رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی زنده و تلویزیونی در نخستین روز از سال ۱۴۰۱ ضمن تبریک عید نوروز و آغاز قرن جدید، در تبیین شعار سال جدید، تنها راه دستیابی به پیشرفت عادلانه و حل مشکل فقر را حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان خواندند و در بخش دیگری از سخنانشان با اشاره به مسائل جهانی در حال وقوع در افغانستان، اوکراین و یمن تأکید کردند: همه این حوادث نشان‌دهنده حقانیت و انتخاب درست ملت ایران در مبارزه با استکبار است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، آمیختگی عید ملی نوروز با ذکر نیایش و دعا و معنویت را یکی از ویژگی‌های نوروز ایرانی برشمردند و گفتند: بهار، مظهر امید و پیام‌آور طراوت و رویش است که امسال به‌دلیل همراهی با نیمه شعبان که روز تولد امید بزرگ تاریخ و بشریت است، این امید مضاعف شده است.

رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه امید، منشأ همه حرکت‌ها و پیشرفت‌ها است، گفتند: کسانی که برای مردم سخن می‌گویند و یا مطلب می‌نویسند و یا پیام می‌فرستند، هر چه می‌توانند در مردم امید ایجاد کنند زیرا امید عامل مهم پیشرفت است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به اینکه خداوند متعال زمینه‌های امید را برای ملت ایران فراهم کرده است، خاطر نشان کردند: بگذارید دشمنان از امیدواری ملت ایران به خشم بیایند.

ایشان بعد از این مقدمه وارد بحث اصلی خود شدند و با اشاره به انتخاب عناوین اقتصادی در یک دهه گذشته و همچنین شعار سال ۱۴۰۱ گفتند: علت اینکه برای امسال نیز عنوان و شعار اقتصادی انتخاب شد، اهمیت محوری مسئله اقتصاد و همچنین چالش‌های اقتصادی در دهه نود است که رهایی از این چالش‌ها نیازمند تدبیر، عمل و حرکت صحیح است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه امروز مسئله اصلی مسئولان اجرایی و کسانی که در اداره کشور دخیل هستند، اقتصاد است، افزودند: البته رویکردهای مردمی جدیدی نیز به چشم می‌خورد که اگر به شکل مناسبی ادامه پیدا کند، دلگرم‌کننده است.

رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه تنها راه رسیدن به رشد اقتصادی، حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان است، افزودند: منظور از اقتصاد دانش‌بنیان، نگاه علمی و فناورانه به تولید در همه عرصه‌ها است که نتیجه آن، کاهش هزینه‌های تولید، افزایش بهره‌وری، ارتقای کیفیت محصولات، رقابت‌پذیر شدن تولیدات در بازارهای جهانی و کاهش قیمت تمام‌شده محصولات در داخل خواهد بود.

رهبر انقلاب با تأکید بر این واقعیت که دستیابی به پیشرفت عادلانه در اقتصاد و حل مشکل فقر فقط از مسیر تقویت تولید دانش‌بنیان می‌گذرد، گفتند: تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان باید افزایش یابد و این کار شدنی و ممکن است.

ایشان با اشاره به فعالیت حدود ۶۷۰۰ شرکت دانش‌بنیان در کشور گفتند: در سال جدید برای پاسخ به نیازهای کشور، تعداد شرکتهای دانش‌بنیان باید دو برابر شود البته این موجب نشود که عده‌ای، شرکت‌هایی را که واقعاً دانش‌بنیان نیستند، با این عنوان، تأسیس و راه‌اندازی کنند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به عقب‌تر بودن بعضی از بخش‌های تولید همچون کشاورزی از ویژگی‌های دانش‌بنیان افزودند: مسئله کشاورزی و دامداری بسیار مهم است و کشور باید در محصولات پایه غذایی همچون گندم، جو، ذرّت، خوراک دام و دانه‌های روغنی به امنیت کامل و خودکفایی لازم دست پیدا کند.

