حرکت انقلابی در مسیر پیشرفت و علاج ضعف‌های اقتصادی

نیاز کشور به تقویت تولید ملّی
انقلاب اسلامی که پیروزی شد و پیام استقلال خواهی ملت ایران به گوش جهانیان رسید، دشمنان این آب و خاک تصور کردند با توطئه‌های رنگارنگ می‌توانند آرمان‌ها و اهداف نهضت مردم، به رهبری امام خمینی را به شکست بکشانند.برای حمله به استقلال و تمامیت ارضی کشور، گروه‌های تجزیه‌طلب را تجهیز و از رژیم بعثی در یک جنگ هشت ساله و تمام عیار نظامی علیه ایران، پشتیبانی کردند. با ترور دانشمندان برجسته، پیشرفت‌های علمی ایران را نشانه گرفتند و به مقابله با عزم دانشجویان و اساتید ایرانی برای آبادی کشور برخاستند. اما این کینه‌ورزی‌ و دشمنی‌ها نتوانست مسیر استقلال‌خواهانه ملت را متوقف و مانع رشد علمی و حفظ ثبات و امنیت ایران عزیز شود. در دهه اخیر جبهه استکبار و در رأس آنها آمریکا، برای مهار قدرت روز افزون جمهوری اسلامی، عرصه معیشت مردم و اقتصاد را هم آماج توطئه‌های خود قرارداد و با ابزار تحریم برای اعمال فشار اقتصادی حداکثری بر کشور، از هیچ اقدامی چشم‌پوشی نکرد، سیاستی که به اعتراف خود مقامات رژیم آمریکا شکست مفتضحانه‌ای خورد.  

اگرچه باید دانست، راه مقابله با همه نقشه‌های اقتصادی اتاق‌ فکرهای آمریکایی، خودکفایی و اقتصاد مقاومتی است. بدون شک امروز مهم‌ترین اولویت کشور، تلاش شبانه‌روزی مسئولان در جهت رشد اقتصادی، مهار تورم، بالابردن سطح رفاه جامعه و رفع کاستی‌های معیشتی خانوارها است. می‌توان گفت بعد از استقلال سیاسی، یکی از مهمترین کارها در گام دوم انقلاب، تحقق استقلال اقتصادی است. «از این[ استقلال سیاسی] مشکل‌تر، استقلال اقتصادى است. استقلال اقتصادى، یعنى ملّت و کشور، در تلاش اقتصادى خود روى پاى خود بایستد و به کسى احتیاج نداشته باشد.» ۱۳۷۲/۲/۱۵ مقاوم‌سازى پایه‌هاى اقتصاد، راه مقابله با تکانه‌های خارجی است و"تولید ملّی" نقش محوری و جایگاه اصلی، در مسیر رسیدن به این هدف را دارد. چنان‌چه رشد تولید و ازدیاد ثروت ملّی نقطه کانونی برنامه‌ها قرار گیرد و به درون‌زا بودن اقتصاد توجه شود، کشور در مقابل دشمنی‌های استکبارجهانی مقاوم شده و زندگی مردم به رفاه پایدار، خواهد رسید اما «اگر تولید ثروت نشود؛ اگر ارزش‌افزوده در کشور بالا نرود، ما نمیتوانیم محرومیّت را برطرف کنیم؛ نخواهیم توانست فقر را برطرف کنیم» ۱۳۸۵/۱۱/۳۰   
 
