[ بازگشت ] | [ چـاپ ]

مربوط به :بیانات در دیدار مسئولان نظام - 1398/02/24
عنوان فیش :مسئولان نظام باید زندگی معمولی و به دور از تجمل داشته باشند
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی, مبارزه با اسراف و گسترش کار سازنده, اشرافی‌گری مسئولان, دنیاگرایی, مصرف‌‌گرایی, تجملگرایی, تقوای سیاسی, تقوا, تقوای فردی, تقوای جمعی
نوع(ها) : قرآن, حدیث, نهج‌البلاغه

متن فیش :
از جمله‌ی جاهایی که تقوا باید خودش را نشان بدهد اینجا است؛ یکی مسئله‌ی رعایت بیت‌المال است، یکی مسئله‌ی خویشتن‌داری در برابر طغیان نفْس است؛ مال‌اندوزی، مشکلات اخلاقی، میل به زندگی تجمّلاتی و اشرافیّت؛ اینها چیزهایی است که ما مسئولین جمهوری اسلامی باید خیلی مراقب باشیم. وَ سَکَنتُم فی مَساکِنِ الَّذینَ ظَلَموِا؛(1) خب، اینکه ما در همان ساختمانی که آن طاغوت حکمرانی میکرد حکمرانی کنیم، مثل او هم عمل بکنیم که نشد، [در این صورت] ما با او فرقی نداریم. روشمان بایستی با روش بندگان شیطان و اَتباع شیطان متفاوت باشد.

دو جور ممشیٰ و مسلک وجود دارد در رسیدن به قدرت. در همه‌ی کسانی که به قدرت دست پیدا میکنند این معنا وجود دارد: یک ‌جور مال اهل دنیا است، که منتظرند به قدرت دست پیدا کنند، به حکومت دست پیدا کنند تا به مطامع شخصی خودشان برسند؛ یعنی [فرد] تلاش میکند برای اینکه به ریاست جمهوری برسد، [چون] در دوره‌ی ریاست جمهوری زمینه‌هایی فراهم میشود که زندگی او یک زندگی بهتری میشود؛ یعنی برای او رسیدن به قدرت، وسیله‌ای است برای رسیدن به شهوات نفسانی، برای رسیدن به مال و ثروت و شهوات و چیزهایی که نفْس او طلب میکند؛ این یک‌ جور است که غالباً اهل قدرت این ‌جوری بودند؛ چون غالباً اهل دنیا بودند، دنبال دنیا بودند، قدرت هم برایشان دنیا بود و نتایج آن قدرت هم برایشان جز دنیا چیز دیگری نیست. این یک نحوه‌ی سلوک و نحوه‌ی مشی کسانی است که به قدرت دست پیدا میکنند؛ یکی هم نحوه‌ی مشی انبیا است: درباره‌ی پیغمبر [نقل شده]: یَجلِسُ جَلسَةَ العَبِیدِ یَأکُلُ اَکلَ العَبِید؛(2) نشستنش روی زمین مثل نشستن برده‌ها، مثل غلامها [بود]؛ یعنی با آن عظمتی که مقام او دارد، هیچ گونه تعیّنیبرای خودش قائل نبود در ‌غذا خوردنش، رفاقت کردنش؛ یا امیرالمؤمنین [میگوید]: اَلا و اِنَّ‌ اِمامَکُم قَدِ اکتَفىٰ مِن دُنیاهُ بِطِمرَیهِ وَ مِن طُعمِهِ بِقُرصَیه؛[این] زندگی امیرالمؤمنین است؛ این هم یک [نمونه] است. البتّه معنایش این نیست که من و شما مثل پیغمبر یا مثل امیرالمؤمنین عمل کنیم؛ [اصلاً] ما قادر نیستیم؛ خود حضرت هم میفرماید: اَلا وَ اِنَّکُم لا تَقدِرونَ عَلىٰ ذٰلِک؛ شماها نمیتوانید این‌ جوری رفتار کنید، وَ لٰکِن اَعینونی بِوَرَعٍ وَ اجتِهاد؛(3) تلاش کنید؛ خطّ اصحاب قدرت دنیوی را دنبال نکنید.
بنابراین کسانی که مسئولیّتی دارند در نظام جمهوری اسلامی، یکی از چیزهایی که باید واقعاً به آن اهتمام داشته باشند و لازمه‌ی تقوا است، این است که دنبال زندگی تجمّلاتی و تشریفاتی و مانند اینها نروند. زندگی معمولی داشته باشند، اسراف و مانند اینها نداشته باشند.
1 ) سوره مبارکه ابراهيم آیه 45
وَسَكَنتُم في مَساكِنِ الَّذينَ ظَلَموا أَنفُسَهُم وَتَبَيَّنَ لَكُم كَيفَ فَعَلنا بِهِم وَضَرَبنا لَكُمُ الأَمثالَ
ترجمه :
(آری شما بودید که) در منازل (و کاخهای) کسانی که به خویشتن ستم کردند، ساکن شدید؛ و برای شما آشکار شد چگونه با آنان رفتار کردیم؛ و برای شما، مثلها (از سرگذشت پیشینیان) زدیم (باز هم بیدار نشدید)!

2 ) 
الکافي , جلد 6 , صفحه 271
المحاسن , ج 2 , ص 457
بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام , ج 63 , ص 419

كَانَ رَسُولُ اَللَّهِ يَأْكُلُ أَكْلَ اَلْعَبْدِ وَ يَجْلِسُ جِلْسَةَ اَلْعَبْدِ وَ يَعْلَمُ أَنَّهُ عَبْدٌ
ترجمه :
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله همواره مانند بردگان غذا مى‌خورد، مانند بردگان مى‌نشست و مى‌دانست كه بنده‌اى بيش نيست.