ایشان دستیابی به این هدف را با توجه به وسعت سرزمینی و فراوانی دشت‌های حاصلخیز در کشور ممکن دانستند و گفتند: متأسفانه بخش کشاورزی جزو وابسته‌ترین بخش‌های کشور به واردات است که این وضع حتماً باید تعدیل شود.

رهبر انقلاب با اشاره به اظهارات یکی از وزرای سابق کشاورزی مبنی بر مانع‌تراشی ذی‌نفعان واردات و جلوگیری از کاهش وابستگی در کالاهای اساسی گفتند: مبارزه با این وابستگی به علت منافع زیاد برخی افراد و احتمالاً نفوذ و کارشکنی آنها در بعضی از دستگاهها و وزارتخانه‌ها دشوار است اما مسئولان باید همت کنند و این کار سخت را انجام دهند.

ایشان با تأکید بر لزوم حمایت مسئولان از شرکت‌های دانش‌بنیان از طریق خرید محصولات آنها یا تخصیص امکانات، افزودند: تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان باید شاخص پیشرفت در هر بخش و شاخصی برای ارزیابی مسئولان آن وزارتخانه و دستگاه باشد.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، افزایش شرکت‌های دانش‌بنیان را با توجه به امکانات کشور بخصوص مهمترین امکان و سرمایه کشور یعنی «نیروی انسانی تحصیل‌کرده» کاملاً ممکن خواندند و افزودند: بر اساس گزارش‌ها، درصد بالایی از عناصر تحصیل‌کرده در رشته‌های غیر مرتبط با تحصیل خود مشغول به کار هستند، در حالی که می‌توان از همت نیروهای متخصص و جوان که بزرگ‌ترین ثروت کشور هستند، به نفع ثروتمند کردن کشور استفاده کرد.

ایشان «اشتغال‌آفرینی» را نیز در گرو افزایش شرکت‌های دانش‌بنیان دانستند و گفتند: البته در این زمینه نباید دچار خطاهای گذشته شویم.

رهبر انقلاب در بیان یکی از این خطاها گفتند: در دولت‌های قبل، طرح‌های گوناگونی برای افزایش تولید مطرح و تسهیلات بانکی در اختیار افراد قرار داده شد اما تقریباً همه آن طرح‌ها ناموفق بود بنابراین پول‌پاشی بدون ملاحظه به جایی نمی‌رسد و کارها باید درست و با مطالعه انجام شود.

ایشان با تأکید بر شکل دادن به فعالیت‌های زنجیره‌ای شرکت‌های دانش‌بنیان، یک ملاحظه نیز مطرح کردند و گفتند: در اثر برخی تصمیم‌های اخیر ممکن است به بعضی از شرکت‌های کوچک و متوسط ضربه وارد شود که دولت و بانکها نباید اجازه دهند چنین مشکلی ایجاد شود.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بخش دیگری از سخنانشان با یادآوری تأکید سال قبل خود در روز اول سال مبنی بر پرهیز از «گره زدن اقتصاد کشور به تحریم‌های آمریکا و بیان این حرف که تا تحریم است وضع همین است»، خاطرنشان کردند: خوشبختانه سیاست‌های جدید در کشور نشان داد می‌توان با وجود پا برجا بودن تحریم‌های آمریکا پیشرفت کرد، تجارت خارجی را رونق داد، وارد قراردادهای منطقه‌ای شد و در زمینه نفت و مسائل دیگر به دستاوردهایی رسید.

رهبر انقلاب اسلامی افزودند: البته به هیچ‌وجه نمی‌گویم که به دنبال رفع تحریم‌ها نباشید و کسانی که در این زمینه در حال تلاش هستند، کار خود را دنبال کنند اما اساس این است که کشور را به‌گونه‌ای اداره کنیم که تحریم‌ها نتواند ضربه اساسی و زیان بزرگی به اقتصاد بزند، بنابراین امسال هم همان توصیه را تکرار می‌کنم که اقتصاد کشور به تحریم گره زده نشود.

