[دو نوع زندگی برای آحاد بشر وجود دارد.]یک زندگی، زندگی برای نیازهای مادی شخص است. زحمت میکشد، کار میکند، دوندگی میکند برای خود، برای شخص خود و آنچه که به شخص او مربوط میشود. این زندگی، وقتی که در فضای کنونی جامعهی ما مطرح میشود، برای افراد هوشمند تعجبانگیز است. اما واقعیت این است که امروز و در همیشهی عالم و همیشهی تاریخ، بیشترین تلاش انسانهای مادی و کوتهبین در هر قشر و هر جامعهای، با هر اندازه از معلومات، همینگونه بوده است. درس میخوانند، برای اینکه به نان و نوایی برسند. زحمت میکشند، برای اینکه بهرهای بیشتر ببرند. کار میکنند، بیخوابی میکشند، حتی خود را به خطر میاندازند، برای اینکه به چیزی برسند؛ به نانی یا به رفاهی یا به مقامی یا به لذتی. این، یک نوع زندگی است و خیلی از انسانها اینگونه زندگی میکنند.
اینگونه زندگی کردن، خصوصیت تلخی دارد. حالا از محاسبهی الهی و آخرتی که بعضی به آن اعتقاد دارند و بعضی ندارند، صرف نظر کنیم. در همین دنیا، اینگونه زندگی کردن، دشواری بزرگی دارد. آن هم این است که اگر فرض کنیم همهی این تلاشها هم موفق از آب درآمد - واقعاً کارکرد و به اهداف خود رسید؛ میخواست پولدار بشود و پولدار شد؛ میخواست لذت ببرد و لذت برد؛ میخواست به شهوات دست بیابد، میخواست به قدرت و بهعنوان و مقام برسد و بالاخره به همهی اینها رسید و فرض کنیم همهی این کامیابیها هم حاصل شد - بعد از طی سالیانی، وقتی انسان احساس کرد که به سراشیب عمر افتاده است و به اواخر عمر نزدیک میشود، به پشت سر که نگاه میکند همهاش حسرت است. انسان تا جوان است این را نمیفهمد؛ چون همه چیز را پیش روی خود میبیند و فکر میکند که به این لذات خواهد رسید. اما وقتی از جوانی عبور کرد و به آن طرف سراشیبی رسید، پشت سر را که نگاه میکند، میبیند با از دست رفتن عمر، همه چیز از دست رفته است. حسرت بالاتر، در لحظات آخر عمر است: حس میکند همهی این زحمات هیچ شد، پوچ شد و از دست رفت. آن لحظههای لذت، آن نعمت، آن مکنت، همه از دست رفت. این، عیب بزرگ اینگونه زندگی کردن است. یعنی زندگی به مجموعهای از حسرتها تبدیل میشود. البته حسرت بزرگ، در قیامت است. خدای متعال میفرماید: «و انذرهم یومالحسرة.(1)» آنها را از روز حسرت بیم بده، که نگاه میکنند و زندگی را از دست رفته میبینند.1371/11/19
1 )
سوره مبارکه مريم آیه 39
وَأَنذِرهُم يَومَ الحَسرَةِ إِذ قُضِيَ الأَمرُ وَهُم في غَفلَةٍ وَهُم لا يُؤمِنونَ
ترجمه:
آنان را از روز حسرت [= روز رستاخیز که برای همه مایه تأسف است] بترسان، در آن هنگام که همه چیز پایان مییابد! و آنها در غفلتند و ایمان نمیآورند!
لینک ثابت
وَأَنذِرهُم يَومَ الحَسرَةِ إِذ قُضِيَ الأَمرُ وَهُم في غَفلَةٍ وَهُم لا يُؤمِنونَ
ترجمه:
آنان را از روز حسرت [= روز رستاخیز که برای همه مایه تأسف است] بترسان، در آن هنگام که همه چیز پایان مییابد! و آنها در غفلتند و ایمان نمیآورند!