3 ) نامه 45 : از نامه‏هاى آن حضرت است به عثمان بن حنيف انصارى، كار گزارش در بصره، وقتى به حضرت خبر رسيد او را به مهمانى دعوت كرده‏اند و او به آنجا رفته.
أَمَّا بَعْدُ يَا ابْنَ حُنَيْفٍ فَقَدْ بَلَغَنِي أَنَّ رَجُلًا مِنْ فِتْيَةِ أَهْلِ الْبَصْرَةِ دَعَاكَ إِلَى مَأْدُبَةٍ فَأَسْرَعْتَ إِلَيْهَا تُسْتَطَابُ لَكَ الْأَلْوَانُ وَ تُنْقَلُ إِلَيْكَ الْجِفَانُ وَ مَا ظَنَنْتُ أَنَّكَ تُجِيبُ إِلَى طَعَامِ قَوْمٍ عَائِلُهُمْ مَجْفُوٌّ وَ غَنِيُّهُمْ مَدْعُوٌّ فَانْظُرْ إِلَى مَا تَقْضَمُهُ مِنْ هَذَا الْمَقْضَمِ فَمَا اشْتَبَهَ عَلَيْكَ عِلْمُهُ فَالْفِظْهُ وَ مَا أَيْقَنْتَ بِطِيبِ وُجُوهِهِ فَنَلْ مِنْهُ أَلَا وَ إِنَّ لِكُلِّ مَأْمُومٍ إِمَاماً يَقْتَدِي بِهِ وَ يَسْتَضِي‏ءُ بِنُورِ عِلْمِهِ أَلَا وَ إِنَّ إِمَامَكُمْ قَدِ اكْتَفَى مِنْ دُنْيَاهُ بِطِمْرَيْهِ وَ مِنْ طُعْمِهِ بِقُرْصَيْهِ أَلَا وَ إِنَّكُمْ لَا تَقْدِرُونَ عَلَى ذَلِكَ وَ لَكِنْ أَعِينُونِي بِوَرَعٍ وَ اجْتِهَادٍ وَ عِفَّةٍ وَ سَدَادٍ فَوَاللَّهِ مَا كَنَزْتُ مِنْ دُنْيَاكُمْ تِبْراً وَ لَا ادَّخَرْتُ مِنْ غَنَائِمِهَا وَفْراً وَ لَا أَعْدَدْتُ لِبَالِي ثَوْبِي طِمْراً وَ لَا حُزْتُ مِنْ أَرْضِهَا شِبْراً وَ لَا أَخَذْتُ مِنْهُ إِلَّا كَقُوتِ أَتَانٍ دَبِرَةٍ وَ لَهِيَ فِي عَيْنِي أَوْهَى وَ أَوْهَنُ مِنْ عَفْصَةٍ مَقِرَةٍ بَلَى كَانَتْ فِي أَيْدِينَا فَدَكٌ مِنْ كُلِّ مَا أَظَلَّتْهُ السَّمَاءُ فَشَحَّتْ عَلَيْهَا نُفُوسُ قَوْمٍ وَ سَخَتْ عَنْهَا نُفُوسُ قَوْمٍ آخَرِينَ وَ نِعْمَ الْحَكَمُ اللَّهُ وَ مَا أَصْنَعُ بِفَدَكٍ وَ غَيْرِ فَدَكٍ وَ النَّفْسُ مَظَانُّهَا فِي غَدٍ جَدَثٌ تَنْقَطِعُ فِي ظُلْمَتِهِ آثَارُهَا وَ تَغِيبُ أَخْبَارُهَا وَ حُفْرَةٌ لَوْ زِيدَ فِي فُسْحَتِهَا وَ أَوْسَعَتْ يَدَا حَافِرِهَا لَأَضْغَطَهَا الْحَجَرُ وَ الْمَدَرُ وَ سَدَّ فُرَجَهَا التُّرَابُ الْمُتَرَاكِمُ وَ إِنَّمَا هِيَ نَفْسِي أَرُوضُهَا بِالتَّقْوَى لِتَأْتِيَ آمِنَةً يَوْمَ الْخَوْفِ الْأَكْبَرِ وَ تَثْبُتَ عَلَى جَوَانِبِ الْمَزْلَقِ وَ لَوْ شِئْتُ لَاهْتَدَيْتُ الطَّرِيقَ إِلَى مُصَفَّى هَذَا الْعَسَلِ وَ لُبَابِ هَذَا الْقَمْحِ وَ نَسَائِجِ هَذَا الْقَزِّ وَ لَكِنْ هَيْهَاتَ أَنْ يَغْلِبَنِي هَوَايَ وَ يَقُودَنِي جَشَعِي إِلَى تَخَيُّرِ الْأَطْعِمَةِ وَ لَعَلَّ بِالْحِجَازِ أَوْ الْيَمَامَةِ مَنْ لَا طَمَعَ لَهُ فِي الْقُرْصِ وَ لَا عَهْدَ لَهُ بِالشِّبَعِ أَوْ أَبِيتَ مِبْطَاناً وَ حَوْلِي بُطُونٌ غَرْثَى وَ أَكْبَادٌ حَرَّى أَوْ أَكُونَ كَمَا قَالَ الْقَائِلُ : وَ حَسْبُكَ دَاءً أَنْ تَبِيتَ بِبِطْنَةٍ * وَ حَوْلَكَ أَكْبَادٌ تَحِنُّ إِلَى الْقِدِّ أَ أَقْنَعُ مِنْ نَفْسِي بِأَنْ يُقَالَ هَذَا أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ وَ لَا أُشَارِكُهُمْ فِي مَكَارِهِ الدَّهْرِ أَوْ أَكُونَ أُسْوَةً لَهُمْ فِي جُشُوبَةِ الْعَيْشِ فَمَا خُلِقْتُ لِيَشْغَلَنِي أَكْلُ الطَّيِّبَاتِ كَالْبَهِيمَةِ الْمَرْبُوطَةِ هَمُّهَا عَلَفُهَا أَوِ الْمُرْسَلَةِ شُغُلُهَا تَقَمُّمُهَا تَكْتَرِشُ مِنْ أَعْلَافِهَا وَ تَلْهُو عَمَّا يُرَادُ بِهَا أَوْ أُتْرَكَ سُدًى أَوْ أُهْمَلَ عَابِثاً أَوْ أَجُرَّ حَبْلَ الضَّلَالَةِ أَوْ أَعْتَسِفَ طَرِيقَ الْمَتَاهَةِ وَ كَأَنِّي بِقَائِلِكُمْ يَقُولُ إِذَا كَانَ هَذَا قُوتُ ابْنِ أَبِي طَالِبٍ فَقَدْ قَعَدَ بِهِ الضَّعْفُ عَنْ قِتَالِ الْأَقْرَانِ وَ مُنَازَلَةِ الشُّجْعَانِ أَلَا وَ إِنَّ الشَّجَرَةَ الْبَرِّيَّةَ أَصْلَبُ عُوداً وَ الرَّوَاتِعَ الْخَضِرَةَ أَرَقُّ جُلُوداً وَ النَّابِتَاتِ الْعِذْيَةَ أَقْوَى وَقُوداً وَ أَبْطَأُ خُمُوداً. وَ أَنَا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ كَالضَّوْءِ مِنَ الضَّوْءِ وَ الذِّرَاعِ مِنَ الْعَضُدِ وَ اللَّهِ لَوْ تَظَاهَرَتِ الْعَرَبُ عَلَى قِتَالِي لَمَا وَلَّيْتُ عَنْهَا وَ لَوْ أَمْكَنَتِ الْفُرَصُ مِنْ رِقَابِهَا لَسَارَعْتُ إِلَيْهَا وَ سَأَجْهَدُ فِي أَنْ أُطَهِّرَ الْأَرْضَ مِنْ هَذَا الشَّخْصِ الْمَعْكُوسِ وَ الْجِسْمِ الْمَرْكُوسِ حَتَّى تَخْرُجَ الْمَدَرَةُ مِنْ بَيْنِ حَبِّ الْحَصِيدِ . وَ مِنْ هَذَا الْكِتَابِ ، وَ هُوَ آخِرُهُ : إِلَيْكِ عَنِّي يَا دُنْيَا فَحَبْلُكِ عَلَى غَارِبِكِ قَدِ انْسَلَلْتُ مِنْ مَخَالِبِكِ وَ أَفْلَتُّ مِنْ حَبَائِلِكِ وَ اجْتَنَبْتُ الذَّهَابَ فِي مَدَاحِضِكِ أَيْنَ الْقُرُونُ الَّذِينَ غَرَرْتِهِمْ بِمَدَاعِبِكِ أَيْنَ الْأُمَمُ الَّذِينَ فَتَنْتِهِمْ بِزَخَارِفِكِ فَهَا هُمْ رَهَائِنُ الْقُبُورِ وَ مَضَامِينُ اللُّحُودِ وَ اللَّهِ لَوْ كُنْتِ شَخْصاً مَرْئِيّاً وَ قَالَباً حِسِّيّاً لَأَقَمْتُ عَلَيْكِ حُدُودَ اللَّهِ فِي عِبَادٍ غَرَرْتِهِمْ بِالْأَمَانِيِّ وَ أُمَمٍ أَلْقَيْتِهِمْ فِي الْمَهَاوِي وَ مُلُوكٍ أَسْلَمْتِهِمْ إِلَى التَّلَفِ وَ أَوْرَدْتِهِمْ مَوَارِدَ الْبَلَاءِ إِذْ لَا وِرْدَ وَ لَا صَدَرَ هَيْهَاتَ مَنْ وَطِئَ دَحْضَكِ زَلِقَ وَ مَنْ رَكِبَ لُجَجَكِ غَرِقَ وَ مَنِ ازْوَرَّ عَنْ حَبَائِلِكِ وُفِّقَ وَ السَّالِمُ مِنْكِ لَا يُبَالِي إِنْ ضَاقَ بِهِ مُنَاخُهُ وَ الدُّنْيَا عِنْدَهُ كَيَوْمٍ حَانَ انْسِلَاخُهُ اعْزُبِي عَنِّي فَوَاللَّهِ لَا أَذِلُّ لَكِ فَتَسْتَذِلِّينِي وَ لَا أَسْلَسُ لَكِ فَتَقُودِينِي وَ ايْمُ اللَّهِ يَمِيناً أَسْتَثْنِي فِيهَا بِمَشِيئَةِ اللَّهِ لَأَرُوضَنَّ نَفْسِي رِيَاضَةً تَهِشُّ مَعَهَا إِلَى الْقُرْصِ إِذَا قَدَرْتُ عَلَيْهِ مَطْعُوماً وَ تَقْنَعُ بِالْمِلْحِ مَأْدُوماً وَ لَأَدَعَنَّ مُقْلَتِي كَعَيْنِ مَاءٍ نَضَبَ مَعِينُهَا مُسْتَفْرِغَةً دُمُوعَهَا أَ تَمْتَلِئُ السَّائِمَةُ مِنْ رِعْيِهَا فَتَبْرُكَ وَ تَشْبَعُ الرَّبِيضَةُ مِنْ عُشْبِهَا فَتَرْبِضَ وَ يَأْكُلُ عَلِيٌّ مِنْ زَادِهِ فَيَهْجَعَ قَرَّتْ إِذاً عَيْنُهُ إِذَا اقْتَدَى بَعْدَ السِّنِينَ الْمُتَطَاوِلَةِ بِالْبَهِيمَةِ الْهَامِلَةِ وَ السَّائِمَةِ الْمَرْعِيَّةِ طُوبَى لِنَفْسٍ أَدَّتْ إِلَى رَبِّهَا فَرْضَهَا وَ عَرَكَتْ بِجَنْبِهَا بُؤْسَهَا وَ هَجَرَتْ فِي اللَّيْلِ غُمْضَهَا حَتَّى إِذَا غَلَبَ الْكَرَى عَلَيْهَا افْتَرَشَتْ أَرْضَهَا وَ تَوَسَّدَتْ كَفَّهَا فِي مَعْشَرٍ أَسْهَرَ عُيُونَهُمْ خَوْفُ مَعَادِهِمْ وَ تَجَافَتْ عَنْ مَضَاجِعِهِمْ جُنُوبُهُمْ وَ هَمْهَمَتْ بِذِكْرِ رَبِّهِمْ شِفَاهُهُمْ وَ تَقَشَّعَتْ بِطُولِ اسْتِغْفَارِهِمْ ذُنُوبُهُمْ أُولئِكَ حِزْبُ اللَّهِ أَلا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ فَاتَّقِ اللَّهَ يَا ابْنَ حُنَيْفٍ وَ لْتَكْفُفْ أَقْرَاصُكَ لِيَكُونَ مِنَ النَّارِ خَلَاصُكَ .
ترجمه :
اما بعد، اى پسر حنيف، به من خبر رسيده كه مردى از جوانان اهل بصره تو را به مهمانى خوانده و تو هم به آن مهمانى شتافته‏اى، با غذاهاى رنگارنگ، و ظرفهايى پر از طعام كه به سويت آورده مى‏شده پذيراييت كرده‏اند، خيال نمى‏كردم مهمان شدن به سفره قومى را قبول كنى كه محتاجشان را به جفا مى‏رانند، و توانگرشان را به مهمانى مى‏خوانند به لقمه‏اى كه بر آن دندان مى‏گذارى دقت كن، لقمه‏اى را كه حلال و حرامش بر تو روشن نيست بيرون افكن، و آنچه را مى‏دانى از راه‏هاى حلال به دست آمده بخور. معلومت باد كه هر مأمومى را امامى است كه به او اقتدا مى‏كند، و از نور علمش بهره مى‏گيرد. آگاه باش امام شما از تمام دنيايش به دو جامه كهنه، و از خوراكش به دو قرص نان قناعت نموده. معلومتان باد كه شما تن دادن به چنين روشى را قدرت نداريد، ولى مرا با ورع و كوشش در عبادت، و پاكدامنى و درستى يارى كنيد. به خدا قسم من از دنياى شما طلايى نيندوخته، و از غنائم فراوان آن ذخيره‏اى برنداشته، و عوض اين جامه كهنه‏ام جامه كهنه ديگرى آماده نكرده‏ام آرى از آنچه آسمان بر آن سايه انداخته، فقط فدك در دست ما بود، كه گروهى از اينكه در دست ما باشد بر آن بخل ورزيدند، و ما هم به سخاوت از آن دست برداشتيم، و خداوند نيكوترين حاكم است. مرا با فدك و غير فدك چه كار كه در فردا جاى شخص در گور است، كه آثار آدمى در تاريكى آن از بين مى‏رود، و اخبارش پنهان مى‏گردد، گودالى كه اگر به گشادگى آن بيفزايند، و دستهاى گور كن به وسيع كردن آن اقدام نمايد باز هم سنگ و كلوخ زمين آن را به هم فشارد، و خاك روى هم انباشته رخنه‏هايش را ببندد اين است نفس من كه آن را به پرهيزكارى رياضت مى‏دهم تا با امنيت وارد روز خوف اكبر گردد، و در اطراف لغزشگاه ثابت بماند. اگر مى‏خواستم هر آينه مى‏توانستم به عسل مصفّا، و مغز اين گندم، و بافته‏هاى ابريشم راه برم، اما چه بعيد است كه هواى نفسم بر من غلبه كند، و حرصم مرا به انتخاب غذاهاى لذيذ وادار نمايد در حالى كه شايد در حجاز يا يمامه كسى زندگى كند كه براى او اميدى به يك قرص نان نيست، و سيرى شكم را به ياد نداشته باشد، يا آنكه شب را با شكم سير صبح كنم در حالى كه در اطرافم شكمهاى گرسنه، و جگرهايى سوزان باشد، يا چنان باشم كه گوينده‏اى گفته: «اين درد و ننگ تو را بس كه با شكم سير بخوابى، و در اطراف تو شكم‏هايى باشد كه پوستى را براى خوردن آرزو كنند». آيا به اين قناعت كنم كه به من امير مؤمنان گفته شود، ولى در سختى‏هاى روزگار با آنان شريك نباشم، يا در تلخى‏هاى زندگى الگويشان محسوب نشوم آفريده نشدم تا خوردن غذاهاى پاكيزه مرا سر گرم كند به مانند حيوان به آخور بسته كه همه انديشه‏اش علف خوردن است، يا چهار پاى رها شده كه كارش به هم زدن خاكروبه‏هاست، از علف‏هاى آن شكم را پر مى‏كند، و از منظور صاحبش از سير كردن او بى‏خبر مى‏باشد، هيهات از اينكه رهايم ساخته، يا بيكار و بيهوده‏ام گذاشته باشند، يا كشاننده عنان گمراهى باشم، يا در حيرت و سرگردانى بيراهه روم. انگار گوينده‏اى از شما مى‏گويد: اگر خوراك فرزند ابى طالب اين است پس ضعف و سستى او را از جنگ با هماوردان و معارضه با شجاعان مانع مى‏گردد بدانيد درختان بيابانى چوبشان سخت‏تر، و درختان سرسبز پوستشان نازك‏تر، و گياهان صحرايى آتششان قوى‏تر، و خاموشى آنها ديرتر است. من و رسول خدا همچون دو درختى هستيم كه از يك ريشه رسته، و چون ساعد و بازو مى‏باشيم. به خدا قسم اگر عرب در جنگ با من همدست شوند من از مقابله با آنان روى بر نگردانم، و اگر فرصت‏ها دست دهد شتابان بدان سو (شام) مى‏روم، و خواهم كوشيد تا زمين را از اين موجود وارونه، و سرنگون كالبد (معاويه) پاك نمايم، تا سنگريزه‏ها از ميان دانه‏هاى درو شده بيرون رود. و از اين نامه است كه پايان آن است اى دنيا، از من فاصله بگير، كه مهارت را بر گردنت انداختم، از چنگالت بيرون جستم، از دامهايت فرار كردم، و از رفتن در لغزشگاههايت دورى گزيدم. كجايند گذشتگانى كه به بازيهايت آنان را فريفتى كجايند ملّتهايى كه با زر و زيورت آنان را مغرور نمودى اينك اينان گروگانهاى قبور، و فرورفته در لابلاى لحدهايند. به خدا قسم اى دنيا اگر موجودى قابيل ديدن، و جسمى سزاوار لمس بودى، حدود خدا را بر تو جارى مى‏ساختم در رابطه با بندگانى كه به آرزوها فريبشان دادى، و ملتهايى كه در پرتگاه‏هاى هلاكت انداختى، و پادشاهانى كه تسليم نابودى كردى و به سر چشمه‏هاى بلا وارد نمودى، به جايى كه در ورود و خروجش امنيت نباشد. هيهات هر كس گام در لغزشگاههايت نهد بلغزد، و هر كه سوار آبهاى متراكمت گردد غرق شود، و آن كه از دامهاى تو به يك سو رود موفق گردد، و كسى كه از فتنه‏هاى تو سالم است باكى ندارد كه گرفتار تنگى زندگى باشد، و دنيا نزد او مانند روزى است كه لحظه پايانش فرا رسيده. از من دور شو، به خدا قسم رام تو نشوم تا مرا به خوارى نشانى، و عنان به دستت نگذارم تا هر كجا خواهى ببرى. قسم به خداوند، قسمى كه فقط اراده حق را از آن استثنا مى‏كنم، آنچنان نفس خويش را به رياضت وادارم كه به يك قرص نان زمانى كه براى خوردن يابد شاد شود، و به جاى خورش به نمك قناعت كند، و كاسه چشمم را در گريه‏هاى شب و روز قرار دهم تا چون چشمه‏اى كه آبش فرو رفته اشكى در آن نماند. آيا به همان گونه كه حيوان چرنده شكمش را با چريدن پر كند و بخوابد، و رمه گوسپند كه از علف سير مى‏شود و به جانب خوابگاهش مى‏رود، على هم از توشه خود بخورد و بخوابد چشمش روشن كه پس از ساليانى دراز به چهارپايان رها شده، و گوسپندان چرنده اقتدا كند خوشا به حال كسى كه واجبات پروردگارش را به جا آورده، و مشكلات را تحمل نموده، و در شب از خواب خوش دورى كرده، تا وقتى كه خواب بر او چيره شود زمين را فرش خود گرفته، و دست را بالش زير سر كند، در ميان جمعيتى كه ترس از قيامت ديده‏هايشان‏ را بيدار گذاشته، و پهلوهاشان از بستر استراحت جدا شده، و لبهاشان به ذكر پروردگارشان آهسته و آرام گوياست، و گناهانشان به كثرت استغفار از بين رفته، «اينان حزب خدايند، و بدانيد كه حزب خدا رستگارانند». پسر حنيف از خدا پروا كن، و قرص‏هاى نان خودت تو را بس باشد، تا اين روش موجب خلاصى‏ات از آتش جهنم گردد