ایشان در بیان یک توصیه تکمیلی، به افزایش قیمت نفت و درآمدهای ارزی اشاره کردند و با طرح این سؤال که با این درآمدها چه می‌خواهید بکنید، گفتند: با این درآمدها دو گونه می‌توان برخورد کرد یا می‌توان آنها را صرف افزایش واردات کرد با این تصور که با این کار، رفاه و آسایش مردم بیشتر می‌شود. این کار اگرچه ظاهر خوبی دارد اما باطن آن بسیار بد و در واقع ضایع کردن سرمایه‌های اساسی کشور است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: راه دیگر که راه درست و اساسی است، استفاده از درآمدهای نفتی برای ساختن زیرساختهای کشور و محکم کردن بنیانها و ریشه‌دار کردن اقتصاد است که این کار باید انجام شود.

رهبر انقلاب اسلامی در بخش دیگری از سخنانشان با اشاره به مسائل متعدد جهانی که اکنون در حال وقوع است و همه این موارد نیازمند تدبیر و حرکت و تصمیم و اقدام صحیح است، گفتند: هنگامی که به قضایای جاری دنیا نگریسته می‌شود، حقانیت و صدق ملت ایران در مواجهه با جبهه استکبار بیش از همه روشن‌ می‌شود.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه انتخاب ملت ایران در مقابل جبهه استکبار «ایستادگی، عدم تسلیم و وابستگی، حفظ استقلال و تقویت درونی نظام و کشور» بود، خاطر نشان کردند: این تصمیم‌ها، ملی و درست بودند.

ایشان با اشاره به قضایای کشور مظلوم و مسلمان افغانستان و ظلم و نحوه خروج آمریکایی‌ها بعد از ۲۰ سال ستم و جنایت گفتند: قضایای اوکراین هم یک نمونه دیگر است که رئیس‌جمهور آن که به‌وسیله غربی ها بر سر کار آمده نیز خطاب به آنها لحن تندی را به کار می‌برد.

رهبر انقلاب اسلامی همچنین با اشاره به قضایای یمن و بمباران هر روزه مردم مقاوم این کشور و از طرف دیگر اقدام عربستان در گردن زدن ۸۰ جوان و نوجوان خاطر نشان کردند: همه این قضایا نشان دهنده ظلمت حاکم بر دنیا و گرگ‌های خونخواری است که دنیا در دست آنها است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای آشکار شدن نژادپرستی غرب را یکی از زوایای قضایای اوکراین برشمردند و گفتند: جدا کردن سیاه‌پوست‌ها از سفید پوست‌ها و پیاده کردن آنها از قطارها و یا اظهار تأسف صریح غربی‌ها در رسانه‌هایشان از وقوع جنگ در اروپا به‌جای آنکه در خاورمیانه باشد، نمونه هایی از نژادپرستی آشکار غرب است.

ایشان نمونه دیگر از دوگانگی در دنیای غرب را نحوه مواجهه با ظلم و ستم در کشورها بیان کردند و افزودند: اگر ظلم در کشورهای مطیع آنها اتفاق بیفتد، مطلقاً واکنشی نشان نمی‌دهند و با این همه ظلم و ستم، ادعای حقوق بشری نیز دارند و با این ادعای دروغین از کشورهای مستقل باج‌خواهی می‌کنند.

حضرت آیت الله خامنه‌ای تأکید کردند: امروز یکی از رسواترین و فاحش ترین مقاطع تاریخ معاصر از ظلم و استکبار است و مردم دنیا نیز مستقیماً در حال نظاره کردن این ظلم‌ها و دوگانگی‌ها هستند.

ایشان با تأکید بر اینکه ملت ایران در سالهای متمادی، شیوه کار خود را ارتقاء بخشیده و در چارچوب جدیت و منطق پیش رفته است، افزودند: کشور امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند کار و تلاش و همدلی و هم‌افزایی یعنی همدلی و هم‌افزایی میان ملت، همدلی و هم‌افزایی میان مسئولان و همدلی و هم‌افزایی میان ملت و مسئولان است.

رهبر انقلاب اسلامی برخی تنازع‌های موجود را عمدتاً پوچ و برخاسته از هوای نفس و بی‌تقوایی دانستند و تأکید کردند: باید این مسائل را کنار گذاشت و در مسیر بسیج عمومی ملت ایران در راههای صلاح علمی، عملی، مقاومتی و خدمات اجتماعی خللی به‌وجود نیاورد.