تقویت تولید ملّی چگونه محقق خواهد شد؟
بدون شک، یک اقتصاد پویا، با تقویت تولید ملّی و حمایت از تولیدکنندگان محقق خواهد شد. تولیدات صنعت‌گران داخلی و ابتکارات شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند سهم صادرات را بالا برده و علاوه بر حل مشکلات اقتصادی، کشور را در مصاف با بیگانگان نیز، قوی کند. «اگر ما توانستیم تولید داخلى را رونق ببخشیم، مسئله‌ى تورّم حل خواهد شد، مسئله‌ى اشتغال حل خواهد شد، اقتصاد داخلى به معناى حقیقى کلمه استحکام پیدا خواهد کرد و اینجا است که دشمن با مشاهده‌ى این وضعیّت، مأیوس و ناامید خواهد شد.» ۱۳۹۱/۱/۱ در وضعیت کنونی «ما به طور محسوس مشکل معیشت مردمی و رفاه خانوار را داریم در کشور که این بدون رشد اقتصادی علاج‌پذیر نیست. ما اگر بخواهیم فقر را برطرف بکنیم، اگر بخواهیم رفاه خانوار را در کشور رشد بدهیم، این احتیاج دارد به رشد اقتصادی در کشور.» ۱۴۰۱/۱۱/۱۰ سؤال مهم این است که رفاه و معیشت مردم و رشد اقتصادی چگونه محقق خواهد شد و راهکار ارتقاء و جهش تولید ملّی چیست؟
 
مردمی‌سازی اقتصاد
تولید ملّی با مشارکت مردم در عرصه اقتصاد و توانمندسازی تشکل‌های دانش‌بنیان شکل می‌گیرد و دولت موظف است، ضمن حمایت و نظارت، شرایط لازم برای ورود سازنده مردم در این عرصه را فراهم کند. «اقتصاد مقاومتی شرائط و ارکانی دارد؛ یکی از بخشهایش همین تکیه‌‌ی به مردم است... از هر طریقی که لازم است، کاری کنید که بخش خصوصی، بخش مردمی، فعال شود.» ۱۳۹۱/۶/۲ یعنی حرکت اصلی در این اقتصاد «بر محور دولت نیست و اقتصاد دولتى نیست، اقتصاد مردمى است؛ با اراده‌ى مردم، سرمایه‌ى مردم، حضور مردم تحقّق پیدا مى‌کند. امّا «دولتى نیست» به این معنا نیست که دولت در قبال آن مسئولیتى ندارد؛ چرا، دولت مسئولیت برنامه‌ریزى، زمینه‌سازى، ظرفیت‌سازى، هدایت و کمک دارد.» ۱۳۹۳/۱/۱ در این راهبرد، میدان دادن به جوانان و بهره‌گیری از هوش سرشار و توان آنان، اهمیت دوچندان دارد.  
 
حمایت از شرکت‌های دانش بنیان
دانش، مؤلفه اصلی قدرت در همه عرصه‌ها، ازجمله اقتصاد است. «تولید، چه در عرصه‌ی صنعت، چه در عرصه‌ی کشاورزی، از اهمیت درجه‌ی اول برخوردار است. کشوری که تولید نداشته باشد، خواهی نخواهی وابسته است... باید تولید در کشور - بخصوص تولید دانش‌بنیان، متکی به دانش و مهارتهای علمی و تجربی - پیش برود؛ این به دست کارگر و کارفرماست. مدیریت آن هم با دولت است؛ بایستی سازماندهی کنند، کار کنند.» ۱۳۸۹/۲/۸ رونق و حمایت از شرکت‌های دانش بنیان، می‌تواند مشکلات بزرگ اقتصادی از جمله بیکاری را علاج کند. «یکی از چیزهایی که میتواند این فرصتهای شغلی را زنده کند، [توسعه‌ی] همین شرکتهای دانش‌بنیان است» ۱۴۰۱/۲/۱۹ و از سوی دیگر«دانش‌بنیان کردن تولید، بهره‌وری فعّالیّتهای اقتصادی را ارتقاء میدهد.» ۱۴۰۱/۱/۱