مربوط به :بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم به مناسبت عید غدیر - 1395/06/30
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی, مبارزه با اسراف و گسترش کار سازنده, اصلاح الگوی مصرف, مصرف‌‌گرایی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی, مبارزه با اسراف و گسترش کار سازنده, اصلاح الگوی مصرف, مصرف‌‌گرایی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
ما متأسّفانه گرفتار اسراف و زیاده‌روی شده‌ایم... اسراف در لباس، در خوراک، در تجمّلات زندگی، در زینتها و آویزه‌های گوناگون... همینها است که زندگی را خراب میکند و در جامعه بی‌عدالتی به وجود می‌آورد، و در نهایت همینها است که اقتصاد را نابود میکند.

مربوط به :بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم به مناسبت عید غدیر - 1395/06/30
عنوان فیش : اقتدار اقتصادی, استحکام ساخت درونی, صرفه‌‌جویی, مبارزه با اسراف و گسترش کار سازنده, اصلاح الگوی مصرف, مصرف‌‌گرایی
کلیدواژه(ها) : اقتدار اقتصادی, استحکام ساخت درونی, صرفه‌‌جویی, مبارزه با اسراف و گسترش کار سازنده, اصلاح الگوی مصرف, مصرف‌‌گرایی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
اگر یک جامعه‌ای بخواهد از لحاظ استحکام درونیِ اقتصاد خود به نقطه‌ای برسد که آسیب‌پذیر نباشد، یکی از کارهای واجبی که باید انجام بدهد، این است که اسراف و زیاده‌روی و زیاد مصرف کردن و مانند اینها را کنار بگذارد.

مربوط به :بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم به مناسبت عید غدیر - 1395/06/30
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
ما متأسّفانه گرفتار شده‌ایم؛ گرفتار اسراف شده‌ایم، گرفتار زیاده‌روی شده‌ایم. ما سالها است دراین‌باره مدام نصیحت میکنیم خودمان را، مردم را، دیگران را؛ مدام میگوییم، تکرار میکنیم؛ خب باید جلو برویم، اسراف را در جامعه کم کنیم. مردهای ما، زنهای ما، جوانهای ما، پیرهای ما، اسراف را -اسراف در لباس، اسراف در خوراک، اسراف در تجمّلات زندگی، اسراف در زینتها و آویزه‌های گوناگون- [کنار بگذارند]. یا چشم‌وهم‌چشمی که در این عروسی، در این مهمانی، این خانم این‌جوری پوشیده، این‌جوری زینت آویخته به خودش، از این نشانه‌ی آرایش و مانند اینها استفاده کرده، من نباید عقب بمانم، اینها همان خطاها و خطرهای بسیار بزرگ است. همینها است که زندگی را خراب میکند، همینها است که در جامعه بی‌عدالتی به وجود می‌آورد، و در نهایت همینها است که اقتصاد را نابود میکند. بخش مهمی از نابودیِ اقتصاد به این چیزها برمیگردد. اگر یک جامعه‌ای بخواهد از لحاظ استحکام درونیِ اقتصاد خود به نقطه‌ای برسد که آسیب‌پذیر نباشد، یکی از کارهای واجبی که باید انجام بدهد، این است که اسراف و زیاده‌روی و زیاد مصرف کردن و مانند اینها را کنار بگذارد. البتّه مصادیق زیادی دارد... در زمینه‌ی آب، در زمینه‌ی نان، در زمینه‌ی غذا، در زمینه‌ی انواع و اقسام مصارفِ ما، اسراف و زیاده‌روی و بی‌مورد مصرف کردن و بد مصرف کردن و مانند اینها زیاد داریم؛ اینها را باید مراقبت کنیم.خیلی از این کارها کار دولت نیست، کار شخص ماها است؛ خودمان، در داخل خانواده‌ی خودمان، در داخل زندگی خودمان.

مربوط به :بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم به مناسبت عید غدیر - 1395/06/30
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
اگر یک جامعه‌ای بخواهد از لحاظ استحکام درونیِ اقتصاد خود به نقطه‌ای برسد که آسیب‌پذیر نباشد، یکی از کارهای واجبی که باید انجام بدهد، این است که اسراف و زیاده‌روی و زیاد مصرف کردن و مانند اینها را کنار بگذارد.

مربوط به :بیانات در دیدار نوروزی جمعی از مسئولان کشور - 1395/01/18
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
من میدانم موانع را، مشکلات را؛ کمبود اعتبارات یکی از مشکلات ما است، منتها این را باید جبران بکنید؛ یعنی نگاه کنید ببینید کجاها قابل صرفه‌جویی کردن است، هرجا میشود صرفه‌جویی کرد، صرفه‌جویی کنید و مبلغ صرفه‌جویی شده را صرف آنجایی بکنید که خلأ در آنجا وجود دارد. ما کارهای زیادی داریم که پول هم خرجش میشود و قابل صرفه‌جویی هم هست. بنابراین کمبود منابع را [جبران کنید]. حالا دستگاه‌ها ممکن است یک مقداری هم با سختی مواجه بشوند لکن اگر ان‌شاءالله کار با همّت انجام بگیرد و مدیریّتِ خوب بشود، کار، عملی است.

مربوط به :بیانات در دیدار نمایندگان مجلس شورای اسلامی - 1394/03/06
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
بنده میدانم که ما دچار کمبود منابعیم و تحریم هم تأثیر داشته است در این کمبود منابع - این را ما شکی نداریم - لکن وقتی انسان کمبود منابع دارد، باید چکار کند؛ باید دو دستی به سر خودش بزند؟ باید شیون کند؟ نه، راه علاج پیدا کنید. راه علاج دارد؛ یکی از راه‌های علاج صرفه‌جویی است، صرفه‌جویی کنید؛ در تقسیم و توزیع منابع داخلی، اولویتها را رعایت کنید؛ اینها راه علاج است. بن‌بستی وجود ندارد.

مربوط به :بیانات در حرم مطهر رضوی - 1394/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی, ولخرجی, ولخرجی, مصرف‌‌گرایی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی, ولخرجی, ولخرجی, مصرف‌‌گرایی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
کسانی که اهل اسرافند بدانند، این اسراف و زیاده‌روی و ریخت‌و‌پاش که در اسلام این‌همه مذّمت شده است، سرنوشت اقتصاد ملّی را تعیین میکند؛ اگرچنانچه از اسراف و زیاده‌روی و ریخت‌وپاش اموال شخصی، چه آب، چه نان، وسایل تشریفاتی زیادی در مهمانی‌ها، در عقدها، در عروسی‌ها، در بقیّه‌ی ‌مراسم و چه بقیّه‌ی چیزهای دیگر پرهیز بشود، به اقتصاد ملّی کمک میکند.

مربوط به :بیانات در حرم مطهر رضوی - 1394/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
کسانی که اهل اسرافند بدانند، این اسراف و زیاده‌روی و ریخت‌و‌پاش که در اسلام این‌همه مذّمت شده است، سرنوشت اقتصاد ملّی را تعیین میکند؛ اگرچنانچه از اسراف و زیاده‌روی و ریخت‌وپاش اموال شخصی، چه آب، چه نان، وسایل تشریفاتی زیادی در مهمانی‌ها، در عقدها، در عروسی‌ها، در بقیّه‌ی ‌مراسم و چه بقیّه‌ی چیزهای دیگر پرهیز بشود، به اقتصاد ملّی کمک میکند.

مربوط به :بیانات در جلسه تبیین سیاست‌های اقتصاد مقاومتی - 1392/12/20
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
مسئولان نه فقط در زندگی‌های شخصی خودشان - که حالا آن یک مسئله‌ی درجه‌ی دو است - [بلکه] در درجه‌ی اول و در حوزه‌ی مأموریت خودشان باید بجد از ریخت‌وپاش پرهیز کنند. اگر چنانچه این شد یعنی ما مسئولین کشور به این اصل پایبند بودیم، آن وقت این روحیه، این خصلت، این اخلاق، سرریز خواهد شد به مردم. ما امروز در بین مردم و کسانی که دستشان به دهانشان میرسد هم اسراف زیاد می‌بینیم، در خیلی از موارد اسراف وجود دارد؛ خطاب هم میکنیم به مردم، لکن این از جمله‌ی جاهایی است که «کونوا دُعاةَ الناسِ بِغَیرِ اَلسِنَتِکُم». مجموعه‌ی مسئولین کشور بایستی در شئون مجموعه‌ی تحت مدیریت خودشان به این توجه کنند: اسراف نباشد؛ الگوی مصرف، یک الگوی حقیقتاً عاقلانه، مدبرانه، اسلامی باشد.

مربوط به :بیانات در جلسه تبیین سیاست‌های اقتصاد مقاومتی - 1392/12/20
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
ما به‌هیچ‌وجه به مردم نمیگوییم ریاضت [بکشند] ما میگوییم ریخت‌وپاش نباشد؛ مصرف کردن یک حرف است، بد مصرف کردن یک حرف دیگر است.

مربوط به :بیانات در جلسه تبیین سیاست‌های اقتصاد مقاومتی - 1392/12/20
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
مصرف خوب و درست، غیر از اسراف کردن و دور ریختن و ریخت‌وپاش کردن است.

مربوط به :بیانات در جلسه تبیین سیاست‌های اقتصاد مقاومتی - 1392/12/20
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
ما به‌هیچ‌وجه به مردم نمیگوییم ریاضت بکشند ما میگوییم ریخت‌وپاش نباشد.

مربوط به :بیانات در جلسه تبیین سیاست‌های اقتصاد مقاومتی - 1392/12/20
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
مصرف خوب و درست، غیر از اسراف کردن و دور ریختن و ریخت‌وپاش کردن است.

