اگر روایاتی که درباب معلّم است مطالعه شود، از دیدگاه اسلام، حقایقی برای انسان درباره تعلیم وتربیت روشن میگردد. مثلاً فرض بفرمایید در روایتی از رسول گرامی اسلام صلّیالله‌علیه‌وآله‌وسلّم نقل شده است که فرمود: «ان الله و ملائکته»؛ خداو فرشتگان «حتّی النملة فی جحرها»؛ حتّی مورچگان و خلاصه تمام آفرینش و خلایق «یصلّون علی معلّم الخیر»؛ بر معلّمانِ نیکی درود میفرستند. این، امتیاز بسیار عظیمی است. یا در روایتی دیگر از همان بزرگوار است که «همه خلایق و فرشتگان و جاندران عالم، برای معلمین استغفار میکنند.» معنای این جملات چیست؟ تعلیم و آموزش دادن مگر از نظر اسلام چقدر ارزش دارد؟
وقتیکه پیغمبر، «معاذبن‌جبل» را برای اداره مردم یمن و پیاده کردن اسلام دربین آنها به آن سرزمین میفرستاد، توصیه‌هایی به او کرد. از جمله توصیه‌های آن حضرت این بود که «و بسّ فیالنّاس المعلّمین.» معلّمین را در بین مردم منتشر کن؛ یعنی معلّمین در میان مردم بروند و به آنان بیاموزند. این، جزوپایه‌های اوّلی است؛ یعنی آن‌جا که اسلام برای اوّل بار میخواهد وارد شود و جامعه‌را اداره کند، یکی ازکارهای اساسی اش میدان دادن به معلّمین در بین مردم است. در روایتی دیگر، این گونه آمده است: سه نفرند که اگرکسی به‌آنها اهانت کند، منافق است - یعنی به این تعبیرکه «هیچ کس به آنها اهانت نمیکند مگر منافق.» - اوّلی یک امر تشریفی است و به‌عنوان یک ارزش تشریفی در اسلام است: «ذو شیبة فیالاسلام»؛ کسیکه در اسلام و در راه اسلام، عمرش رابه سر آورده و محاسنش را سفید کرده است. دومی که مسأله مهمی است، «امام مُقسط»؛ رهبر و پیشوای عادل. و سومی «معلّم الخیر»؛ معلّمِ آموزنده نیکیها؛ یعنی همان که درس و سواد و دین و دانش را به مردم میآموزد. اهانت به او، عملی است که هیچ کس آن رامرتکب نمیشود، مگر منافق. این‌قدر ارزش تعلیم وتربیت ومعلم در جامعه‌بالا رفته‌است1371/02/09
لینک ثابت
