملّتهاى دیگر مبارک کند. آن چیزى که مهم‌تر از هر چیز دیگرى است و در همه‌ى حالات باید به آن توجّه داشت ــ مخصوصاً مثل امروزى که بعد از ماه مبارک رمضان و روز عید فطر است ــ این است که مایه و اساس اصلى در حرکت هر ملّت و موفّقیّت هر ملّت این است که پایه‌هاى فکرى و اعتقادى و روحى را ترمیم و استوار کند. اسلام به ما یاد میدهد که براى پیشرفت در هدفهاى دنیا و آخرت، باید یک تحوّلى در درون انسان به ‌وجود بیاید؛ تا آن تحوّل در درون یک جامعه ایجاد نشود، و به طور خاص در جوامع اسلامى تا وقتى ‌که دلها با خدا آشنا نشود و راه خدا به ‌عنوان برترین راه و صراط مستقیم مورد توجّه و تبعیّت قرار نگیرد، مشکلات جوامع اسلامى حل نخواهد شد.

ماه رمضان که ذخیره‌ى الهى و عطیّه و هدیه‌ى الهى در اختیار مردم مسلمان است، در درون خود، ارمغانهاى ارزشمندى را در همین جهت براى ما دارد؛ از طرفى روزه‌ى ماه رمضان یک تمرین و ریاضت است و یک وسیله‌اى براى تسلّط بر نفْس است که بدون تسلّط بر نفْس و بدون در دست گرفتن زمام هوسها و هواها و شهوات، هیچ کار بزرگى را نمیشود با موفّقیّت انجام داد؛ و ماه رمضان با سرمایه‌ى روزه‌اى که دارد، یک تمرین عملى ارزشمندى در این جهت است؛ همچنین، ادعیه‌اى که در ماه رمضان مأثور(۲) از ائمّه (علیهم‌ السّلام) است و بخصوص به فضل الهى، پیروان مکتب اهل‌بیت (علیهم ‌السّلام) برخوردارند از مناجاتها و دعاها و راز و نیازهایى که آن دلهاى روشن و آگاه، در شبها و روزها و سحرهاى این ماه مبارک با خداى متعال انجام دادند.

آن کسى که با زمزمه‌ى امام سجّاد (علیه الصّلاة و السّلام) آشنا باشد، خوب میفهمد که علّت انقطاع ما از راه خدا، علّت دورى ما از معنویّات، علّت محرومیّت ماها و امثال ماها از دست یافتن به آن مقامات معنوى و ملکوتى، گرفتارى‌هایى است که با شهوات و با اطاعت از نفْس امّاره مرتکب میشویم. در دعاى ابو‌حمزه، امام سجّاد عرض میکند: فَرِّق بَینى وَ  بَینَ ذَنبىَ المانِعِ عَن لُزومِ طاعَتِک؛(۳) یعنى اى پروردگار من! بین من و این گناهى که نمیگذارد من ملازم با اطاعت تو باشم، جدایى بینداز. معلوم میشود که گناهان ــ که اساس در معناى گناه هم همین چیزهایى است که انسان به تبع شهوات خود و نفسانیّات خود، به آنها دست میزند و مرتکب میشود ــ هستند که نمیگذارند انسان پرواز کند و اوج بگیرد.

و ما در این ماه رمضان بارها و بارها عرض کردیم که «اَللّٰهُمَّ غَیِّر سوءَ حالِنا بِحُسنِ حالِک»؛(۴) از خداى متعال خواستیم که به برکت خودش و لطف خودش، بدحالىِ ما را تغییر بدهد به نیکوحالى. و به فضل الهى اگر این[طور] بشود، همه‌ى مشکلات حل خواهد شد؛ و بخصوص ما که مسئولیّتى هم بر دوش داریم ــ هر یک از ماها که بار مسئولیّتى را بر دوش گرفته‌ایم در سطح کشور ــ چه مسئولیّتهاى کوچک، چه مسئولیّتهاى بزرگ، به همان اندازه، بیشتر احتیاج داریم به این تغییر حالت و بیشتر باید بنالیم از سوءحال خودمان. بنده خودم را عرض میکنم که بیش از شما ابتلاء دارم به این معنا و احتیاج دارم به تغییر؛ و هر کسى که از این قبیل است. و این، کلید حرکت و تحوّل است در یک کشور و در یک ملّت، که «اِنَّ اللهَ لایُغَیِّرُ ما بِقَومٍ حَتّی یُغَیِّروا ما بِاَنفُسِهِم»؛(۵) آنچه در انفس آنها، در خودهاى  آنها، در جانهاى آنها است، باید تحوّل پیدا کند تا امور زندگى تحوّل پیدا کند.

