آیین معرفی کتاب «درسنامه‌ی غناء و موسیقی» صبح امروز (سه‌شنبه) با حضور جمعی از طلاب و اساتید و فضلای حوزه علمیه قم و سخنرانی حجت‌الاسلام و المسلمین مهدی شب‌زنده‌دار از فقهای عضو شورای نگهبان و حجت‌الاسلام و المسلمین محسن اراکی دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در شهر مقدس قم برگزار شد.

کتاب «درسنامه‌ی غناء و موسیقی» حاصل ۷۶ جلسه خارج فقه مکاسب محرمه است که توسط حضرت آیت‌الله خامنه‌ای طی سالهای ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸ تدریس شده و به واکاوی مسئله‌ی «غناء، موسیقی و رقص» پرداخته‌اند. این سلسله مباحث را می‌توان از طولانی‌ترین دروس حوزه‌ها در موضوع خاصّی مانند غناء دانست که ۷۶ جلسه‌ی درسی را به خود اختصاص داده است. درحالی‌که معمولاً این بحث در حوزه‌ها با چند جلسه در یکی دو هفته به سرانجام میرسد.
 
در ابتدای این جلسه، حجت‌الاسلام مقیمی از اساتید درس خارج حوزه علمیه‌ی قم پس از خیرمقدم و بیان این مطلب که سلسله درس‌های خارج حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از سال ۱۳۶۹ آغاز شده و ابواب متعدد فقهی را تاکنون به سرانجام رسانده‌اند، گفت: کتاب «درسنامه غناء و موسیقی» محصول ۷۶ جلسه درس خارج ایشان است که در ساختار درسنامه‌ای تنظیم شده است. ایشان با بیان اینکه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این درسنامه، احادیث مربوط به مبحث غناء و موسیقی را به پنج دسته تقسیم کرده و ذیل این تقسیم به تحلیل و بررسیِ سندی و دلالیِ حدود ۱۰۰ حدیث پرداخته است، جامعیت آراء و نظریات فقهای متقدم و متأخر شیعه و حتی معاصرین از فقها را از ویژگی‌های تمایزبخش این کتاب عنوان نمود. علاوه‌براینکه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ۴۸ پرسش جدید مرتبط با این مباحث را از منابع مختلف تجمیع کرده و بر اساس مبانی فقهی خودشان به آن‌ها پاسخ تفصیلی و تحلیلی داده‌اند. تا ابعاد غِنای محرّم به خوبی روشن گردد.

ایشان در پایان خاطرنشان کردند که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در نهایت عنوان «لهویِ مضلِّ عن سبیل الله» را به‌عنوان معیار اصلی و نهایی برای موسیقی و غنای حرام مطرح کرده و ثمرات و نتایج این معیار در مسائل مختلف را تبیین می‌کند.

دانش فقه هم موضوعیت دارد و هم طریقیت
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی شب‌زنده‌دار با بیان حدیثی از پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله درباره مراتب و مراحل تحصیل علمی، به تحلیل نکات مثبت و امتیازات نظام آموزشی حوزه‌های علمیه پرداخته و با بیان این مطلب که ما سال‌ها منتظر انتشار کتاب «درسنامه غناء و موسیقی» بودیم، این رخداد را در راستای عمل به این حدیث شریف تبیین نمودند. ایشان در بیان اهمیت دانش فقه بیان داشتند که این علم، هم برای در مسیر ارتقاء و تکامل جامعه انسانی طریقیت دارد و هم‌اینکه خودش فی‌نفسه در جهت نورانیت درون و تعمق فهم انسان، موضوعیت دارد.

مسئله غناء یکی از پایه‌های فقه فرهنگ است
حجت‌الاسلام والمسلمین محسن اراکی نیز به تبیین جایگاه و اهمیت مبحث «غناء» در ساختار فقه نظام اسلامی پرداخته و مبحث غناء را ذیل «فقه فرهنگ» دانسته، بیان داشت: فرهنگ آن چیزیست که هویت جامعه را می‌سازد. یکی از خواص فقه ما اینست که علمِ هویت‌سازی در همه ساحت‌های فردی و اجتماع است. ولیّ جامعه، هویت را از طریق عمل به فقه و در چارچوب فقه ارائه می‌کند و یکی از مهم‌ترین بخش های فقه ما «فقه فرهنگ» است که پایه‌ی هویت انسانی است.

حجت‌الاسلام والمسلمین اراکی با بیان اینکه «ابلاغِ» این هویت را رسانه برعهده دارد، خاطرنشان کردند: به‌هیچ‌وجه نمی‌توان رسانه را با شعار آزادی بیان به حال خود رها کرد. چرا که اساساً خصیصه‌ی ذاتی رسانه این است که به امری دعوت می‌کند و فرا می‌خواند و این مهم است که این رسانه، به چه امری فرامی‌خواند. ایشان در ادامه گفتند: اینجاست که نقش مسئله «غناء» به عنوان یک کالبد رسانه‌ای روشن می‌شود. خداوند در قرآن می‌فرماید «ألهَمَها فُجورها و تقواها» لذا یک سنخ موسیقی هست که قوه‌ی فجور آدمی را به تحرّک وامی‌دارد و نوع دیگری موسیقی هست که قوای تقوای انسان را به حرکت و فعالیت وامی‌دارد. مبحث «غناء» در واقع ضابطه‌ای برای این دو سنخ موسیقی است. که کتاب رهبر معظم انقلاب یکی از بهترین آثاری است که به طور محققانه به تبیین ابعاد این مسئله پرداخته است.