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا - 1388/01/01
عنوان فیش :لزوم اصلاح الگوی مصرف جامعه
کلیدواژه(ها) : اصلاح الگوی مصرف, صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : قرآن, حدیث

متن فیش :
در کشور ما هنوز هستند کسانی که از اوّلیات هم محرومند. باید کمک کنیم کشور پیش برود. نمیگوئیم پول را بردارید بروید حتماً انفاق کنید - البته اگر انسان انفاق بکند، بهترین کار است - اما حتّی اگر انفاق هم نکنند، همین پولی که صرف این تجملات میشود، در تولید برای خودشان به کار بیندازند، در کارخانجات سهیم شوند و تولید کنند، باز برای کشور مفید است. ما به جای این کارها میهمانی درست میکنیم، عزا درست میکنیم، هی رخت و برِ روزبه‌روز دگرگون برای خودمان درست میکنیم؛ چرا؟ چه لزومی دارد؟ عقلای عالم این کار را نمیکنند؛ این فقط سخن دین نیست. قرآن میفرماید: «و لاتسرفوا انّ اللَّه لا یحبّ المسرفین»، «کلوا و اشربوا و لاتسرفوا»؛(1) بخورید، بیاشامید، اما زیاده‌روی نکنید. در آیه‌ی شریفه‌ی دیگر: «کلوا من ثمره اذا اثمر و اتوا حقّه یوم حصاده و لاتسرفوا انّه لایحبّ المسرفین».(2) خداوند اسراف‌کنندگان را دوست نمیدارد. ما بندگان خدا هستیم. اینها حرف دین است و روایات فراوانی در این زمینه وجود دارد. در روایت دارد که کسی میوه‌ای را خورد و نیمی از میوه ماند، آن را دور انداخت. امام (علیه‌السّلام) به او نهیب زد که اسراف کردی؛ چرا انداختی؟ در روایات ما هست که از دانه‌ی خرما استفاده کنید.(3) تا این حد! خرده‌های نان را استفاده کنید. آن وقت در هتلها میهمانی درست کنند و به یک عده‌ای میهمانی بدهند؛ بعد هرچه که غذا ماند، به بهانه‌ی اینکه بهداشتی نیست، توی سطل آشغال بریزند! این مناسب یک جامعه‌ی اسلامی است؟ اینجوری میشود به عدالت رسید؟
باید خودمان را اصلاح کنیم. باید الگوی مصرف جامعه و کشور اصلاح شود.
1 ) سوره مبارکه الأعراف آیه 31
يا بَني آدَمَ خُذوا زينَتَكُم عِندَ كُلِّ مَسجِدٍ وَكُلوا وَاشرَبوا وَلا تُسرِفوا ۚ إِنَّهُ لا يُحِبُّ المُسرِفينَ
ترجمه :
ای فرزندان آدم! زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد، با خود بردارید! و (از نعمتهای الهی) بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمی‌دارد!

2 ) سوره مبارکه الأنعام آیه 141
وَهُوَ الَّذي أَنشَأَ جَنّاتٍ مَعروشاتٍ وَغَيرَ مَعروشاتٍ وَالنَّخلَ وَالزَّرعَ مُختَلِفًا أُكُلُهُ وَالزَّيتونَ وَالرُّمّانَ مُتَشابِهًا وَغَيرَ مُتَشابِهٍ ۚ كُلوا مِن ثَمَرِهِ إِذا أَثمَرَ وَآتوا حَقَّهُ يَومَ حَصادِهِ ۖ وَلا تُسرِفوا ۚ إِنَّهُ لا يُحِبُّ المُسرِفينَ
ترجمه :
اوست که باغهای معروش [= باغهایی که درختانش روی داربست‌ها قرار دارد]، و باغهای غیرمعروش [= باغهایی که نیاز به داربست ندارد] را آفرید؛ همچنین نخل و انواع زراعت را، که از نظر میوه و طعم با هم متفاوتند؛ و (نیز) درخت زیتون و انار را، که از جهتی با هم شبیه، و از جهتی تفاوت دارند؛ (برگ و ساختمان ظاهریشان شبیه یکدیگر است، در حالی که طعم میوه آنها متفاوت می‌باشد.) از میوه آن، به هنگامی که به ثمر می‌نشیند، بخورید! و حقّ آن را به هنگام درو، بپردازید! و اسراف نکنید، که خداوند مسرفان را دوست ندارد!

3 ) 
الكافی، ثقة الاسلام كلینی، ج 4، ص 52؛
ثواب الاعمال، شیخ صدوق، ص 186؛
بحار الانوار، علامه مجلسی، ج 68، ص 346؛
میزان الحكمة، محمدی ری شهری، ج 5، ص 283؛

إِنَّ الْقَصْدَ أَمْرٌ يُحِبُّهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ إِنَّ السَّرَفَ أَمْرٌ يُبْغِضُهُ اللَّهُ حَتَّى طَرْحَكَ النَّوَاةَ فَإِنَّهَا تَصْلُحُ لِلشَّيْ‏ءِ وَ حَتَّى صَبَّكَ فَضْلَ شَرَابِك.
ترجمه :
داود رقى روايت مى‏كند كه امام صادق عليه السلام فرمود: «ميانه‏روى، كارى است كه خداوند آن را دوست دارد و اسراف، كارى است كه خداوند دشمن دارد، حتى [مثل‏] دور انداختن هسته خرما؛ چرا كه آن نيز براى كارى شايسته است، و حتى [مثل] ريختن ته‏مانده آبى كه نوشيده‏اى!»

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا - 1388/01/01
عنوان فیش : اصلاح الگوی مصرف, صرفه‌‌جویی, صرفه جویی و قناعت, سیاست‌گذاری, سیاست‌های اقتصادی
کلیدواژه(ها) : اصلاح الگوی مصرف, صرفه‌‌جویی, صرفه جویی و قناعت, سیاست‌گذاری, سیاست‌های اقتصادی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
لازم است به عنوان يك سياست، ما مسئله‌ى صرفه‌جوئى را در خطوط اساسى برنامه‌ريزى‌هايمان در سطوح مختلف اعمال كنيم.

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا - 1388/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
مردم عزیزمان توجه داشته باشند که صرفه‌جوئی به معنای مصرف نکردن نیست؛ صرفه‌جوئی به معنای درست مصرف کردن، بجا مصرف کردن، ضایع نکردن مال، مصرف را کارآمد و ثمربخش کردن است. اسراف در اموال و در اقتصاد این است که انسان مال را مصرف کند، بدون اینکه این مصرف اثر و کارائی داشته باشد. مصرف بیهوده و مصرف هرز، در حقیقت هدر دادن مال است. جامعه‌ی ما باید این مطلب را به عنوان یک شعار همیشگی در مقابل داشته باشد؛ چون وضع جامعه‌ی ما از لحاظ مصرف، وضع خوبی نیست. این را من عرض میکنم؛ ما باید اعتراف کنیم به این مسئله. عادتهای ما، سنتهای ما، روشهای غلطی که از این و آن یاد گرفته‌ایم، ما را سوق داده است به زیاده‌روی در مصرف به نحو اسراف. یک نسبتی باید در جامعه میان تولید و مصرف وجود داشته باشد؛ یک نسبت شایسته‌ای به سود تولید؛ یعنی تولید جامعه همیشه باید بر مصرف جامعه افزایش داشته باشد. جامعه از تولید موجود کشور استفاده کند؛ آنچه که زیادی هست، صرف اعتلای کشور شود. امروز در کشور ما اینجوری نیست. مصرف ما به نسبت، از تولیدمان بیشتر است؛ این، کشور را به عقب میرساند؛ این، ضررهای مهم اقتصادی بر ما وارد میکند؛ جامعه دچار مشکلات اقتصادی میشود. در آیات شریفه‌ی قرآن بارها راجع به پرهیز از اسراف در امور اقتصادی تأکید شده؛ این به خاطر همین است. اسراف، هم لطمه‌ی اقتصادی میزند، هم لطمه‌ی فرهنگی میزند. وقتی جامعه‌ای دچار بیماری اسراف شد، از لحاظ فرهنگی هم بر روی او تأثیرهای منفی میگذارد. بنابراین مسئله‌ی صرفه‌جوئی و اجتناب از اسراف، فقط یک مسئله‌ی اقتصادی نیست؛ هم اقتصادی است، هم اجتماعی است، هم فرهنگی است؛ آینده‌ی کشور را تهدید میکند.

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا - 1388/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
تجمل‌گرائیها، چشم و هم‌چشمیها، هوسرانی افراد خانواده، مرد خانواده، زن خانواده، جوان خانواده، چیزهای غیر لازم خریدن؛ اینها از موارد اسراف است. وسائل تجملات، وسائل آرایش، مبلمان خانه، تزئینات داخل خانه؛ اینها چیزهائی است که ما برای آنها پول صرف میکنیم. پولی که میتواند در تولید مصرف شود، سرمایه‌گذاری شود، کشور را پیش ببرد، به فقرا کمک کند، ثروت عمومی کشور را زیاد کند، این را ما صرف میکنیم به این چیزهای ناشیشده‌ی از هوس، چشم و هم‌چشمی، آبروداریهای خیالی. مسافرت میروند، میآیند، میهمانی درست میکنند - گاهی خرج آن میهمانی، از مسافرت مکه‌ای که رفته‌اند، بیشتر است! - عروسی میگیرند، عزا میگیرند؛ هزینه‌ای که برای این میهمانیها مصرف میکنند، هزینه‌های گزافی است؛ انواع غذاها! چرا؟ چه خبر است؟ در کشور ما هنوز هستند کسانی که از اوّلیات هم محرومند. باید کمک کنیم کشور پیش برود. نمیگوئیم پول را بردارید بروید حتماً انفاق کنید - البته اگر انسان انفاق بکند، بهترین کار است - اما حتّی اگر انفاق هم نکنند، همین پولی که صرف این تجملات میشود، در تولید برای خودشان به کار بیندازند، در کارخانجات سهیم شوند و تولید کنند، باز برای کشور مفید است. . ما به جای این کارها میهمانی درست میکنیم، عزا درست میکنیم، هی رخت و برِ روزبه‌روز دگرگون برای خودمان درست میکنیم؛ چرا؟ چه لزومی دارد؟ عقلای عالم این کار را نمیکنند؛ این فقط سخن دین نیست. قرآن میفرماید: «و لاتسرفوا انّه لا یحبّ المسرفین»، «کلوا و اشربوا و لاتسرفوا»؛ بخورید، بیاشامید، اما زیاده‌روی نکنید. در آیه‌ی شریفه‌ی دیگر: «کلوا من ثمره اذا اثمر و اتوا حقّه یوم حصاده و لاتسرفوا انّه لایحبّ المسرفین». خداوند اسراف‌کنندگان را دوست نمیدارد. ما بندگان خدا هستیم. اینها حرف دین است و روایات فراوانی در این زمینه وجود دارد. در روایت دارد که کسی میوه‌ای را خورد و نیمی از میوه ماند، آن را دور انداخت. امام (علیه‌السّلام) به او نهیب زد که اسراف کردی؛ چرا انداختی؟ در روایات ما هست که از دانه‌ی خرما استفاده کنید. تا این حد! خرده‌های نان را استفاده کنید. آن وقت در هتلها میهمانی درست کنند و به یک عده‌ای میهمانی بدهند؛ بعد هرچه که غذا ماند، به بهانه‌ی اینکه بهداشتی نیست، توی سطل آشغال بریزند! این مناسب یک جامعه‌ی اسلامی است؟ اینجوری میشود به عدالت رسید؟

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا - 1388/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
باید الگوی مصرف جامعه و کشور اصلاح شود. ما الگوی مصرفمان غلط است. چه جوری بخوریم؟ چه بخوریم؟ چه بپوشیم؟ تلفن همراه توی جیبمان گذاشته‌ایم؛ به مجرد اینکه یک مدل بالاتر وارد بازار میشود، این را کأنّه دور میاندازیم و آن مدل جدید را باید بخریم؛ چرا!؟ این چه هوس‌بازیای است که ما به آن دچار هستیم.

