اشاره:
«نمودار کلانِ اقتصاد دانشبنیان» حاصل بررسی، تحلیل، دستهبندی و نمایهسازیِ مجموعه بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی طی سالهای ۱۳۸۹ تا ۱۴۰۱ دربارهی این موضوع با حجم تقریبی ۱۶هزارکلمه قرار گرفته است. در این نمودار مجموعه بیانات رهبر انقلاب اسلامی دربارهی این موضوع ذیل محورِ جامعِ «لزوم حرکت به سمت اقتصاد دانشبنیان و تبدیل آن به وجه غالب اقتصاد کشور به منظور رشد و بهبود امور اقتصادی» مورد بحث و بررسی قرار گرفته و موضوعات و مولفههای اصلی برشمرده شده توسط ایشان آمده است. در بخش ابتدایی این محصول ضمن اشاره به «نقشِ محوری مسئلهی اقتصاد»، «تولید ملی» بهعنوان مسئلهی اصلی اقتصاد از منظر رهبر معظم انقلاب اسلامی مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه با تبیینِ لزومِ حرکت کشور به سوی اقتصاد دانشبنیان و چراییِ تبدیل آن به وجه غالب اقتصاد کشور از منظر رهبر انقلاب اسلامی، هدف از محقق شدن این موضوع، «رشد و بهبود امور اقتصادی کشور» برشمرده شده است. در بخش بعدی نظر رهبر انقلاب اسلامی دربارهی معنای اقتصاد دانشبنیان مورد اشاره قرار گرفته است: «اقتصاد دانشبنیان به معنای نقشآفرینیِ کامل دانش و فنّاوری پیشرفته در همهی عرصههای تولید است.» و در ادامه ضمن تأکید بر نقشآفرینیِ جوانان نخبه در اقتصاد دانشبنیان، «طراحی طرحی برای روشن ساختن چگونگی نقشآفرینی نخبگان جوان در اقتصاد مقاومتی یا دانشبنیان» بهعنوان مطالبهی حضرت آیتالله خامنهای از جوانان نخبه آمده است. عللِ نیاز کشور به اقتصاد دانشبنیان از نظر رهبر انقلاب اسلامی در بخش مربوط به «ضرورت» مورد بحث قرار گرفته و در قالب چند سرفصل به این شرح در این نمودار مورد بازنمایی قرار گرفته است:
قسمت بعدی این نمودار اختصاص دارد به تبیینِ مجموع مطالبات حضرت آیتالله خامنهای دربارهی موضوعِ «لزوم حرکت به سمت اقتصاد دانشبنیان و تبدیل آن به وجه غالب اقتصاد کشور به منظور رشد و بهبود امور اقتصادی» و موارد برشمرده شده از سوی ایشان در این زمینه، به این شرح آورده شده است:
حضرت آیتالله خامنهای در بخش دیگری از بیانات خود مطالباتی را دربارهی این موضوع خطاب به دانشجویان مطرح کردهاند که به این شرح در نمودار بازنمایی شده است:
موضوع دیگر مطرح شده در بیانات رهبر انقلاب اسلامی «تجاریسازی علوم و فناوری» بهعنوانِ لازمهی رشد اقتصاد است که الزامات آن همچون: «پیگیری تکمیل زنجیرهی علم و فناوری» و «وارد کردن دانشجویان در عرصهی کار بر روی فنّاوریهای قابل تبدیل به ثروت» در نمودار مطرح شده است. رهبر معظم انقلاب اسلامی در قسمت دیگری از بیانات خود ثمرات و دستاوردهای تحققِ اقتصاد دانشبنیان را در چند سرفصل برشمردهاند که به این شرح در این نمودار ارائه شده است:
«دست یافتن به پیشرفت عادلانه در اقتصاد و حلّ مشکل فقر در کشور» بهعنوان نتیجهی نهاییِ رشد شتابانِ اقتصاد (ناشی از تحقق اقتصاد دانشبنیان)، از جمله مواردی است که در این بخش مورد اشاره قرار گرفته است.
در بخش بعدی مولفههایی چون «وجود عناصر جوان نخبه، تحصیلکرده، فعال، دلسوز و بانشاط» و «وجود استعداد، ظرفیت و آمادگی در کشور» که از نظر رهبر انقلاب اسلامی زمینهی مساعدی برای تحقق این موضوع در کشور هستند مورد توجه قرار گرفته و تأکید رهبر انقلاب اسلامی بر «چشمگیر بودن پیشرفت کشور در بخشهای مهم، دانشهای نو و مؤثر در زندگی در فاصلهی چند سال» بهعنوان شاهدی بر وجودِ استعداد و ظرفیت در کشور برای تحققِ این موضوع آمده است. در قسمت دیگری از این نمودار به تبیینِ وضعیت فعلی شرکتهای دانشبنیان در کشور از نظر رهبر انقلاب پرداخته شده و مواردی چون: «پیشرفت در زمینهی شرکتهای دانشبنیان نسبت به ده، پانزدهسال پیش» و «وجود حدود ۶۷۰۰ شرکت دانشبنیان» به عنوان مشخصههای وضعیت فعلی شرکتهای دانشبنیان در کشور ذکر شده و «ایجاد حدود ۳۲۰ هزار اشتغال مستقیم در سال ۱۴۰۰» بهعنوان ثمرهی محقق شدهی این شرکتها مورد اشاره قرار گرفته است. بخش پایانی این نمودار اختصاص به پاسخِ حضرت آیتالله خامنهای به یک شبهه و انتقاد در زمینهی تولید دانشبنیان دارد. ایشان در پاسخ به این انتقاد که دو خصوصیت دانشبنیان بودن و اشتغالآفرینی قابل جمع نیست، تأکید میکنند: «در مورد وضعیت ما اینگونه نیست که با پیشرفتهتر شدن فنّاوری نیاز به نیروی انسانی کمتر شود» و در تبیین منطقِ این پاسخ به سه دلیل به این شرح اشاره میکنند:
نمودار کلان بیانات حضرت آیتالله خامنهای در موضوع اقتصاد دانشبنیان با روش تحلیل بیانات براساس «ساختار ظاهری و سلسهمراتبیِ متن» در اسفندماه ۱۴۰۱ توسط رسانهی KHAMENEI.IR تولید شده است. جامعیت، دستهبندی و گزارشِ اطلاعات براساس منطوق کلامِ گوینده و برخورداری از ضابطهی روشیِ دقیق در دستهبندی محتوا از جمله مزیتها و خصوصیات این محصول است. رسانه KHAMENEI.IR پیش از این نیز نمودارهای جامعِ بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی دربارهی حضرت امام خمینی(ره) و شهید حاج قاسم سلیمانی را به همین شیوه تولید و منتشر کرده است.
|