مبارزه اساسی با فساد
شرط دیگر پیشرفت اقتصادی، مبارزه با مفسدین و زمینه‌های فسادزا در کشور است. «واقعاً نمی‌شود ما کار اقتصادىِ درست و قوى بکنیم، امّا با مفاسد اقتصادى مبارزه نکنیم؛ این واقعاً نشدنى است... تصوّر نشود ما میتوانیم سرمایه‌گذارى مردمى و کار سالم مردمى داشته باشیم، بدون مبارزه‌ى با مفاسد اقتصادى؛ و تصوّر نشود که مبارزه‌ى با مفاسد اقتصادى موجب میشود که ما مشارکت مردم و سرمایه‌گذارى مردم را کم داشته باشیم» ۱۳۹۱/۶/۲ افزایش تولید، سطح رفاه عمومی را بالا می‌برد. در این شرایط، با هدایت ثروت جامعه به سمت تولید و توجیه‌پذیری مالی این مسئله برای مردم، نقدینگی بجای افزایش نرخ تورم، می‌تواند به افزایش تولید کمک کند. با شکل‌گیری چرخه تولید و ثروت، اشتغال جوانان رونق گرفته و آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی ناشی از بیکاری نیز کاهش می‌یابد.
 
نگاه و حرکت انقلابی در مسیر ثبات اقتصادی  
در امتداد این تلاش‌ها برای رونق اقتصاد، سؤال مهم این است که غلبه بر مشکلات اقتصادی، با چه نگاهی امکان پذیر خواهد بود؟ باید دانست مسائل و مشکلات، عوارض طبیعی مسیر پیشرفت هستند و نگاه به کاستی‌ها و ضعف‌ها باید به برنامه‌ریزی برای حل مسائل و تصحیح اشتباهات گذشته در ادامه مسیر کمک کند. در این نگاه به‌جای ایجاد ناامیدی و نقد بدون ارائه راهکار و صرفا نق‌زدن، حرکت، جایگزین سکون و نگاه ارتجاعی است.«یک طرف، پیشرفتها، موفّقیّتها، دستاوردها است، یک طرف هم ضعفها است؛ دو جور میشود نگاه کرد: یک جور این است که به دستاوردها نگاه کنیم، بفهمیم که ما توانش را داریم و بگوییم: خیلی خب، با همان همّتی که اینها را به دست آوردیم، این ضعفها را هم با همان همّت برطرف خواهیم کرد؛ این یک جور نگاه است؛ این نگاه، نگاهِ انقلابی است. یک نگاه دیگر این است که به ضعفها نگاه کنیم و بگوییم: «آقا! فایده‌ای ندارد. نگاه کن، ببین ما چه ضعفهایی داریم؛ فایده ندارد، نمیشود کاری کرد»؛ یا بنشینیم، دست روی دست بگذاریم، یا نق بزنیم یا فریاد علیه این وضع بزنیم یا ضعفها را با صدای بلند، چند برابر بزرگ کنیم؛ این نگاه، نگاه‌ ارتجاعی است. بله، ضعف هست منتها شما با نگاه انقلابی به ضعفها نگاه کنید، چرا با نگاهِ ارتجاعی نگاه میکنید؟» ۱۴۰۱/۱۱/۲۶

سخن پایانی اینکه همان‌طور که تا امروز کلید دستاوردهای کشور، وجود روحیه و بینش انقلابی و جهادی در کارها بوده است، مسئولان و دستگاه‌ها برای حل مشکلات اقتصادی نیز باید با همین نگاه و روحیه انقلابی وظایف‌شان را انجام دهند. «امروز مهم‌ترین کارهای ما کارهای اقتصادی است...رشد اقتصادی اگر بخواهد پیدا بشود، تولید اگر بخواهد افزایش پیدا کند، باید ثبات اقتصادی باشد، تورّم باید مهار بشود... این‌جور نیست که علاج نداشته باشد؛ راه دارد، باید راهش را پیدا کنند. علاج کنند تورّم را؛ این ثبات اقتصادی، ثبات قیمتها، کشور را پیش میبرد.» ۱۴۰۱/۱۱/۲۶