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا - 1388/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
ما در زمینه‌ی مصرف، در زمینه‌ی هزینه کردن منابع مالی کشور که به وسیله‌ی خود ما و به وسیله‌ی همه‌ی برادران هم‌میهن ما و به وسیله‌ی مسئولین کشور با زحمت زیاد به وجود می‌آید، دچار نوعی بی‌توجهی هستیم، که بایستی این را تبدیل کنیم به یک توجه و اهتمام خاص. ما دچار اسراف هستیم، ما دچار ولخرجی و ولنگاری در مصرف هستیم؛ ... ؛ بسیاری از منابع کشور، شاید بشود گفت بخش مهمی از منابع کشور در همه‌ی زمینه‌ها - چه در زمینه‌ی مسائل شخصی، و چه تا حدودی در زمینه‌های عمومی - صرف اسرافها و زیاده‌روی‌های ما در مصرف میشود. ما بایستی مصرف کردن را مدبرانه و عاقلانه مدیریت کنیم. مصرف نه فقط از نظر اسلام، بلکه از نظر همه‌ی عقلای عالم، چیزی است که باید تحت کنترل عقل قرار بگیرد. با هوی‌ و هوس، با خواهش دل و آنچه که نفس انسان از انسان مطالبه میکند، نمیشود مصرف را مدیریت کرد. کار به جائی میرسد که منابع کشور به هدر میرود، شکاف بین فقرا و اغنیاء زیاد میشود، عده‌ای در حسرت اوّلیات زندگی میمانند و عده‌ای با ولخرجی و ولنگاری در مصرف، منابع را هرز و به هدر میدهند.
ما بایستی الگوی مصرف را اصلاح کنیم. ما بایستی به سمت اصلاح الگوی مصرف حرکت کنیم. مسئولین کشور در درجه‌ی اول - چه قوه‌ی مقننه، چه قوه‌ی مجریه، و چه سایر مسئولین کشور؛ قوه‌ی قضائیه و غیر آنها - و اشخاص و شخصیتها در رتبه‌های مختلف اجتماعی، و آحاد مردم ما از فقیر و غنی، بایستی به این اصل توجه کنند که باید الگوی مصرف را اصلاح کنند. اینجور مصرف کردن در همه‌ی زمینه‌ها - در امور ضروری زندگی، در زیادی‌های زندگی - مصرف کردن بی‌رویّه و بدون منطق و بدون تدبیر عقلانی، به ضرر کشور و به ضرر آحاد و اشخاص ماست. من از عموم مردم و بخصوص از مسئولین درخواست میکنم، خواهش میکنم که در این زمینه فعالیت خودشان را در این سال زیاد کنند، افزایش بدهند و برای اصلاح الگوی مصرف برنامه‌ریزی کنند.

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا - 1388/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
یک اقدام اساسی در زمینه‌ی پیشرفت و عدالت... مسئله‌ی مبارزه‌ی با اسراف، حرکت در سمت اصلاح الگوی مصرف، جلوگیری از ولخرجیها و تضییع اموال جامعه است.

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا - 1388/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
من یکی دو تا از این آمارهای تکان‌دهنده [در خصوص اسراف]را عرض بکنم: اسراف در قلمهای مهم مصرفی کشور، از جمله اسراف در نان. بر حسب بررسی میدانیای که در تهران و بعضی از مراکز استانها شده است، گفته میشود که ۳۳ درصدِ نان ضایعات است. یک سوم همه‌ی نانی که در این شهرها تولید میشود، دور ریخته میشود. فکرش را بکنید شما؛ یک سوم! آن وقت کشاورز ما با آن زحمت گندم را تولید کند و اگر یک سالی بارندگی کم بود - مثل سال گذشته که تولید گندم در کشور کم شد - دولت از پول عمومی، از بودجه‌ی مردم گندم از خارج وارد کند، این گندم آرد بشود، خمیر بشود، نان بشود، بعد یک سوم از این همه ثروت دور ریخته شود. چقدر تأسف‌آور است! متأسفانه این واقعیت دارد، این هست.
در مورد آب بررسیهائی که کرده‌اند، میگویند تلفات آب در مصرف خانگی تا حدود ۲۲ درصد است. کشور ما کشور پرآبی نیست. حداکثر صرفه‌جوئی را ما مردم ایران در آب باید انجام دهیم. آن وقت این آبی که با این زحمت تولید میشود، از راه‌های دور آورده میشود، با بهای سنگین سدهائی به وجود می‌آید؛ این همه دانش، تجربه و تلاش به کار میرود تا این آب به خانه‌ی ما بیاید؛ بعد در خانه‌ی ما ۲۲ درصد از این آب هدر برود! این فقط مصرف خانگی است؛ مصرف کشت و مصرف صنعت هم یک جور دیگر اسرافهائی دارد. آنچه که برحسب بررسیها به عنوان آمار در اختیار ماست، ما مجموعاً بیش از دو برابر مصرف متوسط جهان در انرژی - چه برق، چه حاملهای انرژی - مصرف میکنیم؛ یعنی نفت، گاز، گازوئیل، بنزین. مصرف این چیزها در کشور ما از دو برابر متوسط جهان بیشتر است. خوب، این اسراف است. اسراف نیست؟
شاخصی به نام شاخص شدت انرژی وجود دارد؛ یعنی نسبت بین انرژیای که مصرف میشود، با کالائی که تولید میشود؛ که هرچه انرژیای که مصرف میشود، کمتر باشد، برای کشور سودمندتر است. در این زمینه گاهی نسبت به بعضی از کشورهای پیشرفته، مصرف شدت انرژی ما هشت برابر بیشتر است! اینها اسرافهائی است که در جامعه دارد انجام میگیرد.

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا - 1388/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
اسراف فقط در زمینه‌ی فردی نیست؛ در سطح ملی هم اسراف میشود. همین برق و انرژی که گفتیم اسراف میشود، بخش مهمی از این اسراف در اختیار مردم نیست؛ در اختیار مسئولین کشور است. این شبکه‌های ارتباطاتی، شبکه‌های انتقال برق، سیمهای برق، اینها وقتی فرسوده بشود، برق هدر میرود. برق را تولید کنیم، بعد با این شبکه‌ی فرسوده آن را هدر بدهیم، که بخش مهمی هدر میرود. یا شبکه‌های انتقال آب اگر فرسوده باشد، آب هدر میرود. اینها اسرافهای ملی است؛ در سطح ملی است؛ مسئولین آن، مسئولین کشورند. اسراف در سطح سازمان هم اتفاق میافتد. رؤسای سازمانهای گوناگون مصرف شخصی نمیکنند، اما مصرف بیرویّه در مورد سازمان خودشان اتفاق میافتد؛ تجملات اداره، اتاق کار، تزئیناتش، سفرهای بیهوده، مبلمانهای گوناگون؛ باید با مراقبت و نظارت از این کارها جلوگیری کرد. هم در سطح دولت، هم در سطح آحاد مردم، هم در سطح سازمانها بایستی نگاه عیب‌جویانه‌ی به اسراف وجود داشته باشد. ....با حرف هم تمام نمیشود؛ باید برنامه‌ریزی کنند. قوه‌ی مقننه و قوه‌ی مجریه موظفند به پیگیری. برنامه‌ریزی کنند، قانونگذاری کنند، قانون را با قاطعیتِ تمام اجراء کنند. این پیشرفتی که ما در این ده سال خواهیم داشت، بخش مهمیاش مربوط به همین قضیه است.
این صرفه‌جوئیای که لازم است، از تولید تا مصرف تا بازیافت: آب را صرفه‌جوئی کنیم؛ یعنی از سدهایمان صیانت کنیم، شبکه‌های آبرسانی را اصلاح کنیم، آبیاریهای باصرفه‌ی در کشاورزی را آموزش بدهیم که چه جوری آبیاری بشود. البته این کارها .... به میزان زیادی انجام گرفته، اما این کافی نیست؛ باید توسعه پیدا کند. زمینه‌سازی کنیم برای کاهش مصرف آب خانگی. اینکه گفته میشود از کسانی که مصرف زیاد دارند، مالیات بیشتری گرفته شود، یارانه‌ی کمتری به آنها داده شود، حرف بسیار معقولی است، حرف خوبی است. آن کسانی که مصرف کمی دارند، از کمکهای دولتی، از کمکهای عمومی بهره‌مند شوند. بعضیها هستند به قدری کم آب مصرف میکنند که اگر دولت از آنها پول آب را هم نگیرد، مانعی ندارد. بعضیها ده برابر آنها، بیست برابر آنها آب مصرف میکنند؛ خوب، اینها بایستی هزینه‌ی بیشتری بدهند.
در امر نان، تولید گندم خوب، تولید آرد خوب، نگهداری درست، پخت خوب، بعد هم مصرف درست؛ همه‌ی اینها لازم است.

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا - 1388/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
لازم است به عنوان یک سیاست، ما مسئله‌ی صرفه‌جوئی را در خطوط اساسی برنامه‌ریزیهایمان در سطوح مختلف اعمال کنیم.

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا - 1388/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
صرفه‌جوئی به معنای مصرف نکردن نیست؛ صرفه‌جوئی به معنای درست مصرف کردن، بجا مصرف کردن، ضایع نکردن مال، مصرف را کارآمد و ثمربخش کردن است.

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا - 1388/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
اسراف در اموال و در اقتصاد این است که انسان مال را مصرف کند، بدون اینکه این مصرف اثر و کارائی داشته باشد.

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا - 1388/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
مصرف بیهوده و مصرف هرز، در حقیقت هدر دادن مال است.

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا - 1388/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
عادتها و سنتهای ما، روشهای غلطی که از این و آن یاد گرفته‌ایم، ما را به زیاده‌روی در مصرف به نحو اسراف سوق داده است.

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا - 1388/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
مسئله‌ی صرفه‌جوئی و اجتناب از اسراف، فقط یک مسئله‌ی اقتصادی نیست؛ هم اقتصادی، هم اجتماعی، هم فرهنگی است.

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا - 1388/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
باید الگوی مصرف جامعه و کشور اصلاح شود.

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا - 1388/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
مصرف نه فقط از نظر اسلام، بلکه از نظر همه‌ی عقلای عالم، چیزی است که باید تحت کنترل عقل قرار بگیرد.

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا - 1388/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
با هوی‌ و هوس، با خواهش دل و آنچه که نفس انسان از انسان مطالبه میکند، نمیشود مصرف را مدیریت کرد.

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا - 1388/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
ما بایستی به سمت اصلاح الگوی مصرف حرکت کنیم.

مربوط به :بیانات در دیدار مردم شیراز - 1387/02/11
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
امروز دشمن چشمش به نقطه‌ی حساس اقتصادی است تا بلکه بتوانند این کشور را از لحاظ اقتصادی دچار اختلال کنند. هرچه میتوانند اختلال ایجاد کنند و هرچه هم نمیتوانند، در تبلیغاتشان وانمود کنند که اختلال هست! این کاری است که امروز در تبلیغاتِ دشمنان ما، با قدرت و به شکلهای مختلف انجام میگیرد. راه مقابله هم انضباط مالی و صرفه‌جوئی و نگاه پرهیزگرانه‌ی به مصرف‌گرائی است. من این را میخواهم به مردم عزیزمان تأکید کنم: مصرف‌گرائی به صورت اسراف یکی از بیماریهای خطرناک هر ملتی است. ما یک خرده به این مصرف‌گرائىِ افراطی دچار هستیم.

مربوط به :بیانات در دیدار مردم شیراز - 1387/02/11
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
مصرف‌گرائی به صورت اسراف یکی از بیماریهای خطرناک هر ملتی است. ما یک خرده به این مصرف‌گرائىِ افراطی دچار هستیم.

مربوط به :بیانات در دیدار مردم شیراز - 1387/02/11
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
مصرف‌گرائی به صورت اسراف یکی از بیماریهای خطرناک هر ملتی است.