---

آنچه در ادامه در اختیار مخاطبان قرار میگیرد، «بسته‌های خبری» است که صرفاً جهت بازنشر سریع بیانات رهبر انقلاب اسلامی در رسانه KHAMENEI.IR و حساب‌های رسمی آن در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و «متن کامل بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای» طبق روال مرسوم، تا ساعاتی دیگر در این پایگاه در بخش «بیانات» منتشر خواهد شد.

شاید در بین اعیاد اول سال و بین ملت‌ها، آمیختگی عید ملی با ذکر و نیایش شاید چیز کم نظیری باشد که عید را مردم این عید ملی را همراه میکنند با دعا و ذکر و نیایش و معنویت و اظهار ارادت به ساحت پروردگار.

دیشب در لحظه تحویل سال، همه آحاد مردم شاید و قشرهای مختلف، سالخوردگان، برجستگان، دانشمندان، فعالان عرصه‌های گوناگون علمی،‌ عرصه موشک، عرصه نانو، عرصه زیست‌شناسی و غیره تا جوانان وارد در اردوهای جهادی‌ای که عید را در روستاهای دورافتاده می‌گذرانند و از خانواده‌ها دورند برای خدمت به مردم، همه و همه این لحظه تحویل را با یا محول الحول و الاحوال  آغاز کردند. با خدا سخن گفتند از خدا طلب کردند و دل خود را با یاد خدا شستشو دادند.

درباره نوروز و ذوق و سلیقه ویژه‌ی ایرانی، انسان احساس ژرف‌اندیشی میکند. بهار را آغاز سال خود قرار دادند، بهار مظهر امید است پیام‌آور امید است. بهار به انسان میگوید، خزان و برگ‌ریزان حتماً رفتنی است و طراوت و نوسازی و نوگرایی حتما آمدنی است این خصوصیت بهار است.

کسانی که برای مردم سخن می گویند، پیام می‌فرستند، می‌نویسند، تلاش می‌کنند، در مردم امید ایجاد کنند. امید عامل مهم حرکت، عامل مهم پیشرفت است و بحمدالله خدای بزرگ برای ملت ایران موجبات امید را هم فراهم کرده. زمینه‌های امید در بین ملت ما و کشور ما بحمدالله کم نیست. بگذارید دشمنان از امیدواری ملت ایران به خشم بیایند و ان‌شاءالله امید روز به روز در دل ملت ایران افزایش پیدا بکند.

  علت این که بحث اقتصادی را ما در این روز اول سال مطرح میکنیم اولاً به خاطر اهمیت مسئله اقتصاد است یعنی واقعاً اگر در کشور اقتصاد همراه با عدالت به وجود بیاید همه زمینه‌های پیشرفت، فعال خواهد شد و کشور به پیشرفت واقعی خواهد رسید یعنی اقتصاد یک چنین نقش محوری‌ای دارد. ثانیاً ما در این ده سال گذشته دهه نود در واقع مواجه بودیم با انباشت چالشهای اقتصادی، خب انسان به یک نحوی از اینها خلاص بشود، که باید ان‌شاءالله درباره اقتصادی درست فکر کرد درست عمل کرد و حرکت کرد که برای ملت وسایل آسایشی در این زمینه ان‌شاءالله به وجود بیاید. بنابراین بحث اقتصادی را ما از این جهت مطرح میکنیم.

در اقتصاد هم مسئله عمده عبارت است از تولید ملی که اجمالاً عرض کردیم که من در این سه چهار سال اخیر این را در شعار سال، مسئله تولید را تکرار کردم البته دولتها و مسئولین به قدر توان خودشان به قدر همت خودشان با توجه به شرایط بین المللی کارهایی انجام دادند تلاش‌هایی کردند ولیکن امروز مسئله اصلی مسئولین اجرایی کشور دخالت دارند عبارت است از اقتصاد.