و امروز در دنیاى اسلام مشاهده میکنید که مسلمانها در یکى از بدترین وضعیّتهاى خودشان به سر میبرند. شاید در طول تاریخ، کمتر زمانى را بشود پیدا کرد و نشان داد که مسلمین، مجموعاً، در وضعیّتى شبیه وضعیّت امروز از لحاظ سیاسى و بین‌المللى قرار داشته باشند. با اینکه جمعیّت زیاد است، امکانات زیاد است، ثروت طبیعى زیاد است، ثروت انسانى زیاد است، وضعیّت جغرافیایى ممتاز است، امکان براى اینکه مسلمین سیادت پیدا کنند هست، ولى مع‌الأسف وقتى نگاه میکنید، مى‌بینید که مسلمانها مبتلا هستند، مسلمانها تسلیم دشمنان دین هستند؛ یا به طُوع و رغبت تسلیم شده‌اند یا به زور و عُنف،(۶) آنها را زیر مهمیز(۷) قدرتهاى بیگانه قرار داده‌اند. وضعیّت تشتّت مسلمین امروز یکى از مصیبت‌ها است. ما مصائب جهان اسلام را میشمریم ــ و بنده همین ساعتى قبل(۸) مصائب دنیاى اسلام را میشمردم ــ خون‌ریزى‌ها را، قضایاى فلسطین را،(۹) قضایاى بوسنى را،(۱۰) قضایاى افغانستان را،(۱۱) قضایاى کشمیر را،(۱۲) قضایاى تاجیکستان را،(۱۳) قضایاى هند را،(۱۴) قضایاى بعضى کشورهاى دیگر را ــ که اینها مصائب جهان اسلام است ــ امّا بزرگ‌ترینِ این مصائب که شاید بشود آن را مادر این مصائب دانست، تشتّت مسلمین و تفرّق مسلمین و غفلت مسلمین و دورى مسلمانها از خواستهاى ملّتها و امّت بزرگ اسلامى است؛ این را باید اصلاح کرد؛ در این باید تحوّلى ایجاد کرد. اگر مسلمانها متّحد بشوند، اگر بیدار بشوند، اگر متوجّه قدرت خود بشوند، اگر باور کنند که وضعیّت فعلى قابل تغییر است و میشود بر سرنوشت خود مسلّط شد، و ببینند که چگونه بعضى از ملّتها مثل ملّت بزرگ ایران توانسته‌اند بر سرنوشت خودشان مسلّط بشوند و تحت تأثیر قدرتها قرار نگیرند، اگر اینها انجام بگیرد، مطمئنّیم که مصائب دنیاى اسلام هم تمام خواهد شد؛ امروز اساس قضیّه این است.

ما فراموش نمیکنیم این دعوت عامّ امام بزرگوار را که ایشان دائماً مسلمانها را دعوت کردند به اتّحاد و یگانگى. منظور ما از اتّحاد، آن چیزى که بعضى از کشورها دنبال میکنند و هرگز هم به نتیجه نمیرسد نیست. ما نمیگوییم بیایید اتّحاد سیاسى به ‌وجود بیاوریم، اتّحاد مالى به ‌وجود بیاوریم، دو کشور را یک کشور کنیم، دو دولت را یک دولت کنیم ــ این چیزهایى که همیشه گفته‌اند و هرگز هم نشده است ــ منظور ما از اتّحاد، تفاهم است؛ تفاهم بین دولتها، تفاهم بین کشورها، همکارى بین اعضاى امّت اسلامى و دولتهاى اسلامى، همدلى آنها با یکدیگر، تحت تأثیر اغراض دشمنان قرار نگرفتن. [کشورهاى] این منطقه‌ى حسّاس خلیج فارس، منطقه‌ى حسّاس خاورمیانه، کلّ منطقه‌ى اسلامى که یک منطقه‌ى بسیار حسّاسى است در جغرافیاى عالم و جغرافیاى سیاسى عالم، با یکدیگر تفاهم کنند، با هم باشند، همدل باشند. و جمهورى اسلامى آماده است براى اینکه با همه‌ى کشورهاى مسلمان، دست دوستى بدهد، دست برادرى بدهد، در راه مسائل دنیاى اسلام با آنها تفاهم کند؛ همه مسائل جهان اسلام را بفهمند و همه بدانند که استکبار و مستکبرین به فکر مردم مسلمان نخواهند افتاد. ببینید که در گوشه ‌و کنار دنیا با مسلمانها چه میشود! خون مسلمانها را میریزند، سرنوشت آنها را خونین و تلخ و سیاه میکنند، نوامیس آنها را مورد تعرّض قرار میدهند، خانه‌ى آنها را از آنها میگیرند و قدرتهاى بزرگ هم، یا بى‌تفاوت تماشا میکنند و نگاه میکنند، یا اینکه به متجاوز کمک میکنند؛ شقّ سوّمى تا کنون نداشته است. آن فلسطین است که چهل و چند سال است که دچار این حادثه است؛ حالا هم تازه [قضیّه‌ى] بوسنى شروع شد؛ بقیّه‌ى کشورهاى اسلامى و بعضى از مناطق تازه‌استقلال‌یافته هم همین وضعیّت را دارند.

و من عرض بکنم که دولتهاى اسلامى این فرصت را امروز دارند که در جهت خواست ملّتهایشان و مصالح امّت اسلامى حرکت کنند؛ وَالّا اگر چنانچه آنها حرکت نکنند، دیرى نخواهد گذشت ــ ملّتها بیدار شده‌اند ــ که ملّتها خودشان دست به ‌کار خواهند شد و تصمیم خواهند گرفت. و امّت بزرگ اسلامى براى دیرزمانى تحمّل نخواهد کرد این وضعیّتى را که امروز با مسلمانها دارد انجام میگیرد.

امیدواریم که خداوند متعال این عید را بر همه‌ى مسلمین مبارک کند، راه را براى رسیدن به اهداف و مقاصد اسلامى باز کند، و قلب مقدّس ولىّ‌عصر (ارواحنا فداه) را از ما شاد کند، و ما را مشمول ادعیه‌ى زاکیه‌ى آن بزرگوار قرار بدهد، و اهداف و آرمانهاى مقدّس امام راحل بزرگوارمان (رضوان الله‌ علیه) را ان‌شاءالله‌ تماماً تحقّق ببخشد.

والسّلام علیکم و رحمة‌الله و‌ برکاته
 

(۱ در ابتدای این دیدار، حجّت‌الاسلام والمسلمین اکبر هاشمى‌رفسنجانى (رئیس‌جمهور) مطالبى بیان کرد.