سنت حسنهی تجلیل از چهرههای علمی برجستهی تاریخ شیعه باید یکی از با برکتترین و مفیدترین سنتها در این مقوله به شمار آید. حقیقت آنست که در بخشهائی از تاریخ پُربار فرهنگ و علوم اسلامی، شخصیتهای بزرگ و مؤثری بودهاند که نسل کنونی علمی و فرهنگی کشور با نام و یاد آنان آشنا نیست و از آثار علمی و ثمرات اندیشهی بلند آنان بهرهی شایسته را نمیبرد. حوزه‌های علمی شیعه چه در دوران رونق حوزهی علمیه نجف و کربلا و چه پیش از آن در روزگار شکوفائی علمی و فرهنگیِ اصفهان و برخی شهرهای دیگر در دوران صفویه، مجموعهی بزرگی از فقهای نامدار و فیلسوفان و متکلمین بزرگ را در خود پرورش داده است که هر یک از آنان میتوانند برای جامعهی علمی امروز و بخصوص فرزانگان و علم جویان حوزه‌های علمیه، الگو و راهگشا و آموزنده باشند. ویژگی پرجاذبهی این دانشمندان گمنام، غالباً جامعیّت آنان و برجستگی شگفتآورشان در علوم گوناگون مانند فقه و فلسفه و تفسیر و علوم ریاضی و حتی شعر و ادب است. این تفنّن و تنوع در معلومات همچنانکه از آفاق ذهنیِ گستردهی حوزه‌های علمیه خبر میدهد، نمایشگر ذهن خلاّق و فکر بلند و استعداد وافر این بزرگان نیز هست.
بی شک در فهرست این ستارگان غالباً ناشناختهی آسمان علم و فرهنگ، خانوادهی جلیل خوانساریها بویژه محقق برجسته و کم نظیر مرحوم آقا حسین خوانساری و فرزند فقیه و حکیم و بزرگوارش مرحوم آقا جمال خوانساری میباشند. در عظمت و شأن مرحوم آقاحسین خوانساری همین بس که نام آوران بزرگی همچون وحید بهبهانی و شیخ انصاری از او با عناوین «محقّق» و «استادالکل فیالکل» و امثال آن یاد کرده‌اند. او و فرزندش حکیم و فقیه و اصولی و متکلم و ریاضیدان و محدّث و ادیب بوده و سهم وافری در شکوفائی و درخشش حوزهی فرهنگی و علمیِ اصفهان در دوران میانی و پایانیِ صفویه داشته‌اند. اگر چه برخی از مؤلفاتِ فقهی آنان در معرض استفاده اهل فنّ بوده است، ولی مجموعهی آثار آنان هرگز بصورت قابل قبول در دسترس دانش پژوهانِ علوم اسلامی قرار نگرفته است. برپائی مراسم تجلیل از این بزرگان میتواند، نام نیک و یاد مبارک آنان را زنده کند و سهم آنان را در پیشرفت دانش و فرهنگ و معرفت افزایش بخشد. رحمت خداوند بر آنان و بر احیاکنندگان نام بلند آنان.1378/06/29
لینک ثابت