اقتصاد دانش‌بنیان یعنی چه؟ یعنی این که دانش و فناوری پیشرفته، نقش‌آفرینی فراوان و کاملی داشته باشد در همه عرصه‌های تولید؛ یعنی همه عرصه‌های تولید، -که عرض میکنیم یعنی حتی انتخاب آن کار تولیدی، چون همه کارهای تولیدی را لزومی ندارد که انسان انجام بدهد- انتخاب آن کار تولیدی هم برخاسته‌ی از نگاه دانشی و بینشی و علمی باشد. این معنای اقتصاد دانش‌بنیان است که در همه عرصه‌های اقتصاد دخالت داشته باشد.

 اگر ما این سیاست را دنبال کردیم و دانش را پایه و زمینه اقتصاد کشور قرار دادیم و بنگاه‌های اقتصاد دانش‌بنیان را افزایش دادیم هزینه‌ها را کاهش میدهد. یعنی اقتصاد دانش‌بنیان موجب کاهش هزینه‌های تولید می‌شود، بهره‌وری را افزایش می‌دهد که ما یکی از مشکلاتمان کاهش بهره‌وری است امروز. کیفیت محصول را افزایش می‌دهد بهبود می‌بخشد و محصولات را رقابت پذیر می کند.  یعنی در بازارهای جهانی، می‌توانیم ما از این محصولات به عنوان محصولات رقابت‌پذیر استفاده کنیم در داخل کشور هم همین‌جور. یعنی در داخل کشور هم وقتی کیفیت محصول داخلی  بالا رفت، ولو ما در مورد واردات، تعرفه هم خیلی نگذاریم و واردات سرازیر شود، وقتی محصول داخلی کیفیت بهتری داشت، قیمت ارزان‌تری داشت، مردم به آن طبعاً اقبال می‌کنند. یعنی یک چنین خصوصیاتی در تولید دانش بنیان وجود دارد.

اگر ما در کشاورزی شرکت‌های دانش‌بنیان را افزایش بدهیم و دانش را به‌کارگیری کنیم، میتوانیم در امر اصلاح بذر که خیلی مهم است، در تولید محصول کشاورزی، در مورد آبیاری نوین، در مورد شیوه‌های جدید تولید، در مورد بهره‌وری بهتر از آب و خاک، که آب و خاک دو محصول ارزشمندند، که قبلا هم اشاره کردیم که از این‌ها میتوانیم حداکثر استفاده را بکنیم، بهره‌وری را افزایش بدهیم و اینها را اصلاح کنیم.

وقتی که در باب کشاورزی توانستیم این پیشرفتها را به وجود بیاوریم و تحول جدی ایجاد بکنیم این موجب میشود که اولاً امنیت غذایی کشور تأمین، حاصل بشود، به دست بیاید. یعنی کشور از لحاظ مسائل غذایی دچار مشکل هیچ‌وقت نشود. هیچ نگرانی‌ای وجود نداشته باشد. ثانیاً درآمد کشاورزان افزایش پیدا کند. خیلی خوب است که ما کشاورزانمان درآمدشان افزایش پیدا بکند و به کشاورزی دلگرم بشوند و ادامه بدهند. محصول فوق‌العاده باارزشی است. همچنین معضل کمبود آب را میشود حل کرد.

 در همه بخشهای دیگر هم چه بخش‌های مربوط به تولید چه بخش‌های مربوط به خدمات همین برکات وجود دارد یعنی حجم محصول افزایش پیدا میکند کیفیت بالا میرود قیمت تمام شده کاهش پیدا میکند. در واقع دانش بنیان کردن تولید بهره‌وری فعالیتهای اقتصادی را ارتقا میدهد.

من سال گذشته در سخنرانی اول سال این مطلب را مطرح کردم که اقتصاد کشور را با مسئله تحریم‌های آمریکایی و امثال اینها گره نزنند. نگویند تا تحریم هست همین است. نه با وجود تحریم آمریکایی‌ها هم می‌شود در زمینه اقتصاد پیشرفت کرد.