مربوط به :بیانات در دیدار دانشگاهیان سمنان - 1385/08/18
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی, مبارزه با اسراف و گسترش کار سازنده, اصلاح الگوی مصرف, مصرف‌‌گرایی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی, مبارزه با اسراف و گسترش کار سازنده, اصلاح الگوی مصرف, مصرف‌‌گرایی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
اسراف یک بیماری اجتماعی است.

مربوط به :بیانات در دیدار مسئولان سازمان صدا و سیما‌‌ - 1383/09/11
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
قناعت، یکی از مهمترین فضایل اخلاقی برای یک کشور قناعت است، و اگر امروز ما در برخی زمینه‌ها دچار مصیبت هستیم، به‌خاطر این است که این اخلاق حسنه‌ی مهم اسلامی را فراموش کرده‌ایم.

مربوط به :بیانات در دیدار مسئولان سازمان صدا و سیما‌‌ - 1383/09/11
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
یکی از مهمترین فضایل اخلاقی برای یک کشور قناعت است.

مربوط به :بیانات در دیدار نمایندگان مجلس - 1383/03/27
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی, مبارزه با اسراف و گسترش کار سازنده, نمایندگان مجلس‏ شورای اسلامی, مجلس شورای اسلامی, کارگزاران نظام
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی, مبارزه با اسراف و گسترش کار سازنده, نمایندگان مجلس‏ شورای اسلامی, مجلس شورای اسلامی, کارگزاران نظام
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
تلاش کنید زیاده‌روی و اسراف نشود و کارهای بی‌قاعده و خرج های بی‌خودی انجام نگیرد.

مربوط به :بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت‌ - 1382/06/05
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی, کارگزاران نظام, قوه مجریه‏
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی, کارگزاران نظام, قوه مجریه‏
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
واقعاً صرفه‌جویی را جدّی بگیرید. در جاهایی هرز رفتن ثروت ملی را داریم؛ واقعاً صرفه‌جویی باید یک اصل در دولت به حساب آید.

مربوط به :بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت‌ - 1382/06/05
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
در جاهایی هرز رفتن ثروت ملی را داریم؛ واقعاً صرفه‌جویی باید یک اصل در دولت به حساب آید.

مربوط به :بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت‌ - 1382/06/05
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
صرفه‌جویی باید یک اصل در دولت به حساب آید.

مربوط به :بیانات در خطبه‌های نماز عید فطر - 1381/09/15
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی, تجملگرایی, مصرف‌‌گرایی, اصلاح الگوی مصرف, شکاف بین فقرا و اغنیاء
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی, تجملگرایی, مصرف‌‌گرایی, اصلاح الگوی مصرف, شکاف بین فقرا و اغنیاء
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
اسراف، روزبه‌روز شکافهای طبقاتی بین فقیر و غنی را بیشتر و عمیقتر می‌کند.

مربوط به :بیانات در خطبه‌های نماز عید فطر - 1381/09/15
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی, وظیفه ملی, مصرف‌‌گرایی, ولخرجی, اصلاح الگوی مصرف, تجملگرایی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی, وظیفه ملی, مصرف‌‌گرایی, ولخرجی, اصلاح الگوی مصرف, تجملگرایی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
یکی از چیزهایی که لازم است مردم برای خود وظیفه بدانند، اجتناب از اسراف است.

مربوط به :بیانات در خطبه‌های نماز عید فطر - 1381/09/15
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی, مصرف‌‌گرایی, تجملگرایی, اصلاح الگوی مصرف
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی, مصرف‌‌گرایی, تجملگرایی, اصلاح الگوی مصرف
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
مصرف‌گرایی، جامعه را از پای درمی‌آورد. جامعه‌ای که مصرف آن از تولیدش بیشتر باشد، در میدانهای مختلف شکست خواهد خورد.

مربوط به :بیانات در خطبه‌های نماز عید فطر - 1381/09/15
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
مصرف‌گرایی برای جامعه بلای بزرگی است. اسراف، روزبه‌روز شکافهای طبقاتی و شکاف بین فقیر و غنی را بیشتر و عمیقتر میکند. یکی از چیزهایی که لازم است مردم برای خود وظیفه بدانند، اجتناب از اسراف است. دستگاههای مسؤولِ بخشهای مختلف دولتی، بخصوص دستگاههای تبلیغاتی و فرهنگی - به‌ویژه صدا و سیما - باید وظیفه خود بدانند مردم را نه فقط به اسراف و مصرف‌گرایی و تجمّل‌گرایی سوق ندهند؛ بلکه در جهت عکس، مردم را به سمت قناعت، اکتفا و به اندازه‌ی لازم مصرف کردن و اجتناب از زیاده‌روی و اسراف دعوت کنند و سوق دهند. مصرف‌گرایی، جامعه را از پای درمیآورد. جامعه‌ای که مصرف آن از تولیدش بیشتر باشد، در میدانهای مختلف شکست خواهد خورد. ما باید عادت کنیم مصرف خود را تعدیل و کم کنیم و از زیادیها بزنیم.

مربوط به :بیانات در خطبه‌های نماز عید فطر - 1381/09/15
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
یکی از عواملی که نمیگذارد دست کسانی که توانایی کمک دارند، به یاری فقرا دراز شود، روحیه مصرف‌گرایی و تجمّل در جامعه است. برای جامعه بلای بزرگی است که میل به مصرف، روزبه‌روز در آن زیاد شود و همه به بیشتر مصرف کردن، بیشتر خوردن، متنوّعتر خوردن، متنوّعتر پوشیدن و دنبال نشانه‌های مُد و هر چیز تازه برای وسایل زندگی و تجمّلات آن رفتن، تشویق شوند. چه ثروتها و پولهایی که در این راهها هدر میرود و از مصرف شدن در جایی که موجب رضای خدا و رفع مشکلات جمعی از مردم است، باز میماند!

مربوط به :بیانات در خطبه‌های نماز عید فطر - 1381/09/15
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
اسراف، روزبه‌روز شکافهای طبقاتی و شکاف بین فقیر و غنی را بیشتر و عمیقتر میکند.

مربوط به :بیانات در خطبه‌های نماز عید فطر - 1381/09/15
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
اجتناب از اسراف را مردم برای خود باید وظیفه بدانند.

مربوط به :بیانات در خطبه‌های نماز عید فطر - 1381/09/15
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
مصرف‌گرایی، جامعه را از پای درمیآورد.

مربوط به :بیانات در خطبه‌های نماز عید فطر - 1381/09/15
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
ما باید عادت کنیم مصرف خود را تعدیل و کم کنیم و از زیادیها بزنیم.

مربوط به :بیانات در خطبه‌های نماز عید فطر - 1381/09/15
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
روحیه مصرف‌گرایی و تجمّل در جامعه نمیگذارد دست کسانی که توانایی کمک دارند، به یاری فقرا دراز شود.

مربوط به :بیانات در خطبه‌های نماز عید فطر - 1381/09/15
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
برای جامعه بلای بزرگی است که میل به مصرف، روزبه‌روز در آن زیاد شود.

مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از کارگران و معلمان - 1381/02/11
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی, بیت‌المال مسلمین, مبارزه با اسراف و گسترش کار سازنده, حفظ سرمایه‌های ملی, کارگزاران نظام, احکام شرعی, قوه مجریه‏, هیئت دولت, دستگاه‌ای اجرایی و قضایی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی, بیت‌المال مسلمین, مبارزه با اسراف و گسترش کار سازنده, حفظ سرمایه‌های ملی, کارگزاران نظام, احکام شرعی, قوه مجریه‏, هیئت دولت, دستگاه‌ای اجرایی و قضایی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
باید در کشور از اسراف جلوگیری شود. هزینه کردن اعتبارات و پولهای کشور در جاهای غیرلازم، تشریفاتی و زیادی، حرام است.

مربوط به :بیانات در دیدار جمعی از کارگران و معلمان - 1381/02/11
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی, کار, کارگزاران نظام
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی, کار, کارگزاران نظام
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
پرداختن به کارهایی که به جنبه‌های عملی زندگی مردم ارتباطی ندارد، یک کار مسرفانه است.

مربوط به :دیدار اعضای هیأت دولت با رهبر انقلاب در ماه مبارک رمضان - 1377/10/09
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
دولت باید برای مسأله صرفه‌جویی که مورد توصیه است، هم برای آحاد ملت در تمامی زمینه‌ها الگو ارایه نماید، هم در کلیه مراتب و مراحل کارهای دولت و سازمانهای وابسته به این امر مهم بپردازند

مربوط به :پیام به مناسبت حلول سال نو - 1377/01/01
عنوان فیش : مردم, صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : مردم, صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
همه بایدمسأله‌ی صرفه‌جویی راجدّی بگیرند.

مربوط به :پیام به مناسبت حلول سال نو - 1377/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
دولت،علاوه برصرفه‌جویی بایستی راههای صرفه‌جویی راهم به مردم تعلیم دهد.

مربوط به :پیام به مناسبت حلول سال نو - 1377/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
توصیه مهمّ من عبارت است از صرفه‌‌‌جویی. دولت هم باید صرفه‌‌‌جویی کند؛ ملت هم باید بکند. دولت، علاوه بر صرفه‌‌‌جویی بایستی راههای صرفه‌‌‌جویی را هم به مردم تعلیم دهد. تا وقت نگذشته است ... بایستی فهرستی از انواع صرفه‌‌‌جوییهایی را که مردم می‌‌‌توانند بکنند - در آب، نان، بنزین و در مصارف گوناگون و همه چیزهایی که برای صرف آنها مجبوریم از سرمایه‌‌‌های کشور و نفت مصرف کنیم - و راههای صرفه‌‌‌جویی در آنها را به مردم تعلیم و نشان دهند؛ مردم هم جدّاً سعی کنند که صرفه‌‌‌جویی نمایند.
عزیزان من! بنده ملت ایران را به «ریاضت» دعوت نمی‌‌‌کنم. بحمداللَّه ما احتیاجی به این نداریم که ملت خودمان را به ریاضت، دعوت کنیم. فضای غم‌‌‌آلود ریاضت، از زندگی این مردم دور باد! من مردم را به «قناعت» دعوت می‌‌‌کنم؛ قناعت سرافرازانه، قناعت انسان عاقل و خردمندی که می‌‌‌داند آینده خود را با قناعت تأمین می‌‌‌کند و زندگی و روال اقتصادی کشور را تسهیل و به مسؤولین کمک می‌‌‌کند که بتوانند تدابیر صحیح را در کار اداره مملکت اِعمال کنند.

مربوط به :بیانات در دیدار زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی - 1377/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
بحمداللَّه ملت ما احتیاج به ریاضت ندارد. من آنها را به قناعت، به صرفه‌‌‌جویی و به اسراف نکردن دعوت میکنم. اسراف، حرام است. این هم نمیشود که من و شما، مرتّب دیگران را نصیحت کنیم. همه باید سعی کنند که اسراف را از زندگی شخصی و از زندگی کاری خودشان دور کنند.

مربوط به :پیام به مناسبت حلول سال نو - 1377/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
ملت عزیز جدّاً از اسراف و زیاده‌‌‌روی پرهیز کنند. ما حق نداریم به عنوان یک ملت، مصالح بزرگ و ملی و دورنگر - بلکه مصالح نقد مهم و کنونی - خود را به خاطر خواسته‌‌‌های شخصی خودمان - که ما را به اسراف و بی‌‌‌بندوباری در مصرف می‌‌‌کشاند - فدا کنیم و آنها را ندیده بگیریم. همه باید مسأله صرفه‌‌‌جویی را جدّی بگیرند.

مربوط به :پیام به مناسبت حلول سال نو - 1377/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
دولت، علاوه بر صرفه‌‌‌جویی بایستی راههای صرفه‌‌‌جویی را هم به مردم تعلیم دهد.

مربوط به :پیام نوروزی به مناسبت آغاز سال 1376 - 1376/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
در همه امور ما باید به صرفه‌جویی عادت کنیم. صرفه‌جویی، یعنی آن چیزی را که قابل استفاده است و می‌توانیم از آن استفاده کنیم، دور نریزیم.

مربوط به :پیام نوروزی به مناسبت آغاز سال 1376 - 1376/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
به نظر من باید مسؤولان کشور، راه صرفه‌جویی و مقابله با اسراف را به مردم بیاموزند.

