اقتدار علمی / اقتدار ملی/مرجعیت علمی / قدرت علمی
در این زمینه که علم نیاز است، شماها می‌دانید، اما خوب است مجدداً من این را بگویم که حقیقتاً کشوری که دستش از علم تهی است، نمیتواند توقع عزت، توقع استقلال و هویت و شخصیت، توقع امنیت و توقع رفاه داشته باشد. طبیعت زندگی بشر و جریان امور زندگی این است. علم، عزت میبخشد. جمله‌ای در [شرح]نهج‌البلاغه هست که خیلی جمله‌ی پرمغزی است. میفرماید: «العلم سلطان»؛ علم اقتدار است. «سلطان» یعنی اقتدار، قدرت. «العلم سلطان من وجده صال و من لم یجده صیل علیه» (1) علم اقتدار است. هر کس این قدرت را به چنگ آورد، میتواند تحکم کند؛ میتواند غلبه پیدا کند؛ هر کسی که این اقتدار را به دست نیاورد، «صیل علیه»؛ بر او غلبه پیدا خواهد شد؛ دیگران بر او قهر و غلبه پیدا میکنند؛ به او تحکم میکنند.1386/06/12
1 )
شرح نهجالبلاغة، ابن ابی الحدید ج20 ص 319 ؛
العلم سلطان من وجده صال به و من لم يجده صيل عليه
ترجمه:
دانش، سلطنت و قدرت است، هر كه آن را بيابد با آن يورش برد و هر كه آن را از دست بدهد بر او يورش برند
حركت علمی برای كشور ما یك ضرورت مضاعف است؛ یك نیاز مضاعف و مؤكد است. نیاز است؛ چرا؟ چون علم، عامل عزت و قدرت و امنیت یك ملت است - كه مختصراً توضیح خواهم داد - مضاعف و مؤكد است؛ چرا؟ چون به این وظیفه، در طول صد سال از بهترین زمانها عمل نشده؛ از دوران اواسط قاجار كه نهضت علمی و نهضت صنعتی دنیا اوج گرفته و شكوفا شده بود - از اواسط نیمه‌ی دوم قرن نوزدهم - و علم در شكل استعمار خودش را نشان داده بود؛ غرب با دستیابی به ابزار علم، مشغول استعمار دنیا شده بود. از آن روز - تقریباً صد سال یا بیشتر - كه وقت بیداری و هوشیاری ما بود، این وظیفه‌ی بزرگ، وظیفه‌ی رشددادن علمی كشور، به دلائل گوناگون تعطیل و متوقف شد. عمده دلیل هم عبارت بود از: حاكمیت استبداد، حاكمیت طاغوتها، حاكمیت سلاطین دست نشانده، ضعیف و زبون. ما وارث این عقب‌ماندگی هستیم. لذا تلاش ما باید مضاعف باشد. پس، یك نیاز است و این نیاز مؤكد و مضاعف است.
در این زمینه كه علم نیاز است، شماها می‌دانید، اما خوب است مجدداً من این را بگویم كه حقیقتاً كشوری كه دستش از علم تهی است، نمیتواند توقع عزت، توقع استقلال و هویت و شخصیت، توقع امنیت و توقع رفاه داشته باشد. طبیعت زندگی بشر و جریان امور زندگی این است. علم، عزت میبخشد. جمله‌ای در نهج‌البلاغه هست كه خیلی جمله‌ی پرمغزی است. میفرماید: «العلم سلطان»؛ علم اقتدار است. «سلطان» یعنی اقتدار، قدرت. «العلم سلطان من وجده صال و من لم یجده صیل علیه»؛ علم اقتدار است. هر كس این قدرت را به چنگ آورد، میتواند تحكم كند؛ میتواند غلبه پیدا كند؛ هر كسی كه این اقتدار را به دست نیاورد، «صیل علیه»؛ بر او غلبه پیدا خواهد شد؛ دیگران بر او قهر و غلبه پیدا میكنند؛ به او تحكم میكنند.1386/06/12
لینک ثابت