خوشبختانه سیاست‌های جدید که در کشور وجود دارد نشان داد که این حرف درست است و همین کار را کردند. باوجود تحریم‌های آمریکایی هم می شود تجارت خارجی را رونق داد و  افزایش داد، که افزایش پیدا کرد، هم می‌شود وارد قراردادهای منطقه‌ای شد که بحمدالله دولت توانست و وارد شد. هم میتوان در قضیه نفت و برخی دیگر مسائل اقتصادی و پیشرفت‌ها و ارتقاهایی دست پیدا کرد و به وضعیت بهتری رسید که بحمدالله این‌ها اتفاق افتاده، با این که تحریم آمریکا هم سرجایش هست.

البته بنده به هیچ وجه نمیگویم دنبال رفع تحریم نباشیم، نه بارها هم گفتیم کسانی که دارند تلاش میکنند در این زمینه اشکال نداره دنبال کنند. لکن اساس قضیه این است که کشور را، جوری اداره کنیم که تحریم‌ها ضربه اساسی و مهمی نتواند بزند به آن. حالا تحریم ممکن است یک خدشه‌های  ایجاد بکند اما نتواند یک ضرر بزرگ و زیان بزرگی را به اقتصاد کشور بزند.

  وقتی شما نگاه میکنید به آنچه که در دنیا دارد اتفاق می افتد، حقانیت ملت ایران را و صدق ملت ایران را در مقابله با جبهه استکبار از همیشه روشن‌تر و آشکار می‌بینیم. ملت ما انتخابش در مقابله با استکبار تسلیم نبود. ایستادگی بود. عدم وابستگی بود. حفظ استقلال بود. تقویت درونی نظام و ملت و کشور بود. اینها تصمیمات ملی است. این درست بود.  وقتی نگاه می کنیم به قضایای عالم میبینیم این درست است. شما به قضایای افغانستان مراجعه کنید، ملاحظه کنید نگاه کنید، کیفیت خروج آمریکایی ها. اولا بیست سال در افغانستان ماندند، چه کردند در این کشور مظلوم مسلمان؟! بعد هم چه جور رفتند بیرون؟

مشکلاتی را برای مردم به وجود آوردند. اموال ملت افغانستان را هم بهشان نمیدهند. این افغانستان است آن اوکراین است که رئیس جمهورش خطاب به غرب که خود غربی‌ها، او را سرکار آوردند، چه لحن تندی را به کار میبرد. این بمباران هر روزه مردم مظلوم و واقعاً مقاوم یمن است. این کارهای عربستان است که در یک روز هشتاد نفر را گردن بزنند. هشتاد تا جوان را حتی نوجوان را آن طور که حالا خبرهایش رسید. این قضایا را وقتی انسان نگاه میکند انسان احساس میکند که در دنیا چه ظلمی حاکم است. چه ظلمتی حاکم است در دنیا. دنیا دست چه گرگهای خونخواری است.

در ماجرای اوکراین نژادپرستی غرب را همه دیدند. قطار پناهندگان که دارند از زیر مشکلات جنگ فرار میکنند را نگه میدارند برای این که سیاهپوست را از سفیدپوست جدا کنند، سیاهپوست را پیاده کنند. صریحاً در رسانه‌هایشان اظهار تأسف میکنند که این دفعه جنگ در خاورمیانه نیست در اروپاست یعنی اگر جنگ و خونریزی و برادرکشی در خاور میانه باشد اشکال ندارد در اروپا که باشد اشکال دارد. این نژاد پرستی به این وضوح به این روشنی!

در دنیا ظلم‌هایی در کشورهای مطیع آنها اتفاق می افتد مطلقاً صدایی از آنها بیرون نمی‌آید. در عین حال با این همه ظلم و با این همه ستمگری با این همه ظلمت آفرینی ادعای حقوق بشر هم دارند و با ادعای حقوق بشر از کشورهای مستقل باج‌خواهی میکنند باجگیری میکنند تهدید میکنند. و امروز به نظر ما یکی از رسواترین و فاش‌ترین مقاطع دوران معاصر در زمینه ظلم و تجاوز و استکباری است که متأسفانه طواغیت عالم در حال انجام دادن آن هستند و مردم دنیا می‌توانند مستقیما این ظلم را مشاهده کنند و ببینند که چه کسانی سرنوشت دنیا را در دست دارند.