مربوط به :بیانات در دیدار زائرین و مجاورین حرم مطهر رضوی - 1376/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
صرفه‌جویی را شعار خودتان قرار دهید. صرفه‌جویی به معنای گدابازی نیست که بعضی بگویند چرا نمی‌گذارید مردم از نعمتهای خدا استفاده کنند. نه؛ استفاده کنند، ولی اسراف و زیاده‌روی نکنند.

مربوط به :بیانات در دیدار زائرین و مجاورین حرم مطهر رضوی - 1376/01/01
عنوان فیش : اشرافی‌گری, صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : اشرافی‌گری, صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
اسراف در جامعه، لازمه‌ی اشرافیگری و تقسیم نابرابر ثروت و مایه‌ی تضییع اموال عمومی و نعمت الهی است.

مربوط به :بیانات در دیدار زائرین و مجاورین حرم مطهر رضوی - 1376/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی, صرفه جویی و قناعت
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی, صرفه جویی و قناعت
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
صرفه‌جوییِ صحیح - همان که در اسلام به آن قناعت می‌گویند - به معنای نخوردن نیست. به معنای زیاده‌روی نکردن، مال خدا را حرام نکردن و نعمت الهی را ضایع نکردن است.

مربوط به :بیانات در دیدار زائرین و مجاورین حرم مطهر رضوی - 1376/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی, عدالت اجتماعی, عدالت, صرفه جویی و قناعت
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی, عدالت اجتماعی, عدالت, صرفه جویی و قناعت
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
اگر جامعه‌ای بخواهد قناعت و صرفه‌جویی را عمل کند، باید متوجّه باشد که در شکل کلّی به عدالت اجتماعی و مسأله‌ی عدالت پرداخته شود.

مربوط به :بیانات در دیدار زائرین و مجاورین حرم مطهر رضوی - 1376/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
صرفه‌جویی به معنای گدابازی نیست که بعضی بگویند چرا نمیگذارید مردم از نعمتهای خدا استفاده کنند. نه؛ استفاده کنند، ولی اسراف و زیاده‌روی نکنند. اسراف در جامعه، لازمه اشرافی‌گری و تقسیم نابرابر ثروت و مایه تضییع اموال عمومی و نعمت الهی است. صرفه‌جویىِ صحیح - همان که در اسلام به آن قناعت میگویند - به معنای نخوردن نیست. به معنای زیاده‌روی نکردن، مال خدا را حرام نکردن و نعمت الهی را ضایع نکردن است. اگر جامعه‌ای بخواهد قناعت و صرفه‌جویی را - که یک دستور اسلامی است - عمل کند، باید متوجّه باشد که در شکل کلّی به عدالت اجتماعی و مسأله عدالت پرداخته شود.

مربوط به :پیام نوروزی به مناسبت آغاز سال 1376 - 1376/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
متأسفانه در زندگیهای ما اسراف وجود دارد. اسراف یعنی تضییع نعمت الهی؛ یعنی نشناختن قدر نعمت الهی. البته بیشتر، مخاطب ما در این سخن، افراد متمکّنند. افرادی که تهیدتست یا متوسّطند، به نظر می‌رسد که کمتر اسراف می‌کنند؛ اگر چه در بین آنها هم بعضاً اسراف هست. کنار گذاشتن اسراف در چیزهایی که به نظر کوچک می‌آید؛ مثل اسراف در مصرف بی‌رویّه آب، ضروری است. امسال قدری بارندگی کمتر بوده است که اقتضا می‌کند صرفه‌جوییِ بیشتری بشود. البته بحمداللَّه آینده بدی در انتظار ما نیست. همه چیز بحمداللَّه و به فضل الهی، برطبق مصلحت ملت ایران پیش خواهد رفت؛ لیکن ما وظیفه داریم که زندگی خود را بر طبق آنچه که دین از ما خواسته است و عقل سلیم از ما می‌طلبد، تنظیم کنیم. اسراف در آب، اسراف در نان، اسراف در مواد غذایی، اسراف در وسایل زندگی، زیاده‌روی، زیاد خریدن، زیاد مصرف کردن، دور ریختن چیزهایی که قابل استفاده است، اینها تضییع نعمت خداست.

مربوط به :پیام نوروزی به مناسبت آغاز سال 1376 - 1376/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
در همه امور ما باید به صرفه‌جویی عادت کنیم. صرفه‌جویی، یعنی آن چیزی را که قابل استفاده است و می‌توانیم از آن استفاده کنیم، دور نریزیم. نسبت به امکانات، با هوس رفتار نکنیم. دائماً چیزهای ماندگار را نو کردن و چیزهای ضایع نشدنی را دور ریختن، روش درستی نیست. به نظر من باید مسؤولان کشور، راه صرفه‌جویی و مقابله با اسراف را به مردم بیاموزند... خودِ مسؤولان دولتی هم نباید اسراف کنند. اسراف مسؤولان دولتی، از اسراف مردم عادّی مضرتر است؛ زیرا که این اسراف در بیت‌المال است. بنابراین مسؤولان، فهرستی از مثالهای صرفه‌جویی و اجتناب از اسراف را ردیف کنند و آن را به مردم بگویند و تعلیم دهند که چگونه می‌شود صرفه‌جویی کرد.

مربوط به :بیانات در دیدار زائرین و مجاورین حرم مطهر رضوی - 1376/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
اسراف در جامعه، لازمه اشرافی‌گری و تقسیم نابرابر ثروت و مایه تضییع اموال عمومی و نعمت الهی است.

مربوط به :بیانات در دیدار زائرین و مجاورین حرم مطهر رضوی - 1376/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
صرفه‌جویىِ صحیح به معنای نخوردن نیست. به معنای زیاده‌روی نکردن، مال خدا را حرام نکردن و نعمت الهی را ضایع نکردن است.

مربوط به :بیانات در دیدار زائرین و مجاورین حرم مطهر رضوی - 1376/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
به صرفه‌جویىِ صحیح در اسلام قناعت میگویند.

مربوط به :بازدید رهبر انقلاب از مجتمع پتروشیمی بندر امام خمینی(ره) - 1375/12/21
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
حاکم بودن روحیه صرفه‌جویی بر انسان مانع از هدر رفتن ثروت او بر اثر کوتاهی، غفلت و اسراف می‌شود و کسانی که در بخشهای صنعتی، خدماتی، اداری و کشاورزی، امانتی را در اختیار دارند باید از چنین روحیه‌ای برخوردار باشند و به هیچ وجه اجازه تضییع آن را ندهند زیرا کوتاهی و غفلت در حفظ امانت در حکم خیانت است و همه باید امانت را به دقت حفظ کنند.

مربوط به :بازدید رهبر انقلاب از مجتمع پتروشیمی بندر امام خمینی(ره) - 1375/12/21
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
حاکم بودن روحیه صرفه‌جویی بر انسان مانع از هدر رفتن ثروت او بر اثر کوتاهی، غفلت و اسراف می‌شود.

مربوط به :بازدید رهبر انقلاب از مجتمع پتروشیمی بندر امام خمینی(ره) - 1375/12/21
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
کسانی که در بخشهای صنعتی، خدماتی، اداری و کشاورزی، امانتی را در اختیار دارند باید از روحیه‌ی صرفه جویی برخوردار باشند.

مربوط به :پیام به مناسبت آغاز سال 1375 - 1375/01/01
عنوان فیش : ایران, سازندگی کشور, ایجاد ثروت در جامعه, صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : ایران, سازندگی کشور, ایجاد ثروت در جامعه, صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
کشور ما، کشور ثروتمندی است و می‌تواند خود را به‌خوبی اداره کند و بسازد. حتی می‌تواند به غیر از زمان حال، زمان آینده را هم پایه‌ریزی کند و تضمین و تأمین نماید؛ اما مشروط بر این‌که موارد ثروت، به شکل صحیحی مورد ملاحظه قرار گیرد و در آن، اسراف و زیاده‌روی نشود.

مربوط به :پیام به مناسبت آغاز سال 1375 - 1375/01/01
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
اسراف بد است و از نظر شرعی، گناه و حرام محسوب می‌شود. از نظر منطق عقلانی و اداره‌ی کشور هم، یک کار ممنوع و زشت است و مخصوص کسان خاصی نیست.

مربوط به :مصاحبه در پایان بازدید از نمایشگاه کتاب - 1374/02/26
عنوان فیش :لزوم صرفه جویی در مسئله کاغذ
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : حدیث

متن فیش :
[درباره مسأله کاغذ و مصرف آن در کشور هنوز مشکل وجود دارد] علی‌ایّ‌حال، الان دولت به روزنامه‌ها، مطبوعات و ناشرین، کمک می‌کند. این کارها می‌شود؛ لکن درعین‌حال، مشکلات دارند. من می‌بینم کتابی را به قیمت گزافی می‌فروشند؛ در حالی که خریدار نمی‌تواند بخرد. من به مواردی برخورد کردم که قیمتها به نظرم زیاد و بیش از اندازه‌ای که امروز مقتضی است، بود. این بدین خاطر است که ما از لحاظ کاغذ مشکل داریم. خلاصه، باید روی بازیافت، صرفه‌جویی و تولید کاغذ داخلی کار شود؛ یعنی کاری کنند که در کاغذ، صرفه‌جویی شود. امروز با این‌که آدمی گاهی فکر می‌کند که دیگر حالا دوران «ادقّوا اقلامکم، قارعوا بین سطورکم»(1) نیست، می‌بینیم نه! اتّفاقاً، باز هم دوران همینهاست. باز هم باید قلمها را ریز تراشید، تا کاغذ کمتر مصرف شود و باز هم باید در باب کاغذ، صرفه‌جویی کرد تا به نیاز جامعه برسد.
1 ) 
الخصال،شیخ صدوق ج1 ص310؛
وسائل‏الشيعة،حرعاملی،ج17،ص404 ؛ 
بحارالأنوار،مجلسی،ج41،ص105 ؛

أن أمير المؤمنين ع كتب إلى عماله أدقوا أقلامكم و قاربوا بين سطوركم و احذفوا عنی فضولكم و اقصدوا قصد المعانی و إياكم و الإكثار فإن أموال المسلمين لا تحتمل الإضرار.
ترجمه :
اميرالمؤمنين(ع) به كارگزارانش نوشت [براى نامه نويسى] مدادهای خود را باريك بتراشيد و سطرهایتان را نزديك هم كنید و جمله‏هاى زيادى خود را حذف كنيد، اصل موضوع را به نظر آوريد و از زیاده نويسى بپرهيزيد زیر كه دارائى مسلمانان نبايد ضررمند شود.

مربوط به :بیانات در دیدار زائرین و مجاورین حرم مطهر رضوی - 1374/01/03
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی, مبارزه با اسراف و گسترش کار سازنده
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی, مبارزه با اسراف و گسترش کار سازنده
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
اسراف، یک لجنزار است. ریخت‌وپاش مالی، یک وسوسه‌ی شیطانی است.

مربوط به :بیانات در دیدار زائرین و مجاورین حرم مطهر رضوی - 1374/01/03
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی, مبارزه با اسراف و گسترش کار سازنده
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی, مبارزه با اسراف و گسترش کار سازنده
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
اسراف، پرداختن به مصارف زیادی و طمعکاری بعضی از قشرها در به دست آوردن درآمدهای نادرست و ناسالم، از این قبیل است.

مربوط به :بیانات در خطبه‌‌های نماز عید فطر - 1372/01/04
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
به برادران و خواهران مسلمانمان در سراسر کشور عرض میکنم که موضوع قناعت را جدّی بگیرید. منظورم از قناعت این نیست که دست به نعمتهای الهی نزنید و از آنها بهره‌مند نشوید. مقصود این است که حدّ و اندازه نگه دارید؛ زیاده‌روی و اسراف نکنید؛ نعمتهای الهی را ضایع ننمایید؛ که متأسفانه بسیاری میکنند. در جمهوری اسلامی، کسانی هستند که دستشان به نعمتهای الهی نمیرسد. نه به خاطر این‌که کم داریم. به خاطر این‌که بسیاری به خودشان حق میدهند که نعمتهای الهی را بیحساب و کتاب مصرف کنند؛ بیاندازه مصرف کنند؛ هیچ ملاحظه‌ای نکنند؛ هیچ حدی نگه ندارند و حتّی نعمتهای الهی را ضایع کنند. چقدر نان ضایع میشود! چقدر غذای طبخ شده ضایع میشود! چقدر میوه مصرف نشده ضایع میشود و از خانه‌ها بیرون ریخته میشود! چقدر لباس زیادتر از اندازه لازم - چند برابر اندازه لازم - خریداری میشود و در خانه‌ها و صندوقها میماند، برای این‌که یک بار در مراسمی پوشیده شود! اینها اسراف است.
میخواهم این مطلب را ملت عزیزمان بدانند که اسراف، فعل حرام است؛ گناه است؛ خلاف شرع است؛ آنجایی که اسراف باشد و اسراف مال و اسراف نعمتهای الهی انجام گیرد، تضییع و تلف کردن نعمت است. تصمیم بگیرید این کار را نکنید. البته خانواده‌های کم درآمد، شاید وسعشان هم نرسد که بخواهند اسراف کنند؛ اما خانواده‌های پردرآمد و حتّی بسیاری از خانواده‌های متوسّط، متأسفانه اسراف میکنند. من این جمله را عرض کردم، برآن تأکید و پافشاری میکنم و خواهشمندم که ملت عزیزمان، این سخن را مورد توجّه قرار دهند، به آن اهمیت دهند، برای آن حسابی باز کنند و سعیشان بر اسراف نکردن باشد.

مربوط به :بیانات در خطبه‌‌های نماز عید فطر - 1372/01/04
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
منظورم از قناعت این است که حدّ و اندازه نگه دارید؛ زیاده‌روی و اسراف نکنید و نعمتهای الهی را ضایع ننمایید.

مربوط به :بیانات در دیدار کارگزاران نظام - 1371/03/30
عنوان فیش :لزوم نهایت دقت درصرفه جویی و جلوگیری از اسراف بیت المال توسط مسئولان
کلیدواژه(ها) : عدالت, حضرت علی (علیه‌السلام), بیت‌المال مسلمین, صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : حدیث

متن فیش :
اگر مسؤولی خدای ناخواسته، در امر بیت‌المال اسراف بورزد، یا آن را در مصارف شخصی و یا برای دوستان و نزدیکان و مرتبطین خود مصرف کند، این، تخلف از عدل و قرار واقعی در امر بیت‌المال است. باید بیت‌المال مسلمین در همان طریقی که قانوناً معین شده و همان مصارف عمومی و بخشهایی که وظیفه‌ای از وظایف کشور را بر عهده دارد، مصرف شود. لذا امیرالمؤمنین علیه‌الصّلاةوالسّلام، آن روز به کسانی که مسؤولیت امور کشور را بر عهده داشتند، سختگیری را به جایی رساندند که به قول امروز، بخشنامه کردند: «ادقوا اقلامکم»؛ سر قلمهای خودتان را که با آن می‌نویسید، ریز بتراشید. هم صرفه‌جویی در قلم، هم صرفه‌جویی در کاغذ، هم صرفه‌جویی در مرکب! «و قاربوا بین سطورکم»؛ سطوری را که در کاغذ می‌نویسید به هم نزدیک بنویسید و در کاغذ صرفه‌جویی کنید. «و اقصدوا قصد المعانی»؛ مطالب لازم را بنویسید. از زیاده‌روی و زیاده‌نویسی پرهیز کنید.

اگر امروز بخواهند این حرفها را تکرار کنند، به این شکل خواهد بود که از ایجاد دستگاههای زاید، استخدامهای زاید و توسعه دادنهای زاید، خودداری کنید. یعنی باید از کاغذپراکنی و زیاده‌نویسیهای بیهوده و وقت تضییع کن، خودداری کنیم. این خصوصیات را، امیرالمؤمنین علیه‌الصّلاةوالسّلام، رعایت می‌کردند. در آخر این جمله هم، که بعضی از فقراتش را من عرض کردم، می‌فرمایند: «فان اموال المسلمین لا یحتمل الاضرار.»(1) ضرر رساندن به اموال مسلمانان را تحمل نمی‌کردند که کسی بخواهد ولو به اندازه‌ی کمی به اموال عمومی ضرر برساند. این، یعنی امانت‌دار دانستن خود و همه‌ی مسؤولین بیت‌المال. این، آن عدل امیرالمؤمنین علیه‌الصّلاةوالسّلام است. و این آن قله‌ای است که ما باید به آن برسیم. آن بزرگوار - امام رضوان‌اللَّه‌تعالی‌علیه - هم فرمودند، و همه‌ی ما هم گفتیم: بدیهی است که ما به امیرالمؤمنین علیه‌الصّلاةوالسّلام، نمی‌رسیم. بدیهی است که بشر معمولی، نه در این زمان، نه حتی در آن زمان، قادر بر این نیست و نبود که مثل آن بزرگوار، مشی کند، یا عدالت را آن‌گونه اجرا کند و یا آن‌طور زندگی کند. موضوع این است که آن حضرت نمونه‌ی کاملند.
1 ) 
الخصال،شیخ صدوق ج1 ص310؛
وسائل‏الشيعة، شیخ حرعاملی، ج17،ص404 ؛ 
بحارالأنوار، علامه مجلسی، ج41،ص105 ؛

أن أمير المؤمنين ع كتب إلى عماله أدقوا أقلامكم و قاربوا بين سطوركم و احذفوا عنی فضولكم و اقصدوا قصد المعانی و إياكم و الإكثار فإن أموال المسلمين لا تحتمل الإضرار.
ترجمه :
اميرالمؤمنين(ع) به كارگزارانش نوشت [براى نامه نويسى] مدادهای خود را باريك بتراشيد و سطرهایتان را نزديك هم كنید و جمله‏هاى زيادى خود را حذف كنيد، اصل موضوع را به نظر آوريد و از زیاده نويسى بپرهيزيد زیر كه دارائى مسلمانان نبايد ضررمند شود.

مربوط به :بیانات در دیدار کارگزاران نظام - 1371/03/30
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
بیت‌المال مسلمین در آن روز، به این شکل بود که درآمدهای جامعه اسلامی به شکل سرانه، بین مردم تقسیم میشد. این روش مالیه جدید و این شکلی که امروز در دنیا وجود دارد، آن روزها معمول نبود. همان درآمد را، امیرالمؤمنین علیه‌الصّلاةوالسّلام، بالسّویه تقسیم میکردند. بیت‌المال را بین صحابی و غیرصحابی و قرشی و هاشمی و غیرقرشی وغیرخاندان پیغمبر و همه و همه، به شکل یکسان تقسیم میکردند و این، مایه اعتراض خیلیها شد؛ اما امیرالمؤمنین، علیه‌الصّلاةوالسّلام، اعتنایی نکردند. امروز وضع تقسیم بیت المال به شکل عادلانه، آن‌طور نیست. امروز تقسیم سرانه نیست و روشهای دیگری در استقرار عدالت وجود دارد. امروز کسانیکه با بیت‌المال مسلمین سروکار دارند، باید از مصرف وخرج کردن بیت المال در غیر مصارف عمومی و مردمی، خودداری کنند. این، راه تقسیم عادلانه بیت المال است. اگر مسؤولی خدای ناخواسته، در امر بیت‌المال اسراف بورزد، یا آن را در مصارف شخصی و یا برای دوستان و نزدیکان و مرتبطین خود مصرف کند، این، تخلّف از عدل و قرار واقعی در امر بیت‌المال است. باید بیت المال مسلمین در همان طریقی که قانوناً معیّن شده و همان مصارف عمومی و بخشهایی که وظیفه‌ای از وظایف کشور را برعهده دارد، مصرف شود. لذا امیرالمؤمنین علیه‌الصّلاةوالسّلام، آن روز به کسانی که مسؤولیت امور کشور را برعهده داشتند، سختگیری را به جایی رساندند که به قول امروز، بخشنامه کردند: «ادقّوا اقلامکم»؛ سرِ قلمهای خودتان را که با آن مینویسید، ریز بتراشید. هم صرفه‌جویی در قلم، هم صرفه‌جویی در کاغذ، هم صرفه‌جویی در مرکّب! «و قاربوا بین سطورکم»؛ سطوری را که در کاغذ مینویسید به هم نزدیک بنویسید و در کاغذ صرفه‌جویی کنید. «واقصدوا قصد المعانی»؛ مطالب لازم را بنویسید. از زیاده‌روی و زیاده‌نویسی پرهیز کنید.

مربوط به :پیام به گردهمایى فرماندهان پایگاه‌ها و نواحى مقاومت بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامى سراسر کشور - 1368/09/02
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
این‌جانب‌ از این‌که‌ کسانی‌ می‌کوشند تا در میان‌ مردم‌ ما رسم‌ تجمل‌گرایی‌ و اسراف‌ و ولخرجی‌ را شایع‌ کنند، شدیداً نگران‌ و متأسفم‌; و از این‌که‌ مردم‌ فداکار و انقلابی‌ ایران‌ در امور شخصی‌ به‌ مصرف‌گرایی‌ سوق‌ داده‌ شوند و قناعت‌ انقلابی‌ را از یاد ببرند، به‌ خدا پناه‌ می‌برم‌. آنان‌ که‌ تجملات‌ و زیادی های‌ غیرضرور و ولخرج‌مآبانه‌ را از روی‌ بی‌دردی‌ ناشی‌ از وسعت‌ و توانایی‌ مالی‌ انجام‌ می‌دهند به‌ خود آیند و به‌ انفاق‌ روی‌ آورند; و آنان‌که‌ با سختی‌ و تنگدستی‌، بر خود چنین‌ چیزی‌ را تحمیل‌ می‌کنند از این‌ امر خسارتبار دست‌ بکشند. برای ‌متمکنین‌، میانه‌روی‌ و برای‌ قشرهای‌ متوسط، قناعت‌ در امور شخصی‌، و برای‌همه‌، تلاش‌ و کار و تولید و رونق‌ دادن‌ به‌ وضع‌ عمومی‌، فریضه‌یی‌ انقلابی‌ و رسمی‌ اسلامی‌ است‌.

مربوط به :پیام به گردهمایى فرماندهان پایگاه‌ها و نواحى مقاومت بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامى سراسر کشور - 1368/09/02
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
آنان‌ که‌ تجملات‌ و زیادی های‌ غیرضرور و ولخرج‌مآبانه‌ را از روی‌ بی‌دردی‌ ناشی‌ از وسعت‌ و توانایی‌ مالی‌ انجام‌ می‌دهند به‌ خود آیند.

مربوط به :پیام به گردهمایى فرماندهان پایگاه‌ها و نواحى مقاومت بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامى سراسر کشور - 1368/09/02
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : جمله‌های برگزیده

متن فیش :
برای ‌متمکنین‌، میانه‌روی‌ و برای‌ قشرهای‌ متوسط، قناعت‌ در امور شخصی‌، و برای‌همه‌، تلاش‌ و کار و تولید و رونق‌ دادن‌ به‌ وضع‌ عمومی‌، فریضه‌یی‌ انقلابی‌ و رسمی‌ اسلامی‌ است‌.

مربوط به :پیام به ملّت ایران به‌مناسبت چهلمین روز ارتحال حضرت امام خمینى (قدّس سرّه الشّریف) - 1368/04/23
عنوان فیش : صرفه‌‌جویی
کلیدواژه(ها) : صرفه‌‌جویی
نوع(ها) : فیش موضوعی

متن فیش :
کسبه و پیشه‌وران، امانت و قناعت را پیشه کنند؛ به سود کم اکتفا نمایند و از کسانی که به خاطر سودجویی، از روشهای غیراسلامی استفاده می‌کنند و بر مردم فشار وارد می‌سازند، بشدت تبرّی جسته و برای مقابله با آنان، در کنار دستگاههای دولتی و قضایی قرار گیرند.